Mapy są ważnym źródłem informacji geograficznej. Korzystamy z nich nie tylko na lekcjach geografii, ale także w życiu codziennym. Mapy samochodowe towarzyszą nam w czasie podróży, a turystyczne pozwalają odnaleźć ciekawe miejsca i szlaki...
Kotlina Sandomierska ma kształt trójkąta, od północy ograniczonego pasem wyżyn, a od południa Pogórze Karpackim. Podczas zlodowacenia południowopolskiego, cała kotlina pokryta była moreną denną. Po cofnięciu się lądolodu, południowa część...
CECHY RUCHU OBIEGOWEGO Jest to ruch wokół słońca; w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara; jednostajny; po orbicie w kształcie elipsy; pełny obieg trwa 365 dni 5h i 49 min; oś ziemska nachylona jest do płaszczyzny orbity pod kątem stałym 66...
Minerały Naturalny elementarny składnik skorupy ziemskiej o ustalonym składzie chemicznym, jednorodnej budowie i określonych właściwościach chemicznych. Minerały które odgrywają ważną rolę w budowie skorupy ziemskiej nazywamy minerałami...
Zlepieniec - osadowa skała okruchowa powstała przez scementowanie żwiru spoiwem mineralnym np. wapiennym Brekcja - skała składająca się z ostrokrawędziastych okruchów minerałów i skał scementowanych np. spoiwem krzemionkowym (brekcja...
Rozwój społeczno-gospodarczy spowodował negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze.Proces ten przebiega tak samo na powierzchni całej kuli ziemskiej.Wprawdzie zostało już niewiele miejsc na Ziemi nieprzekształconych przez człowieka jednak nie...
Smog to utrzymujące się nad terenami wielkich miast i okręgów przemysłowych zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Smog tworzą zanieczyszczenia pierwotne (pyły, gazy i pary emitowane przez zakłady przemysłu, energetycznego, silniki...
Groźne zjawiska atmosferyczne towarzyszą wszystkim życiom od czasu powstania Ziemi i atmosfery. Niemalże zawsze sieją spustoszenie, wprowadzają zamęt oraz są niebezpieczne dla ludzi i zwierząt. Wraz z biegiem czasu zjawiska te przybierają na sile...
Ozon stratosferyczny pochłania część promieniowania ultrafioletowego, które dociera do Ziemi ze Słońca. Niektóre rodzaje tego promieniowania są szkodliwe dla organizmów żywych - uszkadzają komórki, występują wtedy oparzenia, lub może uszkadzać...
Gęstość zaludnienia Najgęściej zaludnione są obszary o najkorzystniejszych warunkach klimatycznych, czyi wąski pas wybrzeża o szerokości około 200 km gdzie warunki klimatyczne, małe wahania stanów pogody są bardzo korzystne dla człowieka....
Przykładowe przystosowania człowieka do życia w różnych warunkach klimatycznych WEŁNISTE WŁOSY - dotyczy to Murzynów; miedzy silnie skręconymi włosami tworzy się warstwa izolująca od gorącego powietrza, od promieni słonecznych SKOŚNE OCZY -...
Zorza polarna jest jednym z najwspanialszych widowisk, które daje nam przyroda. Jej światło pulsuje, zmienia swe barwy i natężenie. Przybiera kształty firanek, draperii, koron, wstęg i świetlistych smug. Przez cały czas obraz się zmienia....
Czy nie niszczymy swojej tarczy ochronnej? Wyobraźcie sobie, że codziennie musicie chodzić wśród zabójczego, ognistego deszczu. Chronią was przed nim tylko parasol, który jest jednak tak doskonale skonstruowany, że nie przepuszcza...
Izotermy – linie łączące punkty o tej samej temperaturze powietrza. Średnia temperatura powietrza na ziemi - +15 stopni Najwyższa temperatura powietrza na ziemi - +57.8 stopni – Al Azizijja, Libia Najniższa temperatura powietrza na Ziemi -...
Klimat – ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji przebieg pogody, zarówno jej stanów, jak i poszczególnych jej składników. Składniki klimatyczne - temperatura powietrza - ciśnienie - wilgotność - nasłonecznienie - wiatr -...
Nazwa geografia pochodzi od greckiego słowa geo- Ziemia i grapho- opisuję. W dawnych czasach pojmowano geografię jako naukę opisującą zjawiska przyrodnicze, zachodzące na powierzchni Ziemi. W wyniku rozwoju nauki i techniki współczesna geografia...
Geografia społeczno - ekonomiczna to stosunkowo młoda nauka na tle innych dziedzin geografii. Zajmuje się ona rozmieszczeniem zjawisk i objaśnianiem związków zachodzących pomiędzy człowiekiem a przyrodą. Nauka ta bierze swój początek w czasie...
Gleba to element środowiska geograficznego bezpośrednio uzależniony od klimatu, składu mineralnego skały macierzystej, warunków wodnych oraz szaty roślinnej. Skład procentowy gleby przedstawia się następująco: - 45% części mineralne, - 25%...
HISTORIA AUSTRALII Australia do lat 80-tych XVIII w. nie budziła zainteresowania państw europejskich. Sytuacja zmieniła się dopiero po dotarciu do wschodnich wybrzeży podróżnika angielskiego J. Cooka (1770 r.), który w imieniu Jerzego III...
Australia wraz z Tasmania tworzą osobne państwo roślinne zwane Australia. Swoista flora wyróżnia się dużą ilością endemitów (75% gatunków). Najpopularniejszym endemitem Australii jest eukaliptus (ok. 500 gatunków), reprezentowany od form...
Położenie: południowo - północna Polska Wydobywane surowce: ropa naftowa, sól, siarka Przemysł: Stalowa Wola - huta żelaza Tarnobrzeg - wydobycie siarki.przem.chem. Dębica - fabryka opon Mielec - fabryka samolotów Rzeszów - ZELMER...
Powierzchnia: 779 452 km2 Nazwa oficjalna: Republika Turecka, Trkiye Cumhuriyrti. Waluta: lira turecka Stolica: Ankara Inne Miasta: Stambuł, Szmir, Adana. Warunki naturalne: głównie tereny górzyste, w centrum kraju wyżyna. Klimat: na...
TATRY - Tatry są najwyższym pasmem górskim łańcucha karpackiego - Zaliczają się do Centralnych Karpat Zachodnich i leżą na granicy Polski i Słowacji - Najwyższym szczytem jest Gerlach na Słowacji (2655 m) - Po polskiej stronie największą...
Surowce, które człowiek czerpie ze środowiska przyrodniczego dla swoich potrzeb, nazywają się surowcami naturalnymi Ziemi, których głównym źródłem są: litosfera, hydrosfera, biosfera i atmosfera. Ze względu na warunki powstawania surowce...
POŁOŻENIE : Tatry położone są w południowej Polsce w paśmie Karpat wewnętrznych. GRANICE : Podhale, Kotlina Liptowsko - Spiska, Hale Orawsko - Liptowskie, Magóra Spiska. POWIERZCHNIA : 787 km; na terenie Polski 175 km Tatry dzielą się...
Hydrografia - początkowo dział geografii fizycznej, zajmujący się badaniem stosunków wodnych na Ziemi w ujęciu dynamicznym i w powiązaniu ze środowiskiem geograficznym; w miarę rozwoju nauk geograficznych wykształcony w osobną naukę - hydrologię....
Wodami powierzchniowymi nazywamy wody występujące bezpośrednio na powierzchni skorupy ziemskiej. Największymi zbiorowiskami wodnymi są oceany i morza. Do wód powierzchniowych zaliczamy także wody lądowe stojące w jeziorach i stawach oraz płynące w...
Ogólnym określeniem powierzchniowych wód płynących w formie skoncentrowanej pod wpływem siły ciężkości korytem naturalnym lub sztucznym, o określonym obszarze zasilania są cieki. Do cieków naturalnych zaliczamy: strugi, strumyki, potoki oraz...
POWSTANIE WSZECHŚWIATA Pierwsze trzy minuty istnienia wszechświata miały bardzo dramatyczny przebieg. Po około 10-34 sekundy energie ruchów cieplnych stały się mniejsze od energii potrzebnej do ujednolicenia oddziaływań jądrowych: - Silnych...
Według naukowców Wszechświat to czasoprzestrzeń, zawierająca materię i energię. Badaniem Wszechświata zajmuje się tzw. Kosmologia. Dziedzina ta wykorzystując wyniki astronomii pozagalaktycznej uogólnia poznane prawidłowości na cały...
AZJA Ar-Rub al-Khali ( Arabia Saud) Ałaszan (Chiny) Dasht-e Kavir (Iran), Dasht-e Lut ( Iran), Gobi(Chiny) , Takla Makan(chiny), Kyzył-kum(Kazachstan), Kara-kum(Turkmenistan) , Kalahari (Nambia RPA) Kavir-e Namak, (Iran) Lota...
ŚWIAT Podstawowe znaczenie w wyżywieniu świata ma produkcja zbóż. Najważniejsza jest: Pszenica - uprawia się ją wszędzie. Głównym dostawcą pszenicy w światowym handlu są USA, Francja, Kanada, Australia, Argentyna. Ryż - głównie w strefie ciepła,...
CHMIEL - roślina konopiowata, jest roślina wieloletnią, dwupienną, pnącą, rosnącą w strefie umiarkowanej Europy, Azji i Ameryki Północnej miedzy 46-60˚ szerokości geograficznej północnej. „Chmiel jeśli tyczki nie ma, ściele się po ziemi”...
Transport lotniczy - jest najnowocześniejszym i najszybciej rozwijającym się rodzajem transportu, ale wymaga dużych nakładów kapitałowych i wysoko wykwalifikowanej kadry. Na jego rozwój i stale postępującą modernizację stać tylko bogate kraje....
Alpy jest to najwyższy łańcuch górski ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Jego długość wynosi około 1200 km, a szerokość od 150 do 250km. Najwyższym szczytem Alp, a zarazem całej Europy, jest...
Uran-siodma, licząc wg rosnącej odległości od Słońca, planeta Układu Słonecznego, odkryta przez Wilia ma Herschela w 1781 roku, zatem nieznana w starożytności. Tradycyjnie jednak i ona otrzymała imię greckie - Uranos był bogiem niebios,...
Megalopolis, najwyższa forma aglomeracji, skupisko szybko rozwijających się miast milionowych, połączonych wraz z dużą liczbą ośrodków mniejszych, leżących pomiędzy nimi, w jeden wielki organizm miejski. Największe megalopolis na świecie znajduje...
Ekumeny – obszary stale zamieszkiwane przez człowieka. Subekumeny – obszary okresowo zamieszkiwane przez człowieka lub na stałe, ale o małej gęstości zaludnienia. Anekumeny – obszary niezamieszkiwane przez człowieka. Bariery rozwoju...
MIGRACJE- przemieszczanie się ludności mające na celu zmianę miejsca pobytu. Przyczyny migracji. poprawa warunków życia; znajdowanie pracy; schronienie przed prześladowaniami politycznymi; tolerancja dla własnych poglądów Podział migracji:...
MIGRACJE MIGRACJA - wędrówka, ruch ludności mający na celu zmianę miejsca pobytu na stałe lub okresowo, zarówno w obrębie kraju, jak i z jednego kraju do drugiego EMIGRACJA - opuszczenie kraju ojczystego, stałe lub czasowe osiedlanie się...
Granica zachodnia - luty 1945 - konferencja jałtańska - przyznanie Polsce obecnych ziem zachodnich (tzw. ziemie odzyskane) - lipiec 1945 - konferencja poczdamska - ustalenie granicy zachodniej na Nysie Łużyckiej, Odrze i linii na zachód od...
Brzegi Bałtyku tworzą północną granicę Polski. Morze Bałtyckie ma urozmaiconą linię brzegową – dużo wysp (Bornholm – Dania; Gotlandia – Szwecja; Hiuma – Estonia; Rugia – Niemcy; Uznam – Polska, Niemcy; Wolin – Polska), półwyspów (Mierzeja...
Bałkany/ Półwysep Bałkański Bałkany - region Europy, obejmujący w przybliżeniu obszar Półwyspu Bałkańskiego. Jednak nazwa ta mniej odnosi się do geografii, a bardziej do wspólnoty historyczno-kulturowej. Przy takim podejściu o przynależności...
1. Kształt i rozmiary Ziemi Obliczenia wykazały, że kształt Ziemi różni się od kuli: okrąg południka jest nieznacznie spłaszczony na biegunach, a więc ma kształt elipsy. Taka bryła nazywa się elipsoidą obrotową. Długość równika wynosi 40075...
UKŁAD WSPÓŁRZĘDNYCH Wiemy, że Ziemia obraca się wokół własnej osi. Oś Ziemi to linia poprowadzona w naszej wyobraźni i skierowana na Gwiazdę Polarną. Wyobrażone punkty, w których oś Ziemi przecina powierzchnię Ziemi nazywamy biegunami....
Klimat - to charakterystyczny dla danego obszaru zespół stanów pogody obserwowany i opisany co najmniej po 10 latach. Elementy klimatu: - opady (suma opadów mierzona w milimetrach) - temperatura - amplituda temperatur - ciśnienie -...
Powierzchnia: 1 219 912 km2 Ludność: 59,3 mln (2020) Stolica: Pretoria (siedziba rządu), Kapsztad (siedziba parlamentu), Bloemfontein (siedziba władz legislacyjnych) Ustrój: republika Podział administracyjny: 9 prowincji Język oficjalny:...
Klimat śródziemnomorski - rodzaj klimatu podzwrotnikowego, występujący nad Morzem Śródziemnym (stąd jego nazwa), w Kalifornii, RPA, na południu Australii oraz u wybrzeży Chile w Ameryce Południowej. Jego charakterystyczną cechą są ciepłe i suche...
Klimat - ogólna charakterystyka Klimat (z gr. "klima" = strefa) jest to ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji przebieg pogody, zarówno jej stanów, jak i poszczególnych składników (def. J. Flis). Badaniem klimatu zajmuje się nauka zwana...
Na początek przypomnienie, co to jest bezrobocie: Bezrobocie jest zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia. Wyróżnia się: - bezrobocie frykcyjne - bezrobocie...