Strony czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
Wyróżniamy trzy strony czasownika: • czynną – podmiot jest wykonawcą czynności, dopełnienie oznacza jej przedmiot, a orzeczenie stanowi osobowa forma czasownika np.: naklejam, piekę, wycieracie, lecą, kłamiesz ; Sprzątaczka odkurzała dywan. Rycerze stoczyli honorową walkę. Sadzę w ogrodzie małe rośliny. Umyjesz swój rower. • bierną – tu podmiot jest przedmiotem czynności, a nie wykonawcą, stronę bierną tworzymy dzięki osobowej formie czasownika być , zostać i...
Tryby czasownika
Omówimy trzy rodzaje trybów, które za pomocą formy osobowej wyrażają, jak przedstawia się czynność (lub stan): • tryb orzekający , bo orzeka, informuje o czynnościach (lub stanach), które mają miejsce w teraźniejszości, zaistniały w przeszłości lub dopiero zostaną wykonane; Marek pomaga siostrze w odrabianiu lekcji. Wszyscy uczniowie wyszli z klasy. Dziewczęta pójdą na zakupy do centrum handlowego. • tryb rozkazujący – służy do wyrażania rozkazów, poleceń, życzeń, próśb,...
Zdanie podrzędnie złożone przydawkowe
Zdanie podrzędnie złożone przydawkowe – odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? ile? czego? z czego? W zawodach osiągnąłem wynik – zdanie nadrzędne -> (jaki? ) – który mnie nie zadowolił – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone przydawkowe 1N 2P W zawodach osiągnąłem wynik, który mnie nie zadowolił . Uczyłam się tyle – zdanie nadrzędne -> (ile? ) – że na pewno...
Orzeczenie
Orzeczenie – to część zdania wyrażona czasownikiem w formie osobowej, która informuje nas o czynnościach wykonywanych przez podmiot, odpowiada na pytanie: co robi?, co się z nim dzieje?, w jakim stanie się znajduje? ; Ojciec pisze list. Czekam . Jutro będę malował swój pokój. Stary dom został rozebrany . Jesteś szczęśliwy ? Możemy wyróżnić dwa typy orzeczeń: • czasownikowe – w tej roli występuje czasownik w formie osobowej lub mający końcówkę -no, -to ; Poszłybyśmy...
Podmiot
Podmiot – to osoba lub rzecz, która jest wykonawcą czynności lub znajduje się w pewnym stanie, najczęściej odpowiada na pytanie rzeczownika w mianowniku: kto? co? ; Dorota odrabia zadanie. Kot liże swoje futerko. Pudełko leży na stole. Można wyróżnić następujące rodzaje podmiotów: • podmiot gramatyczny – najczęściej spotykany, wyrażony w mianowniku (kto? co?) ; Uczniowie siedzieli w klasie. Ciągle padał deszcz . Bolała mnie głowa . Karolina jest dobrą uczennicą....
Przypadki i ich pytania, temat i końcówka
Rzeczowniki odmieniają się nie tylko przez liczby, ale również przez przypadki. Odmiana przez przypadki to inaczej deklinacja . Podstawową formą rzeczownika jest mianownik: kot, drzwi, ptaki, stopa, oko, wojsko . przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga Mianownik (kto? co?) dom ø dom-y Dopełniacz (kogo? czego?) dom-u dom-ów Celownik (komu? czemu?) dom-owi dom-om Biernik (kogo? co?) dom ø dom-y...
Osoby czasownika
osoba l. pojedyncza osoba l. mnoga 1 ja 1 my 2 ty 2 wy 3 on, ona, ono 3 oni, one Na osobę wskazuje końcówka czasownika oraz kontekst zdania. l. pojedyncza l. mnoga 1. rysuję 1. rysujemy 2. rysujesz 2. rysujecie 3. rysuje 3. rysują napisaliby – 3 os. l. mnogiej wyszedłem – 1 os. l. pojedynczej przecinacie – 2 os. l. mnogiej...
Przydawka
Gdyby każdy komunikat, który wypowiadamy czy odbieramy, składał się tylko z podmiotu i orzeczenia, nasza mowa byłaby bardzo uboga i nieciekawa. Aby urozmaicić nasze komunikaty i oczywiście przekazać w nich dodatkowe informacje, posługujemy się przydawką. W zdaniu jest ona określeniem rzeczownika i odpowiada na pytania: – jaki? jaka? jakie? piękny widok, interesująca książka, pole uprawne – który? która? które? pierwszy zawodnik, ostatnia runda, tamte góry – czyj? czyja? czyje?...
Formant
Formant – to cząstki, przy pomocy których tworzymy nowe wyrazy, formanty możemy podzielić na następujące typy: • przedrostki – występują przed podstawą słowotwórczą: w- pisać wy- chodzić pod- pisać pod- chodzić na- pisać do- chodzić za- pisać s- chodzić roz- pisać nad- chodzić (w wyrazie może być więcej przedrostków) prze- naj- świętszy po- prze- rabiany • przyrostki – występują po podstawie słowotwórczej: pis- arz...
Klasyfikacja głosek
Wszystkie głoski możemy podzielić na następujące grupy, biorąc pod uwagę różne kryteria głoski dźwięczne b, d, g, w, z, ź, ż, l, ł, r, m, n, j , dz, dź, dż + wszystkie samogłoski gdy je wymawiamy, drżą wiązadła głosowe głoski bezdźwięczne p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch gdy je wymawiamy, nie drgają wiązadła głosowe spółgłoski miękkie p’, b’, f’ w’, ś, ź, ć, ch’, dź, m’,n’, l’, j, k’, g’ w kierunku podniebienia wznosi się środek języka...
Czas teraźniejszy
Czas teraźniejszy – używamy go, mówiąc o czynności lub stanie odbywającym się w danej chwili, teraz: myślę, kocham, zapominam, żyją, czytacie ; iść ja idę my idziemy ty idziesz wy idziecie on idzie oni idą ona one ono Mama robi zakupy w osiedlowym sklepie. Przemka boli głowa. To są nauczycielki z mojej szkoły. Forma czasu teraźniejszego bywa również używana do...
Wyrazy pokrewne
Wyrazy pokrewne – zostały utworzone od wspólnego wyrazu podstawowego (mają wspólny rdzeń) bezpośrednio lub pośrednio, wszystkie te słowa są sobie bliskie znaczeniowo:
Zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe
Zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe – odpowiada napytania orzecznika: jaki jest?, kim jest?, czym jest? itd. Mój dziadek jest taki – zdanie nadrzędne -> (jaki jest? ) – że wszystkie zwierzęta lgną do niego – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe 1N 2P Mój dziadek jest taki , że wszystkie zwierzęta lgną do niego. Teresa była tą – zdanie nadrzędne -> (kim była? ) – którą pragnął poślubić – zdanie...
Tematy i końcówki, typy koniugacji
Każda forma fleksyjna da się rozłożyć na dwa elementy: temat i końcówkę. Temat pozostaje niezmienny (czasem może wystąpić w postaciach obocznych), natomiast końcówka ulega zmianie. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wszystkie czasowniki w języku polskim odmieniają się tak samo. Jednak analiza kilku przykładów wystarczy, aby przekonać się, że czasowniki dla tej samej osoby i liczby mogą przybierać całkowicie odmienne zakończenia. liczba pojedyncza móc...
Postać czasownika
Czasowniki: • dokonane nazywają czynność (lub stan), która zakończyła się w przeszłości lub zakończy się w przyszłości: zrobić, uszczęśliwić, pouczyć, wyjechać, wpisać, przeżyć ; Ojciec Tadka kupił nowy samochód. Dzięki troskliwej opiece w szpitalu pacjent wyzdrowiał . Na koncercie w Sopocie wystąpią same gwiazdy. Wkrótce zapiszemy się na kurs prawa jazdy. Czasowniki dokonane nie mają czasu teraźniejszego. • niedokonane wskazują na trwanie, przebieg czynności, nie...
Formy osobowe czasownika
Wróćmy do form osobowych czasownika. Aby je określić, bierzemy pod uwagę, kto jest sprawcą czynności, kiedy miała ona miejsce itd. O tym wszystkim informuje nas forma osobowa czasownika. Możemy z niej wyczytać dosłownie wszystko. Odmiana czasownika to koniugacja . Czasownik odmienia się przez osoby, liczby, czasy, tryby i strony.
Zdanie podrzędnie złożone podmiotowe
Zdanie podrzędnie złożone podmiotowe – odpowiada na pytania podmiotu (kto? co?) . Ten jest najbogatszym człowiekiem na świecie – zdanie nadrzędne -> (kto? ) – Kto ma prawdziwych przyjaciół – zdanie podrzędne. 2:1 – zdanie podrzędnie złożone podmiotowe 1P 2N Kto ma prawdziwych przyjaciół, ten jest najbogatszym człowiekiem na świecie. Z pewnością zauważyłeś, że kolejność, w jakiej pojawiają się zdania,...
Rodzaje rzeczowników
W liczbie pojedynczej rzeczownik posiada trzy rodzaje, w liczbie mnogiej tylko dwa. Rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje: liczba pojedyncza rodzaj męski (ten) rodzaj żeński (ta) rodzaj nijaki (to) giermek lalka biurko księżyc sikorka kociątko ołówek panienka jezioro ten – człowiek, wróg, żołnierz ta – ławka, szafa, osa to – zadanie, pisklę, zło liczba mnoga rodzaj...
Rodzaj czasownika
Rodzaj czasownika zależy od rodzaju sprawcy czynności lub tego, kogo dana czynność lub stan dotyczą: Liczba pojedyncza Liczba mnoga rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki rodzaj męskoosobowy rodzaj niemęskoosobowy osoba osoba dziecko tylko osoby płci męskiej (nie dzieci) pozostałe osoby, czyli kobiety, dzieci, oprócz tego rośliny, zwierzęta, przedmioty przedmiot przedmiot przedmiot...
Zaimki rzeczowne
Zaimki rzeczowne (w funkcji rzeczownika odpowiadają na pytania: kto? co? ), możemy wyróżnić kilka ich rodzajów: • osobowe: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one: liczba pojedyncza liczba mnoga M. ja ty on ona ono my wy oni one D. mnie/ mię ciebie/ cię jego/ niego/go jej/ niej jego/ niego/go nas was ich/ nich ich/ nich C. mnie/ mi tobie/ ci jemu/ niemu/mu jej/ niej...
Bezokolicznik
Bezokolicznik – to także nieodmienna forma czasownika, jest to tzw. słownikowa postać czasownika, wyraża czynność lub stan, ale nie wskazuje ani na osobę, ani na liczbę, czas, tryb czy stronę, może mieć różne zakończenie: -ć pisać, robić, malować, żyć -c biec, móc, tłuc, ulec -ść pleść, nieść, napaść, jeść -źć wywieźć, znaleźć, ugryźć, wyleźć
Upodobnienia międzywyrazowe
Upodobnienia międzywyrazowe (pojawiają się przy szybkiej wymowie grupy wyrazów) Ostatnia głoska jednego wyrazu może upodobnić się pod względem dźwięczności do pierwszej głoski kolejnego wyrazu. • udźwięcznienie placek brzoskwiniowy [placeg brzoskwiniowy] <- k b -> g b bezdźwięczne „k” pod wpływem dźwięcznego „b” w wymowie stało się dźwięcznym „g” plac budowy [pladz budowy] <- c b -> dz b bezdźwięczne „c” pod wpływem...
Rozbiór i wykres zdania pojedynczego, grupa podmiotu i orzeczenia
Poznaliśmy już szczegółowo wszystkie części zdania i funkcje, jakie mogą pełnić. Spróbujmy uporządkować naszą wiedzę i sprawdzić ją na konkretnych przykładach. W dużym, ciemnym lesie rosły wyjątkowo smaczne grzyby . Matka mojego najlepszego kolegi z klasy jest bardzo cenioną nauczycielką . Połączenia wyrazów w zdaniu nazywamy zespołami składniowymi . W nich wyrazy łączą się znaczeniowo i gramatycznie. • jeśli w zdaniu oba wyrazy są jednakowo ważne (mogą być...
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe czasu
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe czasu – odpowiada na pytania: kiedy?, jak długo?, dopóki?, odkąd? Posadzę w ogrodzie dużo kwiatów – zdanie nadrzędne -> (kiedy? ) – gdy zrobi się trochę cieplej – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe czasu 1P 2N Gdy zrobi się trochę cieplej, posadzę w ogrodzie dużo kwiatów. Przestał mieć problemy ze zdrowiem – zdanie nadrzędne -> (od...
Czas przyszły
Czas przyszły – używamy go, mówiąc o stanie, który nastąpi, lub czynności, która dopiero zostanie wykonana: pójdę, wymyślisz, będziemy się uczyć, zrozumieją, będą zadowoleni ; W lipcu pojadę na cały tydzień w góry. Od dzisiaj bardziej będę się troszczyć o mojego psa. Z lotniska w Tunisie dojedziecie do waszego hotelu autobusem lub taksówką. W języku polskim istnieją dwie formy czasu przyszłego: • czas przyszły prosty tworzą czasowniki dokonane: zrobię, narysujesz,...
Rozbiór zdania pojedynczego, czyli pełna analiza gramatyczno-logiczna (składniowa)
Oto zdanie: Doświadczeni nauczyciele przedmiotów ścisłych cierpliwie przygotowywali swoich uczniów do egzaminów maturalnych. Co rozpoznajemy i określamy? – części mowy – części zdania – związki składniowe – zrobimy również wykres • części mowy (rozbiór gramatyczny) doświadczeni – przymiotnik, M, l. mn., r. męskoosobowy nauczyciele – rzeczownik, M, l. mn., r. męskoosobowy przedmiotów – rzeczownik, D, l. mn., r. niemęskoosobowy ścisłych...
Odmiana przez liczby i rodzaje
• liczby (pojedyncza i mnoga) dobry, mokra, żółci, gorzkie, uboga, złośliwi; Luksusowy samochód przyciągał wzrok przechodniów. Brudne szyby domu nie robiły najlepszego wrażenia. • rodzaje (męski, żeński, nijaki, męskoosobowy, niemęskoosobowy); Ten człowiek na wszystkich robił przyjemne wrażenie. Miałam okropną podróż! W tym biurze urzędnicy są wyjątkowo nieuprzejmi . Głodne turystki zamówiły w restauracji posiłek. liczba pojedyncza liczba mnoga...
Zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe
Zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe – odpowiada na pytania przypadków zależnych: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? z kim? z czym? o kim? o czym? Zauważyłem – zdanie nadrzędne -> (co? ) – że ostatnio zrobiłeś się wyjątkowo roztargniony – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe 1N 2P Zauważyłem , że ostatnio zrobiłeś się wyjątkowo roztargniony . Nauczyciel biologii zapytał tych –...
Upodobnienia pod względem dźwięczności wewnątrzwyrazowej
Upodobnienia pod względem dźwięczności wewnątrzwyrazowej , dochodzi do nich wówczas, gdy głoska dźwięczna traci swą dźwięczność pod wpływem głoski bezdźwięcznej, z którą sąsiaduje: • ubezdźwięcznienie wsteczne (głoska następna wpływa na wymowę głoski poprzedniej); kładka [kłatka] <- (strzałka oznacza kierunek oddziaływania głosek); dk -> tk dźwięczne „d” pod wpływem bezdźwięcznego „k” w wymowie stało się bezdźwięcznym „t” rozpacz [rospacz]...
Zdrobnienia i zgrubienia
Mówiliśmy już o tworzeniu wyrazów i o tym, że można to zrobić na wiele sposobów. Trudno omówić tu wszystkie. Na szczególną uwagę zasługują jednak dwie kategorie wyrazów pochodnych, mianowicie: • zdrobnienia (deminiutywy) – służą do nazywania rzeczy małych, szczególnie bliskich i młodych, o których myślimy i mówimy w sposób tkliwy i czuły. Dzięki nim można też wyrazić ironię, kpinę czy negatywny stosunek: kot – kotek dziecko – dziecinka palec – paluszek słońce – słoneczko dom – domek...
Zdania współrzędnie złożone
Zdania współrzędnie złożone – nie można między nimi postawić pytania, nie wyróżniamy tu zdania nadrzędnego i podrzędnego. Istnieją cztery rodzaje zdań współrzędnie złożonych: • zdania współrzędnie złożone łączne , gdy treść zdań składowych łączy się: typ wykresu w tego typu konstrukcjach pojawiają się najczęściej spójniki: i, oraz, a, ani, ni, również, jak również ; Świeciło słońce i wiał lekki wietrzyk. Teraz odrobię zadanie, a potem pójdę popływać. Zjawili się goście i...
Wykrzyknik
Do nieodmiennych części mowy zaliczają się również wykrzykniki. Służą one do wyrażenia rozkazów, emocji, wzruszeń i innych stanów uczuciowych oraz rozkazów i intencji mówiącego. Co konkretnie kryje wykrzyknik, możemy dowiedzieć się najczęściej z reszty wypowiedzi, czyli tzw. kontekstu: ach!, bęc!, e!, eh!, fe!, ha!, halo!, hej!, hen!, hola!, hop!, no!, o!, och!, oj!, pac! Ach! Jaki piękny dom! Ach! Jaką sprawiłeś mi przykrość! Halo! Czy to mieszkanie państwa Kowalskich? O! To...
Akcent wyrazowy
Akcent wyrazowy – polega na tym, że jedną z sylab w wyrazie wymawiamy silniej (z większą siłą wydechu): • w wyrazach więcejzgłoskowych akcent pada na przedostatnią sylabę wyrazu. Tak dzieje się w większości wypadków, ale zdarzają się też wyjątki (chodzi o staranną wymowę). Wtedy akcent pada na trzecią sylabę od końca (pod warunkiem, że wyraz składa się co najmniej z trzech zgłosek): wio -sna sa- mo -chód czło -wiek przed- szko -le dro -ga zna- jo -my – 1 i 2...
Przyimek
Jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy. Tylko łącznie z innym wyrazem (zwykle rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym) stanowi składniowo nierozerwalną całość, czyli tzw. wyrażenie przyimkowe . Ukazuje ono relacje między czynnością i przedmiotem albo między dwoma przedmiotami. Wczoraj wieczorem poszłam z bratem do kina . Tato kupił nowy samochód z klimatyzacją . Zeszyty do matematyki zwykle muszą być w kratkę . Przyimki możemy podzielić na dwie grupy: • przyimki proste...
Uproszczenie grupy spółgłoskowej
Uproszczenie grupy spółgłoskowej (opuszczenie niektórych spółgłosek przy wymawianiu wyrazu), takie uproszczenia zdarzają się w mowie potocznej wskutek tempa i mniejszej staranności mówienia; jabłko [japko] błk -> pk królewski [króleski] wski -> ski krakowski [krakoski] wski -> ski warszawski [warszaski] wski -> ski srebrny [srebny] brny -> bny pierwszy [pierszy] wszy -> szy pięćdziesiąt...
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe – odpowiada napytania okolicznika: jak? gdzie? kiedy? po co? w jakim celu? dlaczego? pod jakim warunkiem? jak? itd. Wiedząc, że jest wiele rodzajów okoliczników, domyślasz się, że możemy spotkać się także z paroma typami zdań podrzędnych okolicznikowych.
Stopniowanie przysłówków
Przysłówki pochodzące od przymiotników podlegają stopniowaniu: stopień równy stopień wyższy stopień najwyższy stopniowanie regularne szybko wolno szybciej wolniej najszybciej najwolniej stopniowanie nieregularne dobrze dużo lepiej więcej najlepiej najwięcej stopniowanie opisowe interesująco beztrosko bardziej interesująco mniej beztrosko najbardziej interesująco najmniej beztrosko...
Części zdania i ich funkcja
Określając części zdania, dokonujemy tzw. analizy logicznej. Wyróżniamy pięć części zdania: podmiot, orzeczenie, przydawkę, dopełnienie, okolicznik. Każdy z tych elementów zdania odgrywa inną rolę. Jak najłatwiej zorientować się, z czym mamy do czynienia? Przede wszystkim musisz zapamiętać, jakie części mowy wyrażają daną część zdania i na jakie pytanie odpowiadają. Analiza składniowa wiąże się więc z rozbiorem gramatycznym. Podstawowymi częściami zdania są podmiot i orzeczenie,...
Zdania (i równoważniki zdań) oznajmujące, rozkazujące, pytające i wykrzyknikowe
Tego podziału wypowiedzeń dokonuje się, biorąc pod uwagę ich treść, a także intencje, czyli zamiary mówiącego. • zdania oznajmujące – wyrażają sądy i opinie, może się to odbywać na dwa sposoby: – twierdzący ; Rok szkolny rozpoczyna się pierwszego września. Rozpoczęcie roku szkolnego pierwszego września. Wakacje kończą się w sierpniu. Koniec wakacji w sierpniu. – przeczący ; Nie było nikogo w domu. Nikt nie musi tego słuchać. Żaden klient tego nie kupi. Ani jeden człowiek nie...
Liczebniki zbiorowe
Liczebniki zbiorowe – posługujemy się nimi przy określaniu liczby osób niedorosłych, różnej płci i przy rzeczownikach, które nie posiadają liczby pojedynczej, odmieniają się tylko przez przypadki: istoty niedorosłe osoby różnej płci rzeczowniki bez liczby pojedynczej M. dwoje dzieci czworo znajomych pięcioro drzwi D. dwojga dzieci czworga znajomych pięciorga drzwi C. dwojgu dzieciom czworgu znajomym pięciorgu...
Schematy (wykresy) wypowiedzeń wielokrotnie złożonych i ich opis
Wypowiedzenie wielokrotnie złożone składa się z co najmniej trzech wypowiedzeń składowych. Mogą one łączyć się w stosunku współrzędnym lub nadrzędno-podrzędnym. Wypowiedzenie wielokrotnie złożone tworzą zdania, a także ich równoważniki. 1 2 3a 4 3b W najbliższą sobotę wybiorę się do miasta i zrobię małe zakupy, ponieważ, jeśli dopisze pogoda, odwiedzą mnie 5 znajomi, których...
Związki wyrazowe
Związki wyrazowe, czyli wyrazy łączące się w stosunku podrzędnym: zgody, rządu i przynależności • związek zgody – zachodzi wówczas, gdy wyraz określany (nadrzędny) i określający (podrzędny) występują w tej samej formie gramatycznej (ten sam przypadek, liczba, rodzaj); wyrazy „zgadzają się” ze sobą do tego stopnia, że np. przy odmianie przez przypadki, oba wyrazy zmieniają swoją formę, czyli jeden dostosowuje się do drugiego. pytanie liczba pojedyncza...
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe miejsca
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe miejsca odpowiada oczywiście na pytania – gdzie?, skąd?, którędy?, dokąd? Postanowił pojechać tam – zdanie nadrzędne -> (gdzie? ) – gdzie mógł znaleźć dobrą pracę – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe miejsca 1N 2P Postanowił pojechać tam, gdzie mógł znaleźć dobrą pracę. Wszędzie witały go tłumy wielbicieli jego talentu – zdanie nadrzędne...
Formy bezosobowe
Formy bezosobowe są nieodmiennymi formami czasu przeszłego, wskazują na czynność przeszłą, bez informowania nas o jej wykonawcy: -no przyznano, śpiewano ; Wczoraj dostarczono klientowi zamówiony towar. W domu Kowalskich sprzątano gruntownie raz w tygodniu, w sobotę. -to wyjęto, zamknięto ; W końcu uprzątnięto spod mojej kamienicy te sterty suchych liści. Dla uczestników uroczystego bankietu wynajęto całe piętro luksusowego hotelu.
Okolicznik
Jest częścią zdania określającą orzeczenie. Wskazuje na okoliczności towarzyszące czynności lub na cechy tej czynności. Odpowiada na pytania: jak?, kiedy?, dlaczego?, mimo co?, w jakim celu?, pod jakim warunkiem?, w jaki sposób?, gdzie? Można wyrazić go za pomocą różnych części mowy: – rzeczownika ; Dokończę ten list rano . (dokończę kiedy? rano) Wybierałam się w te okolice latem . (wybierałam się kiedy? latem) – przysłówka ; Postępował nieodpowiedzialnie . (postępował jak?...
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe celu
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe celu – odpowiada na pytania: po co?, na co?, w jakim celu? Postanowiłem bardziej oszczędzać – zdanie nadrzędne -> (po co? ) – aby mieć pieniądze na wakacyjny wyjazd do Grecji – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe celu 1N 2P Postanowiłem bardziej oszczędzać, aby mieć pieniądze na wakacyjny wyjazd do Grecji. Rodzice zamówili u hodowcy...
Odmiana przymiotników przez przypadki
liczba pojedyncza liczba mnoga M. drogi drodzy D. drogiego drogich C. drogiemu drogim B. drogi drogich N. drogim drogimi Ms. drogim drogich W. drogi! drodzy! Na podłodze leży puszysty dywan (mianownik) . Dawno nie widziałam tak puszystego dywanu (dopełniacz). Częste odkurzanie może zaszkodzić puszystemu dywanowi (celownik). Ala dostała puszysty...
Czasownik
To odmienna część mowy, która nazywa czynność lub stan osób, rzeczy, zwierząt, roślin, itd. Odpowiada na pytania: co robi?, co się z nim dzieje?, w jakim jest stanie? : mówicie są boli jest znany rośnie zaczyna się pada przychodzą wykonano Czasownik posiada dwie formy: • formy osobowe , w których możemy określić: osobę, liczbę, rodzaj, czas, tryb, stronę; pomyliła się – 3 osoba, liczba pojedyncza, rodzaj żeński, czas przeszły, tryb...
Skrótowce i ich pisownia
Skrótowce to rzeczowniki utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej wyrazów. Możemy je podzielić następująco: • skrótowce literowe (literowce) – przy ich czytaniu wymawiamy nazwy poszczególnych liter wchodzących w skład symboli: PKP pe-ka-pe (Polskie Koleje Państwowe) PKS pe-ka-es (Polska Komunikacja Samochodowa) NBP en-be-pe (Narodowy Bank Polski) ONZ o-en-zet (Organizacja Narodów Zjednoczonych) BWA...
Wyrazy złożone
Wyrazy złożone są to wyrazy pochodne, które powstały z połączenia dwóch wyrazów podstawowych i zawierają dwie podstawy słowotwórcze. Możemy wyróżnić następujące rodzaje wyrazów złożonych.