Słowniki tematyczne
Zaimki pytające (Wh- words and how)
Zaimki pytające służą do tworzenia pytań szczegółowych (o pytania szczegółowe): what? – co? jaki? What are you doing now? What is this? What films do you enjoy watching? What ’s your mother’s name? ( Jak ma na imię twoja mama? ) What ’s the weather like today? ( Jaka jest dzisiaj pogoda? ) Zwróć uwagę na dwa ostatnie pytania z przykładów powyżej. Mimo że w tłumaczeniu na język polski pojawia się zaimek jak , w języku angielskim korzystamy z...
Klasyfikacja głosek
Wszystkie głoski możemy podzielić na następujące grupy, biorąc pod uwagę różne kryteria głoski dźwięczne b, d, g, w, z, ź, ż, l, ł, r, m, n, j , dz, dź, dż + wszystkie samogłoski gdy je wymawiamy, drżą wiązadła głosowe głoski bezdźwięczne p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch gdy je wymawiamy, nie drgają wiązadła głosowe spółgłoski miękkie p’, b’, f’ w’, ś, ź, ć, ch’, dź, m’,n’, l’, j, k’, g’ w kierunku podniebienia wznosi się środek języka...
Strony czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
Wyróżniamy trzy strony czasownika: • czynną – podmiot jest wykonawcą czynności, dopełnienie oznacza jej przedmiot, a orzeczenie stanowi osobowa forma czasownika np.: naklejam, piekę, wycieracie, lecą, kłamiesz ; Sprzątaczka odkurzała dywan. Rycerze stoczyli honorową walkę. Sadzę w ogrodzie małe rośliny. Umyjesz swój rower. • bierną – tu podmiot jest przedmiotem czynności, a nie wykonawcą, stronę bierną tworzymy dzięki osobowej formie czasownika być , zostać i...
Formant
Formant – to cząstki, przy pomocy których tworzymy nowe wyrazy, formanty możemy podzielić na następujące typy: • przedrostki – występują przed podstawą słowotwórczą: w- pisać wy- chodzić pod- pisać pod- chodzić na- pisać do- chodzić za- pisać s- chodzić roz- pisać nad- chodzić (w wyrazie może być więcej przedrostków) prze- naj- świętszy po- prze- rabiany • przyrostki – występują po podstawie słowotwórczej: pis- arz...
Tryby czasownika
Omówimy trzy rodzaje trybów, które za pomocą formy osobowej wyrażają, jak przedstawia się czynność (lub stan): • tryb orzekający , bo orzeka, informuje o czynnościach (lub stanach), które mają miejsce w teraźniejszości, zaistniały w przeszłości lub dopiero zostaną wykonane; Marek pomaga siostrze w odrabianiu lekcji. Wszyscy uczniowie wyszli z klasy. Dziewczęta pójdą na zakupy do centrum handlowego. • tryb rozkazujący – służy do wyrażania rozkazów, poleceń, życzeń, próśb,...
znaleźć się między Scyllą a Charybdą
‘znaleźć się w sytuacji, w której niebezpieczeństwo zagraża z dwóch stron, w sytuacji bez wyjścia, między młotem a kowadłem’; zwrot, liter. ant. – Homer, „Odyseja”. Dwa potwory morskie znajdujące się po obu stronach cieśniny morskiej. Gdy przepływały między nimi statki, wpadały albo do pyska Scylli, albo w wiry Charybdy; Znajduję się w nieustannym wewnętrznym klinczu, między Scyllą a Charybdą. – referat na konferencji.
II prawo Mendla
Mendel analizował także dziedziczenie dwóch par cech przeciwstawnych, np. odmiany grochu o nasionach żółtych i gładkich z odmianą o nasionach zielonych i pomarszczonych. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń stwierdził, że przy krzyżowaniu dwóch form różniących się więcej niż jedną parą cech, każda z cech dziedziczy się niezależnie od pozostałych. II prawo Mendla, zwane prawem niezależnej segregacji alleli (współczesne brzmienie): Allele różnych genów są rozdzielane do gamet...
Przysłówek too i enough (Adverbs with too and enough)
przysłówek too ( zbyt ) używany jest przed przymiotnikami lub przysłówkami i nadaje im negatywne znaczenie: too + przymiotnik / przysłówek + (for + osoba) bezokolicznik z to She was too tired to do the washing-up. ( Była zbyt zmęczona, żeby pozmywać. ) They are too young to drive a car. ( Są zbyt młodzi, żeby prowadzić samochód .) Chinese is too difficult for me to learn. ( Chiński jest zbyt trudny dla mnie, żeby się go nauczyć .) przysłówek enough (...
spartańskie warunki
‘skromne, proste, surowe warunki, brak wygód’; wyr. rzecz.,hist. starożyt. Wyrażenie pochodzi od starożyt. Sparty i jej mieszkańców – Spartan, którzy unikali zbytnich wygód i zbytku, słynęli ze skromnych wymagań, prostoty obyczajów i surowej dyscypliny wewnętrznej, byli też bardzo wytrzymali na bóli nieulękli w obliczu niebezpieczeństwa, bowiem od najmłodszych lat czas poświęcali głównie na ćwiczenia wojskowe, wojna była dla nich świętem, a śmierć na polu bitwy – najwyższą chwałą; Mama...
Podmiot
Podmiot – to osoba lub rzecz, która jest wykonawcą czynności lub znajduje się w pewnym stanie, najczęściej odpowiada na pytanie rzeczownika w mianowniku: kto? co? ; Dorota odrabia zadanie. Kot liże swoje futerko. Pudełko leży na stole. Można wyróżnić następujące rodzaje podmiotów: • podmiot gramatyczny – najczęściej spotykany, wyrażony w mianowniku (kto? co?) ; Uczniowie siedzieli w klasie. Ciągle padał deszcz . Bolała mnie głowa . Karolina jest dobrą uczennicą....
benedyktyńska praca
‘praca monotonna, żmudna, wymagająca cierpliwości i dokładności’; wyr. rzecz., hist. Od imienia i działalności św. Benedykta z Nursji, żyjącego w V/VI w., założyciela klasztoru na Monte Cassino, w którym zakonnicy zajmowali się kopiowaniem i iluminowaniem rękopisów; Życie Benedykta z Nursji i otaczających go mnichów wypełniały modlitwy, lektura Pisma Świętego oraz praca polegająca na przepisywaniu ksiąg, stąd powiedzenie benedyktyńska praca. – „Victor G”; Internet.
Przypadki i ich pytania, temat i końcówka
Rzeczowniki odmieniają się nie tylko przez liczby, ale również przez przypadki. Odmiana przez przypadki to inaczej deklinacja . Podstawową formą rzeczownika jest mianownik: kot, drzwi, ptaki, stopa, oko, wojsko . przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga Mianownik (kto? co?) dom ø dom-y Dopełniacz (kogo? czego?) dom-u dom-ów Celownik (komu? czemu?) dom-owi dom-om Biernik (kogo? co?) dom ø dom-y...
Pierwsza prędkość kosmiczna
Pierwsza prędkość kosmiczna jest to prędkość jaką należy nadać ciału, aby obiegało Ziemię po orbicie kołowej o promieniu niewiele większym od promienia Ziemi. Wartość tej prędkości wyraża się wzorem: gdzie: G – stała grawitacji, M – masa Ziemi, R – promień Ziemi.
Zdania z czasownikami relacjonującymi (Introductory verbs)
Do relacjonowania wypowiedzi mamy jeszcze całą gamę czasowników relacjonujących. Dzięki swojemu znaczeniu przekazują one sporą część informacji zawartej w zdaniu w mowie niezależnej, dlatego, zamieniając zdanie na mowę zależną, wystarczy tylko wybrać odpowiedni czasownik relacjonujący i w pozostałej części zdania ująć najistotniejsze informacje: ‘I won’t give you the money back’ she said to Jim. She refused to give Jim his money back. ‘Will you come to my party?’ Lucy asked Jerry....
Druga prędkość kosmiczna
Druga prędkość kosmiczna jest to najmniejsza prędkość, jaką należy nadać ciału na Ziemi, aby mogło oddalić się od Ziemi na nieskończenie dużą odległość. Wartość tej prędkości wyraża się wzorem: Ciało wyrzucone z Ziemi z taką prędkością znajdzie się poza obszarem ziemskiego pola grawitacyjnego i może obiegać Słońce.
puszka Pandory
‘źródło niekończących się nieszczęść, trudności, kłopotów, utrapień’; wyr. rzecz. W mitol. grec. Pandora to pierwsza kobieta stworzona na polecenie Zeusa jako swoista kara za czyn Prometeusza (zob. postawa prometejska ). Została ona obdarowana przez ojca bogów puszką, której nie wolno było otwierać. Pandora namówiła jednak swego męża do jej otwarcia; wyleciały z niej na świat zamknięte dotąd utrapienia, plagi, klęski i choroby ludzkości; Komu to otwarcie puszki Pandory przyniesie...
Zdania współrzędnie złożone
Zdania współrzędnie złożone – nie można między nimi postawić pytania, nie wyróżniamy tu zdania nadrzędnego i podrzędnego. Istnieją cztery rodzaje zdań współrzędnie złożonych: • zdania współrzędnie złożone łączne , gdy treść zdań składowych łączy się: typ wykresu w tego typu konstrukcjach pojawiają się najczęściej spójniki: i, oraz, a, ani, ni, również, jak również ; Świeciło słońce i wiał lekki wietrzyk. Teraz odrobię zadanie, a potem pójdę popływać. Zjawili się goście i...
Upodobnienia pod względem dźwięczności wewnątrzwyrazowej
Upodobnienia pod względem dźwięczności wewnątrzwyrazowej , dochodzi do nich wówczas, gdy głoska dźwięczna traci swą dźwięczność pod wpływem głoski bezdźwięcznej, z którą sąsiaduje: • ubezdźwięcznienie wsteczne (głoska następna wpływa na wymowę głoski poprzedniej); kładka [kłatka] <- (strzałka oznacza kierunek oddziaływania głosek); dk -> tk dźwięczne „d” pod wpływem bezdźwięcznego „k” w wymowie stało się bezdźwięcznym „t” rozpacz [rospacz]...
Przymiotniki zakończone na -ing i -ed (-ing and -ed adjectives)
W języku angielskim występują przymiotniki o takim samym rdzeniu, ale innej końcówce. Wyróżniamy dwa typy końcówek: -ing interesting, boring, exciting -ed interested, bored, excited Przymiotniki zakończone na -ing opisują osoby lub rzeczy: This is a very interest ing person. (To jest bardzo interesująca osoba.) This job is very motivat ing . (Ta praca jest bardzo motywująca.) Przymiotniki zakończone na -ed opisują...
Funkcje krwi
Krew pełni w organizmie różnorodne funkcje: – transportuje gazy (O 2, CO 2 ), substancje pokarmowe, substancje wydalnicze, hormony i witaminy; – uczestniczy w procesach obronnych organizmu; – bierze udział w procesach krzepnięcia krwi; – reguluje temperaturę ciała (termoregulacja); – utrzymuje homeostazę wewnątrzustrojową, czyli stałe warunki środowiska wewnętrznego organizmu, poprzez: regulację ilości wody, soli i białek, regulację pH oraz ciśnienia osmotycznego i koloidalnego, a także...
Skrótowce i ich pisownia
Skrótowce to rzeczowniki utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej wyrazów. Możemy je podzielić następująco: • skrótowce literowe (literowce) – przy ich czytaniu wymawiamy nazwy poszczególnych liter wchodzących w skład symboli: PKP pe-ka-pe (Polskie Koleje Państwowe) PKS pe-ka-es (Polska Komunikacja Samochodowa) NBP en-be-pe (Narodowy Bank Polski) ONZ o-en-zet (Organizacja Narodów Zjednoczonych) BWA...
Przewodzenie impulsu nerwowego
Jednostką strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego jest neuron . Jego podstawowym zadaniem jest przyjmowanie, przewodzenie i przekazywanie sygnałów, co związane jest z właściwościami błony komórkowej. Przewodzenie impulsu we włóknach nerwowych (bezosłonkowych) (wg Delaney, 1976) Wewnątrz każdej komórki przeważają kationy potasu i aniony organiczne, natomiast w otoczeniu komórki jony sodowe i chlorkowe. Stężenie anionów po obu stronach błony jest zbliżone, różnice dotyczą...
Bezokolicznik
Bezokolicznik – to także nieodmienna forma czasownika, jest to tzw. słownikowa postać czasownika, wyraża czynność lub stan, ale nie wskazuje ani na osobę, ani na liczbę, czas, tryb czy stronę, może mieć różne zakończenie: -ć pisać, robić, malować, żyć -c biec, móc, tłuc, ulec -ść pleść, nieść, napaść, jeść -źć wywieźć, znaleźć, ugryźć, wyleźć
Powinowactwo elektronowe
Jak zjonizować atom? atom elektrycznie obojętny + elektron --> jon jednoujemny Powinowactwo elektronowe : energia wydzielona podczas przyłączania elektronu do atomu. Im większe jest powinowactwo elektronowe (większa jest energia oddawana), tym „chętniej” atom przyłącza elektron. W grupie powinowactwo elektronowe maleje ze wzrostem liczby atomowej, ponieważ im większa jest odległość ostatniej powłoki od jądra, tym mniejsza tendencja do przyłączania kolejnego elektronu...
Strona bierna (Passiv)
Strona bierna składa się z: • czasownika posiłkowego werden , odmienionego w takim czasie, w jakim chcemy wyrazić całe zdanie, a więc Präsens -> werden Imperfekt -> wurde Perfekt -> ist worden Plusquamperfekt -> war worden • imiesłowu czasu przeszłego ( Partizip II ) Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki posiadające dopełnienie w bierniku: Strona czynna: Er wischt den Staub . Strona bierna: Der Staub wird ( von ihm ) gewischt. Dopełnienie...