Tkanka nabłonkowa
Główną funkcją tkanki nabłonkowej jest osłanianie ciała zwierzęcia od środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego ( np. osłania jelito). Tworzy ona pokrycie ciała, wyściela światło jelita i naczyń krwionośnych. Tkanka nabłonkowa tworzy twory rogowe,...
Tkanka nabłonkowa (epithelium)
1. Pochodzenie : ekto-, endo- i mezodermalne 2. Cechy wszystkich nabłonków : - zwarty układ komórek zachowany dzięki błonie podstawowej (zbudowanej z mukopolisacharydów i białek leżących bezpośrednio pod komórkami, które ją wytwarzają) oraz...
Allelopatia
Allelopatia – to wzajemne oddziaływanie roślin na siebie, przyśpieszające lub hamujące wzrost i rozwój poprzez wydzielanie substancji chemicznych. 1. Substancje te, wydzielane poprzez żywy organizm roślinny lub uwalnianie podczas rozkładu...
Proces trawienia białek i cukrów
TRAWIENIE BIAŁEK Trawienie cukrów rozpoczyna się w żołądku. Polega na stopniowym ich rozkładzie do uzyskania wolnych aminokwasów, które są dobrze rozpuszczalne i łatwo się wchłaniają. Gruczoły znajdujące się w ścianach żołądka wydzielają...
Komorka eukariotyczna
Komórka eukariotyczna, komórka mająca jądro komórkowe ograniczone otoczką jądrową, zawierające DNA z histonami upakowane w chromosomy (eucyty mają zazwyczaj tylko jedno jądro, choć np: komórki mięśniowe czy megakariocyty mają wiele jąder, orzęski...
Ucho
Budowa i funkcje ucha Ucho zewnętrzne - składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego. Małżowina uszna wyłapuje fale dźwiękowe i kieruje je do kanału przewodu słuchowego. Przewód słuchowy długości 2.6 - 3 cm zamknięty jest...
Porównanie komórki roślinnej i zwierzęcej na podstawie ich funkcji
Komórka jest podstawowym elementem strukturalnym i funkcjonalnym organizmów żywych. Jako pierwsze powstały małe, bez jądrowe komórki prokariotyczne, reprezentowane współcześnie przez bakterie. Komórki te charakteryzują się bardzo prostą budową i...
Komórka grzybowa, zwierzęca, roślinna, bakterii
KOMÓRKA - jest to podstawowa żywa jednostka. Odżywia się i oddycha, rośnie, zazwyczaj może się dzielić KOMÓRKA BEZJĄDROWE JĄDRO EUKARIOTYCZNE...
Ewolucyjny rozwój układu pokarmowego bezkręgowców i kręgowców, ze szczególnym zwróceniem uwagi na budowę i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka
Miliardy lat temu w bezkresnej pustce nastąpił wybuch. Dało to początek powstania wszechświata. Materia zbliżała się do siebie i zderzała. Powstawały coraz to większe meteoryty, które wciąż się łączyły. W ten właśnie sposób powstała Ziemia. Na...
Plechowce i organowce - definicje
PLECHOWCE - w dawnych ujęciach systematycznych grupa skupiająca rośliny posiadające ciało plechowate. Obecnie uważane za grupę sztuczną i podzielone na kilka jednostek systematycznych. PLECHA - wielokomórkowe (komórka) lub wielojądrowe...
Paprotniki - pierwsze organowce
Paprotniki są to pierwsze organowce. Zasiedlają zwykle podmokłe tereny środowiska lądowego. Występują w lasach strefy umiarkowanej oraz w wilgotnych lasach równikowych. Nieliczne gatunki potrafią żyć w wodzie. Większość paprotników to rośliny...
Paprotniki
Paprotniki są to lądowe rośliny tkankowe, rozmnażające się bezpłciowo za pomocą zarodników. Maja przemianę pokoleń z wyraźną przewagą sporofitu, ale ich gametofit, zwany przedroślem, jest zazwyczaj jest jeszcze niezależną i samodzielną rośliną. Do...
Królestwa - bakterie, protisty, rośliny, grzyby, zwierzęta
Zacznę od królestwa Monera. Do tego królestwa należą przede wszystkim bakterie – niewielkie, jednokomórkowe organizmy prokariotyczne o zróżnicowanym metabolizmie i trybie życia. Jedną z cech różniących komórki bakteryjne od innych jest grubość...
Małe zwierzęta lądowe - pierścienice
Żyją m.in. w glebie i ściółce leśnej. Ciało mają obłe lub grzbieto - brzusznie spłaszczone, segmentowane. Mają dużą zdolność regeneracji (odtwarzania) różnych części ciała. Do pierścienic żyjących wyłącznie w glebie należą...
Cechy budowy dżdżownicy umożliwiające jej życie w glebie
Budowa dżdżownicy świadczy o przystosowaniu do życia w glebie. Cechy: - wydłużony kształt ciała - umożliwiają poruszanie się w szczelinach gleby - przód w kształcie klina i drążenie korytarzy. - nabłonek pokrywający ciało, który...
Znaczenie dżdżownicy w przyrodzie
Dżdżownice drążą tunele, zjadając jednocześnie glebę, wraz z zawartymi w niej szczątkami organizmów roślinnych i zwierzęcych. Powoduje to przemieszanie i napowietrzenie gleby, a także użyźnienie jej wydalinami tych zwierząt, bogatymi w związki...
Przedstaw formę ochrony przyrody w Polsce
W Polsce istnieją następujące formy ochrony przyrody: - Parki narodowe - Rezerwaty przyrody - Parki krajobrazowe - Obszary chronionego krajobrazu - Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt - Pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki...
Pierścienice
Podczas prac w ogródku na pewno każdy z nas widział dżdżownice. Najczęściej można je zobaczyć po ulewnych deszczach. Wówczas, chroniąc się przed utonięciem, opuszczają masowo swoje podziemne korytarze. Te niezmiernie ciekawe organizmy należą do...
Składniki pokarmowe - białka, tłuszcze, witaminy, węglowodany
Składniki odżywcze Początek drogi ku zdrowemu, pełnowartościowemu żywieniu to właściwy dobór produktów żywnościowych. Wymaga on pewnych informacji, związanych ze składem artykułów spożywczych i potrzebami ludzkiego organizmu. Poniżej...
Podstawowe składniki pokarmowe - woda
Woda to jeden z podstawowych składników pokarmowych, który jest niezbędny do życia. Stanowi szczególnie cenny składnik diety organizmów. Jej zawartość decyduje o nasileniu lub osłabieniu procesów życiowych każdego organizmu. Woda ma bardzo...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Płazińce
Płazińce - dwuboczna symetria, tzn. robaki płaskie, spłaszczone ciało grzbietobrzusznie, zburowane z 3 warstw komórek (listków zarodkowych), -ekto i -endo i mezodermy, jama ciała wypełniona komórkową parenchyną, można wyróżnić narządy tworzące...
Zatrucia
Zatruciem nazywamy wniknięcie do organizmu substancji w szkodliwej dla niego dawce. Przyczyny zatruć: - zamachy samobójcze, - zabójstwa, - nadużycia (leki, alkohol, narkotyki), - nieświadomość (dzieci pijące kolorowe detergenty),...
Bakterie i choroby bakteryjne
Bakterie - grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii. Cechą charakterystyczną budowy komórek...
Choroby bakteryjne
Spowodowane przez jady bakteryjne: Egzotoksyny : wydalane do środowiska przez żywe, nieuszkodzone bakterie Endotoksyny : uwalniane z chwilą rozpadu komórki bakteryjnej Zatrucie jadem kiełbasianym (botulina) Zatrucie jadem kiełbasianym...
Chemosynteza
Chemosynteza to proces syntezy związków organicznych z nieorganicznych przy udziale energii wyzwalanej podczas utleniania (najczęściej tlenem atmosferycznym), różnych związków nieorganicznych np. CO, NH3 lub prostych związków organicznych np. CH4,...
Nicienie - cykle rozwojowe
NICIENIE – cykle rozwojowe GLISTA LUDZKA dostaje się do organizmu poprzez zakażone warzywa, owoce, owady czy picie zakażonej wody. Połknięte jajo inwazyjne dostaje się do żołądka i jelit. Pod wpływem enzymów trawiennych z osłon jaj...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Jamochłony - charakterystyka
Jamochłon ogólnie dwuwarstwowy worek ze specjalnymi wyrostkami (czułkami bądź ramionami). Budowa - Stułbia występuje tylko w postaci polipa. Ciało jej wygląda jak wydłużony worek przymocowany do podłoża tzw. stopą. W górnej cz. ciała...
Układ nerwowy
Układ nerwowy, zespół struktur w organizmie przewodzący impulsy w obrębie całego ciała oraz integrujący czynności innych układów. Podstawowym elementem strukturalnym układu nerwowego są komórki nerwowe – neurony (neuron, komórka nerwowa, neurocyt,...
Budowa szkieletu
Funkcje szkieletu - dźwiganie ciężaru całego ciała - nadawanie organizmowi wielkości i kształtu - ochrona niektórych narządów przed urazami - wytwarzanie komórek krwi - gromadzenie substancji mineralnych Aparat ruchu Czynny: -...
Budowa szkieletu osiowego
Budowa czaszki a) mózgoczaszka: - kość czołowa - kość potyliczna - kość ciemieniowa - kość skroniowa - kość klinowa b) trzewioczaszka: - kość nosowa - kość jarzmowa - szczęka - żuchwa Budowa kręgu - trzon kręgu - łuk kręgu -...
Dlaczego płaczemy?
Choć płyn łzowy wydzielają wszystkie lądowe kręgowce, człowiek jako jedyny posiadł umiejętność wyrażania emocji płaczem. Niektórzy uważają, że płacz to nie tylko wizualny objaw smutku, ponieważ wraz ze łzami organizm pozbywa się substancji...
Układ pokarmowy (trawienny) - ciekawostki
Jama ustna Ślinianki - W ciągu całego życia produkujesz 37 800 litrów śliny. Język - U człowieka znajduje się około 10 tysięcy kubków smakowych Zęby - Dorosły człowiek ma 32 zęby stałe. - Zęby mleczne wyrzynają się ok. 6...
Choroby i higiena układu nerwowego
Układ nerwowy pracuje bez przerwy i ciągle musi odbiera różne bodźce z otoczenia. Jeśli na nasz organizm działa jednocześnie zbyt wiele czynników, mogą one wywołać stres. Jest to reakcja, która dostosowuje organizm do nowej sytuacji wymagającej...
Higiena układu nerwowego
Higiena psychiczna, działania zmierzające do ochrony zdrowia psychicznego; także nauka zajmująca się badaniem czynników, które powodują zakłócenia zdrowia psychicznego i popularyzująca zalecenia przeciwdziałające powstawaniu nerwic i innych...
Higiena układu nerwowego
Higiena- nauka badająca wpływ czynników środowiska na zdrowie. W praktyce dąży do usuwania z otoczenia czynników ujemnych, a wprowadzania dodatnich, w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia jednostce i społeczeństwu najlepszych warunków rozwoju...
Choroby układu nerwowego
Choroba Alzheimera Choroba ta należy do schorzeń otępiennych - 50% wszystkich przypadków otępienia charakteryzująca się organicznymi zaburzeniami czynności poznawczych, zwłaszcza postępującym zanikiem pamięci, wytracaniem zdolności do...
Co to jest inżynieria genetyczna?
Inżynieria genetyczna jest to zbiór metod pozwalających na dokonanie modyfikacji w genomie organizmów żywych. Z technicznego punktu widzenia otwiera to nadzwyczajne możliwości. Można np. wytworzyć bakterie, które będą wydzielały takie substancje...
Co to jest inżynieria genetyczna?
Słowo inżynieria oznacza, że dochodzi do stworzenia czegoś nowego. W przypadku Inżynierii Genetycznej naukowcy wykorzystują części żywych organizmów, jako podstawowy materiał budulcowy do stworzenia nowych lub zmian w istniejących już...
Kod genetyczny
Kod genetyczny to sposób, według którego można przetłumaczyć informację genetyczną z języka nukleotydów na język aminokwasów. Istnieją pewne reguły kodu genetycznego, które można opisać w następujący sposób:...
Królestwo zwierząt
1. Charakterystyka 2. Podział na grupy i ich różnorodności oraz pula świata zwierząt w przyrodzie 3. Specyfika Rozmnażania 4. Przystosowanie do życia na terenach 5. Bytowanie śródlądowe zarówno jak i wodnolądowe z podziałem Charakterystyka...
Pasożytnictwo i konkurencja
Pasożytnictwo Pasożytnictwo to rozpowszechniony w przyrodzie związek między populacjami polegającymi na wykorzystaniu przez pasożyta osobnika innego gatunku- żywiciela stanowiącego dla niego źródła pokarmu i środowisko życia. Pasożyt z reguły...
Konkurencja
Związki między organizmami zachodzą w obrębie jednej populacji oraz między osobnikami różnych gatunków. Jeśli przynoszą korzyści choć jednej stronie, a druga nie ponosi strat, są to oddziaływania dodatnie, zwane nieantagonistycznymi. Z kolei...
Konkurencja międzygatunkowa
Konkurencja oznacza interakcję dwu organizmów ubiegających się o to samo. W ekologii za konkurencję międzygatunkową uważa się każdą interakcję między dwiema lub większą liczbą populacji różnych gatunków, która na wzrost i przeżycie wpływa...
Mleko i produkty mleczne
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Choroby układu wydalniczego (moczowego)
1. Zadaniem układu moczowego (wydalniczego) jest zbieranie ubocznych i ostatecznych produktów pochodzących z przemian biochemicznych i metabolicznych. Jego głównymi narządami są nerki, które wytwarzają mocz jako produkt filtracji krwi. Rola...
Choroby układu nerwowego
Choroby układu nerwowego, ze względu na szczególną rolę tego układu, mogą mieć i nierzadko mają wyjątkowo dramatyczny przebieg, zwłaszcza przy ostro przebiegających schorzeniach mózgowia dotykających ośrodków kontrolujących podstawowe funkcje...
Odnawialne źródła energii
Zapotrzebowanie na energię w społeczeństwie przełomu XX i XXI wieku jest olbrzymie. Trudno w dzisiejszych czasach wyobrazić sobie życie bez użytkowania energii elektrycznej. Energia ta obecnie jest nam tak samo niezbędna do życia jak woda i...