Choroby układu nerwowego
Choroby układu nerwowego, ze względu na szczególną rolę tego układu, mogą mieć i nierzadko mają wyjątkowo dramatyczny przebieg, zwłaszcza przy ostro przebiegających schorzeniach mózgowia dotykających ośrodków kontrolujących podstawowe funkcje...
Odnawialne źródła energii
Zapotrzebowanie na energię w społeczeństwie przełomu XX i XXI wieku jest olbrzymie. Trudno w dzisiejszych czasach wyobrazić sobie życie bez użytkowania energii elektrycznej. Energia ta obecnie jest nam tak samo niezbędna do życia jak woda i...
Świętokrzyski Park Narodowy
Został utworzony w 1950 roku. W tym samym roku część pasma Gór Świętokrzyskich nazwano Puszczą Jodłową . Ogólna powierzchnia parku wynosi 5908 ha. Symbolem parku jest jeleń. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje:...
Odnawialne i nieodnawialne źródła energii
Nieodnawialne źródła energii Nieodnawialne źródła energii to wszelkie źródła energii, które nie odnawiają się w krótkim okresie. Ich wykorzystanie jest znacznie szybsze niż uzupełnianie ich zasobów. Źródłami nieodnawialnymi są przede...
Polski Bank Genów
BANK GENÓW KOSTRZYCA Bank genów-ośrodek gdzie genotypy są przechowywane poza ich naturalnym środowiskiem. Przechwywany materiał biologiczny, umożliwia wyhodowanie i przywrócenie naturze roślin i zwierząt z zagrożonych taksonów. Z uwagi na...
Tkanki - najważniejsze informacje
TKANKA - to zespół komórek o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełenienia określonych funkcji w organiźmie. Podział tkanek TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga...
Ewolucja - najważniejsze pojęcia
Ewolucjonizm jest nauką, której przedmiotem badań jest ewolucja organiczna. Inaczej ewolucjonizm to nauka zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z rozwojem życia na Ziemi. Przedmiotem badań ewolucjonizmu jest ewolucja, oznaczająca proces...
Wpływ zanieczyszczeń powietrza, gleby i wody na organizmy roślinne i zwierzęce
Zanieczyszczenia środowiska wynikają z wprowadzenia do powietrza, wody lub gleby albo nagromadzenia na powierzchni ziemi substancji stałych, ciekłych lub gazowych albo energii w takich ilościach lub w takim składzie, że może to ujemnie wpływać na...
Wpływ zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby na organizmy zwierzęce i roślinne
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla...
Dostępność wody na świecie
Brak dostępu do bezpiecznej wody pitnej jest powodem ogromnej ilości chorób. Problem ten dotyczy głównie krajów Trzeciego Świata. Dostępność czystej wody na świecie Dostęp do świeżej, pitnej wody jest prawem każdego człowieka. Prawem takim...
Ewolucja układu krwionośnego, oddechowego i nerwowego u bezkręgowców
Układ Nerwowy U pierwotniaków występuje spolaryzowana błona komórkowa, która pozwala na odbieranie bodźców z otoczenia. Zmiana stanu spolaryzowanej błony pozwala komórce na wykonanie odpowiedniej reakcji odruchowej (taksja). Niektóre...
Układ krwionośny i oddechowy - budowa i funkcje
Zainteresowanie człowieka własnym organizmem jest niemal tak dawne, jak dawna jest ludzkość.Dzięki anatomii człowieka, czyli nauce zajmującej się budowa narządów i układów ciała człowieka, możemy zaspokoić swoją...
Układ oddechowy
Mechanizm wdechu i wydechu polega na wytworzeniu pomiędzy atmosferą i wnętrzem płuc różnicy ciśnień powodującej przepływ powietrza. WDECH: Skurcz mięśni międzyżebrowych i przepony - wzrost objętości klatki piersiowej - spadek ciśnienia...
Układ oddechowy
Informacje o układzie oddechowym Jama nosowa - podzielona na 2 połowy przegrodą zbudowaną za kości i chrząstki, - wokół jamę nosowej znajdują się przestrzenie wypełnione powietrzem tzw. zatoki oboczne nosa, - od tyłu jama nosowa łącze...
Dlaczego Ekologia jest popularna?
Dlaczego Ekologia jest popularna? Można tę myśl przedstawić w kilku punktach i postaram się wyjaśnić tę myśl w poniższej pracy. Pierwszym argumentem jest fakt, iż powstaje wiele organizacji działających na rzecz ochrony przyrody i nie tylko....
Zanieczyszczenia powietrza
1. Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska. Najczęściej i najbardziej zanieczyszczają atmosferę: - dwutlenek węgla, - dwutlenek siarki, - tlenki azotu - pyły. 2. Wyróżnia się trzy główne...
Zanieczyszczenia powietrza
Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska, takich jak dziura ozonowa, kwaśne deszcze, czy efekt cieplarniany .Najczęściej i najbardziej zanieczyszczają atmosferę: dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz pyły....
GMO czyli organizmy zmodyfikowane genetycznie
Co to jest GMO? GMO, czyli organizmy zmodyfikowane genetycznie to rośliny, zwierzęta i drobnoustroje, których geny zostały celowo zmienione przez człowieka. Rekombinacja DNA i inne pokrewne techniki pozwalają tworzyć organizmy o odmiennych...
Genom człowieka
Projekt genomu człowieka Co to jest "projekt genomu człowieka" oraz gdzie można zapoznać się z wynikami tych prac? Międzynarodowy projekt badawczy "Genom człowieka" (Human Genom Project, HGP) został opracowany dla realizacji trzech...
Różnorodność sposobów rozmnażania się kręgowców, jako przystosowanie się do środowiska życia
Rozmnażanie kręgoustych na przykładzie minoga rzecznego (Petromyzon fluviatilis) Układ rozrodczy minoga składa się z pojedynczego gruczołu rozrodczego: jajnika u samicy , a jądra u samca; produkty ich wypadają do jamy ciała, a z niej przez...
Palenie papierosów, a choroby nowotworowe
CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA NOWOTWORU Nowotworem nazywamy nieprawidłową tkankę, która rozrasta się nadmiernie i w sposób nieskoordynowany z sąsiadującymi tkankami. Nadmierny rozrost spowodowany jest niepohamowaną proliferacją komórek, nieustającą...
Znaczenie glonów w przyrodzie, gospodarce człowieka i medycynie
Różny stopień organizacji komórkowej glonów. Znaczenie glonów. Glony przyjmują różnorodne formy. Niemal wszystkie postacie spotykamy u bardzo licznej gromady glonów - u zielenic. Najprostsze są jednokomórkowce. Mogą posiadać zdolność ruchu...
Znaczenie glonów
Znaczenie glonów w gospodarce i życiu człowieka - są wykorzystywane jako pokarm w gospodarce rybnej, - biorą udział w biologicznym oczyszczaniu wód, - wydzielają tlen podczas fotosyntezy, - zwiększają aerację, czyli napowietrzenie gleby,...
Skala porostowa
Skala porostowa (bardzo skrótowo) - za jej pomocą, poprzez obserwacje typów plech porostów rosnących na korze drzew liściastych, można ocenić skalę zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Istnieje 7 stref skali porostowej i 4 podstawowe...
Globalne skutki zanieczyszczenia powietrza
Globalne skutki zanieczyszczeń powietrza (dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne deszcze). Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska, takich jak dziura ozonowa, kwaśne deszcze, czy efekt...
Zwierzęta drapieżne
Ssaki drapieżne (Carnivora) Rząd ssaków, do którego należy 7 rodzin obejmujących ok. 250 gatunków: psowate, niedźwiedzie, hieny, łasze, łasicowate, koty i szopowate. Przedstawiciele drapieżnych w Polsce prezentowane są w 15 gatunkach....
Ptaki drapieżne
Zakrzywione dzioby, duże skrzydła i ostre szpony tych ptaków czynią z nich znakomitych myśliwych. Większość poluje na wiele gatunków zwierząt, zabijając je swoimi mocnymi stopami. Ptaki drapieżne potrafią śmiercionośnymi szponami przebijać grubą...
Błonnik pokarmowy - co to jest i jaką pełni rolę
Błonnikiem (włóknikiem) pokarmowym (angielski fiber lub dietary fiber) nazywamy zespół substancji ścian komórkowych roślin nie trawionych i nie wchłanianych w przewodzie pokarmowym człowieka. Jest to mieszanina substancji o charakterze...
Rola błonnika w diecie człowieka
Co to jest właściwie ten błonnik? Pod pojęciem błonnik najczęściej rozumie się składniki organiczne błon komórkowych i tkanki podporowej roślinnej pozostałe po usunięciu z nich białek, węglowodanów i tłuszczów. Istnieją różne rodzaje...
Dojrzewanie dziewcząt
Dojrzewaniem określa się fizyczną i psychiczną przemianę dziecka w osobę dorosłą. Okres dojrzewania nie jest ściśle uzależniony od wieku kalendarzowego. Różnice w rozpoczęciu dojrzewania płciowego zależą od cech dziedzicznych, od szerokości...
Dojrzewanie - zmiany psychiczne i fizyczne.
DOJRZEWANIE Jest to całość przemian, jakim podlega organizm dziecka, przeobrażając się w organizm osoby dorosłej. Zmiany te zachodzą jednocześnie w budowie zewnętrznej i wewnętrznej. W przypadku zmian wewnętrznych organizmu, wywołane jest to...
Dojrzewanie u chłopców i dziewcząt
Dziewczęta Faza dziecięca - trwa od 8. do 12. roku życia, brak wówczas wyraźnych oznak dojrzewania. Faza zwiastunów pokwitania - zaczyna się pomiędzy 8. a 14. rokiem życia (przeciętnie w 11. roku życia). Następuje wówczas gwałtowny...
Dojrzewanie dziewcząt i chłopców
CHŁOPCY DZIEWCZĘTA Od 12 do 14 roku życia: Początek przyspieszonego wzrostu, obniżenie się moszny, powiększenie i wzrost jąder, początek owłosienia twarzy i okolic płciowych. Od 14 do 16 roku życia: Mutacja głosu, wyraźne...
Mózg - budowa, funkcje
Mózg, a poprawnie mózgowie to część ośrodkowego układu nerwowego. Umieszczony jest w obrębie czaszki i otoczony trzema oponami mózgowo-rdzeniowymi: 1. OPONA TWARDA - gruba błona, wyściela czaszkę i kanał kręgowy. 2. OPONA POŚREDNIA, zwaną...
Rafa koralowa
Rafa koralowa - nagromadzenie wapiennych szkieletów organizmów morskich, tworzące wyraźnie zaznaczający się w morfogii podwodny wał lub grzbiet, tak duży, że jest zdolny do przeciwstawienia się niszczącemu wpływowi fal, co odróżnia go od małych...
Oddziaływania antagonistyczne i nieantagonistyczne
ODDZIAŁYWANIA Antagonistyczne - konkurencja, pasożytnictwo, drapieżnictwo. Nieantagonistyczne - mutualizm, komensalizm, protokooperacja Na czym polega współżycie określane mianem komensalizmu? Organizmy żyjące na powierzchni lub wewnątrz...
Typy oddziaływań między organizmami - antagonistyczne (konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo)
TYPY ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZY ORGANIZMAMI: - antagonistyczne - populacja jednego gatunku wpływa negatywnie (i wyrządza szkody) populacji drugiego. - nieantagonistyczne - kiedy dwie populacje wpływają na siebie pozytywnie. ANTAGONISTYCZNE...
Stosunki antagonistyczne czyli drapieżnictwo. Pasożytnictwo i konkurencja.
1. Drapieżnictwo Drapieżnictwo chwyta, zabija i zjada osobnika innego gatunku. Wykazuje również wiele cech budowy ułatwiających mu zdobywanie pokarmu. Ofiary drapieżcy natomiast wykształcają wiele cech służących do obrony, np.; skocze nogi...
Drapieżnictwo
Jest zjawiskiem dodatnio – ujemnym, polegającym na wykorzystaniu jako pokarmu ciała innego zwierzęcia, w odróżnieniu od pasożytnictwa prowadzący do śmierci ofiary. Jest jedną z form odżywiania antagonistycznego, korzystną dla drapieżnika, a...
Eutrofizacja
Eutrofizacja - wprowadzanie do jezior znacznych ilości związków odżywczych, pochodzących między innymi z nawozów ( fosforanów i azotanów) wypłukiwanych z gleb, powoduje bardzo szybkie rozmnażanie się glonów. Ich nadmierny wzrost nie dopuszcza...
Eutrofizacja jezior
Eutrofizacja - jest to proces naturalnego lub sztucznego (antropogenicznego) wzbogacania zbiorników wodnych w substancje pokarmowe (np. głównie w związki azotu i fosforu). Naturalny sposób eutrofizacji jezior polega na spływaniu ze zlewisk...
Protisty
Grupa najprostszych organizmów eukariotycznych o niejednolitym pochodzeniu i charakterze. 1. Powstanie komórki eukariotycznej Komórki eukariotyczne powstały w wyniku stopniowych przekształceń z komórek prokariotycznych. Tzw. Teoria...
Etapy życia pozałonowego człowieka
Noworodkowy – trwa od urodzenia do ustąpienia objawów związanych z porodem – przeciętnie około 4 tygodnie. Niemowlęcy – do około 1 r. życia (do przyjęcia spionizowanej postawy, pojawiają się pierwsze zęby mleczne). Wczesnego dzieciństwa – do...
Okres niemowlęcy
Po okresie noworodkowym następuje trwający od 5 tygodnia do około roku okres niemowlęcy. W ciągu pierwszego roku życia rozwój postępuje bardzo szybko. Wydłużają się stopniowo i coraz bardziej są aktywne okresy czuwania, powiększa się masa ciała,...
Traszka grzebieniasta
Wygląd i ciało Ciało traszki grzebieniastej jest masywne, mocne i walcowate. Skóra zawsze chropowata, w części grzbietowej i po bokach pokryta jakby drobnymi guzkowatymi brodawkami. Głowa jest szeroka, masywna, opatrzona wyraźnym fałdem...
Traszka zwyczajna
Traszka zwyczajna jest płazem niewielkim (do 10 cm długości) i delikatnym. Ciało jej jest wysmukłe, ogon zwykle nieco dłuższy od tułowia i głowy. Głowa drobna, wypukła, nie ma fałdu podgardlanego, a skóra zawsze jest gładka. Ubarwienie traszki...
Grzyby - podział systematyczny, budowa, występowanie i znaczenie w przyrodzie i w życiu człowieka.
Grzyby przez długi czas zaliczane były do królestwa roślin. Karol Linneusz, systematyk podzielił organizmy żywe na dwa królestwa: zwierząt i roślin. Kryterium podziału były ruchliwość i wrażliwość na bodźce. Organizmy poruszające się samodzielnie...
Widłak goździsty i jałowcowaty
Widłakowe (Lycopsida) są prymitywnymi roślinami lądowymi, które podobnie jak rośliny wyższe wykształciły łodygi, liście i korzennie oraz tkanki przewodzące służące do transportowania wody, soli mineralnych i substancji odżywczych. Jednakże w...
Pochodzenie człowieka
ANTROPOGENEZA (pochodzenie człowieka) - to procesy zmian ewolucyjnych prowadzące do powstania współczesnego człowieka. SYSTEMATYKA - nauka zajmująca się badaniem różnorodności organizmów, sporządzaniem ich opisów, katalogowaniem i klasyfikacją,...
Trawienie pokarmów jako złożony proces chemiczny
Proces trawienia pokarmów polega na enzymatycznej hydrolizie makrocząsteczek na rozpuszczalne monomery, które mogą zostać wchłonięte. Rozkład złożonych związków chemicznych na proste - w przypadku białek i kwasów nukleinowych - ma jeszcze inne...