Typy naczyń krwionośnych
Naczynia, u kręgowców wyróżniamy naczynia krwionośne i limfatyczne, natomiast u bezkręgowców występuje jeden typ naczyń przewodzący hemolimfę. Naczynia wysłane są śródbłonkiem lub utworzone są tylko ze śródbłonka (naczynia włosowate) oraz mięśni...
Dowody potwierdzające ewolucję
EWOLUCJA - proces stopniowych zmian, dzięki któremu ze wspólnego przodka powstały wszystkie żyjące dziś na kuli ziemskiej organizmy. SKAMIENIAŁOŚCI - kopalne szczątki organizmów z minionych epok geologicznych oraz ślady ich działalności...
Biotechnologia w ochronie środowiska
1. Czym jest biotechnologia? Biotechnologia to zintegrowane zastosowanie biochemii, mikrobiologii i nauk inżynieryjnych w celu technologicznego wykorzystania zdolności drobnoustrojów do wytwarzania określonych produktów (antybiotyków,...
Bezkręgowce - notatka z lekcji
Bezkręgowce ↓ Płazińce ↓ Obleńce ↓ Pierścienice ↓ Stawonogi ↓ Mięczaki...
Ssaki leśne
Ssaki poznajemy po tym, że ich dzieci, gdy się urodzą, to ssą mleko swojej mamy. To znaczy, że żywią się mlekiem matki. Oto cała tajemnica nazwy SSAKI. Trzeba też pamiętać, że ssaki rodzą się z ciała matki, czyli są żyworodne. Dzik pochodzi z...
Dżdżownica - morfologia i fizjologia
Trzy tysiące gatunków gromady Oligochaeta - skąposzczety zamieszkuje wody słodkie i wilgotne gleby. Zwierzęta te nie mają pranóży, a każdy segment ich ciała wyposażony jest w nieliczne szczecinki. Głowa jest słabo wyodrębniona. Wszystkie...
Rozmnażanie grzybów i porostów
Grzyby rozmnażają się bezpłciowo (wegetatywnie i przez zarodniki) i płciowo. Rozmnażanie bezpłciowe bardzo często dominuje, a niekiedy nawet bywa jedynym sposobem rozrodu. Rozmnażanie płciowe, jeśli występuje, przybiera często formy niespotykane w...
Od komórki do organizmu
Podstawową jednostką funkcjonalną każdego organizmu jest komórka, zawierająca liczne organelle komórkowe (np. mitochondria, lizosomy, siateczka śródplazmatyczna, plastydy, błona komórkowa), które spełniają specjalistyczne funkcje życiowe....
Wielka Rafa Koralowa
Wielka Rafa Koralowa Wielka Rafa Koralowa czy też Wielka Rafa Barierowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona u wybrzeży Australii. Jest to wyjątkowy, największy na Ziemi wytwór organizmów żywych, widoczny...
Teorie ewolucji
1. Kreacjonizm – (do połowy XIX wieku) Teoria głosiła, że gatunki nie zmieniają się, czyli ewolucja nie zachodzi, a wszystkie żywe organizmy powstały w drodze nadnaturalnego stworzenia. 2. Lamarkizm – I teoria ewolucji stworzona przez Jana...
Budowa i rola kręgosłupa
Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów. W zależności od okolicy ciała, kręgosłup dzieli się na następujące odcinki: - Szyjny albo karkowy, składający się z 7 kręgów (c1-c7) - Piersiowy algo grzbietowy - 12 kręgów (th1-th12) - Lędźwiowy – 5...
Przystosowanie zwierząt do zdobywania i trawienia pokarmu
Trawienie to proces rozkładu złożonych związków organicznych (białek, tłuszczy, cukrów) przyjmowanych w pokarmach, na prostsze związki, które mogą być wchłaniane z jelit do krwi lub innych płynów ciała i tą drogą docierać do wszystkich komórek...
Rola organelli komórkowych.
Organella jest to alternatywne spolszczenie łacińskiej nazwy terminu organellum. W komórkach prokariotycznych jest stosunkowo niewiele typów organelli. Najważniejsze to genofor (materiał genetyczny w postaci kolistej cząsteczki DNA) rybosomy....
Narządy zmysłów
Do narządów zmysłu należą: oczy, uszy, jama nosowa, język i jama ustna oraz skóra. Wzrok- zdolność do odbierania bodźców ze środowiska i ogół czynności związanych z analizą tych bodźców czyli widzenie. Narząd wzroku składa się z gałki...
Regulacja nerwowo hormonalna
Układ nerwowy i hormonalny Zapewniają harmonijny rozwój i funkcjonowanie organizmu, regulacja nerwowa-szybka i krótka, hormonalna-wolna i działa dłużej; Układ Hormonalny: tworzą gruczoły wydzielania wew.(gruczoły dokrewne); Układ nerwowy:...
Najczęstsze schorzenia aparatu ruchu w treningu siłowym
Kończyna górna i bark Aparat ruchu człowieka jest podatny na różnego typu wady lub zniekształcenia. Część z nich może być wrodzona, ale zdecydowaną większość powodują: nieprawidłowa postawa podczas wykonywania...
Regerat gady, patki, ssaki, ryby, plazy.
RYBY Budowa zewnętrzna i ogólna charakterystyka. Ryby są kręgowcami wodnymi. Żyją głównie w wodach słodkich -jeziora, rzeki oraz w wodach słonych – morza, oceany. Liczba gatunków (około 25 tysięcy) i ich ogromna różnorodność świadczy o...
Bakteria
Bakterie to najprostsze, prokariotyczne organizmy jednokomórkowe, występujące we wszystkich środowiskach, nawet w tych, w których inne organizmy nie są w stanie przeżyć są to organizmy kosmopolityczne. Przetrwalniki - spoczynkowa forma...
Występowanie w przyrodzie i zastosowanie cukrów, białek, tłuszczy
CUKRY Cukry, skrobia i celuloza należą do grupy związków chemicznych zwanych węglowodanami. Ich cząsteczki zbudowane są z atomów węgla, wodoru i tlenu występujących w przybliżonym stosunku ilościowym: jeden atom węgla : dwa atomy wodoru :...
Proces technologiczny otrzymywania benzyny - ropa naftowa
1. Wprowadzenie. Celem projektu jest opis i analiza procesu technologicznego otrzymywania benzyny, który będzie zawierał charakterystykę procesu, metody wytwarzania, bilanse – energii, materiałowe oraz odpadów; oddziaływanie na środowisko, a...
Choroby wirusowe zwierząt, ludzi i roślin.
Ludzie, zwierzęta, rośliny to świat żywych komórek, każda z nich posiada DNA lub RNA. Każdą z tych trzech grup atakują inne grupy wirusów, lecz działających na tej samej zasadzie, wnikają one w żywą komórkę gospodarza. W zależności od rodzaju...
Choroby bakteryjne
Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy...
Piramida żywienia
Co to jest? Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada, że to co najważniejsze w racjonalnym...
Jak zmniejszyc ilość odpadów?
„CO ZROBIC, ABY GÓRA SMIECI NIE ROSŁA?” Spis treści I Wstęp II Sposoby zmniejszenia ilości odpadów 1. Segregacja a) papier b) aluminium i inne metale c) szkło d) plastik i folia...
Rozwój zrównoważony
Widmo kryzysu ekologicznego posiada dynamikę o wymiarze globalnym. Kryzys oznacza tu ingerencję człowieka w układy przyrodnicze, które przekraczają zdolność środowiska do samodzielnej kompensacji zachodzących zmian. Przyczyn kryzysu ekologicznego,...
Układ nerwowy - test
1. Jak zbudowana jest komórka nerwowa? odp. dendryty, jądro, ciało komórkowe, akson, przewężenie Ranviera, osłonka. 2. W skład układu nerwowego ośrodkowego wchodzi: odp. mózgowie, mózg ( śródmózg, międzymózgowie, kresomózgowie ), pień...
Odżywianie
Odżywianie - m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy....
Komórka: zwierzęca, roślinna, grzyba i bakterii.
1. KOMÓRKA jest podstawową jednostką z której zbudowane są wszystkie organizmy żywe (wyjątek: wirusy). Odpowiedzialna jest za wzrost organizmu: matabolizm jako całość. 2. Podział organizmów ze względu na ilość komórek: a) JEDNOKOMÓRKOWE np....
Skorupiaki
Nazwa "skorupiaki" wzięła się oczywiście od twardych, wapiennych płytek, tworzących ochronną skorupę pokrywającą ciała tych zwierząt. Skorupiaki należą do tych stawonogów, wraz z owadami i pajęczakami. Z innymi stawonogami łączy je fakt...
Znaczenie wirusów i bakterii w przyrodzie i gospodarce człowieka.
Bakterie Bakterie są to drobnoustroje stojące na pograniczu świata roślinnego i zwierzęcego. Zaliczamy do nich 1500 gatunków. Są najmniejszymi żywymi organizmami na kuli ziemskiej. Istnieją dwie zasadniczo różne grupy bakterii:...
Zdrowe odżywianie
Dlaczego warto zdrowo się odżywiać?Jedzenie jest częścią naszego życia, w związku z tym powinno dostarczać nie tylko podstawowych składników odżywczych, ale i przyjemności. Wybór właściwych produktów w naszej codziennej diecie ma ogromne znaczenie...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
„ Budowa i funkcja przydatków skóry: włosów i paznokci”
„ Budowa i funkcja przydatków skóry: włosów i paznokci” Paznokcie: Jednostka paznokciowa. Podobnie jak włos, paznokieć stanowi przydatek naskórka. W skład jednostki paznokciowej wchodzą: macierz, blaszka i łoże paznokcia oraz...
Ssaki - wiewiórka - opis
Wiewiórka jest przystosowana do życia na drzewach. Kończyny zakończone ostrymi pazurkami. Jest zwinna i lekka. Długi ogon pomaga w utrzymywaniu równowago w czasie skoków z gałęzi na gałąź. Ma rudą barwę, odżywia się głównie orzechami. Czasem w...
Przyczyny wędrówek ptaków
Ptaki dzielimy na osiadłe - pozostające na danym terenie przez cały rok i zmieniające miejsce pobytu tylko w granicach rewiru żerowania oraz wędrowne, które przemieszczają się okresowo z jednego terenu na inny. Przyczyną wędrówek ptaków jest...
Glony
GLONY: CZYM SĄ GLONY ? Morszczyn, listownica i inne morskie wodorosty to glony. Zielona piana na stojących wodach, czy zielonkawy nalot na ścianach akwarium tworzy się także z glonów. Do tej grupy należy ponad 25 tys. Gatunków. Pomimo...
Przedstaw przyczyny i skutki zanieczyszczeń gleby, powietrza i wody
Zanieczyszczenie środowiska to odwieczny problem, który dotyka każdego. Niestety sami w wielkim stopniu odpowiadamy za ten stan rzeczy w sposób bezpośredni lub pośredni. To my ludzie tworzyliśmy technologie oraz procesy, które wpływają na nasz...
Choroby układu oddechowego
Spis treści Krótkie przypomnienie budowy anatomicznej i fizjologii układu oddechowego Główne objawy chorobowe Badania w chorobach układu oddechowego Profilaktyka chorób układu oddechowego - tryb życia - badania okresowe Układ...
Jak powstają gatunki?
Zanim zaczniemy się zastanawiać jak powstają różnorodne gatunki organizmów powinniśmy przypomnieć sobie co w ogóle oznacza słowo "gatunek". Jeszcze w liceum poznaliśmy definicję tego słowa. Jak dobrze pamiętam " Gatunek jest...
Komórka nerwowa, krwinka czerwona, komorka mięśnia sercowego
1. Komórki ogólnie - to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych, np. oddychania, rozmnażania, odżywiania, wzrostu - zbudowana jest ze ściany komórkowej i protoplastu -...
Przedstaw budowę bakterii i wirusów oraz ich znaczenie w życiu człowieka i przyrodzie
Spis treści BAKTERIE 1. Co to są bakterie? 2. Podział bakterii 3. Kształt 4. Budowa 5. Funkcje życiowe 6. Znaczenie bakterii WIRUSY 1. Budowa 2. Przejawy życiowe 3. Choroby wywołane wirusami BAKTERIE Bakterie są to...
Wpływ energii na środowisko naturalne
Spis treści 1. Strona tytułowa 2. EKOLOGIA, historia ekologii 3. Historia ekologii c.d. 4. Schemat PSR 5. Schemat PSR c.d., grafika 6. ENERGIA, sposoby wytwarzania energii 7. Zanieczyszczenia 8. Zanieczyszczenia c.d., m.in. grafika 9....
DNA.
Model budowy DNA, cechy budowy DNA, DNA ulega replikacji semikonserwatywnej, przebieg replikacji,podobieństwo DNA - dział z książki Biologia 2 zakres podst. J.Balerstet, Ewa Bartnik,W.Lewiński itd. Istotą genetyki jest badanie dziedziczności i...
Mchy i paprocie - cykle rozwojowe
Mszaki są niewielkimi roślinami lądowymi. Rosną w miejscach zacienionych i wilgotnych. Zbudowane są z chwytników, łodyżki ulistnionej, łodyżki bezlistnej, która kończy się zarodnią, która może być przykryta wieczkiem, w środku znajdują się...
Wędrówki Łososi i Węgorzy
WĘDRÓWKI ŁOSOSI Dojrzałe łososie żyją w morzach, ale ich ikra rozwija się dobrze w wodzie słodkiej – w zimnej, dobrze natlenionej wodzie górskich potoków. Gdy nadejdzie czas tarła, dziesiątki gatunków łososia wyruszają w daleką podróż w górę...
Rasy ludzkie
Rasa ludzka, systematyczna grupa w obrębie gatunku ludzkiego Homo sapiens (człowiek rozumny), wyróżniona na podstawie zespołu cech dziedzicznych, m.in. barwy skóry, oczu, włosów, kształtu twarzy, sylwetki ciała, cech fizjologicznych i...
Wykorzystanie fermentacji
Fermentacja, oddychanie beztlenowe podczas którego ostatecznym biorcą (akceptorem) elektronów jest związek organiczny, a nie tlen (oddychanie tlenowe). W węższym znaczeniu fermentacja jest beztlenowym rozkładem cukrów, spotykanym wśród...
Trawienie białek, tłuszczy, skrobi
PRZYSTOSOWANIA Jama ustna: - pobiera pokarm - rozdrabnia pokarm - nawilżeniu przez ślinę - uformowaniu w kęsy - prezesowaniu kęsów do tyłu Gruczoły żołądka - wydzielają śluz - sok żołądkowy, - trawienie białek - trawienie...