Gmina
Jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, a zarazem wspólnotą zamieszkujących ją ludzi. Mieszkańcy gminy w różny sposób mogą realizować swoje prawo do podejmowania decyzji w sprawach dotyczących ich najbliższego otoczenia. Najważniejszym z nich jest możliwość uczestniczenia w powoływaniu władz gminy. Ze względu na wykonywane zadania władze gminy można podzielić na uchwałodawcze i wykonawcze. Władzą uchwałodawczą w gminie jest rada gminy (w miastach rada miejska), rolę zaś organu...
Osobowość człowieka i jego cechy
Człowiek – jako jednostka oraz jako część grupy – stanowi przedmiot zainteresowania wielu dyscyplin naukowych. Rozważania dotyczące natury człowieka były i są prowadzone m.in. przez filozofów, psychologów, socjologów. Każda z tych dyscyplin przyjmuje inną perspektywę. Człowiek jako organizm – to podstawa rozważań biologów, człowiek jako jednostka – psychologów, a człowiek jako istota społeczna – socjologów. Te obszary poznawania wyrosły ze starożytnych nauko człowieku. Nikt obecnie nie...
Łamanie praw człowieka
Przykładów łamania praw człowieka jest wiele; nie istnieje chyba państwo,w którym te prawa nigdy nie były lub nie są łamane. Wśród przyczyn takiego stanu wymienia się czynniki: ekonomiczne, kulturowe, prawne i polityczne. Niestety, nadal są kraje, które nie podpisały podstawowych paktów czy konwencji dotyczących praw człowieka. Rządy autorytarne w wielu krajach nie respektują praw człowieka, zasłaniając się wewnętrzną polityką czy dobrem ogółu. Nie oznacza to jednocześnie, że w krajach...
Prezydent Rzeczypospolitej
Władzę wykonawczą w Rzeczypospolitej sprawuje Prezydent i Rada Ministrów. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem państwa polskiego. Stoi na straży suwerenności państwowej, bezpieczeństwa oraz nienaruszalności i niepodzielności terytorium Polski. Jest także gwarantem Konstytucji RP i umów międzynarodowych. Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany na 5-letnią kadencję w wyborach powszechnych (otrzymuje mandat do sprawowania władzy bezpośrednio od narodu), równych, bezpośrednich, w...
Organizacja władzy sądowniczej
Władza sądownicza pod względem złożoności struktur, które ją tworzą, jest najbardziej skomplikowanym organem państwowym. Najważniejszym jej elementem są organy wymiaru sprawiedliwości, ochrony prawnej i kontroli władzy. Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Art. 174 Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. [Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] Organami wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej są: Sąd Najwyższy,...
Prawo cywilne
Zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami. Prawo cywilne jest traktowane także jak część prawa prywatnego regulującego stosunki pomiędzy osobami fizycznymi i prawnymi. Osobą fizyczną nazywamy każdego człowieka. Zgodnie z takim ujęciem osobie fizycznej przysługuje zdolność prawna, co oznacza, że posiada prawa i obowiązki wynikające z prawa cywilnego. Zdolność prawna rozpoczyna się z chwilą narodzin i trwa do momentu...
Różne formy kontroli społecznej
Społeczeństwo wprowadza pewien rodzaj nadzoru nad każdym członkiem społeczności – nadzór ten nazywany jest kontrolą społeczną. Jeżeli ktoś jawnie ignoruje zasady obowiązujące w społeczności, oznacza to, że stara się wyjść poza uznany układ władzy i poza funkcjonujące prawo. Zespół czynników kształtujących zachowanie jednostki to kontrola społeczna.Siła kontroli społecznej odnosi się do używania rozmaitych środków, które mają zachęcić lub wręcz zmusić człowieka do poddania się regułom....
Katalog praw człowieka
Przeciętny obywatel nie znając Konstytucji RP, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, nie słysząc nigdy o Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności czy też o Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych nie wie, jakie prawa mu przysługują ani gdzie może złożyć skargę, jeśli poczuje, że zostały złamane. Nie chodzi bynajmniej o znajomość prawa na poziomie profesjonalnym, ale jedynie o wiedzę praktyczną, czyli pozwalającą funkcjonować we...
Zasada trójpodziału władzy
Według Konstytucji RP organizacja naczelnych władz w państwie podlega zasadzie podziału władzy. Zasada ta, wywodząca się z monteskiuszowskiego trójpodziału władzy, określa stosunek pomiędzy naczelnymi władzami w państwie ze wskazaniem, że powinna je cechować równowaga. W ramach trzech najważniejszych władz w państwie istnieje szczególnego rodzaju podział wewnętrzny. Można mówić tutaj o zasadniczym podziale władzy, gdyż np. władzę sądowniczą sprawują:sądy z Sądem Najwyższym na czele wraz z...
Czym jest konflikt?
Konflikt między ludźmi to, najogólniej ujmując, występowanie jednocześnie sprzecznych czy wykluczających się celów. Konflikty są zjawiskami bardzo częstymi. Mogą się pojawić na każ dej płaszczyźnie życia: w pracy, w szkole,w domu, a nawet na ulicy. Wciąż słyszymy np. o konfliktach zbrojnych czy o konfliktach interesów. Konflikt jest zazwyczaj utożsamiany z niezgodnością interesów czy poglądów, mówi się też o sprzecznościach i kolizjach. Konflikty są nieodłączną cechą wszystkich...
Czym jest państwo prawa?
Często przez państwo prawa rozumie się takie państwo, w którym obowiązuje zasada praworządności. Praworządność zaś to taka sytuacja, w której państwo, organizacje społeczne oraz obywatele mają na uwadze przestrzeganie i szacunek dla obowiązującego prawa. Istnieje także pogląd, według którego państwo prawa to takie, w którym rządzi prawo, a nie urzędnik. W takim ujęciu państwa prawa stają się fundamentem wolności i demokracji. W państwie prawa wszystkie ograny państwowe są tworzone,...
Międzynarodowe akty prawne gwarantujące prawa człowieka
Każdemu człowiekowi bez względu na pochodzenie, rasę, wyznanie itp. przysługują pewne prawa. Ich poszanowanie jest sprawą nie tylko innych ludzi,ale całej społeczności międzynarodowej. Państwa członkowskie ONZ stworzyły międzynarodowy system ochrony praw człowieka. Przerażające przykłady łamania tych praw w czasie II wojny światowej społeczność międzynarodowa pamięta do dziś. Pierwszym dokumentem powstałym po II wojnie światowej była Powszechna Deklaracja Praw Człowieka , przyjęta przez...
Prawo rzymskie a prawo współczesne
Niezaprzeczalnie największy wpływ na kształtowanie się idei prawa wywarli Rzymianie. Źródłem prawa w Rzymie nie byli władcy ani bogowie –prawo tworzyli obywatele i obywatelom miało ono służyć. Wynikało to z powszechnego przekonania, że człowiek dzięki rozumowi może rozpoznawać i dobro, i zło, i oddzielać jedno od drugiego. Wobec tego to on powinien tworzyć zasady, którymi będzie się kierować w życiu. Najstarszy spis zasad prawa rzymskiego wyryto na dwunastu brązowych tablicach, które...
Hierarchia aktów prawnych
Najważniejszym aktem prawnym w każdym państwie jest konstytucja. Posiada ona szczególną moc prawną. Wszystkie inne akty prawne muszą pozostawać z nią w zgodzie i na niej opierać swoją moc. Konstytucja powinna być stabilnym i dobrze skonstruowanym aktem prawnym, aby mogła obowiązywać przez wiele lat. Stanowi ona szkielet prawny całego systemu, zapewniając ciągłość państwa i pewność obowiązującego prawa. Zgodne z konstytucją muszą być umowy międzynarodowe ratyfikowane za zgodą Sejmu ,...
Proces karny i cywilny
Celem procesu sądowego jest orzeczenie o stanie faktycznym oraz dokonanie czynności, które mogą zmniejszyć wyrządzoną krzywdę. W toku przeprowadzenia postępowania procesowego stosuje się następujące zasady. Zasada procesowa Założenia Zasada obiektywizmu Bezstronność sądu wobec osób, uczestniczących w procesie i wydarzeń, które im towarzyszyły. Zasada domniemania niewinności Oskarżony uznawany jest za niewinnego do chwili, kiedy jego wina nie...
Najważniejsze problemy polskiego społeczeństwa
Człowiek jako jednostka staje się częścią zbiorowości wtedy, gdy żyje na określonym obszarze wraz z innymi ludźmi i łączą go z nimi wspólne relacje, a także problemy. Zróżnicowanie społeczne opisuje cechy członków społeczeństwa, może powodować poczucie krzywdy i niesprawiedliwości. Wśród wielu problemów społeczeństwa polskiego dominują właśnie te, które są związane z poczuciem sprawiedliwości i różnymi społecznymi oczekiwaniami. Bezrobocie i poszukiwanie pracy Jest to z...
Porozumienie o wolnym handlu (CEFTA)
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) to unia celna państw europejskich, która powstała w 1960 roku jako alternatywa dla Wspólnoty Europejskiej. Do założycieli należały: Austria, Dania, Finlandia, Lichtenstein, Islandia, Norwegia,Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania. Głównym celem tej instytucji było zniesienie ceł w handlu między członkami. Po pewnym czasie ze stowarzyszenia wystąpiły Wielka Brytania i Dania oraz Portugalia. W 1977 roku została podpisana deklaracja z...
Sądy powszechne
Pod nadzorem Sądu Najwyższego działają sądy powszechne, które rozpatrują sprawy z zakresu karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z wyłączeniem spraw ustawowo przewidzianych dla innych sądów. Na sądownictwo powszechne składają się sądy rejonowe, sądy wojewódzkie i sądy apelacyjne. Rodzaje sądów Sądy apelacyjne Są sądami odwoławczymi od orzeczeń wydanych przez sądy okręgowe w pierwszej instancji. Sądy apelacyjne...
Grupy społeczne, społeczność a społeczeństwo
Terminami społeczność i społeczeństwo posługujemy się bardzo często. Zanim powiemy o zróżnicowaniach i strukturze polskiego społeczeństwa, musimy wyjaśnić te pojęcia. Człowiek jako jednostka staje się częścią zbiorowości wtedy, gdy żyje na obszarze wraz z innymi ludźmi i łączą go z nimi określone stosunki i więź społeczna. Więź społeczna łączy ludzi w różnego rodzaju zbiorowości. Jeśli stosunki łączące ich są trwałe i uporządkowane, mówimy o istnieniu społeczności . Mówiąc o więzi...
Najważniejsze cele Unii Europejskiej
Główne cele, jakie stawia sobie Unia Europejska, można podzielić na kilka najważniejszych grup. Należą do nich: Wspieranie i przyczynianie się do rozwoju gospodarczego i społecznego - jednolity rynek wewnętrzny - wspólna waluta Zapewnienie jednolitej tożsamości UE - programy pomocy humanitarnej - wspólna polityka zagraniczna - wspólne stanowiska wobec organizacji międzynarodowych Stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i...
Województwo
Mieszkańcy województwa z mocy prawa tworzą wspólnotę regionalną. Ludzie mieszkający na tym samym terytorium wypracowują uznawane przez ogół wartości i normy postępowania. Obecnie tradycyjne społeczności lokalne (wsie, małe miasteczka) ulegają zmianom w związku z dużą ruchliwością społeczną (np. wyjazdy do pracy, w celu dalszego kształcenia się). Dla ich integracji powołuje się różnego rodzaju instytucje, organizacje i stowarzyszenia. Jedną z nich jest województwo. Uważa się, że połączenie...
Geneza III Rzeczypospolitej
Pod koniec lat 80. osłabienie pozycji międzynarodowej i problemy wewnętrzne ZSRR zapoczątkowały procesy przebudowy sytemu rządzenia we wszystkich państwach bloku komunistycznego. Zmiany te, nazwane Jesienią Narodów, doprowadziły do całkowitego demontażu komunizmu w Europie. Pierwsze próby przebudowy komunizmu zapoczątkowane zostały w latach 1980-81 w okresie działalności Niezależnego Związku Zawodowego „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”). Proces ten, przerwany wprowadzeniem 13 grudnia...
Mała ojczyzna
Każdy z nas żyje i porusza się w obrębie różnych grup społecznych. Jedną z najważniejszych jest rodzina, która daje nam poczucie tożsamości, a dom rodzinny zapewnia nam bezpieczeństwo. Z drugiej strony każdy z nas należy do wielkiej grupy, jaką jest naród, a zarazem czuje się związany z ojczyzną, w której żyje. Właśnie pomiędzy rodziną i domem a narodem i ojczyzną jest miejsce na przestrzeń, którą nazywa się małą ojczyzną.
Prawo naturalne
Jest to prawo przyrodzone, które posiadamy ze względu na sam fakt bycia człowiekiem. Prawa naturalnego nikt nam nie nadał, więc jest ono prawem niezbywalnym. Istnieje w świadomości człowieka. Wydaje się słusznym stwierdzenie, że prawo istnieje wtedy, gdy ludzie uznają, iż coś jest prawem. Prawo naturalne człowieka istniało zawsze, jednak po raz pierwszy zostało sformułowane w aktach stanowiących prawo w XVIII wieku. Uczyniono to niemal równocześnie w Ameryce w Deklaracji Niepodległości i we...
Najważniejsze zasady demokracji
Współcześnie istniejące systemy demokratyczne opierają swoje działania na czterech fundamentalnych zasadach: suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, trójpodziału władzy oraz nadrzędności prawa w państwie. Założenia systemu demokratycznego zostały przedstawione na poniższym schemacie. Współcześnie wiele zasad wywodzących się ze starożytnej formy demokracji jest w praktyce niemożliwych do zastosowania. Demokracja grecka powstała jako system odpowiedni dla kilkunastotysięcznej...
Wartości demokratyczne
Określenie wszystkich wartości demokratycznych jest o tyle trudnym zadaniem,że sposób ich doboru zawsze budził kontrowersje. Można jednak wyznaczyć te podstawowe, które posłużą jako punkt wyjścia do dyskusji na temat ich miejsca w systemie demokracji. Wartości demokratyczne wolność prawo do godnego i bezpiecznego życia, do myślenia, wiary i wyrażania własnych przekonań: prawo do aktywnego uczestniczenia w tworzeniu rządowych praw i instytucji bez strachu, przymusu...
Sposób prezentacji i ogłaszania aktów prawnych
Prezentacja i ogłaszanie odbywa się poprzez publikacje urzędowe, w których zamieszczone są akty prawne. Są nimi Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz Monitor Polski. W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej znajdują się opublikowane ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia Prezydenta RP, Rady Ministrów i poszczególnych ministrów. Z kolei w Monitorze Polskim znajdujemy uchwały Sejmu i wszystkie inne (poza rozporządzeniami) akty prawotwórcze naczelnych...
Wybrane współczesne doktryny polityczne
Wśród rozlicznych doktryn, które kształtowały się na podstawie różnych idei, postanowiliśmy poświęcić uwagę tym, których istnienie pozostawiło wyraźny ślad w istniejących współcześnie systemach lub poglądach politycznych. Bez zrozumienia istoty tych poglądów nie jest możliwe poznanie w pełni działania wielu partii i instytucji związanych z polityką. Doktryna konserwatywna Narodziła się na przełomie XVIII i XIX wieku i była odpowiedzią na wydarzenia związane z wystąpieniami...
Sejm Rzeczypospolitej
Sejm, pierwsza izba polskiego parlamentu, jest powoływany w wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych, proporcjonalnych, w tajnym głosowaniu. W wyborach mogą brać udział osoby posiadające czynne prawo wyborcze,czyli prawo wybierania. Czynne prawo wyborcze posiadają osoby pełnoletnie(powyżej 18. roku życia), które nie zostały pozbawione takiego prawa wyrokiem sądu lub Trybunału Stanu oraz nie są ubezwłasnowolnione z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego....
Dzieje integracji europejskiej
Zjednoczenie Europy zostało zapoczątkowane w 1946 roku, kiedy to Winston Churchill przedstawił w Zurychu program utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy. W 1947 roku powstała Europejska Organizacja Współpracy Gospodarczej . W jej skład wchodziły: Austria, Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Islandia,Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy, a w 1949 roku przyłączyła się RFN (Republika Federalna Niemiec). Wśród znaczących wydarzeń w...
Powiat
Powiat jest wspólnotą terytorialną powstałą na mocy prawa i obejmującą kilka gmin. Powiat posiada własne, niezależne władze. Jego organem ustawodawczymi kontrolnym jest rada powiatu . Składa się ona z radnych powiatowych wybieranych w wyborach powszechnych co cztery lata. Rada obraduje na sesjach, gdzie stanowi o miejscowym prawie, uchwala budżet oraz wybiera zarząd powiatu. Władzę wykonawczą powiatu stanowi zarząd składający się ze starosty, wicestarosty i członków zarządu....
Amnesty International
Amnesty International to światowy ruch na rzecz zapobiegania naruszeniom praw człowieka. Obecnie organizacja liczy około milion członków i sympatyków. Zarejestrowano ponad 4000 grup działających w 89 krajach świata oraz kilka tysięcy grup funkcjonujących w szkołach i na uniwersytetach. Aby ich praca była bezstronna, zajmują się przypadkami pochodzącymi z innych krajów niż własny. Działalność finansowana jest ze składek członków i dotacji, przy czym organizacja tanie przyjmuje pieniędzy od...
Rzecznik Praw Obywatelskich
Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich została powołana w 1987 roku. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji RP i innych ustawach. Rzecznik bada, czy działalność różnych organów państwa, organizacji czy instytucji nie doprowadza do łamania praw i wolności obywatelskich. Rzecznik nie rozstrzyga, lecz jedynie zwraca się do właściwych instytucji o podjęcie odpowiednich działań, by zmienić niekorzystną dla obywatela sytuację....
Rola interesów grupowych w działaniach społeczeństwa
W każdym społeczeństwie istnieje wiele różnych grup, a każda z nich posiada normy i wzory zachowań oraz cel. Aby go zrealizować, ich członkowie dysponują określonymi środkami. Nie oznacza to oczywiście, że wszystkie istniejące grupy mają różne cele albo że posługują się różnymi metodami, by je osiągnąć, jednak dla członków danej grupy to ich cel, a nie cele innych grup, jest ważny i istotny. W społeczeństwach istnieją także grupy interesu, które, reprezentując swoich członków (na...
Rodzina jako najważniejsza grupa społeczna
Jedną z podstawowych grup, z jakimi mamy do czynienia, jest rodzina. Spełnia ona dwie niezwykle istotne funkcje: zapewnia ciągłość biologiczną oraz przekazuje dziedzictwo kulturowe. Rodzina zaspokaja ponadto potrzeby emocjonalne swoich członków, daje im poczucie bezpieczeństwa. Wychowując dzieci, rodzice przekazują im szereg norm i zasad. To rodzice są pierwszymi nauczycielami zachowań społecznych. Poza wymienionymi funkcjami rodzina pełni wiele innych. Najważniejsze z funkcji społecznych...
Jak poruszać się po urzędach samorządu terytorialnego?
Każdy urząd to instytucja posiadająca własne, ściśle określone zasady działania. Aby szybko i skutecznie się w nim poruszać, powinniśmy wiedzieć, gdzie się udać i jakie czynności wykonać, aby załatwić naszą sprawę. Kompetencje urzędów samorządu terytorialnego gmina Można tutaj otrzymać dowód osobisty, akt urodzenia, ślubu i zgonu. Można także ubiegać się o: zezwolenie na budowę, rozbudowę lub rozbiórkę domu, wykup mieszkania komunalnego, zakup lub wydzierżawieni...
Przyczyny konfliktów
Źródła konfliktów grupowych mogą być bardzo zróżnicowane. Ludzkie nastawienia i wierzenia z jednej strony oraz istniejące cele, materialne czy niematerialne z drugiej, przekonania i nawyki – w każdym aspekcie życia człowieka czy istniejącej grupy można znaleźć czynniki, które staną się zarzewiem przyszłego konfliktu. Najczęstszymi przyczynami powstawania konfliktów społecznych są: walka o kontrolę nad zasobami – zasobami mogą być dobra materialne i niematerialne.Konflikty mogą...
Organizacja organów wymiaru sprawiedliwości
Najważniejszym organem wymiaru sprawiedliwości jest Sąd Najwyższy. W jego skład wchodzą: pierwszy prezes, jego zastępca oraz sędziowie. Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. [Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] Pierwszy prezes Sądu Najwyższego powoływany jest przez Prezydenta RP na 6-letnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu...
Premier i Rada Ministrów
Rada Ministrów, czyli rząd, jest drugim organem władzy wykonawczej w Rzeczypospolitej. Jest naczelnym organem administracji państwowej. Radę Ministrów tworzą: Prezes Rady Ministrów (premier), który jest jej przewodniczącym, wiceprezesi (wicepremierzy), ministrowie oraz przewodniczący określonych w ustawach komitetów działających jako organy opiniodawczo-doradcze. Komitetom przewodniczą z reguły wiceministrowie, a w ich skład wchodzą także wskazani ministrowie. Niezwykle ważnymi...
Prawa i obowiązki wynikające z konstytucji
Społeczeństwo, organizując państwo, zawarło umowę – przekazało część swoich uprawnień, a w zamian otrzymało ochronę fundamentalnych praw.Zawierając taki kontrakt, obywatele nie zrezygnowali ze swoich praw naturalnych, ale otrzymali formalne gwarancje ich przestrzegania zapisane w różnych dokumentach i aktach prawnych. Twórcy nowożytnych konstytucji umieszczali spis praw obywatelskich jako jeden z ważniejszych elementów struktury ustawy zasadniczej. Ślady praw obywatelskich odnajdujemy...
Prawo konstytucyjne
Zespół norm prawnych określający najważniejsze zasady ustrojowe państwa. Prawo konstytucyjne obejmuje określenie: zakresu kompetencji organów państwa i sposobu ich powoływania, miejsca państwa w stosunkach międzynarodowych, wewnętrznych stosunków w państwie, miejsca jednostki w państwie z podkreśleniem przysługujących jej praw i obowiązków, podmiotu sprawującego władzę w państwie i zasad, na jakich odbywa się jej sprawowanie. Źródłem prawa konstytucyjnego jest...
Płaszczyzny kontaktów społecznych – powstawanie więzi społecznych
Przez całe życie mamy kontakty z innymi ludźmi, nawiązujemy nowe znajomości. Obecność innych wpływa na nasze zachowanie, modyfikując je. Uczestniczymy w sytuacjach społecznych, czyli takich, w których występują także inni ludzie. Można dokonać możliwie najprostszej klasyfikacji sytuacji społecznych na te,w których inni ludzie uczestniczą bezpośrednio , i te, w których ich udział moglibyśmy uznać za pośredni . Sytuacje bezpośredniego kontaktu Sytuacje pośredniego...
Przepis prawny
określany jest jako część aktu prawnego wyodrębnionego w formie paragrafu, artykułu, zapisu. Dopiero na podstawie całego zespołu przepisów prawnych ustala się obowiązujące normy prawne przez odwołanie się do innych artykułów aktu prawnego. Norma prawna kształtuje się zatem na podstawie istniejących przepisów prawnych wynikających z aktów prawnych . We współczesnej kulturze prawnej przyjęto, że źródłami prawa są akty prawne, które posiadają swoją własną hierarchię. Do najważniejszych aktów...
Czym jest grupa społeczna? Struktura i odrębność grupy
Grupa składa się z co najmniej dwóch osób, między którymi zachodzą bezpośrednie interakcje. Osoby te mają wspólny cel oraz świadomość odrębności własnej grupy od innych. Grupa ma poza tym swoją strukturę i normy. Grupa społeczna to zbiorowość, która realizuje własne cele. Ludzie łączą sięw grupy, aby realizować swoje potrzeby, najczęściej poprzez osiąganie określonych celów. Cele, jakie stawia sobie grupa, mogą być bardzo różne: od wykonania określonych prostych zadań po wieloletnie,...
AIDS i inne choroby
Z podziałem krajów na biedne i bogate wiążą się choroby zagrażające w szczególny sposób mieszkańcom krajów rozwiniętych lub biednych. Gruźlica, czerwonka, cholera, malaria, polio to choroby zakaźne, które najbardziej dotykają mieszkańców krajów słabo rozwiniętych, pomimo tego, że profilaktyka w wypadku tych chorób nie jest droga. W 2000 roku zmarło na te choroby ponad 10 mln. ludzi. Rządy krajów najbiedniejszych, a tym samym najbardziej zagrożonych, nie są w stanie przeznaczyć odpowiedniej...
Jak korzystać z prawa dla poparcia własnego stanowiska?
Aby móc wykorzystać znajomość prawa dla poparcia swojego stanowiska, trzeba przede wszystkim znać prawo – zgodnie z maksymą, że nieznajomość prawa szkodzi. Tylko znajomość prawa może spowodować, że wykorzystamy je dla swojej obrony. Prawo, tak jak każda dziedzina naukowa, posługuje się specyficznym językiem, niezrozumiałym dla laika. Interpretowanie przepisów prawnych jest drugim etapem procesu stosowania prawa. Pierwszy etap to wybór przepisu. Ponieważ to na jego podstawie podjęta...
Instytucje Unii Europejskiej
Na system instytucjonalny UE składają się: Rada Europejska, Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości oraz Trybunał Rewidentów Księgowych (Obrachunkowy). Ostatnie pięć wymienionych instytucji zarządza działaniem i rozwojem UE, natomiast Rada Europejska, którą tworzą przywódcy państw i rządów członkowskich, wyznacza kierunki polityki. Parlament Europejski wybierany jest przez obywateli UE w powszechnych i bezpośrednich wyborach na pięć lat....
Sądy szczególne
Poza sądami powszechnymi istnieje sądownictwo szczególne – wojskowe i administracyjne. Zajmuje się ono sprawami wykraczającymi poza uprawnienia sądów powszechnych. Sądy wojskowe tworzą: sądy okręgów wojskowych i sądy garnizonowe. Wszystkie podlegają Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego. Zadaniem sądów wojskowych jest rozpatrywanie spraw dotyczących przestępstw związanych z obronnością państwa. Sądownictwem szczególnym jest także sądownictwo administracyjne w postaci Naczelnego Sądu...
Polska polityka zagraniczna
Wraz ze zmianą sytuacji politycznej w Europie w latach 90. zmianie uległy główne założenia polskiej polityki zagranicznej. Kolejne rządy Rzeczypospolitej Polskiej konsekwentnie realizowały zasadę dobrych stosunków ze wszystkimi sąsiadami, gwarantującą trwałość granic i wyrzeczenie się wzajemnych roszczeń terytorialnych. Polsce zależy na utrzymaniu równoprawnych i obustronnie korzystnych stosunków ze wszystkimi sąsiadami. Inny kierunek polskiej polityki zmierza w stronę trwałej współpracy w...
System partyjny – forum społeczeństwa obywatelskiego
W państwach demokratycznych każdy obywatel ma prawo do oddania swojego głosu na wybraną partię polityczną i do uczestniczenia w życiu społeczno-politycznym kraju. We współczesnych systemach demokratycznych wykształcił się przedstawicielski model demokracji. Dążąc do najszerszego wpływu na sprawowanie władzy, obywatele mogą organizować się w partie polityczne . Partie stanowią grupę osób o podobnych poglądach na sprawy publiczne. Sformalizowany system partii skupia swoich członków wokół...