Strona bierna (Passiv)
Strona bierna składa się z: • czasownika posiłkowego werden , odmienionego w takim czasie, w jakim chcemy wyrazić całe zdanie, a więc Präsens -> werden Imperfekt -> wurde Perfekt -> ist worden Plusquamperfekt -> war worden • imiesłowu czasu przeszłego ( Partizip II ) Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki posiadające dopełnienie w bierniku: Strona czynna: Er wischt den Staub . Strona bierna: Der Staub wird ( von ihm ) gewischt. Dopełnienie...
Tryb rozkazujący (Imperativ)
Tryb rozkazujący służy do wyrażenia prośby, polecenia lub rozkazu skierowanych do jednej osoby lub kilku osób, nieformalnie lub w formie grzecznościowej. 2. osoba l. poj. • odcinamy końcówkę -st • nie występuje zaimek osobowy du du bringst – Bring! ( Przynieś! ) Bring morgen CDs mit! du trinkst – Trink! ( Wypij! ) Trink einen Orangensaft! du schickst – Schick! ( Wyślij! ) Schick das Packet! Jeżeli temat czasownika kończy się na -d, -t, -ig, -chn, -ffn, -m,...
Zaimki pytające (Interrogativpronomen)
W języku niemieckim rozróżniamy następujące zaimki pytające: - wer – kto Wer spielt Klavier? - wessen – czyj, czyja, czyje Wessen Gepäck ist das? - wem – komu Wem schenkst du die Ohrringe? - wen – kogo Wen lädst du zur Party ein? - was – co Was willst du heute machen? - was für ein, was für eine, was für… – jaki, jakie, jaka, jakie ; Was für einen Badeanzug möchtest du? - welcher , welche, welches, welche? – jaki, jaka, jakie ;...
Czasowniki regularne
Podstawą odmiany czasownika jest bezokolicznik składający się z tematu oraz końcówki -en lub -n : komm -en schaukel -n flieg -en lächel -n Odmieniając czasownik odrzucamy końcówkę -en i dodajemy końcówkę charakterystyczną dla danej osoby: ich -e du -st er / sie / es -t wir -en ihr -t sie / Sie -en schreib en -> schreib- kenn en -> kenn- ich schreib e kenn e du schreib st kenn st er/sie/es...
Czas zaprzeszły Plusquamperfekt
Czas zaprzeszły Plusquamperfekt stosujemy, gdy jedno wydarzenie odbyło się przed drugim wydarzeniem w przeszłości. Wcześniejszą czynność wyrazimy w czasie zaprzeszłym Plusquamperfekt , a późniejszą w czasie przeszłym Imperfekt : Heute schlief ich gut. Früher hatte ich immer Schlafstörungen gehabt . ( Dziś spałem dobrze. Wcześniej zawsze miałem kłopoty ze snem .) Plusquamperfekt składa się z czasownika posiłkowego haben lub sein odmienionego w czasie Imperfekt oraz imiesłowu...
Zaimki wskazujące (Demonstrativpronomen)
Zaimki wskazujące, zgodnie z nazwą, wskazują osoby lub rzeczy. Odmieniamy je tak, jak rodzajniki określone.Wyróżniamy następujące zaimki wskazujące: • dieser, diese, dieses, diese (ten, ta, to, te / ci) Dieser Koffer ist sehr teuer. Diese Krankheit ist unheilbar. Hast du schon dieses Theaterstück gesehen? Singular Plural m n f N. dieser Hund dieses Pferd diese Katze diese Tiere A....
Tryb warunkowy (Konditional)
Tryb warunkowy Konditional I jest opisową formą dla trybu przypuszczającego Konjunktiv Imperfekt i tworzymy go przy pomocy czasownika werden w Konjunktiv Imperfekt oraz bezokolicznika czasu teraźniejszego ich schliefe = ich würde schlafen du kochtest = du würdest kochen ihr flöget = ihr würdet fliegen Konditional I = würde + bezokolicznik czasu teraźniejszego ( Infinitiv I ) arbeiten ich würde arbeiten du würdest arbeiten...
Czasowniki rozdzielnie złożone (Trennbare Verben)
Czasowniki rozdzielnie złożone są to czasowniki, w których akcent pada na przedrostek. Przedrostki mają samodzielne znaczenie i najczęściej są przyimkami. Przedrostek Przykład czasownika rozdzielnie złożonego ab- ab holen ( odebrać ) Um 14 Uhr holt Anne ihre Schwester ab . an- an kommen ( przybyć ) Der Zug kam in Berlin an . auf- auf stehen ( wstawać ) Stehst du morgen früh auf ? aus- aus...
Zdania porównawcze nierzeczywiste (Irreale Komparationssätze)
Zdania porównawcze odpowiadają na pytanie Wie? (Jak?) : Es scheint mir, als ob er betrunken wäre . (szyk zdania podrzędnego!) Zdania porównawcze nierzeczywiste wprowadzamy za pomocą spójników als ob lub als (jakby, jak gdyby): Es scheint mir, als wäre er betrunken. (szyk przestawny zdania głównego!) ( Mam wrażenie, jakby on był pijany .) W zdaniach tych występują trzy możliwości czasowe: • czynności w zdaniu głównym i podrzędnym /drugim głównym odbywają się równocześnie...
Perfekt z czasownikami modalnymi
Perfekt czasowników modalnych występujących z innymi czasownikami składa się z czasownika posiłkowego haben oraz bezokolicznika innego czasownika i czasownika modalnego, które znajdują się na końcu zdania: Perfekt = haben + Infinitiv + Infinitiv (czasownik modalny) Gestern habe ich zum Arzt gehen müssen . ( Wczoraj musiałem iść do lekarza. ) Wir haben nicht früher kommen können . ( Nie mogliśmy wcześniej przyjść .) Er hat es mir sagen sollen . ( On powinien był mi to...
Czasowniki modalne (Modalverben)
Czasowniki modalne oznaczają nasz stosunek do wykonywanej czynności: chęć, konieczność, możliwość, obowiązek, pozwolenie. W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych: 1. dürfen ( móc w znaczeniu mieć pozwolenie ) Die Kinder dürfen Eis essen. 2. können ( móc, umieć, potrafić ) Wir können gut kochen. 3. mögen ( lubić, chcieć ) Erik mag Basketball. 4. müssen ( musieć ) Ich...
Zdania okolicznikowe czasu (Temporalsätze)
Zdania okolicznikowe czasu są zdaniami podrzędnymi i odpowiadają na pytania: wann? , wie lange? , seit wann? , bis wann? Rozróżniamy zdania czasowe ze spójnikami: • als , wenn ( gdy, kiedy, ilekroć ), spójniki te mają to samo znaczenie, używamy ich jednak w różnych sytuacjach: – als , jeżeli czynność jest jednorazowa i odbyła się w przeszłości Als ich 24 Jahre alt war, heiratete ich. Als sie gestern einkaufte, wurde sie bestohlen. Als sie ihn bemerkte, wurde...
Przysłówki miejsca i kierunku (Lokal- und Direktionaladverbien)
Odpowiadają na pytania: • wo? ( gdzie? ) i określają miejsce Hallo Jan, ich bin hier unten . ( tu na dole ) Die Kinder gehen nach draußen . ( na zewnątrz ) • wohin? ( dokąd? ), woher? ( skąd? ) i określają kierunek Ich bin gerade von dort gekommen. ( stamtąd ) Wo? Wohin? nach/-hin Woher? von/-her außen ( zewnątrz – po zewnętrznej stronie) nach außen ( na zewnątrz ) von außen ( z zewnątrz ) Die Tasse ist außen...
Liczba mnoga rzeczowników (Plural der Substantive)
Wszystkie rzeczowniki w liczbie mnogiej: • posiadają rodzajnik określony die ; otrzymują różne końcówki: der Spitzer – die Spitzer die Landkarte – die Landkarte n das Kind – die Kind er Istnieje 9 sposobów tworzenia liczby mnogiej rzeczowników: 1. – der Füller – die Füller 2. der Garten – die G ä rten 3. -e der Tisch – die Tisch e 4. -e der Stuhl – die St ü hle 5. -er das Kind – die Kind er 6. -er das Land – die L ä nd er 7. -en die...
Przyimki z dopełniaczem (Präpositionen mit Genitiv)
(an)statt – zamiast Między tymi przyimkami nie ma różnicy, statt używamy częściej w języku potocznym: Statt Blumen hat er mir einen Roman gekauft. trotz – pomimo Trotz des schönen Wetters sind wir zu Hause geblieben. während – podczas, w czasie Während des Urlaubs sind wirin die Alpen gefahren. wegen – z powodu Wegen der Erkältung konnte Jens nicht schwimmen. Inne rzadziej występujące przyimki: außerhalb – na zewnątrz Erik wohnt außerhalb...
Zdania warunkowe nierzeczywiste (Irreale Konditionalsätze)
Zdania warunkowe są zdaniami podrzędnie złożonymi i odpowiadają na pytanie Unter welcher Bedingung ? ( Pod jakim warunkiem? )Zdania podrzędne wprowadzamy za pomocą spójnika wenn , który możemy opuścić. Czasownik występuje wtedy na pierwszym miejscu: Wenn ich Zeit hätte , ginge ich zu Maria. / Hätte ich Zeit, ginge ich zu Maria. • jeżeli zdanie dotyczy teraźniejszości lub przyszłości, to w zdaniu głównym i pobocznym występuje tryb przypuszczający Konjunktiv Imperfekt . Często w...
Zaimki nieosobowe es i man (Unpersönliche Pronomen es und man)
Zaimka nieosobowego es używamy, gdy: • podmiot nie jest bliżej określony • nie występuje osoba działająca Zaimek es stosujemy: • przy czasownikach wyrażających pogodę Es donnert. Es schneit . • przy czasownikach sein i werden Es ist dunkel. Es ist spät. Es wird kalt. • przy niektórych zwrotach Wie geht es euch? Gibt es eine Gemüsesuppe? Es klingelt . Es geht um Geld. Ich habe es eilig . • przy czasownikach bezosobowych z dopełnieniem w formie zaimka...
Czas przeszły Imperfekt / Präteritum
Czas przeszły Imperfekt zwany również Präteritum stosujemy przede wszystkim w języku pisanym: • w języku literackim (bajka, opowiadanie, opis) Es war einmal ein König. ( Był sobie król .) • w mediach (wiadomości) Gestern nahmen 77 Frauen, Männer und Schüler am 1. Berliner-Treppenlauf teil . ( W Pierwszym Berlińskim Biegu po Klatce Schodowej wzięło udział 77 kobiet, mężczyzn i uczniów .) • w sprawozdaniach Bei den Knaben siegte Max Schuhmacher mit einer Zeit von 2:54...
Konjunktiv II
Imperfekt (Präteritum) • Konjunktiv / Imperfekt czasowników słabych jest identyczny z czasem Imperfekt trybu oznajmującego: Imperfekt trybu przypuszczającego = Imperfekt trybu oznajmującego besuchen ich besuch te du besucht est er/sie/es besucht e wir besucht en ihr besucht et sie/Sie besucht en Wenn er mich nur besuchte ! ( Żeby mnie tylko odwiedził! ) Verena...
Bezokolicznik z zu (Infinitiv mit zu)
Najczęściej stosujemy bezokolicznik I w stronie czynnej – Infinitiv I Aktiv . Wyraz zu występuje zawsze: • przed bezokolicznikiem (czasowniki proste, nierozdzielnie złożone) Er begann zu sprechen. Er begann das Problem zu besprechen. • w środku bezokolicznika – pomiędzy przedrostkiem a czasownikiem (czasowniki rozdzielnie złożone) Er braucht nicht das Essen vor zu bereiten. • przed ostatnim wyrazem (bezokoliczniki złożone) Es ist schön, schwimmen zu können. Er bereut, die Drogen...
Gerundivum
Gerundivum składa się z Partizip I poprzedzonego słówkiem zu i jest określeniem dla rzeczownika. Partizip I jest odmieniany jak przymiotnik i znajduje się zawsze przed rzeczownikiem: Die Kupplung ist zu wechseln. -> die zu wechselnde Kupplung (sprzęgło do wymiany) Der Schrank ist zu streichen. -> der zu streichende Schrank (szafa do pomalowania) Podstawą Gerundivum jest konstrukcja z czasownikiem sein i bezokolicznikiem z zu . Gerundivum wskazuje nam, że dana...
Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne zmieniają w temacie 2. i 3. osoby liczby pojedynczej samogłoskę a -> ä lub e -> i / ie fahr en lauf en ich fahr e lauf e du f ä hr st l ä uf st er/sie/es f ä hr t l ä uf t wir fahr en lauf en ihr fahr t lauf t sie/Sie fahr en lauf en Podobnie odmieniamy czasowniki: empfangen, fallen, fangen, gefallen, graben,...
Przyimki z celownikiem (Präpositionen mit Dativ)
Wyróżniamy następujące przyimki, które wymagają dopełnienia w celowniku: aus – z (ze środka / z wewnątrz) Nimm die Butter aus dem Kühlschrank ! (z materiału) Die Bluse ist aus Seide . (z miasta / państwa) Wir kommen aus Polen . bei – u, obok, przy (u kogoś) Ich war bei meiner Freundin . (w bliższym otoczeniu) Potsdam liegt bei Berlin . (w miejscu pracy, podając nazwę firmy) Er arbeitet bei Opel . gegenüber – naprzeciwko (przyimek ten może występować przed lub po...
Perfekt z czasownikiem posiłkowym sein
Perfekt z czasownikiem posiłkowym sein tworzą czasowniki wyrażające: • przemieszczanie się lub ruch w danym kierunku, np.: abfahren, ankommen, ausziehen, eintreten, einziehen, fahren, fliegen, fliehen, gehen, kommen, laufen, reisen, rennen, schwimmen, springen, steigen, umziehen, vergehen, wandern, zurückkommen Gestern Nachmittag bin ich im Wald gewandert . Der Bus ist vor einer Stunde abgefahren . • zmianę stanu, np.: aufstehen, aufwachen, einschlafen, entstehen, erscheinen,...
Przysłówki czasu (Temporaladverbien)
Odpowiadają na pytania: wann? (kiedy?), ab wann? (od kiedy?), seit wann? (od kiedy?), bis wann? (do kiedy?), wie lange? (jak długo?), wie oft? (jak często?) . Przysłówki określające powtarzanie się: rzeczownik + -s -> pory dnia morgen s , vormittag s , mittag s , nachmittag s , abend s , nacht s rzeczownik + -s -> dni tygodnia montag s , dienstag s , mittwoch s , donnerstag s , freitag s , samstag s (sonnabend s ), sonntag s Przysłówki określające...