Strona bierna (Passiv)
Strona bierna składa się z: • czasownika posiłkowego werden , odmienionego w takim czasie, w jakim chcemy wyrazić całe zdanie, a więc Präsens -> werden Imperfekt -> wurde Perfekt -> ist worden Plusquamperfekt -> war worden • imiesłowu czasu przeszłego ( Partizip II ) Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki posiadające dopełnienie w bierniku: Strona czynna: Er wischt den Staub . Strona bierna: Der Staub wird ( von ihm ) gewischt. Dopełnienie...
Tryb rozkazujący (Imperativ)
Tryb rozkazujący służy do wyrażenia prośby, polecenia lub rozkazu skierowanych do jednej osoby lub kilku osób, nieformalnie lub w formie grzecznościowej. 2. osoba l. poj. • odcinamy końcówkę -st • nie występuje zaimek osobowy du du bringst – Bring! ( Przynieś! ) Bring morgen CDs mit! du trinkst – Trink! ( Wypij! ) Trink einen Orangensaft! du schickst – Schick! ( Wyślij! ) Schick das Packet! Jeżeli temat czasownika kończy się na -d, -t, -ig, -chn, -ffn, -m,...
Czasowniki regularne
Podstawą odmiany czasownika jest bezokolicznik składający się z tematu oraz końcówki -en lub -n : komm -en schaukel -n flieg -en lächel -n Odmieniając czasownik odrzucamy końcówkę -en i dodajemy końcówkę charakterystyczną dla danej osoby: ich -e du -st er / sie / es -t wir -en ihr -t sie / Sie -en schreib en -> schreib- kenn en -> kenn- ich schreib e kenn e du schreib st kenn st er/sie/es...
Gerundivum
Gerundivum składa się z Partizip I poprzedzonego słówkiem zu i jest określeniem dla rzeczownika. Partizip I jest odmieniany jak przymiotnik i znajduje się zawsze przed rzeczownikiem: Die Kupplung ist zu wechseln. -> die zu wechselnde Kupplung (sprzęgło do wymiany) Der Schrank ist zu streichen. -> der zu streichende Schrank (szafa do pomalowania) Podstawą Gerundivum jest konstrukcja z czasownikiem sein i bezokolicznikiem z zu . Gerundivum wskazuje nam, że dana...
Przysłówki zaimkowe (Präpositionalpronomen)
Przysłówki zaimkowe odnoszą się zawsze do rzeczy, a nigdy do osób. Rozróżniamy: • przysłówki zaimkowe oznajmujące, rozpoczynające się od da - lub dar - (jeżeli przyimek zaczyna się od samogłoski) zastępując rzecz -> da(r) + przyimek glauben an -> daran schreiben über -> darüber Ich glaube daran . ( Wierzę w to .) Ich muss mich gut darauf vorbereiten. ( Muszę się dobrze do tego przygotować .) Sie kann sich damit nicht abfinden. ( Ona nie może się z tym pogodzić...
Bezokolicznik z zu (Infinitiv mit zu)
Najczęściej stosujemy bezokolicznik I w stronie czynnej – Infinitiv I Aktiv . Wyraz zu występuje zawsze: • przed bezokolicznikiem (czasowniki proste, nierozdzielnie złożone) Er begann zu sprechen. Er begann das Problem zu besprechen. • w środku bezokolicznika – pomiędzy przedrostkiem a czasownikiem (czasowniki rozdzielnie złożone) Er braucht nicht das Essen vor zu bereiten. • przed ostatnim wyrazem (bezokoliczniki złożone) Es ist schön, schwimmen zu können. Er bereut, die Drogen...
Konjunktiv II
Imperfekt (Präteritum) • Konjunktiv / Imperfekt czasowników słabych jest identyczny z czasem Imperfekt trybu oznajmującego: Imperfekt trybu przypuszczającego = Imperfekt trybu oznajmującego besuchen ich besuch te du besucht est er/sie/es besucht e wir besucht en ihr besucht et sie/Sie besucht en Wenn er mich nur besuchte ! ( Żeby mnie tylko odwiedził! ) Verena...
Czasowniki rozdzielnie złożone (Trennbare Verben)
Czasowniki rozdzielnie złożone są to czasowniki, w których akcent pada na przedrostek. Przedrostki mają samodzielne znaczenie i najczęściej są przyimkami. Przedrostek Przykład czasownika rozdzielnie złożonego ab- ab holen ( odebrać ) Um 14 Uhr holt Anne ihre Schwester ab . an- an kommen ( przybyć ) Der Zug kam in Berlin an . auf- auf stehen ( wstawać ) Stehst du morgen früh auf ? aus- aus...
Czasowniki modalne (Modalverben)
Czasowniki modalne oznaczają nasz stosunek do wykonywanej czynności: chęć, konieczność, możliwość, obowiązek, pozwolenie. W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych: 1. dürfen ( móc w znaczeniu mieć pozwolenie ) Die Kinder dürfen Eis essen. 2. können ( móc, umieć, potrafić ) Wir können gut kochen. 3. mögen ( lubić, chcieć ) Erik mag Basketball. 4. müssen ( musieć ) Ich...
Zaimki pytające (Interrogativpronomen)
W języku niemieckim rozróżniamy następujące zaimki pytające: - wer – kto Wer spielt Klavier? - wessen – czyj, czyja, czyje Wessen Gepäck ist das? - wem – komu Wem schenkst du die Ohrringe? - wen – kogo Wen lädst du zur Party ein? - was – co Was willst du heute machen? - was für ein, was für eine, was für… – jaki, jakie, jaka, jakie ; Was für einen Badeanzug möchtest du? - welcher , welche, welches, welche? – jaki, jaka, jakie ;...
Przysłówki miejsca i kierunku (Lokal- und Direktionaladverbien)
Odpowiadają na pytania: • wo? ( gdzie? ) i określają miejsce Hallo Jan, ich bin hier unten . ( tu na dole ) Die Kinder gehen nach draußen . ( na zewnątrz ) • wohin? ( dokąd? ), woher? ( skąd? ) i określają kierunek Ich bin gerade von dort gekommen. ( stamtąd ) Wo? Wohin? nach/-hin Woher? von/-her außen ( zewnątrz – po zewnętrznej stronie) nach außen ( na zewnątrz ) von außen ( z zewnątrz ) Die Tasse ist außen...
Zdania porównawcze (Vergleichsätze)
Zdania porównawcze należą do zdań złożonych podrzędnie i zaczynają się od następujących spójników: • wie (jak) • so… wie (tak … jak) • solch … wie ( taki … jak) Przymiotniki lub przysłówki występują tu w stopniu równym; przydawkowo użytą formę – solch stosujemy przed rzeczownikami; spójnik so możemy wzmocnić poprzez wyrazy eben, genau, gerade Wie unglücklich er ist, lässt sich nicht beschreiben. ( Jak on jest nieszczęśliwy, nie da się opisać. ) Er hat sich so...
Rodzaj rzeczowników (Genus)
W języku niemieckim występują 3 rodzaje rzeczowników: rodzaj męski, żeński i nijaki. O tym, jakiego rodzaju jest dany rzeczownik, informuje nas jego rodzajnik określony: der – rodzaj męski der Vater die – rodzaj żeński die Mutter das – rodzaj nijaki das Kind W słowniku rodzaj rzeczownika będzie określony następująco: m ( maskulin ) – rodzaj męski f ( feminin ) – rodzaj żeński n ( neutrum ) – rodzaj nijaki Rodzaj męski Rodzaju męskiego są: • rzeczowniki...
Strona bierna z czasownikami modalnymi (Passiv mit Modalverben)
Samodzielne czasowniki modalne nie posiadają strony biernej. Utworzenie strony biernej z czasownikami modalnymi jest możliwe tylko wtedy, gdy czasowniki modalne występują w towarzystwie innych czasowników: Die Wohnung soll versichert werden . ( Mieszkanie powinno zostać ubezpieczone. ) Die Wohnung kann vermietet werden . ( Mieszkanie może zostać wynajęte. ) Die Wohnung muss aufgeräumt werden . ( Mieszkanie musi zostać posprzątane. ) Strona bierna z czasownikami modalnymi składa się z:...
Zaimki nieosobowe es i man (Unpersönliche Pronomen es und man)
Zaimka nieosobowego es używamy, gdy: • podmiot nie jest bliżej określony • nie występuje osoba działająca Zaimek es stosujemy: • przy czasownikach wyrażających pogodę Es donnert. Es schneit . • przy czasownikach sein i werden Es ist dunkel. Es ist spät. Es wird kalt. • przy niektórych zwrotach Wie geht es euch? Gibt es eine Gemüsesuppe? Es klingelt . Es geht um Geld. Ich habe es eilig . • przy czasownikach bezosobowych z dopełnieniem w formie zaimka...
Czas przeszły Imperfekt / Präteritum
Czas przeszły Imperfekt zwany również Präteritum stosujemy przede wszystkim w języku pisanym: • w języku literackim (bajka, opowiadanie, opis) Es war einmal ein König. ( Był sobie król .) • w mediach (wiadomości) Gestern nahmen 77 Frauen, Männer und Schüler am 1. Berliner-Treppenlauf teil . ( W Pierwszym Berlińskim Biegu po Klatce Schodowej wzięło udział 77 kobiet, mężczyzn i uczniów .) • w sprawozdaniach Bei den Knaben siegte Max Schuhmacher mit einer Zeit von 2:54...
Zdania współrzędnie złożone (Satzverbindungen)
Zdania współrzędnie złożone składają się z dwóch lub więcej zdań współrzędnych (w gramatyce niemieckiej zwanych głównymi), z których każde może istnieć samodzielnie. Zdania współrzędnie złożone dzielimy na: • bezspójnikowe, najczęściej oddzielone od siebie przecinkiem Kinder spielten Ball, Frauen saßen auf der Decke, Männer angelten. • ze spójnikami, po których występuje szyk prosty spójnik + podmiot + orzeczenie + dopełnienie / okolicznik und – i, a Er sieht fern...
Czasowniki zwrotne (Reflexive Verben)
Czasowniki zwrotne to czasowniki posiadające zaimek zwrotny sich , który odnosi się zawsze do podmiotu zdania: sich waschen ( myć się ) sich beeilen ( spieszyć się ) sich kämmen ( czesać się ) sich treffen ( spotykać się ) sich rasieren ( golić się ) sich verspäten ( spóźnić się ) sich anziehen ( ubierać się ) <-> sich ausziehen ( rozbierać się ) Zaimek zwrotny w bierniku (Akkusativ)* Zaimek zwrotny w celowniku (Dativ)** ich kämme mich ich kämme...
Tryb warunkowy (Konditional)
Tryb warunkowy Konditional I jest opisową formą dla trybu przypuszczającego Konjunktiv Imperfekt i tworzymy go przy pomocy czasownika werden w Konjunktiv Imperfekt oraz bezokolicznika czasu teraźniejszego ich schliefe = ich würde schlafen du kochtest = du würdest kochen ihr flöget = ihr würdet fliegen Konditional I = würde + bezokolicznik czasu teraźniejszego ( Infinitiv I ) arbeiten ich würde arbeiten du würdest arbeiten...
Zdania okolicznikowe czasu (Temporalsätze)
Zdania okolicznikowe czasu są zdaniami podrzędnymi i odpowiadają na pytania: wann? , wie lange? , seit wann? , bis wann? Rozróżniamy zdania czasowe ze spójnikami: • als , wenn ( gdy, kiedy, ilekroć ), spójniki te mają to samo znaczenie, używamy ich jednak w różnych sytuacjach: – als , jeżeli czynność jest jednorazowa i odbyła się w przeszłości Als ich 24 Jahre alt war, heiratete ich. Als sie gestern einkaufte, wurde sie bestohlen. Als sie ihn bemerkte, wurde...
Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne zmieniają w temacie 2. i 3. osoby liczby pojedynczej samogłoskę a -> ä lub e -> i / ie fahr en lauf en ich fahr e lauf e du f ä hr st l ä uf st er/sie/es f ä hr t l ä uf t wir fahr en lauf en ihr fahr t lauf t sie/Sie fahr en lauf en Podobnie odmieniamy czasowniki: empfangen, fallen, fangen, gefallen, graben,...
Zdania przeczące (Sätze mit der Negation)
W języku niemieckim wyróżniamy trzy rodzaje przeczeń: nein, kein, nicht , których polskim odpowiednikiem jest słowo nie . • nein odnosi się do treści całego zdania i występuje – samodzielnie – przed zdaniem, które zaprzecza Gehst du mit ins Kino? Nein./ Nein, ich gehe nicht mit. • kein stosujemy – gdy w pytaniu przed rzeczownikiem występuje rodzajnik nieokreślony Hast du eine Katze? Nein, ich habe keine Katze. – w liczbie mnogiej przed rzeczownikiem bez rodzajnika Gibt...
Zdania okolicznikowe sposobu (Modalsätze)
Zdania modalne należą do zdań złożonych podrzędnie i odpowiadają na pytania: wie?, auf welche Weise? (w jaki sposób?), in welchem Maße? (w jakim stopniu? ) . Rozróżniamy następujące spójniki i konstrukcje bezokolicznikowe: • indem / dadurch dass, • ohne dass / ohne … zu …, • (an)statt dass / (an)statt … zu …. Spójniki indem / dadurch dass odnoszą się do treści twierdzących, a ohne dass oraz (an)statt dass do treści przeczących: Er beherrschte Italienisch,...
Zaimki wskazujące (Demonstrativpronomen)
Zaimki wskazujące, zgodnie z nazwą, wskazują osoby lub rzeczy. Odmieniamy je tak, jak rodzajniki określone.Wyróżniamy następujące zaimki wskazujące: • dieser, diese, dieses, diese (ten, ta, to, te / ci) Dieser Koffer ist sehr teuer. Diese Krankheit ist unheilbar. Hast du schon dieses Theaterstück gesehen? Singular Plural m n f N. dieser Hund dieses Pferd diese Katze diese Tiere A....
Przyimki z celownikiem (Präpositionen mit Dativ)
Wyróżniamy następujące przyimki, które wymagają dopełnienia w celowniku: aus – z (ze środka / z wewnątrz) Nimm die Butter aus dem Kühlschrank ! (z materiału) Die Bluse ist aus Seide . (z miasta / państwa) Wir kommen aus Polen . bei – u, obok, przy (u kogoś) Ich war bei meiner Freundin . (w bliższym otoczeniu) Potsdam liegt bei Berlin . (w miejscu pracy, podając nazwę firmy) Er arbeitet bei Opel . gegenüber – naprzeciwko (przyimek ten może występować przed lub po...