Opracowanie "Lalki" Bolesława Prusa.
"Lalka" B. Prusa wydawana była w "Kurierze Codziennym" w odcinkach w latach 1887-89, zaś w całości ukazała się w 1890 r. 1. Powieść dojrzałego realizmu: Jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany...
W literaturze francuskiej dziewiętnastowieczny romantyzm
W literaturze francuskiej dziewiętnastowieczny romantyzm został poprzedzony przez pewne zjawiska zrodzone jeszcze w epoce klasycyzmu. Szczególnie bliski romantykom był Jan Jakub Rousseau (1712-1778), autor sentymentalnej powieści Julia, czyli Nowa...
Człowiek pod władzą despotyzmu "Dziady" cz. III.
Sen będący wytchnieniem dla ludzi prawych w literaturze często staje się udręką dla bohaterów negatywnych. Wystarczy przywołać przykład Makbeta, który mordując Dunkana słyszy: „Nigdy już odtąd nie zaśniesz!” Sen jest...
Objaśnij wizję w końcowej scenie "Nie-Boskiej komedii" jako konkluzję całego utworu.
Objaśnij wizję w końcowej scenie Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego jako konkluzję dyskusji w całym dramacie. „Nie-Boska komedia” to dramat Z. Krasińskiego Pierwszy raz ukazał się on w 1835 roku. „Nie-Boska komedia”...
"Fircyk w zalotach".
Franciszek Ksawery Mikołaj Zabłocki urodził się 2stycznia 1752 roku. Nie udało się dotąd ustalić ani miejsca urodzenia Franciszka, ani nawet dzielnicy Rzeczy pospolitej, z której wywodziła się rodzina przyszłego komedio-pisarza. Powodowany...
Treści ideowe w dramacie "Noc listopadowa" Stanisława Wyspiańskiego.
Wątek powstania listopadowego stanowił jeden z częściej poruszanych przez Stanisława Wyspiańskiego tematów. Dramatopisarz poświęcił mu „Warszawiankę” i „Lelewela”. „Noc listopadowa” stanowi trzeci utwór oparty na tym doniosłym wydarzeniu. Innym...
Dlaczego Gabriela Zapolska nazwała swą sztukę "tragifarsą kołtuńską".
Sztuka Zapolskiej nosi podtytuł "tragifarsa kołtuńska". Uzasadnieniem jest treść utworu, która przedstawia nam typowe kołtuny, a więc ludzi obłudnych, zakłamanych, zacofanych, intelektualnie ograniczonych, pełnych sprzeczności, żyjących...
"Pan Tadeusz" - epopeja narodowa.
Pan Tadeusz" A. Mickiewicza jest epopeja szlachecka rozgrywajaca sie w dobie napoleonskiej. Opisuje obyczaje i zycie szlachty w schylkowym okresie Rzeczpospolitej szlacheckiej. Glównym celem bylo wzbudzenie w narodzie patriotyzmu: pochwala...
Problematyka nowel pozytywistycznych.
Pozytywizm jako nowy prąd w naszej literaturze zwiastowały "małe formy literackie" - nowele i opowiadania. Znane utwory Prusa, Sienkiewicza, Orzeszkowej wprowadzają w krąg spraw aktualnych epoki, ukazują dojrzewanie nowej poetyki w...
Sklepy cynamonowe - problematyka utworu
Czas i miejsce akcji Świat przedstawiony w opowiadaniach Schulza jest osobliwy, nigdzie indziej niespotykany i rządzący się też swoimi prawami. Nie znajdujemy tu zatem typowych elementów tradycyjnej powieści realistycznej. Opisywana...
"Kordian" jako dramat romantyczny i narodowy.
Odrzucenie zasady trzech jedności. · Swobodna i otwarta kompozycja utworu. · Synkretyzm gatunkowy. · Akcja dramatu dotyczy głównie wewnętrznych i konfliktów bohatera. · Głębia psychologiczna Kordiana jako bohatera romantycznego. · Realizm...
Despotyzm we władzy - Dziady część III
Ludzie od wieków zabiegają o władzę. Toczą o nią wojny, mordują zawiązują spiski. Wiek XIX dla Polaków jest czasem rządów caratu. Rządów okrutnych, niesprawiedliwych i despotycznych. Adam Mickiewicz, którego represje rosyjskie dotknęły osobiście,...
Porównanie ofiar "Dziadów" cz. III Adama Mickiewicza i Opowiadań Tadeusza Borowskiego pt: "U nas w Auschwitzu"
"Dziady cz. III" opisują wydarzenia ukazujące Stowarzyszenie Filomatów i Filaretów. Możemy znaleźć opisy represji pastwiących się nad Polakami Rosjan. W opowiadaniu pt: "U nas w Auschwitzu" Tadeusz Borowski przedstawia...
"Dziady" jako dramat romantyczny.
1. Brak jedności czasu, miejsca i akcji. Akcja dzieje się w latach 1823-1831, w różnych miejscach (Dom pod Lwowem, komnaty Senatora, salony arystokratyczne, cele więzienne, Warszawa, cmentarz, dom u księdza) 2. Rożna tematyka. Świat...
Miłość i los – dwa tematy "Lalki" Bolesława Prusa.
Starożytni twórcy wierzyli w fatum. Obecnie często zdarza nam się mówić o przeznaczeniu. Mimo to, wielu z nas uważa się za panów swojego własnego losu. Czy słusznie? Już Demokryt pisał, że: „Żyjemy nie tak, jak chcemy, lecz tak, jak potrafimy.”...
Wpływ przeszłości na relacje między inteligencją i chłopami - "Wesele" Wyspiańskiego.
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego? Stanisław Wyspiański urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie, zmarł niespełna trzydzieści siedem lat później; wszechstronnie utalentowany...
Romantyczna koncepcja poety jako przywódcy narodu, na podstawie III części "Dziadów".
Poeci romantyczni prezentowali różne poglądy na temat roli poezji i poetów w życiu narodu. Adam Mickiewicz uważał, że poeta powinien być przywódcą, przewodnikiem. Bardzo dokładnie przedstawia to w Dziadach, przede wszystkim w III części. Postaram...
Problem walki narodowo-wyzwoleńczej w twórczości Adama Mickiewicza.
Utwory polskich romantyków są nacechowane dużym patriotyzmem ze względu na sytuację w jakiej znalazła się Polska po roku 1918. Z pośród utworów Mickiewicza należy wymienić: "Grażynę", "Konrada Wallenroda", "Redutę...
"Proces" Franza Kafki jako powieść parabola.
Aby w sposób jak najbardziej kompetentny i trafny rozpatrzyć powyższy problem należy zwrócić się ku fachowym źródłom. Dlatego też pozwolę sobie przytoczyć ze Słownika Terminów Literackich definicję i genezę pojęcia parabola. Otóż według wyżej...
Osąd społeczeństwa polskiego w III części „Dziadów” Adama Mickiewicza
Słowa, najlepiej charakteryzujące naród polski padają z ust Wysockiego podczas przyjęcia w salonie warszawskim, „Nasz naród jak lawa z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa”. To właśnie na przykładzie ludzi znajdujących się w salonie...
Dlaczego utwór nosi tytuł "Syzyfowe prace".
W antycznej opowieści mitologicznej Syzyf bezskutecznie toczy swój ogromny kamień. Trudzi się każdego dnia, bez przerwy wytęża wszystkie siły. Jednak nigdy nie osiągnie zamierzonego celu, gdyż kamień wciąż spada w dół. Praca rozpoczyna się od...
"Antygona" jako tragedia antyczna.
TRAGEDIA jest gatunkiem dramatu obejmującym utwory,w których akcja zbudowana jest wokół nieprzezwyciężalnego konfliktu miedzy wybitną jednostką i jej dążeniami a siłami wyższymi.Wybitna jednostka,czyli bohater utworu musi przegrac,z góry jest...
Wyjaśnij sens tytułu powieści Stefana Żeromskiego - "Ludzie bezdomni".
Powieść "Ludzie bezdomni" została napisana przez znanego i cenionego w kraju pisarza. Żeromski miał już w swym dorobku twórczym "Opowiadania" /między innymi: "Doktor Piotr", "Siłaczka", "Rozdziobią nas kruki, wrony..."/ oraz powieść "Syzyfowe...
"Pan Tadeusz" czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem.
Najwybitniejsze dzieło polskiego romantyka powstało w Paryżu, a praca nad nim trwała przez około dwa lata i została ukończona w 1834 r. Pomysł "poematu sielskiego" zrodził się zapewne w okresie pobytu Mickiewicza w Wielkopolsce, a jego realizacja...
Podstawy filozoficzne Pozytywizmu.
Upadek powstania styczniowego przyniósł konsekwencje świadomościowe: przekonanie, że bez sprzyjającej sytuacji międzynarodowej nie ma szans na powodzenie powstania zbrojnego, stąd zwrot w stronę problematyki gospodarczo - społecznej i...
Lamentacje Jeremiasz -opracowanie ksiąg.
Tematem jest opłakiwanie klęski królestwa judzkiego w okresie najazdu babilończyków. Punktem kulminacyjnym było zburzenie Jerozolimy i niewola babilońska. Wstęp pokazuje refleksje w okół zdarzeń historycznych, nie tylko same zdarzenia. Nie jest...
Obraz społeczeństwa polskiego drugiej połowy XIX wieku prezentowany w prozie pozytywistycznej.
Twórcy epoki pozytywizmu traktowali, przynajmniej w początkowym okresie swe utwory literackie jako narzędzie społecznej edukacji. Poprzez odpowiednio dobrane treści, sylwetki i perypetie bohaterów kreślili obraz polskiego społeczeństwa, wskazując...
Różne wymiary bezdomności w powieści S. Żeromskiego "Ludzie bezdomni".
"Ludzie bezdomni" - tak brzmi tytuł jednej z najbardziej znanych powieści Stefana Żeromskiego. Ma on, jak tytuły wielu powieści tego pisarza, dwa znaczenia - dosłowne i przenośne. Dosłowne znaczenie tego tytułu jest całkiem...
Nowela pozytywistyczna jako narzędzie polityki społecznej.
Nowela wywodzi się od włoskiego twórcy renesansowego G. Boccaccia i jego "Dekameronu" (zbioru 100 nowel). Klasyczna nowela jest utworem krótkim, prozatorskim, o wyrazistej fabule i zredukowanym do minimum komentarzu. W noweli nie ma lub...
Mit Arkadyjski (Kochanowski)
MIT ARKADYJSKI: Mit arkadyjski wiąże się z krainą wiecznego szczęścia, czyli Arkadią. Kraina ta, położona na Peloponezie, ze względu na "izolację", jaką zapewniły jej warunki terenowe, zachowała swój pierwotny i nieskażony kulturą...
George Byron "Giaur".
Twórczość Byrona odegrała istotną rolę w kształtowaniu się oblicza europejskiego romantyzmu. Utwór jest powieścią poetycką - to gatunek charakterystyczny dla romantyzmu. Napisana jest wierszem i jej charakterystyczną cechą jest to, iż łączy w...
Apoteoza pracy w "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Rozwiń temat, rozpoczynając od analizy żniw u Bohatyrowiczów.
(Określ funkcję tej sceny w ideowej wymowie powieści). Atmosfera w czasie żniw w utworze Elizy Orzeszkowej pt." Nad Niemnem" w znacznym stopniu odbiega od dzisiejszej. Zamiast wesołego śpiewu i śmiechu pracujących osób słychać warkot...
Omówienie – „Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego
Treść utworu Część I Anioł Stróż nakazuje, aby Mężowi zjawiła się oblubienica i była dobrą żoną. Chór Złych Duchów przygotowuje widma (Dziewicę, Sławę i naturę), które będą pokusami poety. Mąż - hrabia Henryk - poślubia Marię i odbywa się...
Nowy typ powieści - "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego.
Powieść tę oddano do druku w 1899 roku, ukazała się w 1900 roku. Została znakomicie przyjęta, natychmiast ukazało się drugie wydanie. Żeromski, mimo iż przygotowywał się do pisania poprzez dokładne studia, zbieranie materiałów faktograficznych...
Opracowanie "Antygony" Sofoklesa.
Edyp, przybrany syn króla i królowej Koryntu, odwiedzając wyrocznię delficką usłyszał, że zabije ojca i ożeni się z własną matką. Nie znając swej przeszłości sądził, że władcy Koryntu są jego prawdziwymiprzeznaczeniu, opuszcza Korynt na zawsze. Na...
Analiza zmian uczuć i nastrojów Gustawa podczas wygłaszania monologu "kobieto puchu marny".
Epoka romantyzmu otwiera dzieje kultury XIX wieku. Romantyzm powstał na skutek buntu młodych pisarzy przeciwko racjonalnemu klasycyzmowi. Młodość, uważano wtedy, za zasoby energii potrzebnej by zmienić rzeczywistość. Ten przełom w literaturze...
Społeczny program polskiego pozytywizmu.
W realizacji społecznego programu polskiego epoki pozytywizmu decydujacą role odegrali literaci w formuowaniu i rozwoju ideologi tego okresu. Za forpocztę uważa się początek kampani publicystycznej, młodych wychowanków Szkoły Głównej w 1871 roku....
Obraz Śmierci w Średniowieczu według książki.
Nigdy żadna epoka nie wpajała raz po raz z taka siłą myśli o śmierci, jak czynił to wiek XV. W życiu ówczesnym nieustannie rozbrzmiewa wołanie Memento Mori. Dopiero wraz z powstaniem zakonów żebraczych rozwinęło się kaznodziejstwo ludowe, a...
Dramat człowieka uwiedzionego przez fałszywą ideę. Analiza podanego fragmentu “Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego i filozofii Maxa Stirnera
“Zbrodnia i kara” jest jedną z najwybitniejszych powieści XIX wieku. Opowiada historię petersburskiego studenta prawa, Rodiona Raskolnikowa, który morduje starą lichwiarkę, Alonę Iwanownę. Po zabójstwie bohaterem zaczynają targać wątpliwości,...
Opracowanie lektury pt. "Pan Tadeusz"
OBJAŚNIENIA POETY [W tytule utworu:] OSTATNI ZAJAZD NA LITWIE Za czasów Rzeczypospolitej Polskiej egzekwowanie wyroków sądowych było bardzo trudne, w kraju, gdzie władza wykonawcza nie miała prawie żadnej policji pod swymi rozkazami, a...
Bajki
Pojęcia i zagadnienia Bajka - gatunek literatury dydaktycznej. Jej zadaniem jest wskazywanie uniwersalnych prawd moralnych, stąd historyjka opowiedziana w utworze jest tylko ilustracją prawdy - najczęściej zawartej w końcowym morale. Bohaterami...
"Bogurodzica" i "Lament Świętokrzyski" jako zabytki literatury polskiej.
Czas powstania "Bogurodzicy" jest sporny. Najczęściej przyjmuje się 1 poł. XIII w. Po raz pierwszy wydrukowano ją w 1506r. w "Statucie" Jana Łaskiego. Była hymnem dynastycznym Jagiellonów. Pierwotny utwór posiadał 2 strofy, z...
Henryk Sienkiewicz "Potop".
Druk utworu trwał prawie dwa lata (1884 - 1886). jednocześnie w krakowskim „Czasie”, warszawskim „Słowie”, wielkopolskim „Dzienniku Poznańskim”. W ten sposób wszystkie trzy zabory poznawały równocześnie nową powieść. Książkowe wydanie „Potopu”...
Wokulski wobec utraty złudzeń. Interpretując fragment "Lalki" Bolsława Prusa, zwróć uwagę na podejmowane przez bohatera próby analizowania własnych dążeń i pragnień.
W powieści pt ?Lalka? Bolesława Prusa stykają się ze sobą trzy koncepcje dziewiętnastowiecznego świata. Autor prezentuje w niej postacie, które wyrażają poglądy romantyczne lub pozytywistyczne. Tragicznym bohaterem w kontekście moralnego...
Dydaktyczny charakter literatury polskiego Oświecenia.
Znakomity filozof niemiecki Immanuel Kant określił oświecenie jako "wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy", przy czym niepełnoletność rozumiał jako "niezdolność człowieka do posługiwania się własnym...
Adam Mickiewicz "Dziady"
“Dziady kowieńsko-wileńskie”, wydane zostały obok “Grażyny” w 1823 r. w II tomie “Poezyj”. Całość poprzedza wiersz “Upiór” Według opowieści tych, “którzy bliżej cmentarza mieszkali” (w.13), corocznie, nocą “na niedzielę czwartą” (w.17) ukazywał...
Chłop potęgą jest i basta - pisarze Młodej Polski wobec ludu.
Słowa "chłop potęgą jest i basta" dowodzą mityzacji tego stanu. W rzeczywistości i w średniowieczu, w XIX wieku, i dziś chłop jest postacią, która dźwiga wszelkiego rodzaju obelgi, upokorzenia, jest wykorzystywany do ciężkiej pracy....
Zenon Ziembiewicz - tragiczny koniec błyskotliwej kariery.
Tragiczny koniec błyskotliwej kariery Zenona Ziembiewicza. Na podstawie załączonych fragm. „Granicy” i całego utworu Zofii Nałkowskiej przedstaw przyczyny klęski, jaką poniósł bohater w życiu prywatnym i publicznym. Granica jest kulminacyjnym...
Ściąga z oświecenia.
oświecenie 1740-1822 fazy: wczesna (1740-1764), dojrzala (1764-1795),schylkowa (1795-1822) Filozofowie: Rene Descartes, Kartezjusz, F.Bacon, J.Locke, Wolter, Jan Jakub Rosseau (ojciec sentymentalizmu) * racjonalizm - rozumowe podejscie do...