Rodion Raskolnikow, bohater powieści Fiodora Dostojewskiego pod tytułem “Zbrodnia i kara”, to młody człowiek, były student prawa. Dopuszcza się on morderstwa starej lichwiarki Alony Iwanowej. Czyn ten usprawiedliwia pod wpływem własnej filozofii...
Wacław Potocki jako główny przedstawiciel literatury dworskiej. TEMATYKA I KOMIZM DROBNYCH UTWORÓW POTOCKIEGO "Ogród fraszek" Jest to zbiór 1800 utworów rozmaitej wielkości i różnorodnej treści (O czym mówi bardzo dziwaczny i...
POZYTYWIZM - druga połowa XIX wieku - po upadku powstania styczniowego do lat 80-tych, 90-tych XIX wieku - August COMTE, autor „Wykładu filozofii pozytywnej”; rola nauk przyrodniczych, filozofia twierdzi, że należy badać rzeczy fizyczne =>...
Cierpienie jest wpisane w życie każdego człowieka i motyw ten wykorzystywany jest w wielu lekturach. Wiele na ren temat zawierają mity- wierzenia starożytnych Greków i Rzymian. Każdy człowiek może cierpieć na swój sposób. Istnieje cierpienie...
Powieść psychologiczna jest to utwór przedstawiający życie wewnętrzne bohaterów i koncentrujący uwagę odbiorcy na ich przeżyciach, wyobrażeniach oraz procesie odczuwania. Osobowość bohaterów rozpatruje z różnych stron, obserwując ich zachowanie w...
Epikur w swojej filozofi głosił, że największym dobrem człowieka jest szczęście, natomiast nieustanne dążenie do niego pozwala rozkoszować się w przyjemnościach. Szczęście daje ludziom: radość, przyjaźń, dom rodzinny, a przede wszystkim miłość,...
Istniały dwa zasadnicze typy dramatów - symboliczny i naturalistyczny oraz dodatkowo eks-presjonistyczny. Przykład pierwszego stanowi "Wesele". Wyspiański zachowuje starożytną zasadę trzech jedności - miejsca, czasu, akcji. W jednej...
BILBLIA 1. Pojęcie, podział, powstanie 2. Gatunki zawarte w Biblii, przykłady 3. Treść i uniwersalizm wybranych przypowieści biblijnych (3 przykłady) 4. Kontynuacje i nawiązania do Biblii w literaturze i sztuce różnych epok 5. Wyjaśnij źródła...
Człowiek pod władzą despotyzmu. Rozważ problem odwołując się do Dziadów cz.III, sceny VI (Sen Senatora) oraz innych wybranych fragmentów. Wypracowanie z analizą. Tematem Dziadów drezdeńskich nie jest powstanie listopadowe, ale najogólniej...
W części II dramatu Filozof w rozmowie z Mężem wypowiada przekonanie, że świat rozwija się poprzez przelew krwi, cierpienia oraz niszczenie starych form społecznych. W podobny sposób pojmował mechanizm rozwoju dziejów również autor dramatu. W...
"Powrót posła" to komedia polityczna, która została napisana jesienią 1790r., na zamówienie obozu patriotycznego. J.U.Niemcewicz chciał tym utworem uświadomić Polakom konieczność wprowadzenia reform, majacych na celu wyciągniecie kraju z...
"Monachomachia, czyli wojna mnichów" jest poematem heroikomicznym, czyli parodią eposu bohaterskiego. Jego dzieje sięgają V w. p.n.e., kiedy to powstała "Batrachomiomachia", poemat grecki opiewający wojnę żab z myszami -...
"Dziady" - część III to dramat, który zrodził się z bezgranicznej rozpaczy A. Mickiewicza, powstał zaledwie kilka miesięcy po klęsce powstania listopadowego. Przemówił w nim poeta, który zwątpił już nawet w miłosierdzie Boga. Jakże to,...
Faust (powst. 1773 1831, część I, 1808, cz.II opubl. pośmiertnie, 1832), monumentalny dramat Goethego, odwołujący się do fascynującej wielu twórców postaci oskarżonego o czary niemieckiego alchemika Fausta (ur. ok. 1480). Poeta nawiązuje do...
TEMATYKA WCZESNEJ TWÓRCZOŚCI J. SŁOWACKIEGO Reprezentant drugiego młodszego pokolenia romantyzmu. Odwoływał się też do powstania listopadowego. Przed powstaniem następuje jego debiut literacki. Utwory powstałe wtedy to cykl powieści...
Biblia (z greckiego "księgi") stanowi Stary i Nowy Testament. Przez chrześcijan uważana jest za Pismo Święte pisane pod natchnieniem Boga, że zapisane są w niej Jego myśli. Żydzi uznają tylko księgi Starego Testamentu pisane po hebrajsku...
Romantyczna koncepcja poety jako przywódcy narodu. Zinterpretuj podany fragment, odwołując się do swojej wiedzy o Konradzie – bohaterze III cz. Dziadów Adama Mickiewicza. Dziady Adama Mickiewicza to cykl utworów wpisany w konwencję cech...
Napisany w 1943 roku przez Georgea Orwella „Folwark Zwierzęcy” jest satyrą mającą za zadanie obalenie mitu sowieckiego. Rzecz dzieje się w folwarku, zwanym dworskim, w którym wybucha bunt zwierząt. Do władzy dochodzą świnie, symbolizujące...
We fraszkach „o Żywocie ludzkim” Jan Kochanowski zastanawia się nad ludzką egzystencją. W pierwszym utworze („Wieczna Myśli, któraś jest dalej niż od wieka...”) autor posługując się apostrofą do „Wiecznej Myśli” kreuje obraz Boga obojętnego na...
Problematyka opowiadania „Zmierzch" St Żeromskiego 1. Obraz niedoli bezrolnego chłopa w Królestwie pod koniec XIX wieku a) Ciężka praca chłopa i jego żony przy kopaniu torfu, losy Walka Gibaly • bezrolny chłop, wyrobnik, najemnik...
Fragment Lalki Bolesława Prusa przedstawia nam jedną z głównych bohaterek- Izabelę Łęcką. Opisywany jest jej wygląd, cechy charakteru, zachowanie i dylematy. Narratora (nadawcę) można utożsamiać z autorem. Jest to osoba która wie dużo o Izabeli,...
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Rozpatrując problem rycerskości na podstawie eposu „Pieśń o Rolandzie” musimy zastanowić się czy mamy brać pod uwagę przykład Rolada jako rycerza średniowiecznego czy rycerskość samą w sobie. Ideał rycerza jakim był Roland musiał spełniać mnóstwo...
Pieśń o Rolandzie jest przykładem Chansons de geste. Przedstawia nam także doskonałą ars moriendi Opowiada ona o dzielnym rycerzu, hrabim Rolandzie. Jest on dowódcą tylnej straży króla Karola Wielkiego oraz jego siostrzeńcem. Charakteryzuje się...
Kiedy w 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe dwudziestojednoletni Juliusz Słowacki był jedynym spośród wielkich polskich romantyków obecnym w tych dniach w Warszawie. Zaznał wtedy po raz pierwszy sławy i sympatii czytelników, a przyniosły mu ją...
RENESANS BAROK UMIAR – Znaleźć właściwą miarę w życiu i sztuce, pamiętać, że w życiu radości przeplatają się z cierpieniem. Być rozważnym, nie popadać w rozpacz ani przesadę. Cieszyć się z tego co ofiarował nam los. BOGACTWO – korzystać ze...
ŚREDNIOWIECZE to okres w dziejach Europy, którego granice chronologiczne wyznacza kilka umownych dat: za początek przyjmuje się 476 r.n.e. (upadek cesarstwa zachodniorzymskiego), natomiast koniec to w zależności: 1453 (upadek cesarstwa...
Osią kompozycyjną przeczytanego przeze mnie utworu "Lalka" – Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego) jest miłość Wokulskiego do Fabuła powieści ukazuje różnorodne środowiska, konflikty, sytuacje i związane z nimi osoby. "Lalka" to powieść...
Król Edyp, władca Teb, jest doskonałym przykładem na to, jak bardzo człowiek jest bezsilny wobec swego przeznaczenia. Jest to bohater, który fragment po fragmencie odkrywa swoją przeszłość. Edyp, syn Lajosa i Jokasty, który według...
Tematem "Lalki" jest klęska dwóch ideologii: pozytywizmu i romantyzmu, ukazane na tle przemian dziejowych: wygasania walk narodowowyzwoleńczych i rodzenia się kapitalizmu. Uwaga autora koncentruje się wokół zagadnień politycznych,...
Problematyka: hipokryzja imperializmu i cywilizacji zachodnioeuropejskiej; ukazanie prawdziwego oblicza kolonizacji Afryki; słabość jednostki ludzkiej i jej podatność na uleganie pokusom.Jacht o nazwie „Nellie” zmierzał w dół Tamizy prosto w...
Jednym z głównych wątków tematycznych w twórczości Wyspiańskiego są dzieje Polski, ze szczególnym uwzględnieniem powstania listopadowego ("Wyzwolenie", "Noc listopadowa", "Warszawianka", "Lewel"). Akcja "Warszawianki" rozpoczyna się podczas...
„Pan Tadeusz” powstawał w Paryżu w latach 1832 – 34. Utwór ten początkowo miał być znacznie krótszy. Dwanaście ksiąg zostało ostatecznie ukończonych i wydanych w 1834 r. Krytyka literacka i czytelnicy przyjęli książkę chłodno, z dużą nieufnością....
„Lalka” to utwór, który ukazuje Warszawę na przełomie dwóch epok - romantyzmu i pozytywizmu. Zmieniający się świat powodował ścieranie się całkowicie odmiennych poglądów i często doprowadzał do braku zrozumienia. Przedstawicielami „starego”...
"Ballady i romanse" Powstały w latach 1819-1821, wydano je w 1822r. jako I tom "Poezji". W otwierającej rozprawce "O poezji romantycznej" oraz w "Romantyczności" i "Świtezi" zawarte są zasady...
Antyk - Podstawa późniejszych odwołań, wieki, podczas których powstawały i utrwalały się klasyczne wzorce oraz wartości. Myśli i dorobek artystyczny twórców antyku będzie odwiecznym autorytetem. Krystalizują się gatunki literackie i normy...
Tytuł powieści Zofii Naukowskiej „Granica” należy rozumieć w sposób symboliczny. Zostały w nim przedstawione granice: społeczno-obyczajowa, cierpienia, miłości, psychologiczna, moralna, wolności, poznania oraz filozoficzna. Jedną z...
„Przedwiośnie” (1925 r.) jest ostatnią, rozrachunkową powieścią Stefana Żeromskiego, wyrażającą bolesne rozczarowanie świeżo odzyskaną niepodległością. Wprawdzie Polska zdołała ustalić granice państwa, ustabilizować swoją pozycję międzynarodową...
Władysław Reymont w swojej powieści ?Chłopi? utożsamia się z przeżyciami ludu, jednocześnie ukazując w całej okazałości obraz życia na wsi: zarówno obrzędy, zabawy, jak również liczne spory towarzyszące na co dzień tej warstwie...
1.W dramacie występuje synteza sztuk,W łączy elementy.*plastyczne-meble*malarskie-obrazy*taniec*słowo-chłopi gwara,kr zdania,in-wyrażaja się dostojnie 2.Jest to dramat symboliczny,wystepują tu symbole 3.Rozbudowane didaskalia 4.Zachowana jedność...
Datę 1822 przyjmuje się za początek romantyzmu polskiego. Jest to data wydania zbioru Adama Mickiewicza pt. Ballady i romanse Są one praktyczną realizacją teoretycznych dotąd założeń romantyków. Udowadniają piękno i wartość literatury...
Byronizm - nazwa postawy pochodząca od nazwiska Georga Byrona i związana z jego życiorysem (który przypomina nieco romantyczny) oraz bohaterami jego powieści poetyckich, m.in. "Giaura"; jest to postawa typowo romantyczna, wiążąca się z...
Mesjanizm jest jednym z głównych nurtów filozofii i literatury romantyzmu. Romantycy w swych dziełach nawiązywali zarówno do wiary w męczeńskąśmierć, będącą odkupieniem win, jak i do zmartwychwstania Jezusa. Do przedstawicieli tej ideologii należy...
Zenon Przesmycki-Miriam w artykule "Maurycy Maeterlinck i jego stanowisko we współczesnej poezji belgijskiej" zarzucał filozofii pozytywistycznej minimalizm poznawczy i rezygnację z określania miejsca człowieka w naturze. Sztuka...
WERTERYZM Kiedy przyjrzymy się wczesnej biografii Kordiana odnajdziemy w niej typowe dla wczesnego romantyzmu elementy: miłość która nie daje spełnienia (miłość do Laury), lecz staje się źródłem rozterek a nawet rozpaczy, trapi go...
Typ liryki Wiersz reprezentuje typ liryki pośredniej, niemniej jednak podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do „miłości kochanej ojczyzny”. Podmiot liryczny i jego kreacja Podmiot liryczny nie ujawnia się, ale z treści utworu możemy...
Renesans Renesans, czyli odrodzenie to okres w Europie, który objął wiek XVI, aż do począt¬ków wieku XVII. Można powiedzieć, że podwaliny renesansu zostały położone w II połowie XIV i XV w., czyli w okresie rozkwitu nauki, kultury i sztuki,...
Rodzimy się, zaczynamy oddychać, a nawet się dławić. Egzystujemy. Czyż nie jest to najwspanialsza i jednocześnie najtragiczniejsza zagadka naszego trwania? Co nas zmusza do tego bezustannego wysiłku i pcha w tę nieokreśloną otchłań? Musimy...
„Powrót Posła” stał się pierwszą polską komedią polityczną, napisaną przez Niemcewicza na potrzebę chwili. Powstała na zamówienie obozu patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego celem wpłynięcia na opinię publiczną oraz postawę polityczną...
Jan Kochanowski to niewątpliwie najwybitniejsza postać polskiego renesansu. Jest autorem znakomitych fraszek, pieśni oraz pierwszej polskiej tragedii – „Odprawy posłów greckich”. Mówi się, że „Treny” to największe dzieło w dorobku poety....