Człowieka można zniszczyć, ale nie można go pokonać - rozprawka
W pełni zgadzam się ze stwierdzeniem: „Człowieka można zniszczyć, ale nie można go pokonać”. Uważam, że człowieka nigdy nie można zupełnie złamać, można go jedynie ugiąć, ale nie do końca. Jako pierwszy argument posłuży mi znakomita książka...
Kartki z pamiętnika Balladyny.
Dzień pierwszy Dzisiejszego wieczora do naszej skromnej chaty przybył hrabia Kirkor, piękny i bogaty. Jego wizyta, tak niespodziewana, spowodowana była wypadkiem na moście, nad strumieniem, a królewic u nas rozglądał za schronieniem. Matka...
Kultura polska w drugiej połowie XIX wieku. Pozytywizm i Młoda Polska. Literatura malarstwo i muzyka.
Kultura polska w drugiej połowie XIX wieku dzieliła się na Pozytywizm i Młodą Polskę . Pozytywizm trwał od upadku powstania styczniowego do początku lat 90 XIX wieku. Po nim nastąpiła epoka Młodej Polski, którą zakończyło odzyskanie przez Polskę...
Walka klasyków z romantykami. Założenia estetyczne romantyków.
Spór pokoleniowy Spór klasyków z romantykami był sporem pokoleniowym. Pokolenie starsze opowiadało się za klasycyzmem. Młodsze, w kwestiach światopoglądowych poza cechami racjonalnymi i empirycznymi popierało także uczucia i emocje. Wiązało się...
Motyw wsi w literaturze
W literaturze polskiej temat wsi poruszany był bardzo wiele razy przez różnych pisarzy i poetów. Znajduje on swoje odbicie w wielu epokach literackich, które odmiennie przedstawiały obraz wsi polskiej. Nie sposób omówić wszystkich dzieł...
Dworek szlachecki i jego mieszkańcy w literaturze - matura
Dwór polski W literaturze polskiej dwór, dworek jako miejsce rozgrywania się wydarzeń, stały element rzeczywistości kształtującej charakter i życie bohaterów występuje bardzo często. Dwór to inaczej budowla podmiejska, najczęściej drewniana...
Jaki jest człowiek?
Jaki jest człowiek każdy może się przekonać osobiście. Jest nawet takie powiedzenie ile ludzi tyle charakterów. Jednak nie będę tutaj oceniał czy opisywał różnych charakterów lub zachowań ludzi współcześnie żyjących, lecz posłużę się opisem...
Być poetą dawniej i dziś - postawa artystów wobec własnej twórczości Horacy i Szymborska.
Być poetą dawniej i dziś. przedstaw postawę artystów wobec własnej twórczości oraz ich opinie na temat znaczenia poezji, porównując utwory Horacego i W. Szymborskiej Wybudowałem pomnik: W tym utworze zastosowana jest liryka bezpośrednia ....
Niewłaściwe wybory, fałszywe kroki, błędy. Oceń, jakie były ich konsekwencje w biografii wybranych bohaterów literackich.
Ludzie w swoim życiu kierują się często określonymi zasadami moralnymi, ideałami, według których starają się żyć uczciwie i godnie. Bywa jednak tak, że los stawia na drodze człowieka takie sytuacje, w których zmuszony jest on do dokonywania...
Marzenia w konfrontacji z rzeczywistością - moje rozważanie na ten temat.
Dwiema postawami wobec tajemnic świata jest rzeczywistość, będąca granicą spełnienia i bezpieczeństwa oraz marzenia, które staram się realizować, niekiedy nawet ryzykując. W świecie jakim żyjemy, stykamy się z rzeczywistością na co dzień. Widoczna...
"A jeśli droga otwarta, komu do nieba. Tym, co służą ojczyźnie" (Jan Kochanowski, Pieśń VII „O Cnocie”) – Idea patriotyzmu i obywate
Literatura opiera się na przeżyciach i dążeniach ludzkości. Zadaniem jej jest kształtowanie postaw czytelnika, zwracanie jego uwagi na ważne problemy, poprzez przekazywanie prawd moralnych, obyczajowych, czy ludzkich. Człowiek jako jednostka...
Dwa różne opisy tańca. Dokonaj interpretacji wiersza J. Tuwima i fragmentu "Wesela" - funkcja motywu tańca w obu utworach.
Polska żyje w duszach chłopów, choć nie jest to Polska dawna, szlachecka, ta w której chłop nie miał praw. Polska żyje jako ziemia, jako ludzie, nie jest to mrzonka i mit. To „Mała Polska” - ojczyzna każdego z osobna. Wydaje się, że państwo...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
"Dzieciństwo jest jak zatarte oblicze na złotej monecie, która dźwięczy czysto"- rozważ wartości dzieciństwa w oparciu o literackie przykłady i własne doświadczenia.
Bardzo mile wspominam okres dziecinstwa,kiedy nie musialam sie martwic o nic,nie mialam problemow,klopotow.Jednak te czasy bezpowrotnie minely.Zbiegiem lat zaczelam inaczej patrzec na swiat,pojawily sie pierwsze niepowodzenia,stalam sie...
Jaki obraz krainy dzieciństwa przedstawili Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu i Stefan Żeromski w Ludziach Bezdomnych? Zwróć uwagę na portrety psychologiczne głównych bohaterów zaprezentowanych w poniższych fragmentach oraz na relacje łączące ich
Motyw domu i krainy lat dziecinnych funkcjonuje w literaturze polskiej na przestrzeni wielu epok. Obraz ten był ukazywany na różne sposoby. Jeden z najpiękniejszych opisów ojczyzny znajduje się w Panu Tadeuszu. Przedstawiony jest tam dworek...
Spośród szerokiego grona poznanych bohaterów literackich zaprezentuj tych, którzy mogli wywrzeć wpływ na kształtowanie się postaw Twojego pokolenia. Uzasadnij swój wybór.
My – młodzież początku XXI wieku. My – żyjący już w nowym demokratycznym systemie politycznym, w zjednoczonej Europie. My – postrzegani jako agresywni, obojętni, bez ambicji, ale też tolerancyjni, asertywni, wykształceni. Nazywa się nas róż-nie:...
"Hektor, bohater antyczny - Roland, rycerz średniowieczny" - charakterystyka porównawcza postaci eposów rycerskich
Każda epoka posiada swoich bohaterów, odpowiadających ideałowi mężczyzny a także wojownika dla danego okresu. Mimo iż Hektor i Roland żyli w innych czasach to niewątpliwie obaj zaliczają się do tej grupy. Jednym z głównych czynników...
Funkcja motywu śmierci i przemijania. Omów na przykładach utworów z wybranych epok literackich
Śmierć i przemijanie towarzyszą człowiekowi od początku jego istnienia.. Już w starożytności zastanawiano się nad ich sensem i celem. Sofokles powiadał, że: "Śmierć jest długiem, który każdy musi zapłacić". Motyw śmierci i przemijania rozważany...
Opracowanie Renesansu, Baroku i Oświecenia.
RENESANS 1. Wyjaśnij pojęcia: renesans, humanizm, reformacja. Renesans – Nazwa pochodzi z języka francuskiego i oznacza „odrodzenie”. Upowszechniona została dopiero w epoce oświecenia i w XIX wieku, a służyć miała określeniu odrodzenia...
Analiza porównawcza Trenu XIX i wiersza Bolesława Leśmiana "Urszula Kochanowska".
Tematem „Trenów” Jana Kochanowskiego jest cierpienie poety po utracie najbliższej osoby, córki Urszuli. Dziewczynka urosła w nich to roli genialnego dziecka, następcy poety. Jednak na zawsze została wpisana nie tylko w poezję Kochanowskiego....
Dwa obrazy tradycji szlacheckiej. Porównaj sposoby i funkcje jej przedstawienia na podstawie fragmentów „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza.
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza i „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza to dwa zupełnie różne utwory literackie. Powstają w innych czasach i opisują odmienne wydarzenia. Mimo to możemy odnaleźć w nich fragmenty zbliżone treściowo: opis tradycji...
Pracując dla samych dóbr materialnych, budujemy sobie więzienie. Zamykamy się w samotni ze złotem rozsypującym się w palcach, które nie daje nam nic, dlaczego warto byłoby żyć.
Społeczeństwo XXI wieku dąży do zaspokojenia wszelkich potrzeb materialnych, wręcz znajduje się w pogoni za światem namacalnym, przez co bardzo często zapomina o wartościach duchowych. Staje się ono uzależnione od dóbr materialnych. Człowiek...
Filmowe adaptacje dzieł literackich jako przykład interpretacji tekstu pierwowzoru. Przedstaw przykłady i dokonaj ich oceny.
Uważam, że najlepszym początkiem moich rozważań na temat adaptacji filmowych byłoby przytoczenie definicji „adaptacji” ze słownika wyrazów obcych, wg słownika adaptacja to: przekształcenie, przeróbka, przystosowanie do innego celu. Słowo to jest...
Motyw pielgrzyma - emigranta
"Dlaczegoż stąd ucieka serce w okolice / Dalekie, i - niestety jeszcze dalsze czasy?" A.Mickiewicz "Pielgrzym". Motyw pielgrzyma - wygnańca - emigranta pojawia się w wielu utworach literatury światowej. Tradycja wędrówki pielgrzyma sięga do...
Jesteś człowiekiem początku XXI w., w jakich dziełach szukałbyś inspiracji do czynienia dobra?
Paul Hazard uważał, że najbardziej wartościowe i inspirujące są te książki, które „ uczą wiedzy najtrudniejszej: znajomości ludzkiego serca” . Zgadzam się z tym sądem i uważam, że literatura nie spełnia jedynie roli estetycznej, lecz jej zadaniem...
Męczennicy, prorocy, kanalie, karierowicze, błazny. Porównaj galerię postaci z "Dziadów" Adama Mickiewicza i "Lalki" Bolesława Prusa
„Dziady” cz. III Adama Mickiewicza i „Lalka” Bolesława Prusa to dwa zupełnie różne utwory. Oba pochodzą z różnych epok, oba mają odmienną problematykę, odmienne ideały, nawet odmienną budowę. Jednak o obydwu dziełach obecne są podobne typy...
Koncepcja ludzkiego losu w literaturze wybranych epok
Ludzie od początku istnienia zastanawiali się "po co". Po co zostali stworzeni, przez kogo, jak i, jeżeli odpowiedzi na te pytania nie istnieją, po co się nad tym w ogóle zastanawiają. Szczególnie nurtowały i, do dziś, nurtują człowieka pytania o...
Wielka literatura jest zawsze współczesna, Ta literatura uczy mnie życia, Trzeba sięgać po wielkie dzieła, bo w nich jest mądrość, dobro i piękno, Które dzieła literackie uczą żyć godnie
Na przestrzeni wieków powstały miliony dzieł literackich, obrazów, rzeźb, utworów muzycznych. Z tego ogromnego dorobku kulturowego nie wszystko przetrwało próbę czasu, wiele dzieł rozpadło się w nicość, otaczamy je niepamięcią. "Iliada" i...
Buntownicy literatury polskiej na wybranych przykładach.
" Bunt" to słowo, które jednych przeraża, innym pozostawia nadzieję na zmianę sytuacji. Według jednych to siła destrukcyjna, niszcząca stabilny układ polityczny, prawo, porządek czy obowiązujący system wartości. Dla innych to szansa na...
„Są utwory dawno temu napisane, lepiej odpowiadające naszym oczekiwaniom niż utwory świeżej daty”. Skomentuj tę opinię na wybranych przykładach
Kolejne okresy literackie stawiały bardzo różnorodne wymagania swoim twórcom. Na kształt dzieł wpływ miały wydarzenia historyczne, estetyczne preferencje epoki, a także osadzenie pisarza w konkretnych realiach społecznych. Wymienione wyżej...
Chrakterystyka porównawcza "W Polskę idziemy" oraz "Pijaństwo"
Ignacy Krasicki był polskim poetą oświeceniowym XVIII w. Należał do kręgu osób bliskich królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Dzięki jego patronatowi talent Krasickiego wypłynął na szerokie wody. Na dworze pomagał królowi w krzewieniu...
Król Stanisław w satyrze "Do króla" Ignacego Krasickiego i we fragmencie "Nieznanego księcia Poniatowskiego" Mariana Brandysa
"Trzeba było przed sejmikiem kilka dni z rzędu rezonować od rana do wieczora z tą ciżbą, podziwiać ich brednie, zachwycać się ich płaskimi konceptami, a nade wszystko ściskać ich brudne kapcańskie osoby..." Stanisław August Poniatowski o...
Pisarze baroku i oświecenia w trosce o dobro kraju.
Temat troski o dobro kraju w literaturze ma charakter ponadczasowy. Już w renesansie wytworzył się ideał patrioty. Kochanowski w "Odprawie posłów greckich" ukazał Antenora jako obywatela kochającego ojczyznę, spełniającego wszelkie...
Bohater tragiczny w antyku, romantyzmie i literaturze współczesnej
Pojęcie tragizmu wywodzi się z tragedii greckiej, postacie tragiczne to osoby nieprzeciętne, które stoją w obliczu nierozwiązalnego konfliktu. Bohater ma do wyboru pewne drogi postępowania, z których każda niesie ze sobą inne nieszczęścia. Postać...
Sposoby ukazywania kobiety w literaturze i sztuce na wybranych przykładach
Temat: Sposoby ukazywania kobiety w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach. Kobiety były w różny sposób ukazywane i w literaturze i sztuce. Literaci często podejmowali temat kobiet. Ukazywali je jako tajemnicze postaci...
Nawiązania do romantyzmu w literaturze i sztuce epok późniejszych. Omów cztery sposoby nawiązań, odwołując się do wybranych tekstów literackich i dzieł sztuki.
Tradycja romantyczna w Polsce to element zupełnie inny niż romantyzm europejski. Dzieje się tak dlatego, że w naszej kulturze i naszej historii romantyzm odegrał szczególną rolę. Specyfika epoki w Polsce wynika z uwarunkowań...
Lektury, ich twórcy i główni bohaterowie
POZYTYWIZM Honoriusz Balzac Ojciec Goriot-Vautrin(bad guy, Ołży-Śmierć), pani Vauquer(właścicielka kamienicy), Jan Joachim Goriot, Eugeniusz de Rastignac, pani de Beaus’eant (ciotka Rastignaca), Wiktoryna Traillefer(ta co jej ojciec nie chciał),...
Porównanie ideałów rycerskich - starogreckiego i średniowiecznego.
Porównaj starogrecki i średniowieczny ideał rycerski. Czy Achilles lub Hektor mogliby uchodzić w średniowieczu za rycerza idealnego? Scharakteryzuj również typy odbiorców tych tekstów. Każda epoka tworzy bohaterów - rycerzy na miarę swoich...
Bóg, a człowiek.
Relacje między Bogiem a człowiekiem istniały od zawsze. Nie zawsze jednak układały się tak samo, jednak zawsze ludzie wiedzieli że Bóg istnieje. Czasem pod wpływem różnych wydarzeń człowiek tracił wiarę w Boga i odwracał się od niego. Jeżeli...
Czy starożytne ideały mogą być cenne dla człowieka współczesnego?
Moim zdaniem starożytne ideały mogą być cenne dla człowieka współczesnego. Przede wszystkim starożytność to czas w historii świata trwający do V wieku naszej ery. To w starożytności powstały mity, które ukazują obraz dzielnego, odważnego i...
Prometeizm w literaturze
Jest to postawa indywidualnego buntu przeciwko Bogu i zgody na cierpienie za ideę i szczęście ludzi. Wyrasta ona z mitu o Prometeuszu, który skradł Zeusowi ogień i obdarzył nim ludzi, za co został skazany na wieczną mękę. Prometeizm stał się jedną...
Refleksje nt. samobójstwa Wertera – to tchórzostwo, słabość, bunt, czy akt odwagi?
Motywem samobójstwa Wertera – typowego bohatera i wzorca okresu Romantyzmu, przedstawionego w utworze Johana Wolfganga Goethego, była niespełniona miłość. Co to znaczy „nie spełniona”? Za nim odpowiemy na to pytanie, zastanówmy się najpierw czym...
„Świat bez miłości jest światem martwym” Camus.
„Świat bez miłości jest światem martwym” są to słowa Camusa, ale czy miał rację ?. Oczywiście, że tak, przecież nie można istnieć nie kochając i nie być kochanym, ale czy miłość zawsze jest taka piękna, czysta i bezwarunkowa. Co to w ogóle jest...
Topos matki cierpiącej
Matka opłakująca śmierć swego syna jest szczególnym motywem, pojawiającym się w literaturze wielu epok. Widok cierpiącej matki jest szerokim polem do popisu dla wielu pisarzy. Początkowo motyw ten pojawił się w ewan-gelii św. Jana. Była ona...
Porównaj sposoby kreacji postaci w podanych fragmentach „Moralności pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej i „Kartoteki” Tadeusza Różewicza.
Dla okresu Młodej Polski charakterystyczna jest równoległość rozwoju nurtu naturalistycznego i symbolicznego modelu teatru. Naturaliści, opierając się na założeniach realizmu, starali się ukazać na scenie możliwie wierne odbicie różnych środowisk...
Obraz dworu w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza i „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej.
Dworek szlachecki stał się w literaturze polskiej symbolem. Jest integralnym elementem wielu utworów, które stanowią dziedzictwo kulturowe narodu. Czytane przez kolejne pokolenia Polaków dzieła kultywują polskie tradycje, uczą patriotyzmu i...
Zjawy, wampiry i zmory we współczesnym świecie - refleksje.
Legendy, mity, opowieści fantastyczne – to „matki” wszelakich duchów i stworów, niesamowitych opowieści. Dziś funkcjonują głównie jako źródło poznania wierzeń i obyczajów naszych przodków. Traktujemy je z przymrużeniem oka, ponieważ są dla nas...
Konwencje miłości.
Miłość, uważana przez większość ludzi za najpiękniejsze uczucie jakie jest w stanie owładnąć człowieka, jest jednym z najczęstszych tematów dzieł praktycznie wszystkich epok. Począwszy od Homera, który w swym dziele pt. Iliada opisuje wojnę...
Stosunek człowieka do Boga, świata i własnej egzystencji w literaturze
„Stosunek człowieka do Boga, świata i własnej egzystencji w literaturze” Bóg od zawsze był dla człowieka jedną z najwyższych wartości i chociaż ciągle pozostawał ważny, to jego rola w poszczególnych epokach była różna. Raz pojawiał się często...
Antyk, Biblia i średniowiecze - najważniejsze informacje
Starożytność 1. Refleksja o poezji i poecie w odzie Horacego Exegi monumentum. Motyw non omnis moriar. (Rzym Iw. pne) ODA - utwór liryczny; pierwotnie przeznaczony do śpiewania, później jakby oderwał się od melodii; tematyka: pochwała...