POZYTYWNE - Brunatnice są wykorzystywane jako pasza dla zwierząt - Listownica cukrowa jest używana na dalekim wschodzie do celów kulinarnych - Ściany komórkowe Brunatnic są wykorzystywane w przemyśle tekstylnym i kosmetycznym jako dodatek...
Mówienie dzisiaj o szkodliwości palenia tytoniu to banał. Nawet sporadyczne sięganie do paczki z ulubionymi papierosami niesie ze sobą negatywne skutki dla zdrowia. Medycyna nie ma co do tego wątpliwości. Najwięcej palaczy jest w Chinach i jest to...
Wyróżniamy następujące etapy rozwojowe w życiu każdego człowieka od momentu poczęcia: 1. Zarodkowy 2. Płodowy 3. Noworodkowy (1 miesiąc życia) 4. Niemowlęcy (od miesiąca do roku po urodzeniu) 5. Poniemowlęcy (od 1 do 3 roku życia) 6....
1. Zanieczyszczenia powietrza można zmniejszyć dzięki : - modernizacji zakładów przemysłowych i stosowaniu mniej szkodliwych dla środowiska technologii; - ograniczeniu strat energii w przemyśle i budynkach mieszkalnych, stosując...
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Spowodowane przez jady bakteryjne: Egzotoksyny : wydalane do środowiska przez żywe, nieuszkodzone bakterie Endotoksyny : uwalniane z chwilą rozpadu komórki bakteryjnej Zatrucie jadem kiełbasianym (botulina) Zatrucie jadem kiełbasianym...
1. Komórka prokariotyczna Charakteryzuje się brakiem jądra komórkowego. DNA znajduje się w pewnym rejonie cytoplazmy, nie oddzielony od niej błoną. Cząsteczki DNA w większości komórek prokariotycznych są koliste i połączone z niewielką...
W skład układu oddechowego wchodzą: 1. górne drogi oddechowe- • jama nosowa, • gardło, • krtań 2. dolne drogi oddechowe- • tchawica, • oskrzela, • płuca Narządami pomocniczymi biorącymi udział w ruchach oddechowych są mięśnie:...
Utworzony został w 1954 r, obejmuje objęte ochroną od 1933 północną i częściowo południową część masywu Babiej Góry, od Przełęczy Jałowieckiej do Przełęczy Lipnickiej. Siedzibą dyrekcji parku, ogrodu roślin babiogórskich i ośrodka edukacyjnego...
Energetyka : Energetyka jest to nauka techniczna zajmująca się zagadnieniami przetwarzania, przesyłania, gromadzenia i wykorzystywania różnych rodzajów energii. W zależności od rodzaju energii można wyróżnić: energetykę cieplną...
Grzyby rozmnażają się bezpłciowo (wegetatywnie i przez zarodniki) i płciowo. Rozmnażanie bezpłciowe bardzo często dominuje, a niekiedy nawet bywa jedynym sposobem rozrodu. Rozmnażanie płciowe, jeśli występuje, przybiera często formy niespotykane w...
Hałas w medycynie to wszelkiego rodzaju dźwięki szkodliwe dla zdrowia człowieka zarówno ze względu na możliwość uszkodzenia jego narządu słuchu, jak również niekorzystnie wpływające na jego psychikę. Hałasem mogą tutaj być dźwięki niepożądane z...
Ludzie, zwierzęta, rośliny to świat żywych komórek, każda z nich posiada DNA lub RNA. Każdą z tych trzech grup atakują inne grupy wirusów, lecz działających na tej samej zasadzie, wnikają one w żywą komórkę gospodarza. W zależności od rodzaju...
Baobab (Adansonia digitata), potężne drzewo liściaste z rodziny wełniakowatych, do 20-25 m wysokośći i średnicy pnia 10 m, występujące w obszarach sawannowych Afryki i Australii. Długowieczne, dożywa do 5000 lat. Owoc, zwany małpim chlebem,...
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
HYDROSFERA to wodna powłoka Ziemi, przenikająca skorupę ziemską i atmosferę, obejmująca wodę występującą w przyrodzie w stanie stałym, ciekłym i gazowym. Hydrosferę stanowią: oceany, morza, rzeki, jeziora, bagna, lodowce kontynentalne (lądolody),...
PRZYSTOSOWANIA Jama ustna: - pobiera pokarm - rozdrabnia pokarm - nawilżeniu przez ślinę - uformowaniu w kęsy - prezesowaniu kęsów do tyłu Gruczoły żołądka - wydzielają śluz - sok żołądkowy, - trawienie białek - trawienie...
1. Jak zbudowana jest komórka nerwowa? odp. dendryty, jądro, ciało komórkowe, akson, przewężenie Ranviera, osłonka. 2. W skład układu nerwowego ośrodkowego wchodzi: odp. mózgowie, mózg ( śródmózg, międzymózgowie, kresomózgowie ), pień...
Spis treści 1. Strona tytułowa 2. EKOLOGIA, historia ekologii 3. Historia ekologii c.d. 4. Schemat PSR 5. Schemat PSR c.d., grafika 6. ENERGIA, sposoby wytwarzania energii 7. Zanieczyszczenia 8. Zanieczyszczenia c.d., m.in. grafika 9....
Ogół: Góry Stołowe to najatrakcyjniejsza krajoznawczo i krajobrazowo grupa górska w Sudetach. Ciągnie się od Kotliny Kamiennogórskiej do Kotliny Kłodzkiej Podzielona jest granicą polsko-czeską na trzy części. Znaczna część znajduje się na...
Utrzymywanie się przy życiu gatunków roślin i zwierząt jest uwarunkowane ich rozmnażaniem się tj. zdolnością wydawania potomnych organizmów, podobnych do rodzicielskich. W ten sposób na miejsce pokolenia, którego osobniki na skutek starości,...
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
Największy na świecie region intensywnego rolnictwa tworzą kraje Europy Zachodniej i Północnej (głównie Dania, Holandia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Szwecja). Cechuje go wysoka mechanizacja, duże nawożenie i zużycie środków ochrony roślin,...
MITOZA Zachodzi w komórkach somatycznych, obejmuje 1 podział Po podziale z jednej komórki macierzystej powstają 2 komórki potomne. Liczba chromosomów wynosi: przed po działem ta sama co po podziale. Przebieg Profazy: trwa krótko,...
Na obszarze całej Polski występuje ponad 750 gatunków pająków. Wśród pajęczaków wyróżniamy: Pająki odznaczają się zupełnym zatarciem segmentacji. Pierwsze odnóża gębowe zakończone są wielkimi kolcami jadowymi. Gruczoły przędne, wytwarzające...
Termin "mutacja" do nauki wprowadził Hugo de Vries w roku 1909. Mutacja to zmiana w materiale genetycznym, powstająca samorzutnie lub pod wpływem różnych czynników. Mutacja może być dziedziczona, jeśli nastąpiła w linii komórek płciowych....
WĄTROBOWCE- Do wątrobowców zaliczamy ponad 10 000 gatunków. Gametofit ich ma różną postać. U jednych gatunków ma postać grzbieto- brzusznie uformowanej łodyżki z listkami( bez nerwu środkowego) wyrastającymi w dwóch szeregach z boków łodyżki;...
Zgodnie z obowiązującym w Polsce stanem prawnym odpady zostały zdefiniowane jako wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania...
POŁOŻENIE Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie, małopolskim na granicy ze Słowacją. Park Narodowy utworzony został w 1954 roku na obszarze 20973 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 21164 ha, z czego: -...
GENETYKA to nauka badająca dziedziczność i wynikające z tego zmienianie się organizmów.Nośnikiem inf.genetycznej jest dwuniciowe DNA,a model struktury przestrzennej wstalili w 1953 raki Watson i Crick. BUDOWA CHEMICZNA DNA:Zbudowane jest z 4...
Strunowce (Chordata), zwierzęta tworzące odrębny typ dzielący się na trzy podtypy systematyczne: osłonice, bezczaszkowce (Acrania) oraz kręgowce (Vertebrata). Wspólnymi cechami strunowców są: struna grzbietowa występująca w rozwoju embrionalnym,...
Zdrowa żywność Zdrową żywnością nazywamy żywność pochodzącą pochodząca z upraw, gdzie nie używa się środków chemicznych bądź używa w niewielkiej ilości to właśnie zdrowa żywność. Nadmierne używanie środków ochrony roślin, nawozów sztucznych...
1. Układ krwionośny zbudowany jest z: - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a) lewa komora serca b) tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami...
I Prawo Mendla – każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu. Doświadczenie potwierdzające I prawo Mendla: Skrzyżowano ze sobą czyste odmiany grochu o czerwonych AA i białych kwiatach aa. P: AA...
Karol Darwin urodzony w Anglii w 1809 r. stał się jednym z najsłynniejszych przyrodników w dziejach ludzkości. Darwin stworzył najlepiej udokumentowaną teorię ewolucji. W czasie pięcioletniej podróży dookoła świata zebrał mnóstwo informacji...
ZANIECZYSZCZENIA WÓD Zanieczyszczenia wód to substancje chemiczne, bakterie i inne mikroorganizmy, obecne w wodach naturalnych w zwiększonej ilości. Substancje chemiczne - organiczne i nieorganiczne (mineralne) - występują w postaci roztworów,...
Pasożytnictwo- forma współżycia organizmów żywych, polegająca na wykorzystywaniu organizmu żywicielskiego przez organizm pasożytniczy, bytujący jego kosztem. Pasożytnictwo jest niekorzystne dla żywiciela i powoduje jego osłabienie bądź chorobę....
Witaminy pełnią rolę regulującą w naszym organizmie, znajdują się w pożywieniu, które codziennie zjadamy, lub są produkowane w organizmie(D, K i B). Znaczy to, że jadłospis powinien być tak opracowany, by witaminy te znajdowały się w produktach...
UKŁAD POKARMOWY: - zbudowany z 3 błon: śluzowej (od strony żołądka, tkanka łączna wiotka z naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi oraz nerwami), mięśniowej (dwie warstwy mięśni gładkich: okrężna- wew. i podłużna- zew.) zewnętrznej ( tk. wiotka...
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
ŚRODOWISKO ORGANIZMÓW ŻYWYCH: A) lądowe B) wodne. RÓŻNICE: - temperaturą -zawartością tlenu i dwutlenku węgla -odmiennymi warunkami świetlnymi -zasobnością soli mineralnych -odczynem(pH) -stopniem oddziaływania czynników mechanicznych :...
Oko człowieka to najdoskonalszy narząd optyczny jaki został kiedykolwiek stworzony. Natura obdarzyła człowieka tak doskonałym tworem, że przez stulecia starał się ją naśladować poprzez budowanie soczewek, teleskopów i innych urządzeń optycznych...
Dżdżownice są niezwykle istotnymi mieszkańcami gleby, pełniącymi kluczową rolę w ekosystemie. Są znane z prowadzenia ryjącego trybu życia, który wpływa korzystnie na strukturę gleby i jej zdolność do utrzymania życia roślin. Te bezkręgowce...
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Czym jest Ocean? Co się w nim znajduję oraz co mu zagraża? Widziana z przestrzeni kosmicznej, Ziemia jest przede wszystkim niebieska. Kolor ten nadają oceany. Nic dziwnego, zajmują przecież prawie 71% jej powierzchni. Człowiek jest istotą...
Dziura ozonowa, spadek zawartości ozonu (O3) na wysokości 15-20 km głównie w obszarze bieguna południowego, obserwowany od końca lat 80. Tempo spadku wynosi ok. 3% na rok. Powstawanie dziury ozonowej Największe znaczenie mają w tym procesie...
Grzyby (mycophyla) Grzyby, obok glonów, stanowią drugą ogromną grupę roślin plechowych. Obejmują około 100 tysięcy gatunków. Są to przeważnie organizmy lądowe, rzadziej wodne, jednokomórkowe lub wielokomórkowe, bez plastydów. Są roślinami...
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Od czasu, gdy na Ziemi pojawiło się życie, wyginęły setki milionów gatunków roślin i zwierząt. Niektóre wymarły na skutek naturalnych procesów ewolucji, lecz w ciągu ostatnich 300 lat ludzie przyspieszyli proces wymierania gatunków ponad...