Czy można zdanie Miłosza: "On z plugawego zgiełku dręczonych wyrazów ocala zdania surowe i jasne" odnieść do twórczości Ignacego Krasickiego?
Ignacy Krasicki, będący poetą, prozaikiem, dramatopisarzem, publicystą – krytykiem, był za razem najwybitniejszym pisarzem polskiego oświecenia. Lata jego życia, czyli okres między 1735 – 1801 rokiem, a więc schyłek państwa polskiego, to czas...
„Studiowanie literatury nie jest niczym innym jak studiowaniem ludzi.” (George Sand) Jakiej wiedzy o człowieku dostarczyły Ci poznane utwory literackie?
Człowiek... Kim jest? „Koroną stworzenia”-istotą, o której Księga Rodzaju mówi, że odzwierciedla Stwórcę. Przedstawiciela ludzkości nie da się określić jednoznacznie, ponieważ ma złożoną naturę: cielesną oraz duchową i jak stwierdził Mikołaj Sęp...
Współcześni poeci moralnej perswazji.
O kogo chodzi? O bardzo różnych twórców polskich II połowy XX, którzy w bardzo różnej formie podejmowali tematykę etyczną. Na ogół przeciwstawiali się pustce moralnej PRL-u. Klasyk Herbert, sceptyczna Szymborska, moralista Miłosz, poeci Nowej Fali...
Marzenia wielkich ludzi o sławie. Dokonaj analizy i interpretacji porównawczej Pieśni XXIV Jana Kochanowskiego i wiersz Cypriana Norwida Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, zwracając uwagę na formę utworów i zawartą w nich koncepcję geniuszu.
Zarówno wiersz Cypriana Kamila Norwida jak i utwór Jana Kochanowskiego nawiązują tematycznie do motywu śmierci i do tego, jak ludzie nieprzeciętni zostaną po niej zapamiętani. Utwór Jana Kochanowskiego Pieśń XXIV pochodzi ze zbioru pieśni wydanych...
"Polska to hołota tylko im złota - czy „Polska to piękna rzecz”? Uzasadnij, wykorzystując znane Ci utwory literackie.
Od najdawniejszych lat literatura podejmowała problemy narodowe i społeczne. Wielu twórców kultury charakteryzowała troska o losy ich Ojczyzny i o przyszłość jej obywateli. Swoją twórczością pragnęli wpłynąć na ludzi, którzy mieli decydujący wpływ...
"Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego oraz "Żeńcy" Szymona Szymonowica jako sielanki.
Sielanka (bukolika, ekloga, idylla, skotopaska, pastorela, pastuszka) Podstawowy gatunek tzw. literatury pastoralnej, rozwijającej się już w epoce starożytnej, kiedy to autorami utworów tego typu byli pisarze greccy: Teokryt i Wergiliusz. Oni też...
Chłop i wieś w znanych utworach XIX i początku XX wieku
WSTĘP Na przełomie XIX i XX wieku we wszystkich dziedzinach życia polskiego przenikało głębokie niezadowolenie z panujących stosunków społeczno – politycznych i kulturalnych. Niektórzy poeci i pisarze skupili swe zainteresowania na...
Dom w „Panu Tadeuszu” i dom w „Ludziach bezdomnych”
Literatura polska obfituje w różnorakie, przewijające się na przestrzeni wieków przez utwory, motywy, wśród których jednym z najbardziej zauważalnych jest motyw domu. W zależności od pochodzenia autora oraz okresu, w którym dzieło zostało...
Małżeństwa literackie od św. Aleksego do Ziembiewicza.
Małżeństwa literackie od św. Aleksego do Ziembiewicza. I. WSTĘP – MAŁŻEŃSTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW 1. Biblia i antyk – w poszukiwaniu toposu a) Maryja i Józef – ideał rodziny b) Persefona i Odyseusz – wzór wierności 2. Religie świata...
Dlaczego zdaje nam się, że wiedza tkwi w cierpieniu, a nie w radości? Może to tylko błąd perspektywy? Odwieczne pragnienie szczęścia a trudna umiejętność cierpienia jako motyw literacki. Przedstaw własne refleksje do wybranych tekstów.
Już od zarania literatury wśród Europejczyków istniało przekonanie, że miarą wiedzy u człowieka jest wielkość jego cierpienia. Naturalnie twierdzenie to funkcjonowało także w drugą stronę. Ludziom pogodnym, skorym do śmiechu, przypisywano...
Kochaj bliźniego swego
Słowo tolerancja oznacza świadomą zgodę na wyznawanie i głoszenie przez innych ludzi poglądów , z którymi się nie zgadzamy , rezygnację ze stosowania przymusu wobec innych . Chcielibyśmy, aby wszyscy byli traktowani na równi i mogli wygłaszać...
Gatunki i kierunki w epokach literackich.
Starożytność- dramat Średniowiecze- kronika, satyra Odrodzenie- tren fraszka pieśń Barok- pamiętnik opowiadanie Oświecenie- Romantyzm- oda Pozytywizm- powieść nowela Młoda polska- 20- lecie- groteska Liryka: Sonet- 14-wierszowy utwór...
„Jest zawsze miejsce na nadzieję” Rozważ utwory literackie, w których odnalazłeś motyw nadziei i wiary w sens pokonywania trudności.
„Jest zawsze miejsce na nadzieję, gdy życie okazuje się być czymś tak beznadziejnym, że staje się nagle naszą wyłączną własnością, […] Gdy nie widać już znikąd ratunku, najmniejszej szczeliny w otaczającym nas murze […]” – to słowa pochodzące z...
Dokument i parabola jako dwa sposoby przedstawienia rzeczywistości
Nie taki miał być XX wiek... W przyniesionym przez początek ubiegłego stulecia, szybkim rozwoju cywilizacji, upatrywano nowej, złotej ery. Miał to być czas techniki tworzonej w imię dobra ludzkości, czas nauki i badań na rzecz wiedzy o człowieku,...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
W jaki sposób „Moralność Pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej i „Świętoszka” Moliera ukazuje Ci kryzys rodziny? Co jest jego przyczyną?
Dramat „Moralności Pani Dulskiej” Gabriele Zapolskiej zaliczamy do naturalistycznego nurtu młodej polski. W komedii naturalizm widoczny jest przede wszystkim w bezlitosnym zdemaskowaniu obłudy i zakłamanej moralności mieszczańskiej, w...
Średniowieczna budowla w świadomości współczesnych twórców.
Katedra. Do jakich refleksji na temat funkcjonowania tych średniowiecznych budowli w świadomości artystycznej współczesnego twórcy skłoniła Cię lektura fragmentu prozy Zbigniewa Herberta oraz wiersza Juliana Przybosia? Średniowiecze,...
Stosunek do zła sprawdzianem społeczeństwa- rozwiń temat posługując się wybranymi utworami.
Nikt nie rodzi się bohaterem, ale ważne jest to, jak człowiek zachowa się wobec otaczającej rzeczywistości, w momencie próby. Nie można zapomnieć o wpływie na indywidualny los ludzki rzeczywistości, szczególnie wtedy, kiedy przybiera ona konkretne...
„Jesteśmy prawdziwymi ludźmi na tyle, na ile potrafimy kochać”
Miłość – uczucie najpiękniejsze i najtrudniejsze. Głębokie i piękne, potrafi dać radość i szczęście, ale potrafi i zabić. Tworzy i niszczy. Nie umiemy powiedzieć, czym jest, ma tak wiele twarzy. Czasem trwa długo, czasem tak prędko umiera, traci...
Dwie lekcje łaciny - Gombrowicz i Herbert.
Fragment z lekcji łaciny w "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza ma charakter humorystyczny i groteskowy. Przedstawiona zostaje nam chaotyczna lekcja ,na której młodzież stosuje odwieczne wykręty i usprawiedliwienia. Myśli tylko jak uniknąć...
Przekrój epok.
Starożytność- XIX w.p.n.e.- V w.n.e. Literatura grecka: Homer „Iliada”, „Odyseja”- eposy; Safona „Pogarda dla nie znającej poezji”- pieśń; Sofokles „Antygona”- dramat antyczny Literatura rzymska: Wergiliusz „Eneida”- epopeja (wzorowana na...
Dwa sposoby literackiego kreowania bohatera – analiza i interpretacja porównawcza fragmentów „Gloria victis” E. Orzeszkowej i „Kompleksu polskiego” T. Konwickiego.
Romuald Traugutt żył w latach 1826-1864. Był generałem, ostatnim dyktatorem Powstania Styczniowego. Funkcję tę objął mając 38 lat. 17 października przejął władzę z rąk Rządu Narodowego. Nowego rządu nie powołał, aczkolwiek wiedzieli o tym tylko...
Lęki i Marzenia intelektualistów. Utopie i Antyutopie.
„Utopia” jest to wyraz pochodzenia greckiego w wolnym tłumaczeniu oznaczający „miejsce nieistniejące”. Nazwa pochodzi z dzieła Thomas More’a Prawdziwie złota książeczka o najlepszym urządzeniu rzeczypospolitej i o nowej wyspie Utopii. Oznacza...
Od Rolanda do Kolumbów... W jakim stopniu ideał rycerza wpłynął na kreację bohaterów walczących o wolność?
Ideał rycerza stworzony przez średniowiecze i wykorzystywany przez kolejne epoki w ciągu wieków z pewnością miał wielki wpływ na kreację bohaterów walczących o wolność zarówno w dziełach wielkich i znanych pisarzy jak i tych z drugiego szeregu,...
Bóg, życie i śmierć w literaturze Średniowiecza, Baroku i Romantyzmu.
Bóg, życie i śmierć w literaturze średniowiecza, baroku i romantyzmu Bóg, życie, śmierć. Te trzy słowa zawierają w sobie niemal cały sens istnienia człowieka. Nasze życie, to po prostu czekanie na śmierć, która jest końcem wszystkiego, a...
Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada: „Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie.” Rozwijając temat, odnieś się do losów wybranych bohaterów literackich.
Na przestrzeni wieków człowiek zmieniał się zarówno pod względem wyglądu, jak i wartości, które regulowały jego życie. Było to spowodowane wieloma czynnikami, takimi jak postęp cywilizacyjny, zmiana stylu życia czy też potrzeb, jakie...
Czy zgadzasz się z B.Pascalem, że "serce ma racje, których rozum nie zna"?
Ludzie od zawsze stawiani są przed trudnymi decyzjami, borykają się z wyborem między tym, co mówi im rozum, a tym, co podpowiada serce. Nie jest łatwo pójść na kompromis i wybrać rozwiązanie wspólne dla obu doradców. Tak naprawdę chciałoby się...
Władza, powołanie, zobowiązanie, zaszczyt, namiętność, pokusa. Do jakich refleksji skłaniają nas wybrane dzieła literackie?
Pojęcie władzy towarzyszy człowiekowi od początku jego istnienia. Już prymitywne plemiona wybierały przywódców, którzy zapewnią polepszenie warunków bytności danej grupy. Oprócz obowiązków, przywódca czerpał ze swojej pozycji znaczące korzyści. To...
„Sztuka... Uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba – pobudza do walki”. Myśl Agrypy uczyń mottem swoich rozważań o miejscu i roli sztuki w życiu człowieka. Realizując temat odwołaj się do różnych tekstów kultury.
Sztuka towarzyszy człowiekowi niemal od zarania dziejów. Jej rozwój postępował wraz z ewolucją oraz kształtowaniem ludzkiego umysłu i inteligencji. Znane są nam przecież malowidła wykonywane w jaskiniach przez naszych praprzodków. Na początku były...
„Serce ma swoje racje, których rozum nie zna” (B.Pascal) Na ile dewiza Pascala była bliska bohaterom literackim, a na ile jest bliska tobie?
Serce – symbol życia uczuciowego, siedlisko wzniosłych namiętności jest przeciwwagą - odkąd człowiek zaczął zastanawiać się nad pytaniem, jak żyć– dla rozumowego „ogarniania” świata. W którą stronę powinny kierować się ludzkie dążenia, aby...
Literackie ujęcie bohatera w ujęciu Konwickiego i Orzeszkowej.
Dwa literackie sposoby ujęcia osoby Romualda Traugutta są skrajnie różne. Konwicki buduje postać przez detale: druciane okulary, stary zegarek. Dzięki szczegółowemu ujęciu rzeczywistości, w której bohater się znalazł czytelnik postrzega sytuację...
Cierpienie
Jednym z najczęstszych fenomenów - tak w życiu człowieka, jak i w literaturze - jest cierpienie. „Szkolny słownik terminów literackich” (Warszawa 2003) na kilkunastu stronach wylicza najważniejsze ujęcia tego tematu w literaturze, i jest to jedno...
Podróż, pielgrzymka, tułaczka, wędrówka - różne ujęcia tego motywu w literaturze.
W literaturze różnych epok często występuje motyw wędrówki, pielgrzymki, tułaczki. Podróże mogą mieć formę dążenia do jakiegoś celu, ucieczki przed czymś, pielgrzymki do ważnego miejsca, wędrówki w poszukiwaniu pewnych odpowiedzi lub też tułaczki...
Romantyzm po romantyzmie
Pozytywiści zanegowali poprzednią formację, jednak uczynili to w specyficzny sposób. Sprzeciwili się przede wszystkim myśli politycznej romantyków i jej realizacjom. Z krytyką spotkał się także mistycyzm oraz nadmierny indywidualizm i subiektywizm...
Przyjaźń...kochanie?!
Czym jest właściwie przyjaźń? Wielu ludzi zadawało sobie to pytanie, ale jeszcze chyba nikomu nie udało się udzielić pełnej, prawidłowej odpowiedzi. To tak jak z miłością – można ja znaleźć wszędzie, ale dla każdego oznacza coś innego....
Interpretacja wiersza Zbigniewa Herberta "Tren Fortynbrasa"
Zbigniew Herbert - Tren Fortynbrasa Interpretacja wiersza Tematem wiersza Zbigniewa Herberta jest kontynuacja jednego z wątków szekspirowskiej sztuki - Hamleta. Akcja utworu rozpoczyna w momencie gdy dramat Szekspira się kończy i nie dotyczy...
Służyć poczciwej sławie", być "lisem i lwem", "pracować u podstaw...". Odwołując się do wybranych lektur, oceń różne modele patriotyzmu i wiążący się z nimi typ bohatera.
Patriotyzm jest to postawa wobec ojczyzny przejawiająca się rzetelną pracą dla państwa oraz przedkładaniem nadrzędnych wartości, takich jak wolność i niepodległość kraju, nad własne cele. Przejawia się też gotowością do poświęceń dla własnego...
"Szczęście i nieszczęście człowieka jest po większej części jego własnym dziełem". Odwołując się do wybranych tekstów literackich, rozważ myśl Johna Locke'a.
Nasze całe życie, to nieustanne wybory pomiędzy różnymi drogami. Każdy człowiek sam sobie jest „sterem, żeglarzem, okrętem”, nikt nie decyduje za niego, stoi przed nim konieczność dokonywania wyborów. Otrzymaliśmy w darze tylko jedno życie i to,...
Różne aspekty cierpienia w literaturze.
Cierpienie jest nieodłącznym towarzyszem człowieka – swoistym synonimem człowieczeństwa - któż z nas bowiem nie zna jego smaku? Cierpimy, gdyż jesteśmy ludźmi, obdarzonymi uczuciami, które można zranić i ciałem równie podatnym na ból. To właśnie...
Biblia inspiracją dla potomnych.
Dlaczego późniejsze epoki nawiązywały do Biblii? Biblia jest księga ponadczasową, to znaczy, że wszystkie jej treści były, są i zawsze będą aktualne. Wiara i religia były w każdej epoce inaczej postrzegane. Nawiązywania do Biblii miały różny...
Język obcy jest kluczem do współczesnego świata
Często słyszymy, a najczęsciej z ust naszych rodziców, abyśmy przyłozyli się do nauki jezyków obcych, bo nigdy nie wyjdziemy na ludzi. Czy to jest Właśnie prawda? Czy nie pozostało nam juz nic innego niż zaprzątanie sobie głowy obcymi dla nas...
"Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które pobudzają do przetwarzania się…" Myśl Aleksandra Świętochowskiego uczyń mottem rozważań nad rolą literatury.
"Żaden utwór literacki nie przerobi ludzi, są wszakże takie, które pobudzają do przetwarzania się…" Myśl Aleksandra Świętochowskiego uczyń mottem rozważań nad rolą literatury. Weź pod uwagę, kim był Świętochowski i w jakiej epoce...
Zasada współistnienia piękna i brzydoty w świecie
W naszym życiu często posługujemy się takimi terminami, jak piękno, czy brzydota. Coś co dla jednego jest cudowne, nie musi być wcale takie dla drugiej osoby. Więc czym jest piękno? I czemu nieodzownie towarzyszy mu pojęcie brzydoty. Do...
Dowodzi się, że data urodzenia w olbrzymim stopniu determinuje los człowieka. Zinterpretuj sąd, odwołując się do sytuacji i postaw bohaterów literackich z trzech wybranych epok.
Każdy z nas ma swoją własną osobowość, swój charakter oraz wygląd zewnętrzny. Te trzy elementy sprawiają, że na świecie nie ma dwóch identycznych osób. Konfiguracja milionów atomów składających się na kod genetyczny sprawia, że jesteśmy jedyni w...
Jacy jesteśmy, Polacy?
Powstanie państwa polskiego w X wieku naszej ery spowodowało wyodrębnienie się narodu Polaków wśród plemion słowiańskich. Od tej pory każdy mieszkaniec tego kraju stał się wytwórcą swoistej kultury, zwyczajów, ducha narodowego. Zmieniająca się...
Wpływ sytuacji historycznej na losy polskich Żydów w oparciu o fragmenty "Pana Tadeusza" oraz "Mendla Gdańskiego".
Każdy nosi w sobie i zawiłość dziejów, i możliwa, a nie spełnioną odmianę swego losu (Jan Parandowski). Wpływ sytuacji historycznej na losy polskich Żydów. Omów temat, odwołując się do fragmentów Pana Tadeusza Adama Mickiewicza i Mendla G W...
Konspekt - szczęście
Problem szczęścia dotyczy każdego. Nie ma istoty ludzkiej, która nie dążyłaby do niego, nie zastanawiałaby się nad tym, czym jest szczęście. Nad zagadnieniem tym rozmyślało się też i debatowało wielu wybitnych filozofów. Formułowali oni różne...
Analiza porównawcza wierszy "Testament mój" Juliusza Słowackiego i "Targowisko" Władysława Broniewskiego.
Dokonaj analizy porównawczej wierszy „Testament mój” Juliusza Słowackiego i „Targowisko” Władysława Broniewskiego. Zwróć uwagę na sposób wykorzystania tradycji romantycznej w utworze dwudziestowiecznego poety. Sposób walki o niepodległość,...
Dom dobrem, czy barierą w drodze do dobra? – temat przekrojowy (odwołaj się do poznanych przykładów literackich)
Jest to trudne pytanie, ponieważ nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Spróbuję jednak na nie odpowiedzieć na podstawie literatury i kierując się własnym zdaniem. Dom może być dobrem i pomagać w drodze do dobra, ale w niektórych przypadkach...
Krytycyzm wobec dziedzictwa epoki oświecenia w utworach „Utopia” Wisławy Szymborskiej oraz Zbigniewa Herberta „Ścieżka”.
Utopia – wizja idealnego społeczeństwa, stworzona w oderwaniu od rzeczywistości, gdzie w idealnym państwie żyją ludzie w pełni szczęśliwi. Motyw utopii pojawił się już w starożytności (pochodzi od greckich słów „ou” – nie i „topos” – miejsce,...