Cogito ergo sum - myślę więc jestem?
Cogito ergo sum – myślę więc jestem, jest sentencją znanego filozofa i matematyka Rene Descartes’a – Kartezjusza. Zgodnie z tymi słowami ludzki umysł jest warunkiem naszej egzystencji i życia w świecie jaki oglądamy na co dzień. Otrzymaliśmy...
XX lecie międzywojenne - informacje ogólne
Filozofia Motywacje czerpano z filozofii Nitzchego, jego motywacje do odrzucenia współczesnej kultury uznanej za zdegenerowaną. Zamiast niej Nietzsche ukazywał piękno pogańskiego świata i człowieka mocnego, dynamicznego traktującego życie...
Kultura sarmacka i jej relikty w kulturze współczesnej. (Co w nas drzemie z dawnych Sarmatów).
W XVIII wieku wśród szlachty panowało ogólne przekonanie, że pochodzi ona od starożytnego plemienia Sarmatów. Był to lud zamieszkujący od I w. p.n.e do IV w. n.e tereny Ukrainy. Sarmatyzm był odmianą kultury obejmującą; światopogląd , zachowanie,...
Filozofia antyku.
Filozofia wyjaśnia genezę świata, powstanie człowieka, zawiera niepisany kodeks postępowania w stosunkach międzyludzkich. W starożytnej Grecji ( a potem w Rzymie ) wytworzyły się dwa poglądy (nurty) filozoficzne: - człowiek i świat powstał...
Archetypy mitologiczne, toposy, cechy eposu, cechy dramatu, związki frazeologiczne
Archetypy mitologiczne - Prometeusz- wzorzec zbuntowanego społecznika - Odys - tułaczka, wędrownik - Ikar - Herakles- siła - Narcyz - Edyp- ofiara fatum - Niobe- łzy, smutek - tantal- zuchwalstwo, głód pragnienie - Dionizos -...
Powtórka przed sprawdzianem z epoki Oświecenia.
Deizm - pogląd uznający istnienie Boga oraz Jego nakazów,ale nieuznający ingerencji Boga w sprawy ludzkie Ateizm – pogląd odrzucający wiarę w Boga jako sprzeczną z rozumem i nienaukową; tłumaczy zjawiska świata bez odwoływania się do przyczyn...
Filozofia starożytnej Grecji
Wyraz filozofia pochodzi od dwóch słów: phileo (lubię) oraz sophia (mądrość). W starożytności termin ten oznaczał całokształt wiedzy racjonalnej. Filozofia grecka zaczęła rozwijać się w VI w. p.n.e., natomiast jej największy rozkwit przypada...
Przedstawiciele romantyzmu Polska, Francja, Anglia.
Przedstawiciele polskiego romantyzmu Goszczyński Seweryn 1801 - 1876 Fredro Aleksander 1793 - 1876 Krasiński Zygmunt 1812 - 1859 Malczewski Antoni 1793 - 1826 Mickiewicz Adam 1798 - 1855 Norwid Cyprian Kamil 1821 - 1883 Pol Wincenty 1807...
Skutki wynalezienia druku, odkryć geograficznych, reformacji i humanizmu w sztuce i literaturze
WYNALEZIENIE DRUKU Około 1450 r. niemiecki rzemieślnik Jan Gutenberg wpadł na pomysł drukowania książek przy zastosowaniu ruchomych czcionek: na każdej z nich była wytłoczona pojedyncza litera. Czcionki dawały się zestawiać w dowolne słowa, a...
Realne i etymologiczne znaczenie pojęć biblijnych i mitologicznych.
etymologia - znaczenie wyrazów, źródło słów 1. znaczenie etymologiczne, 2. znaczenie realne Pojęcia biblijne: raj, Eden 1. cudowny ogród, pełen roślin i zwierząt, w którym żyli Adami Ewa, dopóki nie popełnili grzechu, 2. wymarzone...
Oblicza sarmatyzmu: Potocki - pozytywny, Pasek - negatywny.
Wacław Potocki należy do nurtu sarmackiego XVII w. W swoich utworach porusza problemy polityczne i społeczne Polski, krytykuje pewne ówczesne zachowania. "O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, choć się co rok w granicach swych...
Cyganeria Młodopolska.
Okres modernizmu charakteryzował się specyficzną atmosferą obyczajową i kulturową szczególnie w środowisku artystów. Prowadzili oni specyficzny i dziwny tryb życia. Wielbiono ich i naśladowano lub odrzucano i tępiono. Środowisko modernizmu to...
Charakterystyka Romantyzmu.
Romantyzm to okres w dziejach kultury i literatury europejskiej przełomu XVIII i XIX w. Romantyzm powstał na fali europejskich ruchów wolnościowych, które nawiązywały do ideałów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W Anglii romantyzm towarzyszył...
Spór klasyków z romantykami. Na czym polegał spór klasyków z romantykami?
Schyłek oświecenia i początek romantyzmu wiąże się z żarliwą dyskusją na temat wyższości jednej epoki nad drugą oraz zaciekłą wzajemną krytyką; spowodowane to było nie tylko odmiennymi gustami artystycznymi, wykształconymi w innych czasach, ale...
Charakterystyka epoki - Romantyzmu.
NAZWA ROMANTYZM: Wywodzi się pośrednio z łacińskiego "romanus”: rzymski - choć wcale nie o rzymską kulturę tu chodzi. Nazwę "romańskie" stosowano wobec języków tubylczych w prowincjach rzymskich, romansami zaś zwano podania i...
Renesans jako okres rozwoju kultury, literatury, sztuki i architektury.
Renesans - okres rozwoju literatury, kultury, sztuki i architektury, został zapoczątkowany wielkim wydarzeniem – odkryciem Ameryki w 1492 roku przez Krzysztofa Kolumba. Epoka ta znana także jako Odrodzenie w architekturze powracało do wzorców...
Oświecenie w Polsce - najważniejsze informacje
Tło historyczne - czasy saskie, 1697-1733 August II Mocny, 1733-1763 August III. Był to okres szczególnego upadku ekonomicznego, kulturalnego i politycznego. W 1720 roku Rosja i Prusy zawarły traktat zobowiązujący je do zachowania w Polsce...
Pisarstwo Krasickiego - styl, gatunki, bohaterowie, tematy.
Najwybitniejszy przedstawiciel czasów stanisławowskich, czołowy reprezentant nurtu klasycznego opartego na wzorach francuskich. Charakterystyczną cechą jest rozpiętość gatunkowa jego twórczości. Jest twórcą liryki "Hymn do miłości...
Immanuel Kant określił oświecenie jako "wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy".
Znakomity filozof niemiecki Immanuel Kant określił oświecenie jako "wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy", przy czym niepełnoletność rozumiał jako "niezdolność człowieka do posługiwania się własnym...
Wyjaśnij pojęcia racjonalizm, empiryzm, klasycyzm
Racjonalizm – wywodzi się od Kartezjusza i eksponuje rolę rozumu w dochodzeniu do prawdy i wiedzy. Najistotniejszą siłą i cechą człowieka według tej koncepcji jest rozum, a przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje należy...
Pojęcia związane z Romantyzmem.
ROMANTYZM – POJĘCIA DO EPOKI ARCHAIZM - element językowy, który został zastąpiony przez nowy element lub wyszedł z użycia na skutek zaniku jego desygnatów. Można wyróżnić archaizm fonetyczny, słowotwórczy, leksykalny. semantyczny, składniowy...
Wzorce osobowe epoki średniowiecza na wybranych przykładach literackich.
Literatura parenetyczna (pareneza –pouczenie) literatura propagująca wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać....
Oświecenie - charakterystyka epoki
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII - wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Romantyzm
Romantyzm: Chronologia: Była to epoka krótkotrwała. Rozpoczęła się Europie zachodniej po upadku Wielkiej rewolucji francuskiej, a trwała do Wiosny Ludów <1789-1848> Wydarzenia historyczne i kulturalne poprzedzające romantyzm nazywane...
Reformacja i kontrreformacja w Europie.
Kościół katolicki przez cały czas swego istnienia borykał się z licznymi problemami. Musiał on znosić liczne prześladowania, a gdy stał się religią panującą zapominając o przeszłości sam zaczął walczyć z innowiercami. Mianem reformacji określa...
Ludowość jako element romantycznego światopoglądu na podstawie fragmentów "Świtezianki" A. Mickiewicza i jego innych utworów.
Jak mądrze głosi encyklopedia, ludowością w literaturze nazywamy program estetyczny głoszący potrzebę nawiązania w kulturze do poezji ludowej. To właśnie dzięki ludowości, czerpiącej głównie ze źródeł słowiańskich, wykształciła się...
Grupy literackie okresu dwudziestolecia międzywojennego
Skamander - grupa skupiała się wokół pisma Uniwersytetu Warszawskiego "Pro arte et studio". W listopadzie 1918 roku poeci założyli kabaret literacki w kawiarni "Pod Picadorem". W 1920 roku pojawił się pierwszy numer "Skamandra". Od 1924 roku...
Antyk - opracowanie epoki.
ANTYK 1. Budowa teatru antycznego. Narodziny: V wiek p.n.e. Miejsce narodzin: Grecja, Ateny Czas trwania pierwszych przedstawień: Odbywały się głownie w czasie Wielkich Dionizjów. Ostatnie trzy dni tego święta wypełniały inscenizacje...
Początki filozofii - Sokrates, Platon, Arystoteles
Początki filozofii Grecy pogłębili wiedzę w różnych dziedzinach nauki, szczególnie jednak zasłynęli jako znakomici filozofowie. Myśliciela zastanawiali się nad głównymi problemami ludzkiej egzystencji: powstaniem świata, próbowali odkryć...
Oświecenie w Europie, filozofia, postawy i idee
1. Ramy czasowe i nazwa epoki Mianem oświecenia nazywa się okres w historii Europy, a także prąd kulturalny przypadający na lata od 1680 do 1780 roku, czyli pomiędzy barokiem a romantyzmem. Epoka ta była pierwszą w dziejach nowożytnych...
Średniowiecze - opracowanie epoki - powtórka do matury
1. Czas trwania Czas trwania i nazwa epoki czas trwania – początek średniowiecza przypada na przełom IV i V wieku naszej ery. Często wskazuje się rok 476 ( upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego). Średniowiecze trwało w Europie ponad 11...
Futuryzm.
Futuryzm- awangardowy kierunek literatury artystycznej o skrajnej orientacji antytradycjonalistycznej (awangarda), występujący z hasłami tworzenia nowych form sztuki i nowego stylu życia, zgodnego z rytmem przemian XX-wiecznej cywilizacji W...
Cechy stylu młodopolskiego.
Na przykładzie wybranych fragmentów literackich wskaż charakterystyczne cechy stylu młodopolskiego. Młoda Polska - epoka mająca swój początek w 1890 roku, a mająca swój kres w 1918 roku. Epoce nadawano przeróżne nazwy. Modernizm (modny,...
Sentymentalizm.
Twórcą sentymentalizmu był Francuz Jean-Jacques Russeou, uznał one. że uczucie jest podstawową cechą kultury ludzkiej, a kultura i cywilizacja niszczą to w człowieku dobre, związku tym człowiek jest rozdarty między czułością, dobrocią, a...
Mesjanizm romantyczny
Mesjanizm to wierzenie lub raczej zespół wierzeń dotyczących zbawczej roli pośrednika (mesjasza), który, ofiarując się za ogół, odkupuje jego winę. Owym pośrednikiem może być jednostka lub grupa (np. naród czy klasa społeczna). Mesjanizm może mieć...
Antyk - Starożytność.
Epoka starożytności to najstarszy okres w dziejach kultury europejskiej. Za jej początek przyjmuje się ten czas, kiedy człowiek zaczął pozostawiać po sobie ślady kultury materialnej(ok. 2000 r.p.n.e.). Antyk jako epoka literacka rozpoczyna się ok....
Związki frazeologiczne - mitologia w naszym języku.
Zdarza się,że czytając nie rozumiesz jakiegoś zwrotu? Czy, wiesz że może on pochodzić z mitologii? Oto wszystkie (no może prawie wszystkie): * pięta Achillesa - słaby punkt * koń trojański - chytry podstęp * syzyfowa praca - ciężka...
Znaczenie "Ballad i romansów" A. Mickiewicza dla polskiego Romantyzmu.
Debiut najwybitniejszego poety, tzn. wydanie tomu pierwszego poezji „Ballady i romanse” w 1822 roku został uznany za tak ważne wydarzenie literackie, że tę datę przyjęto później za początek romantyzmu, czyli próg nowej epoki w literaturze...
Pozytywizm - infomacje o epoce.
Teorie filozoficzne uczonych zachodnioeuropejskich. John Stuart Mill - przedstawiciel empiryzmu, Herbert Spencer - twórca filozofii ewolucjonizmu - twierdził, że rozwojowi podlega cały wszechświat a przemiany dokonują się stale i stopniowo....
Biblizmy
Związki frazeologiczne Jabłko Adama - tak nazywamy chrząstkę widoczną na szyi mężczyzny Sodoma i Gomora – o wielkiej awanturze, zamieszaniu, chaosie wywołującym grozę; o rozpuście, wyuzdaniu Manna z nieba – cud; nieoczekiwany dar;...
Styl romantyczny
Osobną uwagę należy poświęcić próbie scharakteryzowania romantyzmu (romantyczności) jako pewnej postawy ahistorycznej, pojawiającej się w różnych epokach, związanej z tendencjami antyklasycystycznymi. Jeśli chodzi o styl myślenia, romantyzm dąży...
"Romantyzm się przeżył, jesteśmy konkretni i prozaiczni” – odnieś powyższe słowa do programów i postaw pozytywistycznych.
Wraz z klęską powstania styczniowego zakończył się romantyzm – epoka, która jako główne zadanie postawiła sobie walkę o wolność ojczyzny. Wykrwawiony naród nie miał już siły dalej walczyć i pragnął pracować dla ojczyzny, aby na polu gospodarczym...
Renesans - charakterystyka epoki oraz definicje głównych pojęć.
Renesans - Odrodzenie ideałów antyku. Harmonia i umiar, antropocentryzm (człowiek w centrum zainteresowań), humanizm, reformacja (rozbicie uniwersalizmu jednej religii w Europie). Odkrycia geograficzne - zwrot ku wartościom doczesnym. Rozwój sztuk...
Oświecenie w Polsce.
Oświecenie - to okres w historii literatury i kultury polskiej. Obejmuje lata panowania Stanisława Augusta (1764-1795), ale okres wstepny datuje sie od ok. 1740, zaś faza schyłkowa, tzw. klasycyzm postanisławowski, trwał do ok. 1830,...
Referat o Oświeceniu.
„Miej odwagę posługiwania się własnym rozumem” Nazwa „oświecenie” wywodzi się od prastarej i rozpowszechnionej w różnych kulturach metafory światła, znanej zwłaszcza z języków wierzeń religijnych. W Biblii światłość przeciwstawiona ciemności...
Wzorce osobowe okresu Renesansu.
Literatura okresu renesansu stworzyła kilka wzorców osobowych: wzorowego ziemianina, idealnego dworzanina i prawdziwego patrioty. Postać wzorowego ziemianina zawarł w swym "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaj Rej. Utwór daje obraz...
Fazy Oświecenia
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Wzorce osobowe epoki średniowiecza odbiciem idei epoki
Epoka średniowiecza ukształtowała kilka poglądów, którym ludzie tej epoki podporządkowali swoje życie. Poglądy te związane były z wiarą i z Bogiem. Według teocentryzmu centrum zainteresowań i uwagi człowieka stanowił Bóg. Augustynizm ujmuje...
