Oświecenie w Polsce.
W Polsce oświecenie zaczęło się około roku 1740, kiedy to założono Collegium Nobilum. Właściwy rozwój przypada na lata 1764-1795. W tym okresie rozwinęły się kontakty kulturalne Polski z Europa zachodnia. Do naszego kraju docierało coraz więcej...
Walterskotyzm.
Każdy artysta tworząc korzysta z wcześniejszych zdobyczy sztuki. Malarz studiuje szkice wybitnych rysowników, albo dokładnie analizuje dzieła, znajdują-ce się w chłodnych salach muzeów. Rzeźbiarz ogląda zimne posągi, wykonane przez antycznych...
Barok.
30. Los człowieka w twórczości Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Daniela Naborowskiego Mikołaj Sęp-Szarzyński żył w tym samym czasie co Jan Kochanowski, gdy zmarł w 1581 roku Kochanowski jeszcze żył (do 1584 roku). Wielu historyków literatury...
Romantyczna namiętność uczuć na przykładach wybranych utworów
Ludzie epoki romantyzmu uważali miłość za najważniejszą wartość. Często powątpiewali w rozum i krytykowali racjonalne postrzeganie świata. Kierowali się sercem, uczuciami i własną intuicją. Świat uczuć był też głównym tematem literatury....
Zasady dramatu antycznego
Cała akcja zdarzenia mieści się w jednym miejscu. W dramacie to, co się działo poza przestrzenią, było relacjonowane - np. przez posłańca - TO JEDNOŚĆ MIEJSCA Wszystko musi rozegrać się w jak najkrótszym czasie. - TO JEDNOŚĆ CZASU Akcja ma...
Typowe cechy sztuki greckiej, helleńskiej i rzymskiej
1. Domy, w których GRECY były budowane z umiarem, wszyscy prowadzili podobny tryb życia nacechowany umiarem. 2. Bogom natomiast wznosili jak najwspanialsze świątynie. 3. Większość rzeźb greckich powstała w związku z potrzebami religijnymi,...
Patroni romantyzmu
Nad całością romantyzmu europejskiego sprawują patronat trzej twórcy, którzy powołali do istnienia wzorce literatury, wrażliwości i stylu życia epoki. Pierwszym z nich jest J.W. Goethe. Nie był on romantykiem i nie cenił romantyzmu, jednak zbliżył...
Romantyczny kanon literacki czytany dzisiaj.
Romantyzm, biorąc pod uwagę literaturę, był zawsze epoką kontrowersyjną. Nie myślę tu tylko o odczuciach uczniów zmuszonych do czytania takich dzieł jak „Kordian”, czy „Pan Tadeusz”, ale o zróżnicowanych zdaniach krytyków literackich badających...
Smutek – kategoria estetyczna Romantyzmu.
1. Wstęp W epoce romantyzmu smutek stał się nieodłącznym elementem wielu dzieł literackich. Bardzo często pojawiał się on w krótkich utworach lirycznych Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza czy Cypriana Norwida. Bez większych problemów można...
Pozytwizm
Pojęcia: Pojęcia: Determinizm- pogląd mówiący, że istnieje kilka czynników, które mają wpływ na kształtowanie człowieka, są to: - rasa i środowisko - moment dziejowy, w którym dana osoba przychodzi na świat Utylitaryzm- miarą człowieka jest jego...
Ludomania modernistów.
Ludomania (chłopomania) to fascynacja wsią i jej mieszkańcami. Inteligenccy mieszkańcy miast, często pozostający w kręgu nastrojów dekadenckich, czuli się zniszczeni, znużeni życiem, a jako remedium na ten stan ducha i ciała poszukiwali świeżości...
Główne tematy i problemy podejmowane przez literaturę pozytywistyczną.
Zasadniczą metodą pisarzy epoki pozytywizmu był realizm, pojmowany jako zasada prawdziwego i wiernego odtwarzania rzeczywistości. Terminem realizm posługujemy się jako nazwą historyczną dominującego w sztuce europejskiej XIX w. prądu odmiana...
Młoda Polska - skrypt.
Młoda Polska 1. Ogólne wiadomości o epoce Granice chronologiczne: 1890 - 1918 (inne periodyzacje: początek: 1887 - objęcie przez Z. Przesmyckiego tygodnika „Życie”; 1884 - data opublikowania II serii „Poezji” Kazimierza Przerwy-Tetmajera;...
Nowożytność - czas rozdarcia.
„Z jednej bowiem strony widzimy człowieka splątanego więzami pospolitej rzeczywistości i ziemskiej doczesności, przyciśniętego potrzebami doczesnymi i niedostatkiem, nękanego siłą potęg przyrody, uwikłanego w materie, zmysłowe cele i zmysłowe...
Problem dziecka w literaturze pozytywistycznej.
Na przestrzeni wieków problem dziecka pojawiał się sporadycznie. Dopiero w pozytywizmie ów motyw został dostrzeżony przez pisarzy epoki. Najwięcej utworów powstało z tak wyraźnie głoszonego przez Johna Stuarta Milla utylitaryzmu, zgodnie z...
Na czym polegała hybrydalność polskiego oświecenia - charakterystyka 3 kierunków artystycznych.
Hybrydalność polskiego oświecenia to zgodne współistnienie trzech prądów literackich; nie było między ich przedstawicielami sporów i polemik, było natomiast wspólne zaspokajanie różnych czytelniczych potrzeb. Trzy nurty artystyczne: Klasycyzm -...
Oświecenie - wiadomości ogólne.
Był to prąd społeczno kulturalny w Europie, zapoczątkowany w drugiej połowie XVII wieku w Anglii i Francji ,w XVIII wieku rozwijał się w innych państwach europejskich. Podstawą ideologi oświecenia była myśl filozoficzna J.Lockea...
Refleksje o człowieku, jego naturze i świecie w poznanych utworach pisarzy Oświecenia europejskiego.
Refleksje człowieku, jego naturze i świecie w poznanych utworach pisarzy oświecenia europejskiego Oświecenie było pierwszą epoką, w której nastąpiły zmiany w postrzeganiu świata i człowieka na tak dużą skalę. Zmieniły się poglądy na niemal...
Nurt tyrtejski w literaturze romantycznej i jego kontynuacje.
Za pierwszego twórcę poezji tyrtejskiej uważny jest Tyrteusz, spartanin; autor ten, za najważniejsze uznawał cnoty związane z wojskiem (charakter samej Sparty); w zachowanym fragmencie wiersza "Rzecz to piękna..." formułuje pewne...
Romantyzm
1. RAMY CZASOWE EUROPA - Początek: koniec XVIII w. - Koniec: 1848 r. - Wiosna Ludów POLSKA - Początek: 1822 r. - wydanie przez Mickiewicza "Ballad i romansów" - Koniec: 1864r. 2. PRZEJAWY ROMANTYZMU W LITERATURZE OBCEJ 2.1...
Każda epoka ma własne cele - Romantyzm.
Twórczość epoka romantyzm nawiązuje do wielu wątków myślowych oświecenia, choć nadaje im odmienny charakter. Romantycy odrzucili materialistyczną wizję świata, intelektualizm i racjonalizm. Apelowali do serca i zapału, nawiązywali do tradycji...
Pozytywizm opis epoki
Pozytywizm to nazwa epoki historyczno - literackiej występującej jedynie w kulturze polskiej (na zachodzie realizm, naturalizm). Pozytywizm to formacja kulturowa stworzona przez absolwentów Szkoły Głównej Warszawskiej, którzy ukończyli ją w latach...
Ewolucja postaw twórczych w okresie Młodej Polski na wybranych przykładach.
Do podstawowych kierunków literackich i artystycznych okresu Młodej Polski należą przede wszystkim symbolizm – którego zwolennicy, posługując się symbolami starali się sugerować uczucia, stany i emocje niewyrażalne słowem. Symboliści często...
Filozofia średniowiecza.
Według renesansu to okres między dwoma epokami – tzn. „tysiąclecie nocy” lub „tysiąc lat wzrostu. System szkolnictwa – szkoły przyklasztorne. Od XII w. Szkoły przykatedralne, pierwsze uniwersytety w 1200r.. Kultura jednorodna, kościelny monopol na...
Barok - pojęcia
Epitet - wyraz określający rzeczownik, przydawka podkreślająca, uwydatniająca charakterystyczną cechę jakiegoś przedmiotu, osoby, stanu; stosowany w celu wzmocnienia plastyki opisu oraz dla jego emocjonalnego zabarwienia. Oksymoron -...
Czy warto czytać filozofów Oświecenia?
Powszechnie wiadomo, iż poglądy młodych ludzi, nieprzystosowanych jeszcze w pełni do życia w społeczeństwie dorosłych, są narażone na działanie wpływów z otoczenia. Dlatego też, każda matka próbuje od najwcześniejszych lat wpoić swemu dziecku...
B. Prus "Faraon".
Ramzes XIII to jedna z głównych postaci książki Bolesława Prusa pt. „Faraon”. Akcja książki toczy się w 11 wieku p.n.e. w okresie panowania dwudziestej dynastii Faraonów. Główny bohater jest czwartym synem Faraona Egiptu, matką jego była...
Teorie filozoficzne uczonych zachodnioeuropejskich.
John Stuart Mill - przedstawiciel empiryzmu, Herbert Spencer - twórca filozofii ewolucjonizmu - twierdził, że rozwojowi podlega cały wszechświat a przemiany dokonują się stale i stopniowo. Henryk Tomasz Buckle - autor "Historia i dzieła...
Twórczość okresu Sejmu Wielkiego.
PUBLICYSTYKA PATRIOTYCZNA, DZIAŁALNOŚĆ I PROGRAM SPOŁECZNO-POLITYCZNY STANISŁAW STASZICA. Stanisław Staszic swoje poglądy i program społeczno-polityczny zawarł między innymi w poniższych utworach. "Uwagi nad życiem Jana...
Charakterystyka Pozytywizmu.
Rok 1864: jedna z najtragiczniejszych dat w naszej historii. Upadło powstanie styczniowe. Kraj jest wyniszczony wojną, wielu ludzi zginęło, wielu trafi na Syberię. Dla pokonanych nie ma litości – wystarczy być podejrzanym o sympatie dla powstania,...
Postawa dekadencka i jej konsekwencje.
Scharakteryzuj konsekwencje, jakie za sobą niosła – zarówno w życiu twórców, jak i w literaturze – postawa dekadencka. Prezentacja tematu: Czas u schyłku wieku XIX nie był właściwie okresem na tyle nadzwyczajnym by nazywać go wyjątkowym,...
Wprowadzenie do Oświecenia.
O ile poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, o tyle kolejna zaczerpnęła ją od światła. Ówcześni ludzie mówili o swej epoce jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy "wieku...
Zdaje mi się, że widzę. Gdzie? Przed oczyma duszy mojej - romantyczna twórczość.
Romantyzm od samego początku swego istnienia wywoływał liczne kontrowersje. Poglądy na jego temat, na temat jego twórców były bardzo zróżnicowane. "(...) kręta ścieżka albo raczej podróż, wśród której, jak się komu bliżej zdaje, wolno...
Byronizm, walenrodyzm, prometeizm - wyjaśnij pojęcia, odwołując się do przykładów literackich.
1. Byronizm - termin pochodzi od nazwiska słynnego, oryginalnego twórcy angielskiego romantyzmu lorda Georga Gordon Byrona. Otoczony aurą skandalu, legendą niezwykłości i tajemniczości Byron stworzył w literaturze podobny typ bohatera:...
Biblijne księgi dydaktyczne, a filozofia grecka. Czy mądrość jest zawsze tym samym?
Czym jest filozofia? Co nas w niej tak fascynuje? Nie od dzisiaj zachwycamy się słowami wypowiedzianymi przez tych, którzy tworzyli różnego typu filozofie. Może to świadczyć o tym, że całe nasze życie odgrywa się według jakichś zasad, często tylko...
Jak wielcy twórcy ujmowali temat poezji i poety?
1) Adam Mickiewicz III cz. „Dziadów”. Autor przedstawia nam wielką improwizacje. Jest to obraz poety romantycznego. Konrad to poeta, który wadzi się z Bogiem. Wieszcz patriota, który poświęca się dla narodu (postawa prometejska). Siłą uczucia,...
Charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili : "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy wieku "oświeconym".Przywiązywał...
Pozytywizm - ogólna chrakterystyka.
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budowę i wiedzę o świecie na badaniu...
Średniowieczna hagiografia
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
Omów na wybranych przykładach na czym polega oświeceniowy dydaktyzm.
Oświecenie to epoka wskazująca na to, że jej celem był dydaktyzm—pouczenie. Cała epoka literacka przełomu XVII i XIX wieku postawiła sobie za najważniejszy cel uczyć, bawić i wzruszać. Dlatego większość utworów z tamtych czasów tak wiele...
Człowiek, Bóg i natura w myśli, literaturze i sztuce.
CZŁOWIEK a). W myśli: Układ stosunków społecznych określają ustalone hierarchie stworzone przez system feudalny, oparte na ideałach posłuszeństwa i powinności osób zajmujących niższą pozycję. człowieka traktowanego jednak jako istotę...
Romantyzm.
Romantyzm w Polsce objawił się około 1820 r. i pozornym paradoksem jest fakt, że najwcześniej ukształtował się na uniwersytecie wileńskim, wówczas chyba najbardziej racjonalistycznym w Europie. Kiedy w mury uczelni poczęli napływać wychowankowie...
Romantyzm
TEATR ELZBIETANSKI: scena przednia, tylnia i gorna, występowały duchy i postacie fantastyczne, człowiek wychodzil z info o scenografii, kobiety nie graly (zastepowali ich mlodzi chłopcy przed mutacja), widzowie stali na zadaszonych galeryjkach...
Oświecenie.
OŚWIECENIE (główne) XVIII w. Pojęcia: racjonalizm-rozumowe poznanie świata;akcent położony na samodzielne i krytyczne myślenie ''cogito ergo sum" -kartezjusz krytycyzm-postawa postulująca kontrolę prawdziwości sceptycyzm-obiektwne...
Słowo odrodzenie domaga się uzupełnienia przez dodatkowe informacje. Jeśli odrodzenie, to odrodzenie czego? Co sie wówczas zmieniło?
Odrodzenie inaczej nazywane renesansem to epoka w dziejach kultury europejskiej.Rozpoczęła się w połowie XIV wieku we Włoszech. W innych krajach europejskich dopiero w połowie XV wieku. Za jej koniec uznaje się schyłek XVI stulecia. Swoimi...
W jaki sposób pisarze odrodzenia wyrażali swoją troskę o przyszłość ojczyzny?
Epoka odrodzenia rozwijała się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do ulepszania, modyfikowania istniejącego porządku świata,...
Filozofia średniowieczna.
Kierunki filozoficzne. AUGUSTIANIZM - Kierunek filozof.-teolog. nawiązujący do koncepcji Św. Augustyna z Hippony (354-430). Był oficjalną doktryną chrześcijańską przed tomizmem. Cała filozofia Św. Augustyna była ześrodkowana w BOGU, jedynym...
Charakterystyka Romantyzmu.
Gdy do głosu doszli ludzie rozumni szałem, narodził się romantyzm, epoka buntu. Młodzi romantycy nie akceptują dotychczasowego ładu, buntują się przeciw feudalnemu porządkowi, niewoli politycznej, racjonalizmowi, klasycyzmowi, a nawet -...
Barok
Trumienny portret, specyficzny, nigdzie poza kulturą polską nie występujący typ portretu, związany z sarmackim obyczajem pogrzebowym. Występuje od końca XVI do końca XVIII w. Malowany z reguły olejem na blasze, miał kształt sześcio- lub ośmioboku,...
Publicystyka Oświecenia.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa patriotycznego,...
