Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Pozytywizm - infomacje o epoce.
Teorie filozoficzne uczonych zachodnioeuropejskich. John Stuart Mill - przedstawiciel empiryzmu, Herbert Spencer - twórca filozofii ewolucjonizmu - twierdził, że rozwojowi podlega cały wszechświat a przemiany dokonują się stale i stopniowo....
Biblizmy.
1.Wyjaśnij znaczenie podanych wyrażeń. Czy znasz ich pochodzenie? Jeśli nie, postraj się je ustalić. hiobiowa wieść (Hi 1, 13-19) plagi egipskie (Mt 2, 1-17) ciemności egipskie (Wj 10, 21-22) salomonowy wyrok ( 1 Krl 3, 16-28) syn...
Romantyzm polski pośród romantyzmów europejskich
Romantyzm zaistniał w Polsce w ścisłym kontakcie z tendencjami rozwojowymi literatury europejskiej, ponadto część polskiej literatury tego okresu powstawała na Zachodzie. Warto podkreślić, że – przejmując wzorce z literatury europejskiej (tematy,...
Leonardo Da Vinci i Michał Anioł jak renesansowi humaniści.
Nowe poglądy na świat i życie człowieka, które pojawiły się w Europie, zdobywały sobie w XV w. coraz więcej zwolenników . Znalazły one odbicie w literaturze. Wiele utworów literackich tego okresu opisuje życie ludzi, ich troski i radości. W języku...
Romantyzm w Europie - zmiany społeczne i rewolucje
Romantyzm nie pojawił się jednocześnie we wszystkich krajach Europy. Poprzedzał go okres przejściowy, zwany przeważnie preromantyzmem, który trwał w przybliżeniu od drugiej połowy XVII wieku do pierwszych lat XIX wieku. Narodziny romantyzmu były...
Starożytność - opracowanie epoki.
Filozofia i sztuka starożytnej Grecji i Rzymu. Wyraz filozofia pochodzi od dwóch słów phileo (lubię) i sophia (mądrość). W starożytności termin ten oznaczał całokształt wiedzy racjonalnej. Filozofia grecka zaczęła rozwijać się w VI w.p.n.e.,...
Sceptycy.
KIM BYLI SCEPTYCY? - Grupa starożytnych filozofów, zaprzeczająca możliwości poznania prawdy i postulująca powstrzymywanie się od sądów (z greckiego skeptomai oznacza to „być niezdecydowanym”) – prawda bowiem niedostępna jest dla człowieka. -...
Archetypy mitologiczne, toposy, cechy eposu, cechy dramatu, związki frazeologiczne
Archetypy mitologiczne - Prometeusz- wzorzec zbuntowanego społecznika - Odys - tułaczka, wędrownik - Ikar - Herakles- siła - Narcyz - Edyp- ofiara fatum - Niobe- łzy, smutek - tantal- zuchwalstwo, głód pragnienie - Dionizos -...
Młoda Polska - omówienie epoki
Młoda Polska – tą nazwą odznaczano okres w dziejach kultury przypadający na lata 1890 – 1918. Termin użyty na wzór popularnych w Europie sformułowań dotyczących nowej sztuki np. Młode Niemcy, Młoda Skandynawia, Młoda Francja. Ogłoszony w polskim...
Wiedza o Młodej Polsce.
DEKADENTYZM – postawa światopoglądowa popularna pod koniec XIX w., wynikała z przekonania o schyłkowym charakterze kultury europejskiej, akcentowała zwątpienie w wartości moralne, postęp cywilizacyjny, naukę. Koniec wieku powoduje, że pokolenie...
Kierunki literackie Oświecenia.
Klasycyzm. Znaczenie terminu - klasycyzm ujmuje charakterystyczne cechy antycznej sztuki literatury greckiej i rzymskiej, traktowanych jako doskonały wzór estetyczny, wzór pełnej i harmonijnej egzystencji człowieka. Drugie znaczenie określa...
Patriotyzm i walka o wolność ojczyzny w literaturze romantyzmu
Epoka romantyzmu to okres wytężonej pracy na rzecz zachowania tożsamości narodowej Polaków. Poddawani polityce germanizacji i rusyfikacji Polacy potrzebowali takich twórców jak Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki, którzy swoją twórczością...
Renesans - wiadomości ogólne o epoce
Renesans - okres w historii Europy obejmujący przede wszystkim wiek XV i XVI, okres w historii kultury europejskiej określany często jako "odrodzenie sztuk i nauk" i koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego...
Pojęcia związane z Oświeceniem.
Racjonalizm – wywodzi się od Kartezjusza i eksponuje rolę rozumu w dochodzeniu do prawdy i wiedzy. Najistotniejszą siłą i cechą człowieka według tej koncepcji jest rozum, a przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje należy odrzucić....
Oświecenie - charakterystyka epoki.
Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy wieku...
Hamletyzm.
Hamletyzm wyraża stan psychiki nadwrażliwego człowieka, rozdartego wewnętrznymi rozterkami, zwątpieniami, poszukującej tożsamości. Hamletyzm jest też postawą człowieka niezdecydowanego, wahającego się. Jest to też niezdolność do podejmowania...
Podstawy filozoficzne Oświecenia
Oświecenie nazywano początkowo "epoką rozumu" lub "wiekiem filozofów", a w końcu "wiekiem oświeconym". Nazwa ta utrwalona została w Niemczech. Oświecenia na zachodzie Europy rozwijało się od końca XVII wieku, a w Polsce w drugiej połowie...
Inspiracje filozoficzne w poezji Młodej Polski.
Filozofię zdominowały trzy koncepcje filozoficzne, które, jak się później okazało, miały ogromny wpływ na sposób myślenia ludzi, literaturę i sztukę, a nawet historię. Pierwsza koncepcja to schopenhaueryzm. Jej twórcą był Artur Schopenhauer, a...
Oblicza sarmatyzmu: Potocki - pozytywny, Pasek - negatywny.
Wacław Potocki należy do nurtu sarmackiego XVII w. W swoich utworach porusza problemy polityczne i społeczne Polski, krytykuje pewne ówczesne zachowania. "O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, choć się co rok w granicach swych...
Pozytywizm - ogólna charakterystyka epoki.
Główne cechy ideologii pozytywistycznej: Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował...
Styl romantyczny
Osobną uwagę należy poświęcić próbie scharakteryzowania romantyzmu (romantyczności) jako pewnej postawy ahistorycznej, pojawiającej się w różnych epokach, związanej z tendencjami antyklasycystycznymi. Jeśli chodzi o styl myślenia, romantyzm dąży...
Charakterystyka filozofii Starożytnej Grecji.
Filozofia narodziła się w Grecji i w starożytności nie była uprawiana w żadnych innych krajach. Jedynie Rzymianie kontynuowali osiągnięcia Greków. Sami nie dodali jednak istotnych nowości. W Grecji rozważania filozoficzne rozpoczęły się w VII w....
Omów dydaktyczny charakter literatury polskiego oświecenia
Ludzie oświecenia uważali, że okres w którym żyją jest wiekiem rozumu, umysłu i wiedzy. "Wiek oświecony" przyczynił się do rozwoju filozofii, nauk i przemian politycznych, społecznych i przyrodniczych. Oświecenie wprowadziło przeświadczenie...
Cechy poetyki romantycznej.
Romantyzm wyrósł z opozycji do klasycyzmu, przeciwstawiał się poetyce klasycystycznej, która segregowała gatunki literackie. Romantycy zbuntowali się przeciw wszelkim ograniczeniom formalnym, co przyniosło ogromne zmiany. I tak na przykład...
Romantyzm
Romantyzm: Chronologia: Była to epoka krótkotrwała. Rozpoczęła się Europie zachodniej po upadku Wielkiej rewolucji francuskiej, a trwała do Wiosny Ludów <1789-1848> Wydarzenia historyczne i kulturalne poprzedzające romantyzm nazywane...
Barok - opracowanie epoki
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Młoda Polska - opracowanie epoki.
Mloda polska ? tak zatytulowany był cykl utworow A. Gorskiego publikowanych w 1898 w krakowskim Życiu, nazwa wymyslona i przyjeta przez pisarzy tego okresu. Modernizm poprzez te nazwe artysci manifestowali nowoczesnosc i przelomowosc swej...
Najważniejsze wnioski z analizy dzieł Młodej Polski
1. Koniec wieku XIX: - tytuł dosłowny, ma związek z treścią, -tematem wiersza jest ból duszy, -wiersz jest charakterystyką człowieka końca wieku, zagubionego, bezradnego, poszukującego idei, odrzucający wcześniejsze ideały, człowieka nie...
Prądy i kierunki artystyczne XX-lecia międzywojennego.
Prady i kierunki artystyczne XX-lecia miedzywojennego I Wojna Swiatowa zmienila uksztaltowanie i pozycje panstw europejskich. Duze znaczenie miala takze rewolucja pazdziernikowa w Rosji. Wzbudzila ona nadzieje wsród proletariatu innych panstw,...
Renesans, ramy czasowe, humanizm, reformacja.
Nazwa epoki pochodzi od francuskiego renaissance, co oznacza "ponowne narodziny". W ówczesnym rozumieniu tego słowa chodziło przede wszystkim o ponowne odkrycie antyku, jego filozofii, kultury i sztuki oraz o podkreślenie znaczenia tego...
Filozofia romantyczna - metafizyka, mistycyzm
Cechą znamienną literatury romantycznej jest filozoficzność. Oznacza to nie tylko jej związek z ówczesnymi czy wcześniejszymi systemami filozoficznymi, ale i fakt, że to właśnie literatura stara się dotrzeć do tajemnicy universum, ustalić miejsce...
Konflikt artysty i filistra w literaturze młodopolskiej, czyli co znaczy być artystą.
W epoce Młodej Polski narodził się nowy wizerunek artysty, który pełni w społeczeństwie bardzo ważną rolę, choć często go nie doceniano. Utworami pokazującymi ową rolę artysty są: "Evviva l'arte" Kazimierza Przerwy-Tetmajera, oraz "Confiteor"...
Wstęp do Renesansu.
RENESANS RENESANS TO POWRÓT DO ANTYKU GRECKO – RZYMSKIEGO I ODRODZENIE MYŚLI ŚREDNIOWIECZNEJ. 1. Narodził się we Włoszech. 2. Teocentryzm zostaje wyparty przez humanizm, czyli prąd filozoficzny i literacki stanowiący człowieka w centrum...
Horacjańskie wartości.
Horacy obok Wergiliusza był najwybitniejszym rzymskim poetą. Żył w pierwszym wieku przed naszą erą. Jako pierwszy rzymski poeta osiągnął tak duży sukces. Horacy jest nie tylko autorem swoich dzieł, ale także postawy życiowej zwanej horacjanizmem,...
XX lecie międzywojenne - informacje ogólne
Filozofia Motywacje czerpano z filozofii Nitzchego, jego motywacje do odrzucenia współczesnej kultury uznanej za zdegenerowaną. Zamiast niej Nietzsche ukazywał piękno pogańskiego świata i człowieka mocnego, dynamicznego traktującego życie...
Antyk - opracowanie epoki.
ANTYK 1. Budowa teatru antycznego. Narodziny: V wiek p.n.e. Miejsce narodzin: Grecja, Ateny Czas trwania pierwszych przedstawień: Odbywały się głownie w czasie Wielkich Dionizjów. Ostatnie trzy dni tego święta wypełniały inscenizacje...
Oświecenie - referat.
Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy wieku...
Romantyzm w Polsce
Pojawienie się romantyzmu w literaturze polskiej zwykło się nazywać przełomem romantycznym, obejmuje on niemal dziesięciolecie, w którym kształtuje się nowa literatura i świadomość estetyczna. Romantyzm był wyprawą poza materialny, skończony świat...
Pojęcie naturalizmu w "Chłopach" S. Reymonta i utworach Stefana Żeromskiego.
W powieści „Chłopi” W.S. Reymonta człowiek ukazany jest jako element natury, kierujący się w swoim działaniu przede wszystkim pierwotnymi instynktami i popędami. Przedstawione w „Chłopach” życie mieszkańców Lipiec regulowane było następującymi po...
Powstanie opozycji artysta - tłum w Młodej Polsce.
Dlaczego opozycja artysta – tłum powstała w chwili narodzin kultury masowej? Wskazując przykłady konkretnych biografii artystów, rozważ, czy dzisiaj, w dobie dominacji kultury masowej ta opozycja nadal istnieje. A jak Ty rozumiesz rolę artysty i...
Pojęcia związane z Romantyzmem.
ROMANTYZM – POJĘCIA DO EPOKI ARCHAIZM - element językowy, który został zastąpiony przez nowy element lub wyszedł z użycia na skutek zaniku jego desygnatów. Można wyróżnić archaizm fonetyczny, słowotwórczy, leksykalny. semantyczny, składniowy...
"Polak jest olbrzym, a człowiek w Polaku jest karzeł – jesteśmy karykatury i jesteśmy tragiczna nicość i śmiech olbrzymi…"
Klęska powstania listopadowego spowodowała utratę i tak względnej niepodległości Królestwa Polskiego. W następstwie tego upadku Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, a później również Norwid i Lenartowicz opuścili kraj i udali się na emigrację,...
Nurty Oświecenia.
Kontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją. Do walki z re-formacją w 1531r. został powołany zakon jezuitów. Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg. Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów,...
Duchy, zjawy i widma w literaturze romantycznej
Romantyzm to szczególna epoka, która charakteryzuje się dążeniem ludzi do zgłębienia ich własnej psychiki i odpowiedzi na pytanie o sens życia. Spotykamy się więc z irracjonalizmem, nakazującym poszukiwania prawdy za pomocą środków wymykających...
Oświecenie - pojęcia
Bajka Jeden z podstawowych gatunków literatury dydaktycznej, krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rzadziej rośliny lub przedmioty, zawierająca moralne pouczenie, wypowiedziane wprost lub dobitnie...
Pisarstwo Krasickiego - styl, gatunki, bohaterowie, tematy.
Najwybitniejszy przedstawiciel czasów stanisławowskich, czołowy reprezentant nurtu klasycznego opartego na wzorach francuskich. Charakterystyczną cechą jest rozpiętość gatunkowa jego twórczości. Jest twórcą liryki "Hymn do miłości...
Średniowiecze.
Przedmiotem niniejszego referatu jest literatura, kultura i filozofia średniowiecza. Średniowiecze jest to epoka w historii Europy między V i XV stuleciem. Za datę jej początku uznaje się upadek starożytnego Rzymu w 476r. n.e., a za koniec...
Okres burzy i naporu
Okres „burzy i naporu” Epoki literackie to pewne okresy w historii literatury , w których dominowały określone, podobne do siebie, prądy i konwencje literackie. Można je podzielić przede wszystkim ze...