Europejskość i swojskość Baroku.
„Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.” Słowa pochodzące z księgi Hioba, są jednocześnie tytułem jednego z sonetów Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Ukazuje pozycję człowieka w baroku. Niestałość, niepokój, brak spoczynku we Wszechświecie,...
Poglądy społeczno-polityczne zawarte w pracach Stanisława Staszica.
Stanisław Staszic ur. się w Pile w 1755r, a zmarł w 1826. Pochodził z mieszczańskiej, średniozamożnej rodziny. Został dobrze wykształcony. Po zakończeniu nauki przyjął święcenia kapłańskie. Bardzo jednak interesowały go sprawy kraju. Dał temu...
Oświecenie.
Termin wywodzi się z kultury niemieckiej, jest nazwą epoki w dziejach historii kultury, której rozwój przypada na wiek XVIII (Europa Zachodnia). Jej koniec wiąże się z wybuchem rewolucji francuskiej w roku 1789. Traktowany jest jako pierwsza epoka...
Średniowiecze.
Alegoria- motyw lub zespół motywów w utworze literackim o znaczeniu przenośnym, znaczenie alegoryczne jest przypisane na stałe, zatem alegorie tłumaczy się wjednoznacznie (inaczej niż symbole), np. postać kobiety z opaską na oczach, wagą i mieczem...
Filozofia w Antyku
SOKRATES - Za punkt wyjścia filozofii przyjmował uznanie własnej niewiedzy, stąd jego słynne powiedzenie "wiem, że nic nie wiem". Za najwyższe dobro uważał cnotę, do której prowadzi wiedza, zło, zaś jest wynikiem braku wiedzy i...
Renesans - zagadnienia z języka polskiego.
ODRODZENIE (RENESANS) od 1492 do lat 30-tych XVIIw. RENESANS (fr. renaissance - odrodzenie)- zjawisko odrodzenia literatury antycznej i odnowienia studiów starożytnych. Ośrodkiem zainteresowań był otaczający świat. HASŁO „ Homo sum”...
Gatunki epoki romantyzmu.
· dramat romantyczny · poemat dygresyjny · powieść poetycka · sonet · epopeja · oda · ballada Ballada pierwotnie oznaczała prowansalską ludową liryczną pieśń taneczną, wykonywaną zazwyczaj chóralnie. Charakteryzuje się synkretyzmem...
Dokonaj klasyfikacji literatury średniowiecznej oraz omów jej cechy charakterystyczne.
Polska literatura średniowieczna pozostawała pod silnym wpływem Kościoła. Wiąże się to z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Wcześniej pogańscy Polacy obywali się bez pisma (podobnie jak większość narodów europejskich). Pismo pojawiło się na...
Renesans - synteza epoki.
1.Rozumienie pojęcia "renesans" -termin "odrodzenie" pochodzi od włoskiego malarza, architekta Giorgio Vasari, a rozpowszechniony został przez niemieckiego myśliciela tamtej epoki Jacoba Buckhardt'a, -francuskie "La...
Miłość romantyczna
Romantyczna koncepcja miłości – odwołując się do koncepcji średniowiecznej miłości dworskiej, tradycji platońskiej, neoplatońskiej oraz chrześcijańskiej, a także miłości sentymentalnej – ukazywała miłość jako uczucie łączące ludzi: kochanków,...
Miłość i cierpienie jako ludzkie doznania na podstawie Biblii
Biblia z języka greckiego oznacza księgi i jest jednym z najpiękniejszych dzieł literackich na świecie. Biblię charakteryzuje to, że została napisana przez wielu ludzi. Miłość i cierpienie były doznane na podstawię biblii przez Hioba, Adama i...
Zagadnienia z Pozytywizmu
Zagadnienia z Pozytywizmu filozofia: August Conte "Kurs filozofii pozytywnej" , "O duchu filozofii pozytywnej" - monizm przyrodniczy J.S. Mill "Utylitaryzm", "System logiki" Herbert Spencer...
Romantyzm-wstęp do epoki
OŚWIECENIE -Rozum -Doświadczenie -Wiedza -Zaufanie do uczonych ksiąg -Poszukiwanie źródeł i tradycji w antyku (starożytność) -W sztuce obowiązują reguły klasyczne: harmonia, ład i porządek -Jest to epoka uczona idealna jasna...
Bogaty rozwój twórczości satyrycznej w Oświeceniu, związek z wychowawczymi tendencjami epoki.
Tak bogaty rozwój twórczości satyrycznej jaki zaobserwowano w epoce oświecenia -był niewątpliwie efektem wiary w dominujące w tym okresie wartości. Przypomnę, że umowne ramy czasowe otwierające i zamykające lata trwania tej epoki literackiej w...
Oświecenie.
Oświecenie Informacje wstępne Ramy czasowe Periodyzacja epoki oświecenia, podobnie jak wielu innych okresów dziejów, możliwa jest dzięki analizie przemian gospodarczych, kulturowych i społecznych zachodzących w Europie. Jedną z ważniejszych...
Duchowa koncepcja ojczyzny romantyków
Romantycy, dziedzicząc po poprzednim pokoleniu zniewoloną ojczyznę, usiłując przy tym poprzez spiski ukoronowane powstaniem listopadowym przywrócić jej wolność, dążyli jednocześnie do przeformułowania rozumienia ojczyzny – tak, by odpowiadało ono...
Ogólna charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie - wiek filozofów, wiek rozumu, wiek ludzi światłych, mądrych, wykształconych. Kolebką nowego prądu umysłowego była Europa zachodnia Anglia, Francja i Holandia. Podstawe idei oświeceniowej tworzyły podlądy XVII w. uczonych filozofów....
Program pozytywistów warszawskich.
Aleksander Świętochowski "Praca u podstaw" Autor przedstawił sytuację chłopów po reformie uwłaszczeniowej - nie mogą bez zewnętrznej pomocy stać się zbiorowością świadomych producentów. Ich edukacją winni się zająć światli...
Mity i prawdy o narodzie polskim.
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom...
Natura
Romantycy pojmowali naturę jako żywą samoistną całość (organizm), obdarzoną zdolnością odczuwania. Uważali, że ma ona charakter duchowy, przenikają ją sieci głębokich powinowactw (korespondencji). Wiązali ją z tajemniczością, metafizycznym...
Przeżycia pokolenia.
Pokolenie "porażonych śmiercią" było urodzone około 1920 roku. To pokolenie zwane też jako "Kolumbowie rocznik 20". Jako pierwsi urodzili się w wolniej Polsce, a wkroczyli w wiek dojrzały wraz z wybuchem II Wojny Światowej....
Zagadnienia z Młodej Polski
zagadnienia z Młodej Polski prądy artystyczne: 1) impresjonizm - subiektywizm - synestezja 2) symbolizm 3) ekspresjonizm Edward Munch "Krzyk" 4) estetyzm 5) parnasizm 6) realizm 7) naturalizm filozofia: Artur...
Pozytywizm
Nowela- zwięzły utwór narracyjny, pisany prozą, o wyraźnej akcji i prostej, najczęściej jednowątkowej fabule; wydarzenia z życia bohatera rozgrywają się w krótkim okresie czasu, przy czym autor unika wszelkich komentarzy, szczegółowych opisów...
Księga Hioba
Księga Hioba otwiera zbiór siedmiu ksiąg dydaktycznych. Przewija się w nich motyw mądrości jako daru Boga i drogi do Niego, zaczynającej się od bojaźni Bożej i całkowitego poddania się Jego woli. Szczególny charakter zawdzięczają te księgi...
Postmodernizm filozoficzny.
W kulturze i filozofii II połowy XX wieku, bardzo wyraźnie zaznaczył się wpływ postmodernizmu. Ten kierunek w filozofii współczesnej i ruch kulturalny jest reakcją na kulturę nowoczesną. Nazwa postmodernizmu odnosi się głównie do zjawisk, które...
Jakie nowe elementy do historii sztuki wniosła epoka romantyzmu?
Pod terminem "romantyzm" rozumiemy prąd ideowy, literacki i artystyczny w dziejach kultury europejskiej, przypadający mniej więcej na lata 1820-1860. W sztuce romantyzm oznacza postawę ideową opartą na wierze w ludzki geniusz i...
Oświecenie
Oświecenie- epoka myślenia, zasadnicza role odgrywa rozum, drugą wartością jest natura. Oświecenie tworzy ideologia skierowana przeciwko feudalizmowi, panuje ideał encyklopedności wiedzy- erudyta-człowiek wszechstronnie wykształcony. Trzecia...
Byronizm jako tendencja literacka i ideowa romantyzmu i romantyczny bunt wobec świata.
1) Giaur jako bohater romantyczny - charakterystyka Giaura poznajemy jako młodego, wysokiego, dobrze zbudowanego i przystojnego młodzieńca. Ubrany on był w czarny strój arabski i zawsze jeździł na czarnym koniu. Praktycznie nic nie wiemy o jego...
Zagadnienia z Oświecenia
Zagadnienia z Oświecenia filozofia Oświecenia poglądy epistemologiczne: - racjonalizm - empiryzm David Hume John Looke "Listy o wychowaniu" , "Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego" - człowiek - tabula raza -...
Realizacja w literaturze haseł programowych pozytywistów.
Praca u podstaw, problematyka społeczna wsi, pomoc najuboższym warstwom: "Szkice węglem" - Henryk Sienkiewicz - niewiedza i zacofanie chłopów; nieznajomość własnych praw, ani metod ich dochodzenia w urzędach; ślepe zaufanie do...
Stosunek do przeszłości szlacheckiej w literaturze polskiego romantyzmu.
Jako, że w początkowej fazie romantyzmu nastąpił odwrót od wszelkich przejawów oświecenia, tak więc odstąpiono również od krytyki szlachty; krytyki, bo właśnie ten wątek dominuje, jeżeli w ogóle się pojawia; potem jednak, w wyniku rozwoju wydarzeń...
Romantyzm krajowy
Literatura romantyzmu krajowego, rozwijając się w niesprzyjających okolicznościach – w latach represji popowstaniowych, tłumienia polskiego życia intelektualnego i artystycznego, odcięcia od literatury emigracji i kultury europejskiej – powielała...
Romantyzm
Tradycję szczególną wytworzył dla romantyzmu wiek XVIII. Chodzi tu przy tym zarówno o stosunek romantyków do oświecenia i klasycyzmu, jak i o pojawiające się wówczas tendencje, które można określić mianem preromantycznych (zresztą generalnie...
Młodopolski Antychryst.
Wojciech Gutowski : Królestwo Antychrysta i tęsknota Lucyfera. Oblicza szatana w literaturze Młodej Polski [w:] Stulecie Młodej Polski, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1995. Typologia szatana wg Stanisława Przybyszewskiego : „Szatan jest...
„Czy twórcy XVII wieku przekraczali granice dobrego smaku.” –Rozprawka
Barok był głównym kierunkiem w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej , którego trwanie datuje się na XVI do XVIII wieku. Często się mówi że twórcy owej epoki przekraczali „granicę dobrego smaku”. Moim skromnym zdaniem twórcy baroku nie...
Polska w epoce Oświecenia.
Życie umysłowe i kulturalne w Polsce epoki oświecenia - szkolnictwo, teatr, mecenat króla, czasopiśmiennictwo. MECENAT - Stanisław August jako polityk nie odniósł większych sukcesów, ale jako mecenas kultury przyczynił się do jej znakomitego...
Teoria i praktyka modernistycznego symbolizmu.
Symbol towarzyszy ludziom od wieków. Pierwszym i zarazem najbardziej znanym symbolicznym utworem jest „Apokalipsa św. Jana”. Naszym zadaniem nie jest jednak odgadywanie treści zawartych w „Biblii”, ale przedstawienie na przykładach...
Renesansowa koncepcja człowieka - dcharakteryzuj opierając się na twórczości J. Kochanowskiego, M. Reja i P. Skargi.
Renesans jest epoka barwną i różnorodną. Był tzw. "odskocznią" od szarego, zastraszonego śmiercią i Bogiem śreniowiecza. W odrodzeniu panował antropocentryzm, a więc zainteresowanie człowiekiem i jego potrzebami, czyli wszystkim, co go...
Nirwana - absurd czy konieczność.
W buddyzmie nirwana oznacza: powstrzymanie stawania się, pozbycie się żądzy, wyzwolenie umysłu, całkowite ustanie starości i śmierci. Dosłownie to zanik, zgaśnięcie, jeżeli jednak ten zanik porównać do gasnącego płomienia, to nie zanika on, ale...
Barok - charakterystyka epoki.
Harmonia sprzeczności Ogromny wpływ na kulturę XVI i XVII wieku wywarła kontrreformacja- działania Kościoła zmierzającego do odzyskania dawnego wpływu we wszystkich dziedzinach życia. W 1563 roku zakończył obrady trwający aż 18 lat sobór...
Czułe pochylanie się nad ludźmi skrzywdzonymi przez los w utworach pozytywistycznych.
Problematyka nietolerancji i złego obchodzenia się z ludźmi to główny wątek utworów pozytywistycznych . Są one ukazane w bardzo wyrazisty sposób . Drastyczne wręcz nieludzkie sceny skłaniają nas do czułego pochylenia się nad ludźmi...
Światopogląd i dramaty Wyspiańskiego i Zapolskiej.
Podstawy światopoglądu Wyspiańskiego ukształtowała krakowska szkoła historyczna, przeprowadzająca krytyczną rewizję polskich dziejów, poszukująca mentalnych przyczyn klęsk narodowych. Wyspiański był pod wrażeniem prastarego Krakowa z jego...
Epoka Odrodzenia.
Nazwa Po ciemnych latach Średniowiecza następuje w XV wieku epoka, która jako punkt zainteresowań stawia sobie człowieka. Jest to właśnie Renesans (po polsku: "Odrodzenie"). Po raz pierwszy tego sformułowania (dokładnie ujął to jako...
Program pozytywizmu polskiego na tle sytuacji politycznej i społecznej.
Nazwa pozytywizm została przyjęta z filozofii Augusta Comte'a - francuskiego myśliciela z I połowy XIX w., autora dzieła "Kurs filozofii". Pojęcie pozytywny oznacza to, co realne, pożyteczne, wartościowe, osiągalne i stanowi...
Dziecko w noweli pozytywistycznej.
Epoka pozytywizmu obfituje w nowele wywodzące się z ducha utylitaryzmu. Przedstawiano w nich problemy, losy dzieci i ich punkt widzenia na cały zewnętrzny świat. Ukazywany był obraz dziecka, wyzyskiwanego, cierpiącego, pozostawionego na pastwę...
Specyfikacja Romantyzmu rosyjskiego.
W pierwszej połowie XIX wieku kapitalizm w Rosji rozwijał się bardzo słabo. Istniały w pełni stosunki feudalne. Wszelkie przejawy życia poddane były ścisłemu nadzorowi policyjnemu, najmniejsze ślady wolnej myśli były tłumione w zarodku, rósł ucisk...
Prądy literackie wieku Oświecenia.
W literaturze polskiego oświecenia rozwinęły się trzy prądy literackie: klasycyzm, sentymentalizm i rokoko. Główne przesłanki myślowe znalazły swe odzwierciedlenie w nurtach klasycznym i sentymentalnym. Oświeceniowy klasycyzm, nawiązujący do...
Pojęcia oświeceniowe.
Klasycyzm - wyznaczał poezji cele utylitarne, stawiał przed nią zadania dydaktyczno-moralizatorskie, wyrastające z przekonania o ogromnej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Sentymentalizm - traktował literaturę jako sposób...
Idee narodowowyzwoleńcze w literaturze Romantyzmu.
Przez całą epokę romantyzmu naród polski znajdował się pod zaborami, więc twórcy mieli możliwość zaprezentować w literackiej formie wszystkie idee walki o niepodległość. U Mickiewicza pierwszą ważną pozycją jest "Konrad Wallenrod",...
Nurty Młodej Polski.
Dekadentyzm: • schyłkowość • uważano, iż kultura, cywilizacja i ludzka moralność dążą do upadku w świecie myśli kategoriami zysku i opłacalności • postawa była mieszaniną pesymizmu, zwątpienia w celowość istnienia i negacji nauki, postępu •...