1. Mity i mitologia. Kulturotwórcza rola mitów. Mity i mitologia jako źródła inspiracji dla literatury i sztuki. Mitologiczne motywy i toposy. Mitologia - To zbiór mitów, czyli opowieści Greków (potem także Rzymian) wyrażających wierzenia tej...
Epoka średniowiecza ukształtowała kilka poglądów, którym ludzie tej epoki podporządkowali swoje życie. Poglądy te związane były z wiarą i z Bogiem. Według teocentryzmu centrum zainteresowań i uwagi człowieka stanowił Bóg. Augustynizm ujmuje...
Zdarza się,że czytając nie rozumiesz jakiegoś zwrotu? Czy, wiesz że może on pochodzić z mitologii? Oto wszystkie (no może prawie wszystkie): * pięta Achillesa - słaby punkt * koń trojański - chytry podstęp * syzyfowa praca - ciężka...
Alegoryzm średniowieczny - blisko związany z alegoryzmem bibijnym. Egzempla - przykłady, często moralizujące. Dualizm poglądów - pojmowanie świata w przeciwstawnych kategoriach dobra i zła (np.: BÓG - Szatan), generalnie daje się zauważyć...
Termin „Oświecenie” Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji), wieku...
Średniowiecze to okres w dziejach kultury europejskiej, za którego granicę uważa się na ogół rok 476 (upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego), a za zakończenie rok 1492 (odkrycie Ameryki). Cechą charakterystyczną kultury średniowiecznej był...
W Polsce oświecenie zaczęło się około roku 1740, kiedy to założono Collegium Nobilum. Właściwy rozwój przypada na lata 1764-1795. W 1747 roku Załuscy założyli bibliotekę publiczną. W 1749 Stanisław Leszczyński napisał dzieło pt. "Głos...
WYNALEZIENIE DRUKU Około 1450 r. niemiecki rzemieślnik Jan Gutenberg wpadł na pomysł drukowania książek przy zastosowaniu ruchomych czcionek: na każdej z nich była wytłoczona pojedyncza litera. Czcionki dawały się zestawiać w dowolne słowa, a...
Indywidualizm - to poczucie odrębności i wyizolowanie człowieka, ważna cecha Boh Rom. Irracjonalizm - poglad charakterystyczna dla filozofii Rom, przeciwstawia się racjonalnemu poznaniu świata, nakazuje szukać prawdy za pomocą środków...
Omow idee europejskiego i polskiego oswiecenia ? scharakteryzuj i ocen ich wplyw na proby przeksztalcen ustrojowych, spolecznych i kulturalnych w Rzeczypospolitej XVIII wieku. Do glownych idei oswiecenia zalicza sie krytycyzm, racjonalizm,...
Okres w literaturze polskiej objęty datami 1890-1918 zwykło się nazywać Młodą Polską. Lecz określenie to mimo najszerszego znaczenia nie było jedynym stosowanym dla określenia tej epoki. Wielu twórców opowiadało się za innymi nazwami, starając się...
Jego twórcami byli: Jan Lechoń (właściwe nazwisko - Leszek Serafinowicz), Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Antoni Słonimski oraz Jarosław Iwaszkiewicz. Współpracowali też: M. Jastrun, W. Broniewski, Leonard Okotów - Podhorski, Maria...
Odrodzenie Spis pytań : Objaśnij pojęcia: odrodzenie, humanizm, reformacja Humanizm, racjonalizm i irracjonalizm wyjaśnij pojęcia; z jakimi epokami Ci się kojarzą, omów na przykładach Wzorce osobowe renesansu Różne ujęcia tematyki...
Renesans - odrodzenie, trwał we Włoszech od XIV w. do XVI w., a w krajach północnej Europy od końca XV w. do końca XVI w. (w Polsce od XVI w. do lat trzydziestych XVII w.). Wielcy mistrzowie renesansu - Leonardo da Vinci Mona Lisa, Dama z...
Epoka ta rozpoczyna się około roku 1890. Ogólnie uznaje się za jej początek rok 1891 a dokładnie debiut trzech młodych poetów, między innymi Kazimierza Przerwy Tetmajera. W tym okresie utrwala się nowy układ prądów literackich. Nazwa tej epoki...
Charakter religii rzymskiej i porównanie jej z wierzeniami Greków. W pierwszym okresie bogowie rzymscy byli bezimienni, bezpostaciowi, a także izolowali się od ludzi. Rzymianie przejmowali wierzenia innych narodów lecz ograniczali ilość...
Rousseau Jego hasła znalazły swój wyraz w „Nowej Heloizie”. Powieść epistolarna. Temat: - miłość dwojga kochanków - listy pełne wyznań - on starszy mężczyzna - nie mogą się kochać gdyż ona jest bogatsza, dużo młodsza - nieszczęśliwa...
Dwudziestolecie międzywojenne stanowiło ważny okres kultury polskiej , rozwijającej się w odrodzonym niepodległym państwie. Duża rola silnie wyodrębnionej inteligencji utrwalała elitaryzm kultury , wspierający się ponadto na antydemokratycznym...
1.Zanalizuj motywy nietzscheańskie i schopenhauerowskie w liryce Artur Schopenchauer Założenia filozofii: Życie człowieka jest naznaczone ciągłym cierpieniem i bezbrzeżnym bólem – cierpienie egzystencjalne Najgłębszą istotą świata jest wola...
Sprawdzian z mitów, mitologii Rodzaje mitów: Kosmologiczne-o powstaniu świata Teologiczne- o bogach antropologiczne – o człowieku genealogiczne- o rodach ludzkich Homer- pochodzi z wyspy Chios, Iliada powstała w 9,8wpne. Epos-równoległość...
Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio - rzymskiego,...
Romantyk-człowiek marzyciel, idealista, wierzy w potęgę uczucia, kieruje się intuicją, nawet w brew rozsądkowi. Miłość romantyczna-szczera, od pierwszego wejrzenia, pozbawiona cielesności, nieszczęśliwa, prowadzi często do samobójstwa. Tematy...
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Teatr grecki wyrósł z kultu i był z nim silnie związany. Wywodzi się go z religijnych obrzędów ku czci Dionizosa. Dionizos był bogiem narodzin i śmierci, ale też życia i użycia, był patronem wina i płodności. Wierzono, że Dionizos...
1. RAMY CZASOWE Początek: 1890r. Koniec: 1918r. 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MŁODEJ POLSKI 2.1 Sytuacja kraju Po zrywie wolnościowym w epoce romantyzmu, zmęczony naród skierował się ku filozofii pozytywistycznej. Epoka spokoju i...
Nazwę średniowiecze, czyli "wieki średnie" wprowadzili twórcy następnej w dziejach epoki - renesansu. Określili w ten sposób okres przejściowy, rozciągający się między epoką starożytną, a nowymi czasami odrodzenia. W renesansie uważano...
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Literatura w romantyzmie dążyła do roli przewodniczki narodu, natomiast poeta jego przywódcy. W pozytywizmie również miało to miejsce, aczkolwiek tej epoce podstawą poezji była wiedza, a nie natchnienie. W tamtych czasach prasa była centrum życia...
Oświecenie 1. Ramy czasowe epoki Europa: połowa XVII w. ? koniec XVIII w. Polska: II połowa XVIII w. 2. Oświecenie to prąd kulturowy, którego główną cechą było dążenie do doświadczalnego i rozumowego ujmowania i rozwiązywanie wszystkich...
Biblia jest jednym z ważnych źródeł kultury europejskiej, zarówno w sferze religijno-moralnej jak również w sferze inspiracji artystycznych. Biblia odegrała szczególną rolę w rozwoju piśmiennictwa staropolskiego. Średniowieczna Europa...
Celem mitów było uporządkowanie otaczającej człowieka rzeczywistości. Opisywały one tę jej część, której nie dawało się wytłumaczyć w sposób racjonalny. Dawały też odpowiedzi na najważniejsze dla ludzi pytania. Mity opowiadały, jak powstał świat...
1. Dwa nurty kultury. szlachecki - rodzinność magnacki - wzorowany na dworach zachodniej Europy 2. Cechy kultury dworskiej (magnackiej). umowność, konwenans życia towarzyskiego hedonizm pod przykrywką etykiety dworskiej 3. Sytuacja...
Epikureizm - nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. „Dobro to przyjemność-, czyli brak bólu” wg wyznawców tego nurtu. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia...
W epoce romantyzmu historia nabrała niezwykłego przyspieszenia, stając się udziałem szerokich rzesz. Wiązało się to ze wspomnianymi już wydarzeniami: wojnami napoleońskimi, później z częstymi zaburzeniami rewolucyjnymi i zrywami...
Kultura i historia antyku trwała ponad10wieków.Przed rozwojem i ekspansją kultury gr.rozwijały się inne kultury np.Sumerów(1-wszy poemat epicki”Gildamesz”),Macedończyków(pismo klinowe).Grecy przejęli pismo prasemickie od Fenicjan.Na jego...
Romantyzm i naturalizm to dwa kierunki w literaturze, które przyrodzie wyznaczyły ważną rolę. Służyła ona jako tło element kompozycji, tworzyła nastrój była wielokrotnie głównym tematem utworów i wyrazicielem uczuć i przeżyć podmiotu lirycznego....
Daty trwania: 1918 (koniec I WŚ) – 1939(początek II WŚ) [-‘45](koniec II WŚ) Sytuacja polityczna w Polsce: Polska odzyskuje niepodległość, dwie fazy dwudziestolecia międzywojennego: - faza jasna (pierwsze 10lat) – dominuje nastrój radości i...
Oświecenie to okres w historii literatury i kultury polskiej. Obejmuje lata panowania Stanisława Augusta (1764-1795), ale okres wstępny datuje się od ok. 1740, zaś faza schyłkowa, tzw. klasycyzm postanisławowski, trwał do ok. 1830, współistniejąc...
Prawdziwa sztuka nigdy się nie starzeje. Po tysiącach lat nie straciły swej urody hymny biblijne, ani eposy Homera, ani też Horacy, mimo że już nieraz ogłaszano śmierć klasyki. Mistrz pieśni Kwintus Horacjusz Flaccus nie zaczynał swego pisarstwa...
I. Informacje ogólne Nazwa antyk pochodzi od łacińskiego słowa antiquus i oznacza dawny. Za początek antyku (inaczej starożytności) przyjmuje się przełom wieków IX i VIII p.n.e., za koniec - okres pomiędzy IV a VI wiekiem n.e., najczęściej...
Nić Ariadny - Rozwiązanie trudnego problemu, sposób na jego rozwiązanie. Koń Trojański - podstęp Pięta Achillesa - słaby punkt Być między Scyllą a Charybdą - sytuacja bez wyjścia Ikarowe loty - plany które zazwyczaj kończą się tragicznie...
- Filozofia, tendencje, grupy poetyckie, nazwa, atmosfera epoki. XX lecie MIĘDZYWOJENNE NAZWA EPOKI XX-lecie międzywojenne- 1918-1939 okres między dwoma wojnami (I i II światową), okres międzywojenny. Okres krótki, ale za to obfitujący w...
1. Wkroczenie wojsk szwedzkich do Polski latem 1655, w liczbie ok. 40 tys. (Wielkopolska) 2. Kapitulacja: - wielkopolskiego pospolitego ruszenia pod Ujściem, 25 lipca 1655 - poddanie Poznania Szwedom, pod wpływem Krzysztofa Opalińskiego,...
I. Kultura średniowiecza. 1. Ramy chronologiczne: a) Europa (V-XVw.) upadek cesarstwa zachodniorzymskiego (476r.), zdobycie Konstantynopola przez Turków (1453r.) faza wczesna (V-Xw) faza dojrzała (XI-XIIIw) faza schyłkowa, jesień...
W przeciwieństwie do epoki renesansu ("Żywot człowieka poćciwego", "Dworzanin polski") w epoce oświecenia brak jest utworów, które bezpośrednio wskazywałyby ideał człowieka i obywatela. Cechy wzorowego Polaka oswieceniowi...
Bajronizm - tajemniczy, melancholijny, samotny, buntowniczy, protestujący przeciwko światu, gdyż w jego życiu dzieje mu się krzywda. Wallenrodyzm - od bohatera poematu Mickiewicza - postaw jednostki, która w imię wyzwolenia podejmuje walkę z...
W XVIII wieku wśród szlachty panowało ogólne przekonanie, że pochodzi ona od starożytnego plemienia Sarmatów. Był to lud zamieszkujący od I w. p.n.e do IV w. n.e tereny Ukrainy. Sarmatyzm był odmianą kultury obejmującą; światopogląd , zachowanie,...
Biblia jest źródłem kultury europejskiej. 1. Co oznacza słowo Biblia? Słowo Biblia pochodzi od greckiego biblios i dosłownie oznacza "księgi". 2. Kiedy powstała Biblia? Stary Testament: XIX - I w. p.n.e. Nowy Testament: 51 - 96 r....