profil

Omów dydaktyczny charakter literatury polskiego oświecenia

Ostatnia aktualizacja: 2022-10-13
poleca 85% 747 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Ludzie oświecenia uważali, że okres w którym żyją jest wiekiem rozumu, umysłu i wiedzy. "Wiek oświecony" przyczynił się do rozwoju filozofii, nauk i przemian politycznych, społecznych i przyrodniczych. Oświecenie wprowadziło przeświadczenie człowieka o sile i możliwościach poznawczych rozumu, o randze nauki i oświaty. Dlatego też możemy powiedzieć, że literatura tej epoki miała charakter dydaktyczny. Jednym z ważniejszych twórców, który tworzył właśnie z tą myślą był Ignacy Krasicki. Jego utwory są typowo wychowawcze, a jednym z gatunków, który miał na celu pouczenie czytelnika były bajki. Tym czym dla Jana Kochanowskiego były fraszki, tym dla Krasickiego były właśnie bajki. Utwory te mają na celu wyśmiewanie licznych wad ludzkich, takich jak głupota czy pycha. Człowiek w bajkach Krasickiego został ukazany jako istota błądząca i popełniająca błędy. Za pomocą dużej dawki humoru autor nauczał i wychowywał swojego czytelnika. Sprawiał, że czytając dany utwór zastanawialiśmy się nad swoim postępowaniem, które nie zawsze było dobre. Bajki Stanisława Trembeckiego również pełniły funkcję dydaktyczną i odbywało się to na podobnej zasadzie jak u Krasickiego.

Satyry również możemy zaliczyć do gatunków literatury dydaktycznej. Utwory te mają z założenia krytyczny stosunek autora do tematu jaki w nich przedstawia. Właśnie ten negatywny, ośmieszający stosunek pomagał (i pomaga) zrozumieć człowiekowi błędy jakie popełnia, bądź postawy jakie reprezentuje. Satyry pisał Krasicki (np. "Świat zepsuty", "Pijaństwo" i nieco inna "Do króla") i Adam Naruszewicz (np. "Chudy literat").

Poemat "Monachomachia" Krasickiego również spełnia funkcję dydaktyczną. Komizm zawarty w utworze oprócz tego, że bawi to uczy zarazem. Oświeceniowa zasada brzmi, cyt.: "I śmiech niekiedy może być nauką,
Kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa"

W poemacie Krasicki nie atakuje konkretnych osób, czyli mnichów, ale ich przywary, wady i ułomności. Z utworu można wyciągnąć wnioski, co świadczy o spełnieniu przez niego funkcji dydaktycznej.

"Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki" Krasickiego to dzieło przedstawiające wzorowego oświeconego obywatela – Mikołaja. Dzieje tytułowego bohatera, który w wyniku przemiany jaką przechodzi staje się mądrym realistą, a zarazem wzorowym obywatelem, spełniają funkcję dydaktyczną. Jego pozytywna przemiana może być dla nas wzorem.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty

Teksty kultury