Kazda kolejna epoka powstaje z "fundamentow" epok poprzednich. Lecz kazda epoka jest wyjątkowa.Jednym z przykladow poezji "Mlodej Polski" jest wiersz Kazimierza Przerwy - Tetmajera "Melodia mgiel nocnych". Tematem wiersza jest krajobraz:...
62. RAMY CZASOWE Początek: 1890 r. Koniec: 1918 r. 63. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MŁODEJ POLSKI 63.1 SYTUACJA KRAJU Po zrywie wolnościowym w epoce romantyzmu, zmęczony naród skierował się ku filozofii pozytywistycznej. Epoka spokoju i łagodności...
1. GRANICE CHRONOLOGICZNE daty rozpoczynające i kończące okres MP mają charakter umowny; data początkowa: rok 1890 (debiuty poetów nowego pokolenia, m.in. K. Przerwa-Tetmajer); data końcowa 1918 (Polska po ponad 100-letniej niewoli odzyskuje...
Młoda Polska – polska odmiana modernizmu w literaturze, muzyce i sztuce polskiej przypadającego na lata 1890 - 1918. Nazwa tego prądu artystycznego jest analogiczna do np. Młodych Niemiec lub Młodej Skandynawii Autoportret Stanisława...
Utwór „Evviva l’arte" Kazimierza Przerwy – Tetmajera rozpoczyna się od entuzjastycznego wykrzyknienia "Niech żyje sztuka". Kolejne wersy mówią, że życie człowieka biednego jest nic nie warte. Ubodzy zupełnie się nie liczą, przynajmniej w oczach...
"Gdzie jest człowiek, tam jest i sztuka." Stanisław Ignacy Witkiewicz Światopogląd końca XIX wieku opierał się głównie na filozofii Schopenhauera i Nietzschego. Człowiek pragnie szczęścia, dąży do niego i nigdy go nie osiąga. Całe życie...
Najważniejsze dzieło Stanisława Reymonta – "Chłopi" to scenka rodzajowa z życia społeczności wiejskiej przełomu wieku XIX i XX. Społeczność tę tworzą chłopskie rodziny, których wizerunek z wieloma detalami jest doskonale pokazany w powieści....
Tragikomedia – przemieszanie właściwości tragedii i komedii. Tragedia Tragiczne losy bohaterów, katastrofa życiowa - nieślubna ciąża Hanki - eksmisja lokatorki - porażka Zbyszka – mężczyzna staje się marionetką - głupota prowadzi...
Wszyscy ci, którzy przetrawili ta jakże nudząca lekturę zapewne mają mieszane uczucia co do głównej bohaterki tego dramatu, czyli Pani Dulskiej. Była to kobieta pochodząca z dobrego domu, mająca bardzo rygorystyczne zasady. Nienawidziła, jeżeli w...
1. Jakie relacje łączyły: Macieja Boryne i Józkę (ojciec-córka) Hanka i Antek (żona-mąż) Dominikowa i Jagna (matka-córka) Jagna Paczesiówna Jędrek (siostra-brat) Jędrek i Szymek (brat-brat=bracia) Kowal i Maciej – (Kowal+Magdalena – to córka...
1. RAMY CZASOWE Początek: 1890r. Koniec: 1918r. 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MŁODEJ POLSKI 2.1 Sytuacja kraju Po zrywie wolnościowym w epoce romantyzmu, zmęczony naród skierował się ku filozofii pozytywistycznej. Epoka spokoju i...
Inspiracją Stanisława Wyspiańskiego do napisania utworu były autentyczne wydarzenia , zaślubiny - poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny - chłopki. Takie mieszane klasowo małżeństwa były wyrazem pewnej mody - tzw. chłopomanii, panującej w...
Biografia Jana Kasprowicza stanowi jeden z najoczywistszych dowodów faktycznego awansu kulturalnego warstwy chłopskiej w okresie Młodej Polski. Az do drugiej polowy wieku XIX autorzy wywodzącej się z tej warstwy pozostawali zazwyczaj w kręgu...
Jan Kasprowicz - Poeta, dramaturg, krytyk, tłumacz przedstawiciel Młodej Polski. Urodził się 12 grudnia roku 1860 w Szymborzu na przedmieściach Inowrocławia. Był synem niezamożnych włościan, analfabetów. Uczył się w pruskim gimnazjum w...
Rozdział 1 Pewnego jesiennego dnia stara Agata wyruszyła na coroczną tułaczkę. Przy polnej drodze spotkała ks. dobrodzieja, który nadzorował pracę swego parobka. Wiosną i latem staruszka mieszkała u swych krewnych Kłębów, pomagając im w...
Powieść sytuuje się na pograniczu realizmu, naturalizmu i symbolizmu. Dzieło Chłopi to najbardziej znane polskie dzieło o wsi. Wydanie książkowe – rok 1904. Za Chłopów Władysław Stanisław Reymont otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Czas i...
Obraz pt. "Dziwny ogród", którego autorem jest Józef Mehoffer został wykonany techniką olejną, ma znaczenie symboliczne. Przedstawia on rozbawionych ludzi podczas spaceru w ogrodzie. Na pierwszym planie widoczny jest mały, nagi chłopiec, o...
TEMATYKA A) ucieczka przed samym sobą (próby poradzenia sobie człowieka z przeszłością). Powieść o ponoszeniu konsekwencji swoich czynów B) różnica pomiędzy marzeniami a rzeczywistością (Jim marzy o karierze marynarza a rzeczywistość...
Narrator. Któż jak nie on wprowadza czytelnika w świat stworzony przez autora? Kto wie więcej o wydarzeniach lub przeżyciach wewnętrznych bohaterów? Autor narratorem może uczynić każdą z postaci jak również pozostawić go jako wszechwiedzącego i...
Na podstawie podanego fragmentu „Chłopów” Władysława Reymonta rozważ, jak narracja służy eksponowaniu przeżyć bohatera i mentalności ludowego bohatera. Narracja (łacińskie narratio) to wypowiedź monologowa prezentująca ciąg zdarzeń...
Stanisław Wyspiański urodził się 15 stycznia 1869 w Krakowie, zmarł 28 listopada 1907 tamże. Był dramatopisarzem, poetą, malarzem, reformatorem teatru. Syn Franciszka, rzeźbiarza, od 1880 r. wychowywał się u krewnych K. i J. Stankiewiczów. Uczył...
Hanka (Bylica z domu) jest żoną Antka Boryny, matką kilkorga dzieci. Pochodzi z ubogiej rodziny, nie wniosła nic w posagu mężowi, co często było jej wypominane Poznajemy ją jako kobietę pokorną, cichą, absolutnie poddającą się woli męża....
W okresie Młodej Polski nastąpił intensywny i wszechstronny rozwój sztuk plastycznych, chociaż w dziedzinie tej nie sformułowano jednolitego programu artystycznego. Szczególnie bujny był rozkwit malarstwa, zarówno kontynuującego narodowe...
Brunet średniego wzrostu, ma ponad 50 lat, jest wdowcem, mieszka w Monachium. Jest wybitnym prozaikiem, autorem m.in. epopei prozą o życiu Fryderyka Pruskiego, powieści, rozprawy o Duchu w sztuce; istotą jego pisarstwa jest moralizm, surowość,...
Artur Schopenhauer był filozofem zajmującym specjalne miejsce w historii filozofii europejskiej. Był on niemieckim filozofem, który urodził się i mieszkał w Gdańsku. Tworzył w pierwszej połowie XIX stulecia, jednak jego filozofia stała się...
Ma 58 lat. Najmożniejszy pan we wsi. Dobrze prowadził gospodarstwo, znał się na tym. Potrafił to robić. Cieszył się szacunkiem i poważaniem. Miał autorytet, który zdobył jako dobry gospodarz. Przychodzono do niego po rady. Bardziej niż do rodziny...
Joanna Podborska to jedna z postaci powieści Stefana Żeromskiego pod tytułem "Ludzie bezdomni". W utworze poznajemy ją jako dwudziestotrzyletnią pannę, przyjaciółkę pani Niewadzkiej, guwernantkę Natalii i Wandy Orszeńskich. O przeszłości...
Zacznę tym razem od spraw natury formalnej. To już trzynaste zadanie domowe z języka polskiego pisane na komputerze! Pragnę podziękować za trud jaki Pani Profesor włożyła w sprawdzanie tych zadań, a zwłaszcza nieprzeliczonej ilości błędów...
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940) Życiorys Kazimierz Przerwa-Tetmajer urodził się 12 lutego 1865 roku w Ludźmierzu (Podhale), zmarł 18 stycznia 1940 roku w Warszawie. Był poetą, powieściopisarzem, nowelistą, dramaturgiem. Syn Adolfa,...
Krzywda, cierpienie i towarzyszące im wybaczenie to uniwersalne tematy literackie. Motyw krzywdy, cierpienia i wybaczenia możemy dostrzec w wielu lirykach młodopolskich. Motywy te rozważają w swych wierszach tak wielcy poeci tamtego okresu, jak...
Leopold Staff "Przedśpiew" (fragment) Czciciel gwiazd i mądrości, miłośnik ogrodów, Wyznawca snów i piękna i uczestnik godów, Na które swych wybrańców sprasza sztuka boska: Znam gorycz i zawody, wiem, co ból i troska, Złuda miłości,...
Gabriela Zapolska (1857-1921) Życiorys Gabriela Zapolska, właściwie Maria G. Janowska, z Korwin-Piotrowskich; inne pseudonimy: Józef Maskoff, Walery Tomicki; urodziła się 30 marca 1857 r. w Podhajcach pod Łuckiem, zmarła 21 grudnia 1921...
Zapewne trudno ci teraz w to uwierzyć, ale Ludzie bezdomni pomimo wielu mankamentów, które dziś irytują uczniów, stali się powieścią kultową dla młodzieży przełomu wieków XIX i XX. Książkę tę czytano z wypiekami na twarzy, pochłaniano ją,...
O modernizmie "Ludzi bezdomnych" świadczy: 1. Nowoczesny typ narracji: - opowiadanie w trzeciej osobie, ale przybierające formę nacechowaną personalnie, czyli eksponującą przeżycia głównego bohatera, to z jego perspektywy oglądamy: Paryż,...
Epoka Młodej Polski określana jest też mianem modernizmu od moderne - nowoczesny lub neoromantyzmu pokrewieństwo z romantyzmem. Powieści tej epoki nie dają tak szerokiego i plastycznego obrazu społeczeństwa, jaki dawały powieści poprzedniego -...
Miasto wyśrubowało się w ziemię pięściami walczącego marzenia Człowiek odziany w walce upału zamieszkał w swojej własnej dłoni Niebo: karta tytułowa zaginionej książki Charakterystyczny dla awangardy sposób przedstawiania...
Co się może stać między ustami, a brzegiem pucharu ? Odległość jest bardzo mała, lecz może się zdarzyć zadziwiająco dużo. Podobnie jest w życiu. W bardzo krótkim czasie może wydarzyć się wiele sytuacji odmieniających nasze życie zupełnie....
Kierunki FILOZOFICZNE: nietzscheanizm, schopenhaueryzm, bergsonizm. ARTYSTYCZNE: symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, dekadentyzm, naturalizm. FILOZOFICZNE NIETZSCHEANIZM : twórca Fryderyk Nietzsche. Nietzscheanizm -...
Literatura wieku XX podjęła wiele tematów: wojny, systemy totalitarne, egzystencjalizm, etyka, losy świata i człowieka oraz inne. W tym wszystkim nie zginęła miłość, choć często nie jest głównym a jednym z wielu równoległych wątków. Dzieje...
Utwór pt. "Hymn do Nirwany" Kazimierza Przerwy-Tetmajera już w tytule jawi się jako podniosły i pochwalny, a adresat ukazuje zafascynowanie autora filozofią Schopenchauera. Podmiot liryczny będzie więc oczekiwał pojawienia się stanu Nirwany,...
1. Ramy czasowe Za początek epoki przyjęto datę 1891 r. (wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera), której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec - 1918 r., czyli rok odzyskania przez Polskę...
Ramy czasowe : Za początek epoki przyjęto datę 1891 r. (wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera), której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec - 1918 r., czyli rok odzyskania przez Polskę niepodległości....
Ramy czasowe Za początek epoki przyjęto datę 1891 r. (wydanie pierwszego tomu poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera), której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec - 1918 r., czyli rok odzyskania przez Polskę...
Wybrałem temat: „Kraków miasto magiczne – Stanisław Wyspiański”, bo daje mi on możliwość zaprezentowania moich fascynacji i ukochanym miastem, i ukochanym twórcą. Kto choć raz był w Krakowie, musi przyznać, że miasto bazyliszków, smoków, mistrza...
Wiersz "Mieszkańcy" Juliana Tuwima zaliczany jest do poezji skamandryckiej pochodzi z tomu "Biblia cygańska". Utwór jest portretem miasta, w którym podmiot liryczny wyraża swoje wrogie nastawienie wobec jego...
GENEZA Inspiracją do napisania "Chłopów" była "Ziemia” Emila Zoli Czas powieści - nie jest dokładnie określony - są to najprawdopodobniej ostatnie lata XIX w. - akcja rozgrywa się w przeciągu 10 m-cy, zaczyna się we wrześniu, a kończy...
Sonet Kazimierza Przerwy – Tetmajera "Nie wierzę w nic" jest typowym przykładem twórczości dekadentyzmu, dominuje tu nastrój rozczarowania, bezsensu, goryczy. Już pierwsze słowa utworu: "Nie wierzę w nic, nie pragnę niczego na świecie, wstręt...
Tematem utworu Kazimierza-Przerwy Tetmajera zatytułowanego "Evviva l'arte" jest apoteoza sztuki. Wiersz Przerwy-Tetmajera jest przykładem liryki pośredniej, podmiot liryczny nie wyraża swoich emocji. W tym silnie zsubiektywizowanym utworze...
A to Polska właśnie. Postać: Poeta, do Panny Młodej; akt III, scena 16. A tu pospolitość skrzeczy. Inne wersje: często przekręcane na a tu rzeczywistość skrzeczy Postać: Poeta do Gospodarza; akt I, scena 24. ale Świętości...