Narracja służy eksponowaniu przeżyć i mentalności ludowego bohatera "Chłopi"

Na podstawie podanego fragmentu „Chłopów” Władysława Reymonta rozważ, jak narracja służy eksponowaniu przeżyć bohatera i mentalności ludowego bohatera.

Narracja (łacińskie narratio) to wypowiedź monologowa prezentująca ciąg zdarzeń uszeregowanych w jakimś porządku czasowym, powiązanych z postaciami w nich uczestniczącymi oraz ze środowiskiem, w którym się rozgrywają.

W podanym fragmencie utworu Władysława Reymonta „Chłopi” narracja przybrała formę opisu, ponieważ na pierwszy plan wysunięte jest zjawisko statyczne, rozmieszczone w przestrzeni. Narracja służy tu eksponowaniu przeżyć i mentalności głównego bohatera.

Przedmiotem opisu jest wiosenny pejzaż widziany oczami Agaty. Nastrój w naturze współgra z nastrojem bohaterki. Jej serce „roztrzęsione radością i wielce czujące”, dusza, która wyrywa się by lecieć, są efektem podziwu wspaniałej wiosennej panoramy. Widok jest cudowny, Agata upaja się nim. Jest tak zachwycona, że zapomina o całym świecie. Oddaje się pod panowania jego czaru. Każdy element krajobrazu wzrusza ją i ciekawi. Kobieta wzywa Jezusa, pada na kolana i modli się, żre „spragnionymi oczyma tę ziemię kochaną, tę ziemię świętą”. Są to gesty, które podkreślają jej wdzięczność i są podziękowaniem dla Boga. Narrator przedstawia wiosnę jako „Bożą wysłanniczkę, łaski i miłosierdzie czyniącą”, co utożsamia Boga ze wspaniałością, szczęściem i dobrobytem.

W podanym fragmencie występuje narracja odautorska (trzecioosobowa), opowiadacz jest ukryty za światem przedstawionymi rozwija o nim relację. Ma wgląd w odczucia i emocje. Z wnikliwością przygląda się bohaterce. Jest wszechwiedzący. Stylizowany jest na wiejskiego gadułę, którego sposób myślenia, język i wyobraźnia mają cechy mentalności chłopskiej. Opisuje on barwnie, z zaangażowaniem emocjonalnym. Naśladuje naturalny tok mowy, używając zdań wielokrotnie złożonych współrzędnie. Posługuje się także stylizacją młodopolską. Impresjonistyczny narrator posługuje się językiem silnie nacechowanym emocjonalnie. Widać to dzięki nagromadzeniu wykrzyknień i zdrobnień. Buduje obrazy z wyraźną dbałością o ich wartość estetyczną, styl nasyca metaforyką, poetyckością i „Bogatym mówieniem z dużą liczbą epitetów („wszystko błyszczało różaną rosą”, „chlustały zielone pędy i szeleściły listeczki nieśmiałe”, „wiater pieszczący, słodki”). Zadaniem narratora jest eksponowanie charakterystycznego sposobu myślenia i postrzegania przyrody przez bohaterkę oraz uchwycenie jej wrażeń, emocji i odczuć.

W analizowanej części dominuje mowa pozornie zależna, której celem jest ukazania świata w większym stopniu z perspektywy bohaterki, a nie tylko wszechwiedzącego narratora. Umożliwia ona dotarcie do sfery jej przeżyć w ich konkretności i dynamice oraz nadaje postaci ekspresji. Opis przesycony jest określeniami elementów krajobrazu. Występują w nim wyrazy gwarowe „kiej”. „kieby”, „ano”, które Reymont postawił na równi z elementami czystego języka literackiego. Dzięki nagromadzeniu czasowników w czasie teraźniejszym opis jest dynamiczny.

W owym fragmencie pojawienie się natury nie jest przypadkowe. Jej wizja jest odzwierciedleniem religijności Agaty. Zjawiska natury zostają poddane antropomorfizacji, czyli zostają im przypisane zachowania właściwe człowiekowi. Celem tego zabiegu jest pokazanie natury jako żywej istoty, która tak jak człowiek wszystko rozumie i czuje. Dzięki temu powinniśmy łatwiej zrozumieć, że człowiek uzależniony jest od przyrody. Jej ponowne budzenie się do życia jest równoznaczne ze zmianą rytmu życia człowieka, budzi w nim radość i nadzieję...Agata patrzy i opisuje naturę kierując się czynnikami irracjonalnymi, dlatego opis jest tak bogaty, rozbudowany.

Myślę, że eksponowaniu przeżyć i mentalności ludowego bohatera służy synteza trzech wcieleń narratora i trzy style pisarskie, które podporządkowane są kreacji bohaterki. We fragmencie poznajemy nie tylko jej odczucia, wrażenia, ale także jej sposób myślenia. Przedstawiony jest również silny związek z naturą, w której widzi odbicie boskiej dobroci.