Odrodzenie
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Mikołaj Rej - biografia.
Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej. Urodził się w 1505 r. w Żurawnie pod Haliczem. Ojciec przeniósł się z Nagłowic (w Krakowskiem; Mikołaj pisał się: z Nagłowic) na Ruś. W późniejszych latach pisarz majątek rodzinny znacznie pomnożył; pod...
Jan Kochanowski
„Pieśń 3” Jan Kochanowski, znakomity twórca epoki renesansu i prekursor nowej, świeżej myśli w polskiej literaturze, we wszystkich swoich tekstach przedstawiał artyzm języka, składni oraz pomysłowości w doborze formy literackiej do treści...
Jana Kochanowskiego ars vivendi
„Jana Kochanowskiego ars vivendi” Niemożliwym jest znalezienie dwóch identycznych osób. Każdy człowiek jest unikalny i niepowtarzalny. Tak jak każdy z nas ma inny układ linii papilarnych, tak każdy ma inny charakter. Odmiennie podchodzimy do...
Treści istotne dla Reja i Kochanowskiego.
Mikołaj Rej najpełniej wyraził istotne dla siebie wartości w swym dziele "Żywot człowieka poczciwego". W utworze tym Rej podkreśla znaczenie odpowiedniego wychowania dla przyszłego życia człowieka. Mówi, iż młodemu człowiekowi należy wpajać...
Renesans - opracowanie epoki
20. RAMY CZASOWE WŁOCHY Początek: przełom XII i XIV w. Koniec: XVI w. EUROPA Początek: XV w. Koniec: XVI w. 21. PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w...
Postawa pisarzy polskiego Odrodzenia wobec problemów społecznych i politycznych epoki.
W utworach pisarzy polskiego Renesansu poruszane były rozmaite problemy społeczne i polityczne epoki. Często rozważano, jaka powinna być struktura państwa, jego prawa i obowiązki obywateli. Jako pierwszy, problemy tego typu poruszał Mikołaj...
Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia
Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia Odrodzenie to epoka w dziejach kultury, w której "odrodziło się" życie ludzkie w najważniejszych jego przejawach oraz nastąpił "złoty wiek" rozwoju...
Nauki tajemne w Polsce w dobie Odrodzenia
NAUKI TAJEMNE W POLSCE W DOBIE ODRODZENIA Nauki tajemne w Polsce w dobie odrodzenia należy podzielić na te, które związane były z szeroko rozumianymi naukami przyrodniczymi i na te, które pozostawały poza ich obrębem, wywołując rozmaite...
Opracowane pytania na mature ustna (XVIII LO, Wrocław, 2002) - Renesans
Renesans Epoka ta swe początki miała we Włoszech w XIV w. W innych krajach (na północy) zaczęła się pod koniec wieku XV. Jej kres to początek XVI stulecia we Włoszech i jego koniec na północy Europy (nawet do lat 30tych XVII w.) 1....
W jaki sposób literatura polskiego renesansu kształtowała postawy patriotyczne i obywatelskie
Twórcy każdej epoki poprzez swoje utwory wpływają na kształtowanie różnych postaw w społeczeństwie. Taki cel mieli również pisarze i poeci okresu odrodzenia. Największą wartość stanowiła dla nich ojczyzna. Dlatego też w literaturze polskiego...
Sielanka w literaturze polskiej. Omów na znanych Ci przykładach - cechy gatunku.
Sielanka to znana w starożytności idylla lub bukolika; nazwa polska Szymonowica; gatunek synkretyczny, łączy liryki, epiki, dramatu z naciskiem na ten pierwszy; Tematyka związana ściśle z życiem pasterzy, rolników, rybaków i myśliwych; wieś to...
Czy treny J. Kochanowskiego świadczą o bankructwie idei renesansowych?
Uważam, iż utwory Jana Kochanowskiego zwane „Trenami” świadczą o bankructwie idei renesansowych, ponieważ w tej epoce panowały głownie założenia stoickie i epikurejskie oraz platonizm. Autor ten swoim cierpieniem po śmierci ukochanej córki...
„Bajki” Ignacy Krasicki
Pojęcia i zagadnienia Bajka - gatunek literatury dydaktycznej. Jej zadaniem jest wskazywanie uniwersalnych prawd moralnych, stąd historyjka opowiedziana w utworze jest tylko ilustracją prawdy - najczęściej zawartej w końcowym morale. Bohaterami...
Człowieczeństwo nie tyle darem, ile zadaniem!
Człowieczeństwo to nie tylko dar, jaki zesłał nam Bóg, ale przede wszystkim zadanie, przed jakim zostaliśmy wszyscy postawieni. Możemy je interpretować na różne sposoby; powinniśmy po prostu żyć i cieszyć się z tego żywota lub monotonnie i...
Człowieka renesansu recepta na godziwe i szczęśliwe życie. Czy również ty możesz z niej korzystać?
XV wiek był okresem wielkich zmian. Turcy zablokowali Europie szlaki handlowe ze Wschodem, gdy zdobyli Konstantynopol, Krzysztof Kolumb „odkrył” Amerykę, Jan Gutenberg wynalazł druk, dzięki czemu literatura stała się bardziej powszechna. Na...
Kazanie Piotra Skargi do współczesnych
Kazanie Piotra Skargi do współczesnych. Panie posłanki i panowie posłowie, panie Premierze, przedstawiciele rządu ? drodzy Rodacy! Chciałbym przez chwilę poprosić o skupienie i wysłuchanie tego, co mam do powiedzenia, albowiem zostałem poproszony...
Jan Kochanowski - kalendarium
1530 r. - przybliżona data narodzin Jana Kochanowskiego; jego ojcem był Piotr Kochanowski herbu Korwin, a matką Anna, córka Jakuba Białaczowskiego herbu Odrowąż z Dąbrówki Podlężnej 1544–51 r. - nauka w Akademii Krakowskiej 1547 r. -...
Recenzja Sandro Botticelli "Profil młodej kobiety"
Obraz „Profil młodej kobiety” został namalowany przez włoskiego artystę renesansowego Sandro Botticellioego pod koniec XV wieku. Dzieło namalowano farbami olejnymi na drewnie. Malarz użył skromnej palety barw, ale zadbał o szczegóły postaci. Na...
Urszula Kochanowska - zaświaty
Różne wizje zaświatów. Analizując Tren X Jana Kochanowskiego i wiersz Urszula Kochanowska Bolesława Leśmian, zwróć uwagę na portret dziecka oraz kreacje innych bohaterów. „ Treny” Jana Kochanowskiego powstały w epoce renesansu, a więc w epoce...
"Piesn o spustoszeniu Podola" jako przyklad literatury apelatywnej.
"Piesn o spustoszeniu Podola" - poeta przedstawia tragiczne skutki najazdu Tatarow na Podole w 1575 roku. Ziemia podolska zostala spustoszna, a najezdzcy dzielili nad Dniestrem lupy. Wiele bezbronnych dzieci i kobiet dostalo sie do niewoli, gdzie...
Między dworem, a dworkiem- czyli „Elegia XV” Jana Kochanowskiego
Jan Kochanowski był poetą renesansowym, który wiele lat spędził na dworze, jako sekretarz królewski. Służył wiernie królowi podczas burzliwych sejmów, opisywał ważne dla kraju wydarzenia i zajmował się działaniami politycznymi. Nic dziwnego,...
Interpretację trenu XI uczyń punktem wyjścia rozważań dotyczących rozrachunku ze stoicyzmem w twórczości Jana Kochanowskiego
Tren to jeden z gatunków poezji żałobnej ukształtowany w starożytnej Grecji. Jest to pieśń lamentacyjna wyrażająca żal z powodu czyjejś śmierci, rozpamiętująca jego czyny, zalety, zasługi. Tren jako gatunek miał ścisły układ wewnętrzny: pochwała...
Świat i człowiek w twórczości lirycznej Kochanowskiego.
Wszechświat, galaktyka, układ słoneczny, świat, człowiek. Tak wygląda kolejność materii, od mega wielkiej do tej najmniejszej, którą jest człowiek. Jan Kochanowski kierował się w swojej twórczości dwiema najważniejszymi dla niego wartościami,...
Humanistyczne treści poezji Kochanowskiego (człowiek - głośne hasło renesansu, poezja o nim i dla niego)
Rozległe wykształcenie humanistyczne, szerokie zainteresowania Kochanowskiego w pieśniach zawarte są typowe dla wczesnego humanizmu idee epikureizmu przyprawione nieco założeniami stoicyzmu (to z Horacego); charakterystyczne dla humanizmu łączenie...
Koncepcja Boga, życia i świata w twórczości Sępa-Szarzyńskiego
BÓG: ~utwory: "O wojnie naszej...", "O nietrwałej...", Parafraza ps.CXXX ~jedyna nadzieja człowieka uwikłanego w zło świata ~Bóg karzący za zło, ale miłosierny jest "wieczną i prawą pięknością" i jedynym celem miłości człowieka ~"Królem...
Wizerunek Boga w Trenie XVIII i Pieśni XXV
Analizując Tren XVIII i Pieśń XXV postaram się opisać wizerunek Boga oraz relacje zachodzące między Nim a człowiekiem. Określając odbiorcę w obu utworach, można zauważyć, iż w Pieśni XXV jak i w Trenie XVIII podmiotem lirycznym jest podmiot...
Czy Treny Jana Kochanowskiego świadczą o bankructwie ideałów humanistycznych? Rozważ problem wykorzystując interpretację Trenu IX w kontekście pozostałych utworów cyklu.
Jan Kochanowski był wspaniałym artystą i filozofem wyznającym zasadę "złotego środka" - umiarkowanie, stałość sumienia i cnotę. Jego humanistyczny światopogląd najbardziej ujawnia się w cyklu "Pieśni". Jednak śmierć ukochanej córki oraz ból i...
"Człowiek sumienia całego czuje się prawie na swobodzie". Czy istotnie czyste sumienie ma związek z wolnością?
„Serce roście” Jana Kochanowskiego to pieśń zawierająca całą filozofię życia jej autora. Napisał on w niej, że „człowiek sumienia całego czuje się prawie na swobodzie”. Ja się z tym twierdzeniem stanowczo nie zgadzam. Pierwszym z dowodów, jakie...
"Nie wszystek umrę" moje rozważania nad wielkością i trwałością twórczości Jana z Czarnolasu.
Trudno byłoby znaleźć dzieła Jana Kochanowskiego na liście współczesnych bestcelerów. Nieufnie sięgamy po renesansową poezje. Boimy się archaicznego, niezrozumiałego dla nas stylu. Zastanawiamy się, czy poeta żyjący ponad 400 lat temu może mieć...
Opracowanie Epoki
Ad1. Pojęcie renesansu wprowadził wybitny szesnastowieczny włoski malarz, pisarz i architekt, Giorgio Vasari. Chciał w ten sposób podkreślić odmienność nowej epoki od średniowiecza. Odrębność ta polegać miała przede wszystkim na odrodzeniu się...
Znaczenie Mikołaja Reja w literaturze polskiej.
Znaczenie Reja w literaturze polega nie na tym , że jest on pionierem polszczyzny literackiej i " ojcem " naszej literatury narodowej . Rolę pionierów spełnili przed nim literaci mieszczańscy , przede wszystkim Biernat z Lublina . Natomiast...
Jan Kochanowski - największy poeta polski przed Mickiewiczem.
Jan Kochanowski to największy poeta polski przed Mickiewiczem, urodził się w 1530 r. w Sycynie koło Radomia, w woj. sandomierskim. Pochodził z zasobnej rodzinie szlacheckiej. Jego rodzicami byli Piotr Kochanowski (sędzia Sandomierski) i Anna...
Teatr i muzyka odrodzenia
Teatr odrodzenia Średniowieczne misteria o tematyce religijnej, grywano jeszcze (głównie na dworach magnatów i książąt) w początkach odrodzenia. Powstawał także teatr nowy, odpowiadający duchowi tej epoki. Krajem, który dał mu początek były...
Na czym polegają związki literatury renesansu z kulturą antyczną?
W literaturze renesansowej można zauważyć mnóstwo wzorców przejętych z kultury antycznej. Jednym z głównych związków literatury odrodzeniowej z antykiem jest sięganie do filozofii antycznej: stoickiej i epikurejskiej. Do poglądów Epikura...
Wieś w literaturze polskiego Renesansu
Wieś w czasach oświecenia w Polsce miała wysoką wartość, ponieważ w tych to czasach przynosiła ona widoczne, a nawet wysokie zyski. Jednak na jej temat w literaturze wypowiadano się różnie. Poeci ujmowali życie wiejskie na dwa sposoby. Pierwszy z...
Jan Kochanowski jako jeden z niezwykłych nauczycieli których dane ci było poznać na drodze szukania prawd o człowieku i świecie.
Jan Kochanowski niezwykłym nauczycielem oraz ojcem poezji polskiej i dumą wielu pokoleń Polaków.To że śmiało możemy go zaliczyć do grona prekursorów literackich epoki Odrodzenia, trzeba odnieść się do żródeł początkowych.Urodzony w 1530r Jan...
Ksztaltowanie świadomości obywatelskiej w publicystyce renesansowej.
Andrzej Frycz Modrzewski byl typem mysliciela-teoretyka, interesowaly go kwestie spoleczne, a takze zagadnienia z dziedziny prawa, teologii i filozofii. Debiutancka mowa pt. "Laski albo o karze za mezobojstwo" - wykazal duza odwage pogladow;...
"Kochanowski nad zwłokami Urszuli." - obraz Jana Matejki.
Znany Polski malarz Jan Matejko namalował w 1862r. obraz olejny pt. ”Kochanowski nad zwłokami Urszulki”. Obraz przedstawia poetę z Czarnolasu , przeżywającego wielką tragedię spowodowaną śmiercią ukochanej córeczki .Tragedię pogłębia fakt , że...
Geneza kazań.
Geneza Kazań - Kazania, co ciekawe, nie były wygłoszone, mimo że pierwotnie takie było ich przeznaczenie. - Gatunek ten w renesansie należał do specyficznych form literackich, w których najważniejszą funkcję pełniła postać mówiącego,...
Krytyka społeczna w renesansie.
Krytyka społeczna w renesansie. Dlaczego w tej epoce rozwija się nurt krytyczny? Odchodzenie idei średniowiecznych do "przeżytków", krytyka ich, wykazanie ich słabych punktów, dewaluacja idei i ich wypaczanie (odpusty); zmiana punktu...
Konspekt - Jak romantycy rozumieli miłość? Porównaj ich przekonania ze wzorami miłości, które pojawiły się w poprzednich epokach.
Uczuciem na miarę wielkich namiętności romantycznego bohatera była miłość. Równie jak on pełna sprzeczności, zmysłowa i idealna zarazem. Przemieniała człowieka i świat przezeń widziany była miłość wspaniałym uniesieniem, rozkoszą i pasją, w której...
Czy literatura Renesansu miała charakter odtwórczy?
Każda epoka w literaturze korzysta z idei epok wcześniejszych, wychwalając je, czasem krytykując. Zastanawiając się nad szeroko pojętym problemem odtwórczości dojść można do zupełnie abstrakcyjnych wniosków. Bo czy można być oryginalnym, kiedy...
Jan Kochanowski
Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku, zmarł w 1584 roku. Był uważany za największego poetę polskiego okresu Odrodzenia. Studiował na Akademii Krakowskiej, a także na uniwersytetach w Padwie i Królewcu. W latach 1556-59 odbył dwie podróże do...
Czarownice i wróżki w Gofryd albo Jeruzalem wyzwolone
Swego rodzaju osobliwością w wierzeniach ludowych była postać czarownicy. To istota pół demoniczna, wywodząca się z ludzi żywych, a jednocześnie należąca do świata demonów. Posiadała umiejętność posługiwania się czarami, była wspólniczką złych...
Współczesne pokolenie wobec twórczości Jana Kochanowskiego.
Jan Kochanowski był największym polskim artystą epoki renesansu. Początkowo tworzył jedynie w języku łacińskim, ale sławę zyskał jako twórca polskiego języka poetyckiego. Już współcześni ludzie widzieli w nim wielkiego poetę. Nie ma człowieka,...
,,Jak żyć ma człowiek?" Kto, komu, jakich i jak udziela rad w Pieśni XI i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego?
Pieśń XI Jana Kochanowskiego stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: „Jak żyć ma człowiek?” Autor udziela czytelnikowi licznych rad, opierając się nie tylko na własnej wiedzy i doświadczeniu ale również na prądach filozoficznych takich jak stoicyzm i...
Kształtowanie uczuć patriotycznych w polskiej literaturze renesansowej - na podstawie wybranych utworów.
Pojawia się w wielu miejscach Pieśni Kochanowskiego: "o spustoszeniu Podola przez Tatarów", kiedy to Tatarzy napadli na Polskę i uprowadzili 50 tyś. ludzi; pokazując rozpacz i żal z powodu losu Polaków nawołuje do obrony kraju przed...
"Przeto chciejmy wziąć przed się myśli godne siebie" - jakie prawdy zawarte w pieśniach Kochanowskiego uważasz za ważne dla współczesnego człowieka?
Kochanowski poświęca swe utwory głównie postawie życiowej filozofii przez siebie wypracowanej, łączącej elementy filozofii antycznej i jemu współczesnych. Utwory literackie Kochanowskiego są odbiciem wewnętrznych przeżyć autora, są jego...
Rozrachunek renesansowego poety z filozofią stoicką.
"Rozrachunek renesansowego poety z filozofią stoicką" Stoicyzm jako nurt filozoficzny pojawił się w Atenach, pierwszym kosmopolityczny centrum kulturalnym świata, około roku 300 p.n.e Twórcą tego, niezwykle popularnego w...
