Genetyka - powtórka wiadomości
Kwas dezoksyrybonukleinowy - DNA Jeden z dwóch rodzajów kwasów nukleinowych, występujący w jądrze komórkowym jako najważniejszy składnik chromosomów.DNA jest związkiem wielocząsteczkowym, zbudowanym z długich łańcuchów składających się z...
Układ nerwowy człowieka i jego praca
Komórka nerwowa-neuron jest podstawową jednostką budulcową i czynnościową ukł nerwowego. Od ciała (perikarionu) typowej komórki nerwowej odchodzą dwa rodzaje wypustek: krótkie rozgałęzione dendryty i zazwyczaj jedna długa, rozgałęziająca się na...
Funkcje skórki liścia
Skórka - jednowarstwowa, utworzona ze ściśle przylegających do siebie komórek. - chroni wnętrze rośliny przed nadmierną utratą wody, a także przed wnikaniem pasożytów - dzięki aparatom szparkowym możliwa jest transpiracja oraz...
Hormony - definicje
Hormony: substancje wytwarzane w jednych częściach ciała, a wywierające wpływ na komórki, tkanki i narządy w innych częściach ciała. Pobudzają komórki docelowe do swoistej reakcji, u której podłoża leży zmiana metabolizmu komórki. Hormony...
Gospodarstwa ekologiczne
Gospodarstwa ekologiczne to alternatywa dla gospodarstw konwencjonalnych. Zmierzającą one do poprawy jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych i innych produktów rolnych, zrównoważony ekologicznie i ograniczający ingerencję człowieka w...
Plusy i minusy energii jądrowej
Energia jest obecnie bardzo potrzebna ludzkości. Przez wieki zastanawiano się, jakie są najlepsze sposoby jej pozyskiwania. Pierwszym źródłem był ogień. Jednakże nie był on wystarczający, gdyż ludziom potrzebne było coraz to większe pokłady...
Mejoza i mitoza
Mejoza – podział jądra komórkowego, w wyniku którego liczba chromosomów w jądrach potomnych zredukowana zostaje do połowy. Obejmuje 2 podziały, następujące jeden po drugim. Zachodzi podczas tworzenia się komórek rozrodczych u zwierząt lub...
Rosliny nago i okrytonasienne
NAGONASIENNE Liczba gatunków: - około 800 Formy życiowe: - drzewa i krzewy Tkanki: - mniej zróżnicowane - drewno zbudowane z cewek - w łyku komórki sitowe, brak komórek towarzyszących Łodyga: - zdrewniała Liście: - u...
Rośliny okrytonasienne
Magnoliophyta podzielono na dwie klasy: Liliopsida, zwane potocznie jednoliściennymi, oraz Magnoliopsida, nazywane dwuliściennymi Do jednoliściennych należą np. palmy, trawy, storczyki i lilie, a do dwuliściennych m.in. dęby, róże, kaktusy,...
Rośliny zarodnikowe i nasienne - główne tendencje rozwojowe
Rośliny zarodnikowe to takie, które nie wytwarzają kwiatów i rozmnażają sie głównie przez zarodniki. Do roślin zarodnikowych należą glony, mszaki oraz porosty. Rośliny nasienne, nazywane też kwiatowymi, to grupa, w której skład wchodzą 2 typy...
Stawonogi - cechy charakterystyczne
Środowisko: lądowe, wodne (skorupiaki), powietrzne (owady) Cechy - występowanie odnóży połączonych stawowo; - ciało pokryte pancerzem chitynowym; - ciało podzielone na tagmy (części): głowa, tułów, odwłok (u skorupiaków i pajęczaków) -...
Biosynteza białka
Na proces biosyntezy białka składa się: a) Transkrypcja - proces syntezy mRNA na matrycy DNA przy udziale polimerazy RNA. mRNA przenosi transkrybowaną inf. gen z jądra do cytoplazmy zachodzi modyfikacja genów. Wycinane są introny a pozostają...
Układ krwionośny a układ limfatyczny. Cechy i różnice
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
Strunowce
Są grupą licznych gatunków znacznie różniących się między sobą. Strunowce żyją na całej kuli ziemskiej w środowiskach wodnych i lądowych, które wpływają na sposób życia i budowę tych zwierząt. Wszystkie strunowce posiadają szkielet wewnętrzny w...
Mchy i paprocie - budowa i rozmnażanie paproci, rozmnażanie mchu
Rozmnażanie się paproci Na szczycie łodyżki znajdują się organy płciowe. Tu w kropli rosy lub deszczu z organu męskiego przepływa drobniutka, ruchliwa opatrzona wiciami gameta męska do organu żeńskiego, gdzie zespala się z gametą żeńską,...
AIDS - metaplan
Jak jest? - choroba, którą można się zarazić przez kontakt płciowy, krew, w trakcie porodu przez łożysko, z mlekiem matki - jak na razie jest to choroba nieuleczalna (młoda choroba) - mnóstwo ludzi jest zarażonych tym wirusem, najwięcej...
Szczegółowa budowa komórki roślinnej i zwierzęcej
Obecnie jest wiadomo, że wszystkie organizmy żywe zbudowane są z większej lub mniejszej liczby komórek. Występują więc organizmy jednokomórkowe np. bakterie, pierwotniaki lub wielokomórkowe, zbudowane z wielu współpracujących ze sobą komórek....
Elementy strukturalne komórki
Nazwa struktury komórki Budowa Funkcje Występowanie jądro komórkowe podwójna błona jądrowa wnętrze jądra wypełnia kariolimfa, w której znajduje się chromatyna (nici DNA) chromatyna spiralizuje się tworząc...
Glony - charakterystyka
Zielenice (Chlorophyta) 1. Miejsce występowania: zbiorniki wodne (od wody słonej po słodką) Niektóre gatunki żyją na lądzie (na powierzchni drzew, skał i budynków w wilgotnych, zacienionych miejscach). Jeden gatunek przystosował się do...
Naturalne metody antykoncepcji
Naturalne metody antykoncepcji opierają się na wykorzystaniu w celach regulacji poczęć cyklicznych zmian płodności kobiety. Rola mężczyzny w tych metodach jest marginalna, ponieważ mężczyzna jest płodny od chwili osiągnięcia dojrzałości płciowej...
Naturalne metody antykoncepcji
Polegają one generalnie na okresowym zaprzestaniu współżycia w dni, uważane na podstawie licznych badań i obserwacji za płodne. Współżyć można więc jedynie w dni uważane za niepłodne . Nie jest to oczywiście naturalne, ani nie są naturalne...
Stosunek przerywany
Metoda stosunku przerywanego jest bardzo nieskuteczna. Niewielka ilość plemników może przedostać się do pochwy przed wytryskiem. Metoda polega na wycofaniu prącia z pochwy przed wytryskiem nasienia. Wady: - Wydzielina z męskiej cewki...
Stosunek człowieka do przyrody na różnych etapach jego rozwoju
Stosunek człowieka do przyrody był od najdawniejszych czasów odbiciem stopnia świadomości społecznej i kształtujących się stosunków społecznoekonomicznych, które pozostawały w związku z panującymi sposobami produkcji. Kolejne etapy kultury i...
Zanieczyszczenia powietrza
Co to jest atmosfera? Atmosferę Ziemi tworzy mieszanina gazów, potocznie zwana powietrzem. W początkowej fazie formowania się naszej planety, w czasie wybuchów wulkanów i stygnięcia roztopionej materii skalnej, były uwalniane różne gazy....
Porównanie bezkręgowców
Układy Jamochłony Płazińce Obleńce Pierścienice Stawonogi Mięczaki Szkieletowy Brak, lub wapienny Brak Brak Brak Zewnętrzny pancerz chitynowy Pancerz muszla wapienna zewnętrzna lub wewnętrzna Mięśniowy...
Układ limfatyczny
W wielu źródłach można znaleźć informację, że układ limfatyczny jest układem otwartym tzn.drobne naczynia limfatyczne otwierają się bezpośrednio do przestrzeni międzykomórkowej. W podręczniku dla studentów medycyny można znaleźć zaprzeczenie tej...
Grzyby
Grzyby to organizmy plechowe występujące na lądzie (rzadko w wodzie). Potrzebują do życia odpowiedniej wilgotności, temperatury (15-30oC), podłoża z dostatkiem materii organicznej. Klasyfikacja grzybów opiera się na sposobach rozmnażania i...
Prace i prawa Mendla
Dziedziczenie cech intrygowało ludzkość już w zamierzchłych czasach. Bogactwo otaczającego ich życia zmuszało ich do zastanawiania się: dlaczego to wszystko tak się dzieje? W przeszłości nasi przodkowie nie tylko dziwili się, ale i...
Podstawowe pojęcia genetyczne. I prawo Mendla
1. Genetyka - jest to nauka o dziedziczeniu cech oraz zmienności organizmu. Ojcem genetyki jest Grzegorz Mendel - był on opatem klasztoru Augustynów i prowadził badania krzyżując ze sobą rośliny groszku pachnącego. Podał on także dwa prawa...
Zastosowanie genetyki w medycynie
Nieprawidlowosci uwarunkowane genetycznie i wady rozwojowe stanowia problem kliniczny w kazdej specjalnosci medycznej. Juz w pierwszych dobach zycia noworodka wykonywane sa testy przesiewowe w kierunku fenyloketonurii i wrodzonej niedoczynnosci...
Białka
Białka składają się z: węgla, wodoru, tlenu, azotu, siarki, oraz fosforu żelaza i miedzi. Podstawową jednostką budulcową białka jest aminokwas. W skład większości białek wchodzi od kilkudziesięciu do około tysiąca aminokwasów choć zdarzają się...
Krążenie pierwiastków i wody w przyrodzie
W przeciwieństwie do energii, której strata w trakcie przepływu przez ekosystem jest procesem nieuniknionym, materia z ekosystemu nie ucieka. Oznacza to, że bilans wszystkich cząstek materii jest stale taki sam. Azot występuje w materii...
Podział tkanek
TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga TKANKI STAŁE TKANKA OKRYWAJĄCA - Skórka - tkanka okrywająca z zewnątrz korzeń, łodyga i liść - Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle...
Higiena układu oddechowego
W organizmie człowieka możemy między innymi wyróżnić układ oddechowy. Składa się on z jamy nosowej, gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc. Choroby infekcyjne górnych dróg oddechowych zdarzają się bardzo często i nie oszczędzają żadnego...
Budowa pantofelka jako przykład typowej budowy organizmu jednokomórkowego
Budowa pantofelka jako przykład typowej budowy organizmu jednokomórkowego - błona komórkowa (oddziela wnętrze komórki od środowiska) - rzęski (służą do poruszania się) - makronukleus, mikronukleus (struktura zawierająca DNA) - wodniczka...
Pierwotniaki
Komórka pierwotniaka pokryta jest błoną cytoplazmatyczną, która u przedstawicieli poszczególnych typów ulega pewnym modyfikacjom: może być pojedyncza lub złożona (pelikula), a nawet pokryta wapienną skorupką (np:otwornice) lub zmineralizowanym...
Pierwotniaki chorobotwórcze
Typ Pierwotniak Spos.przenosz. Choroba Org.zarażony Objawy choroby W I C I O W C E (świdrowce) Trypanosoma Trypanosomoza Gambiense Muchy TSE-TSE Śpiączka afrykańska Człowiek Ataki gorączki...
Pierwotniaki
PIERWOTNIAKI a) wiciowce - dzielą się na wiciowce (euglena, świdrowiec śpiączki, rzęsistek pochwowy) i sporowce (zarodziec malarii) b) zarodziowce - (pełzak, otwornice, radiolarie) c) orzęski (pantofelek, trąbik, wirczyk) ŚRODOWISKO I...
Pierwotniaki
PIERWOTNIAKI a) wiciowce - dzielą się na wiciowce (euglena, świdrowiec śpiączki, rzęsistek pochwowy) i sporowce (zarodziec malarii) b) zarodziowce - (pełzak, otwornice, radiolarie) c) orzęski (pantofelek, trąbik, wirczyk) ŚRODOWISKO I TRYB...
Rezerwat Przyrody
Rezerwat przyrody jest obszarem zajmującym zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienione ekosystemy, w tym siedliska przyrodnicze, a także określone gatunki roślin i zwierząt, elementy przyrody nieożywionej, mające istotną wartość ze względów...
Gatunki chronione w Polskich parkach Narodowych
Ochrona całkowita Ryby Aloza . Gatunek ryby z rodziny śledziowatych, blisko spokrewnionej z parposzem. Osiąga 75 cm długości i 4 kg wagi. Żyje w pelagicznej strefie morza. Na tarło wędruje do rzek, bardzo daleko od ujścia. Występuje w...
Bocian czarny, łabędź krzykliwy, warzęcha
Bocian czarny Jest okazałym ptakiem z rzędu brodzących. Długość ciała do 88 cm, rozpiętość skrzydeł do 190 cm, ciężar ciała ok. 3 kg. Upierzenie samca i samicy jest jednakowe, czarne z metalicznym purpurowo-zielonym połyskiem. Pierś i brzuch...
Opisz budowę i funkcje tkanki chrzęstnej
Tkanka chrzęstna jest tkanką typową dla kręgowców, tworzy np. szkielet ryb chrzęst-noszkieletowych czy też szkielet płodu ssaków, ale występuje także u bezkręgowców, np. u głowonogów tworząc puszkę osłaniającą mózg. Chrząstka spełnia głównie...
Znaczenie bakterii w życiu człowieka
Bakterie są najstarszymi, najmniejszymi i najprostszymi organizmami jednokomórkowymi, które występują we wszystkich środowiskach, nawet w tych w których inne organizmy nie są w stanie przeżyć. Są wszechobecne, To niezwykle szerokie...
Biologiczne znaczenie apoptozy i nekrozy
Zarówno apoptoza jak i narkoza mają bardzo duże znaczenie dla funkcjonowania naszego organizmu. Mają one na celu zabicie komórki. Jednak oba te procesy zdecydowanie różnią się od siebie. Zacznę od krótkiego omówienia działania tych zjawisk....
Apoptoza
W tłumaczeniu dosłownym "opadanie liści" jest przenośnią, oznaczającą w odniesieniu do biologii zaprogramowaną śmierć komórki w ustroju żywym - dzięki temu mechanizmowi usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Można ją przyrównać do zaplanowanego...
Apoptoza
Apoptoza, czyli zaprogramowana śmierć komórki, dzięki temu mechanizmowi usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Można ją przyrównać do zaplanowanego 'samobójstwa' komórki w organizmie wielokomórkowym mające na względzie dobro całego organizmu....
Zastosowanie inżynierii genetycznej w medycynie, hodowli roślin i zwierząt oraz ochronie środowiska
Inżynieria genetyczna określana jest jako postępowanie zmierzające do przekształcania informacji genetycznej poprzez stosowanie różnych technologii. Inżynieria genetyczna polega zatem na wprowadzaniu do komórek organizmu, którego cechy chcemy...
Znaczenie inżynierii genetycznej
W połowie lat siedemdziesiątych naszego stulecia w biologii dokonała się rewolucja. Spowodował ją rozwój technologii sztucznej rekombinacji DNA umożliwiający całkowicie nowe podejście do rozwiązywania problemów badawczych w biologii. Zastosowanie...