Zalety i wady wegetarianizmu
Dieta wegetariańska, jako alternatywa dla tradycyjnego modelu odżywiania, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Szacuje się jednak, że polskich wegetarian jest zaledwie kilka procent (1-3%), czyli kilkakrotnie mniej niż w krajach Europy...
Biedronka - opis
Biedronki mają często jaskrawe kolory, mogą występować w dużych ilościach na roślinach zaatakowanych przez mszyce, które stanowią ich podstawowe pożywienie. W Europie występuje około 100 gatunków biedronek. Istnieje wiele gatunków biedronek,...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1.Układ krwionośn zbudowany jest z : - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a)lewa komora serca b)tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami włosowatymi,które...
Funkcje wątroby
Wątroba jest jednym z najważniejszych organów i gruczołów w ludzkim organizmie. Waży ok. 1,5 kg i leży w prawym nadbrzuszu. Pełni ona wiele bardzo ważnych funkcji dla utrzymania homeostazy naszego ciała. Główne zadanie, jakie należy do...
Układ oddechowy - wdech i wydech
Funkcje powiązane z budową, jama nosowa: - oczyszcza (nabłonek wielorzędowy) - nawilża (komórki śluzowe) - ogrzewa (silne ukrwienie) - narząd węchu (komórki zmysłowe). Funkcje innych narządów Gardło - skrzyżowanie drogi pokarmowej z...
Świat Gadów
Gady są kręgowcami które żyją przeważnie w środowisku lądowym.Tylko niektóre z nich większą część swojego życia spędzają w wodzie.Występują w różnych strefach klimatycznych na Ziemi,jednak najczęściej spotyka się je w okolicach równika. Do gromady...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Katastrofy ekologiczne
KATASTROFY EKOLOGICZNE są to trwałe, nieodwracalne, uszkodzenia lub zniszczenia środowiska, mające negatywny wpływ na życie człowieka. KATASTROFA EKOLOGICZNA W ZATOCE PERSKIEJ Czas i miejsce katastrofy: 1991 r., Zatoka Perska....
Budowa i funkcje komórki
Budowa komórki - mitochondrium - jądro komórkowe - siateczka śródplazmatyczna - cytoplazma - lizosom - aparat Goldiego Błona komórkowa a) zbudowana z białek i lipidów b) wykazuje właściwości błony półprzepuszczalnej, ponieważ...
Genetyka
Grzegorz Mendel to czeski zakonnik, który przez 10 lat prowadził badania dotyczące dziedziczenia cech u rozmnażającego się płciowo grochu jadalnego. Swoje wyniki Mendel opublikował w 1866 r. Podał podstawowe zasady dziedziczenia, które stały się...
Klonowanie roślin i zwierząt
KLONOWANIE - to szerokie pojecie, które oznacza m.in. procesy mające na celu otrzymanie organizmów o tym samym materiale genetycznym. Jest również podstawową techniką stosowaną w inżynierii genetycznej, dzięki której powieleniu ulega DNA ( wraz...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Rola dżdżownic
Dżdżownice prowadzą ryjący tryb życia, połykają ziemię, a następnie wydalają, trawiąc tylko zawarte w niej resztki roślinne i zwierzęce. W ten sposób spulchniają glebę i użyźniają ją, a także ułatwiają dostęp wody do korzeni roślin. Ich odchody,...
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia.Cykl rozwojowy mszaków
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia. -skórka (epiderma) – co rozwiązało problem szybko parującej wody na lądzie, zapobiegała wysuszeniu organizmu, skórka została pokryta nieprzepuszczalną warstwą kutikuli zawierającą substancje...
Układ hormonalno-nerwowy
GRUCZOŁY DOKREWNE I NAJWAŻNIEJSZE HORMONY PRZEZ NIE WYTWARZANE: -przysadka mózgowa - wydziela hormon wzrostu regulujący wzrost organizmu, prolaktynę pobudzającą wytwarzanie mleka, oksytocynę pobudzającą skurcz mięśniówki macicy w czasie porodu,...
Rodzaje mikroskopów
Rodzaje mikroskopów - mikroskop akustyczny - mikroskop elektronowy - mikroskop fluorescencyjny - mikroskop holograficzny - mikroskop jonowy - mikroskop konfokalny - mikroskop metalograficzny - mikroskop operacyjny - mikroskop optyczny...
Właściwości tłuszczów. Rola tłuszczu w organizmie człowieka.
1. Są nierozpuszczalne w wodzie zimnej i gorącej. 2. Rozpuszczają się jedynie w rozpuszczalnikach organicznych, np. benzen, eten, chlorofil 3. W stanie chemicznie czystym nie mają ani zapachu ani smaku, ale łatwo chłoną obce zapachy....
Oddychanie
Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia. Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu pozbywamy się produktu spalania tlenu w organiźmie, czyli dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej życiodajnej wymianie...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Znaczenie mszaków w przyrodzie
Mszaki spotykamy na jałowych wydmach gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. Wielkie znaczenie mają w regulacji bilansu wodnego wielu zbiorników, szczególnie leśnych. Warstwa mszysta chroni bowiem glebę...
Tkanki roślinne
Tkanka - jest to zespół komórek o podobnej budowie pełniących określone funkcje. Komórki muszą się ze soba kontaktować a umożliwiają to plazmodesmy czyli pasma cytoplazy oraz jamki czyli otwory w ścianie komorkowej - zaweniają łaczność między...
Kwas DNA- budowa i struktura
Temat: Kwas DNA- jego struktura i budowa. GENETYKA to nauka badająca dziedziczność i wynikające z tego zmienianie się organizmów.Nośnikiem informacji genetycznej jest dwu niciowe DNA, a model struktury przestrzennej odkryli w 1953r. Watson i...
Bezkręgowce
MIĘCZAKI Miękkie i wilgotne ciało, często chronione przez muszle; większość pobiera tlen za pomocą skrzeli – rozgałęzionych wyrostków na ciele obmywanych przez wodę; - ślimaki: wydłużone, miękkie ciało i umięśnioną nogę; większość ma...
Dojrzewanie chłopców
Dojrzewanie jest to okres, kiedy organizm przeobraża się w organizm osoby dorosłej. 1 faza prepubertalna Rozpoczyna się około 8 roku życia i jest mało dostrzegalna.W tym okresie wydłużają się kończyny oraz dojrzewają podstawowe funkcje...
Gruczoły - hormony, ich rodzaj, działanie, skutki niedoczynności i nadczynności
Gruczoł dokrewny Hormon Rodzaj h. Położenie Komórki,tkanki, narządy docelowe Działanie Skutki nadczynności Skutki niedoczynności Podwzgórze Wazopresyna oligo Część międzymózgowia -wzmaga resorpcję zwrotną...
Porównanie układów - jamochłonów,, płazińców, nicieni, pierścienic, mięczaków, stawonogów, szkarłupni
Układy: - jamochłonów (1), - płazińców (2), - nicieni (3), - pierścienic (4), - mięczaków (5), - stawonogów (6), - szkarłupni (7) Układ oddechowy 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Mózg - budowa, funkcje
Mózg, a poprawnie mózgowie to część ośrodkowego układu nerwowego. Umieszczony jest w obrębie czaszki i otoczony trzema oponami mózgowo-rdzeniowymi: 1. OPONA TWARDA - gruba błona, wyściela czaszkę i kanał kręgowy. 2. OPONA POŚREDNIA, zwaną...
Rozwój noworodka i niemowlaka
2. Okres noworodkowy Narodziny dziecka są prawdopodobnie najwspanialszym wydarzeniem w życiu każdej rodziny, ale jest to jedno z największych wyzwań dla rodziców. Po urodzeniu i w dalszym rozwoju dziecko ustala na ogół dość harmonijnie swój...
Funkcje dróg oddechowych i płuc
1)jama nosowa -ogrzewa powietrze -oczyszcza powietrze -nawilża powietrze -odbiera zapachy 2)gardło -wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego 3)krtań -narząd mowy -nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem 4)tchawica...
Oddychanie
1) PĘCHERZYKI PŁUCNE-miliony drobnych pęcherzyków jest osadzonych na końcach najdrobniejszych oskrzelików.Są one oplecione naczynkami włosowatymi,które umożliwiają dyfuzję gazów i transport tlenu Przez ścianki tych naczyń przenika do pęcherzyków...
Na czym polega utlenianie i spalanie?
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
Budowa komórki roślinnej
APARAT GOLDIEGO Aparaty Golgiego są powszechnym składnikiem komórek eukariotycznych. Ich specyficzną cechą jest to, iż posiadają zdolność do redukcji azotanu (V) srebra (I). cecha ta umożliwiła ich odkrycie. Dokonał tego pan Camillo Golgi 1891...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Składniki mineralne - krótko
Składniki mineralne dzielimy na mikroelementy (zapotrzebowanie dzienne poniżej 100 mg na osobę), np. żelazo, jod, cynk, selen, i makroelementy (zapotrzebowanie dzienne powyżej 100 mg na osobę), czyli wapń, potas, magnez, fosfor, sód. Wapń i...
Narwiański Park Narodowy
Położenie i powierzchnia: Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie...
Gruczoły - hormon - funkcja
Jądra - androgeny (wpływają na rozwój 3 i 4 rzędowych cech płciowych) Jajniki , łożysko - estrogeny (rozwój 2 i 3 rzędowych cech płciowych i przebieg miesiączki), progesteron (odpowiada za utrzymanie ciąży, hamuje owulację) Rdzeń -...
Plechowce i organowce - definicje
PLECHOWCE - w dawnych ujęciach systematycznych grupa skupiająca rośliny posiadające ciało plechowate. Obecnie uważane za grupę sztuczną i podzielone na kilka jednostek systematycznych. PLECHA - wielokomórkowe (komórka) lub wielojądrowe...
Budowa i funkcje białek, cukrów i tłuszczy
Białka Budowa Tworzą je następujące pierwiastki chemiczne: C, N, O, H. Tworzą one podstawową jednostkę strukturalną białek - aminokwasy. Dwadzieścia aminokwasów buduje białko zwierzęce, osiemnaście białko roślinne, człowiek jest...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Czym jest gatunek, siedlisko, nisza ekologiczna?
GATUNEK to pewna liczba osobników podobnych do siebie, podobnie się zachowujących, a także mogących się krzyżować i dawać płodne potomstwo. Nazwa gatunkowa składa się z dwóch wyrazów. Pierwszy wyraz oznacza rodzaj, drugi gatunek, np....
Translacja i jej etapy
Translacja jest to proces syntezy białka, który odbywa się na podstwie informacji zawartej w mRNA z udziałem tRNA, enzymów i aminokwasów. Proces ten zachodzi na rybosomach. Translacja jest skomplikowanym procesem, w którego przebiegu można...
Bezkręgowce - notatka w punktach
1. środowisko życia . a) woda - gąbki - jamochłony - skorupiaki z typu stawonogi - głowonogi - szkarłupnie - ślimaki 2. pokrycie ciała . a) ektoderma - gąbki - jamochłony b) wór skórno-mięśniowy - robaki - pierścienice c)...
Rośliny nasienne
1. Rośliny nasienne wytworzyły doskonalszy sposób rozmnażania się od roślin zarodnikowych przez nasiona 2. Nasienie a) dojrzałe nasiono jest bardzo odwodnione b) ustają w nim wszelkie procesy wzrostu i rozwoju c) okryte łupiną nasienną są...
Obieg materii i przepływu energii w ekosystemie
Biocenoza jest ściśle związana ze swoim abiotycznym środowiskiem-biotopem i tworzy z nim układ, zwany ekosystemem, w którym krąży materia i przez który przepływa energia. Między biocenozą a jej biotopem istnieją tak silne wzajemne zależności, że...
Czynniki wpływające na biosferę
Zjawiska wpływające na klimat i warunki życia w biosferze to: • efekt cieplarniany • kwaśne deszcze • dziura ozonowa Efekt cieplarniany (szklarniowy) polega na podwyższaniu się temperatury atmosfery. Ocieplanie klimatu Ziemi wynika ze...
Biologia - notatki
Biologia jest 31 punktów o różnych pytaniach 1. Wymień kości czaszki. Jaki typ połączenia kości tu występuje? Czaszka składa się z mózgoczaszki, która stanowi przede wszystkim ochronę mózgowia składa się z: - kości czołowej - kości...
Kręgowce
Wszystkie posiadają kręgosłup; można wyodrębnić: - Głowę: mózg chroniony przez czaszkę, narządy zmysłu: (wzroku, słuchu, równowagi i węchu); - Tułów: dwie pary kończyn; - Ogon: końcowy odcinek ciała zwierząt Powłoka ciała: skóra [zbudowana z...
Witaminy i składniki mineralne
Witamina B12 (cyjanokobalamina, kobalamina) Rola w organizmie - bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w różnorodnych procesach, zapewnia aktywność, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, przeciwdziała...
Choroby układu pokarmowego
CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO CHOROBY JAMY USTNEJ Próchnica zębów to choroba bakteryjna zębów powodująca uszkodzenie struktury zęba. Próchnica jest, zaraz po przeziębieniu, jedną z najpowszechniejszych dolegliwości. Chociaż może dotyczyć...