Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Budowa i funkcje układu limfatycznego
1. Układ limfatyczny - jest układem otwartym połączonym z układem krwionośnym, składa się on z naczyń limfatycznych i narządów limfatycznych (gruczoły chłonne, migdałki, śledziona, grasica, szpik kostny) 2. Naczynia limfatyczne - rozpoczynają...
Biedronka - opis
Biedronki mają często jaskrawe kolory, mogą występować w dużych ilościach na roślinach zaatakowanych przez mszyce, które stanowią ich podstawowe pożywienie. W Europie występuje około 100 gatunków biedronek. Istnieje wiele gatunków biedronek,...
Zalety i wady wegetarianizmu
Dieta wegetariańska, jako alternatywa dla tradycyjnego modelu odżywiania, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Szacuje się jednak, że polskich wegetarian jest zaledwie kilka procent (1-3%), czyli kilkakrotnie mniej niż w krajach Europy...
Glaukocystofity, krasnorosty, zielenice - charakterystyka
GLAUKOCYSTOWFITY (Glaucocystophyta) - roślina pierwotna wodna - jednokomórkowe - rozmnażanie bezpłciowe - kilka gatunków - chloroplasty: wiele pierwotnych cech, które zanikły - między 2 błonami chloroplastowymi zachowana pozostałość ściany...
Formy ekologiczne i zbiorowiska roślin
Naukę zajmująca się wzajemnymi zależnościami pomiędzy organizmami i ich środowiskiem nazywamy ekologia. Ekolodzy badają populacje, biocenozy i ekosystemy oraz biosferę i ekosferę. A. Populacją są wszystkie osobniki tego samego gatunku...
Budowa układu hormonalnego i nerwowego człowieka
Hormony to substancje biologicznie czynne produkowane przez gruczoły dokrewne. Są one transportowane do komórek poprzez układ krwionośny. Gruczołami dokrewnymi są: a) Przysadka mózgowa – leży u podnóża czaszki, produkuje wiele hormonów, np.:...
Budowa komórek (roślinna, zwierzęca, bakteryjna) oraz elementy, które je różnią.
Elementy komórki zwierzęcej 1 - jąderko; 2 - błona jądra komórkowego; 3 - rybosom; 4 - pęcherzyk; 5 - szorstkie retikulum endoplazmatyczne; 6 - aparat Golgiego; 7 - mikrotubule; 8 - gładkie retikulum endoplazmatyczne; 9 - mitochondrium;...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1.Układ krwionośn zbudowany jest z : - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a)lewa komora serca b)tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami włosowatymi,które...
Odżywianie
Odżywianie- m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy....
Woda w organiźmie roślinnym
Woda ma w świecie roślin bardzo duże znaczenie, ponieważ decyduje w dużym stopniu o wyglądzie i rozmieszczeniu roślin. Woda stanowi nieraz ponad 90% rośliny. Woda nie jest ani materiałem budulcowym, ani pokarmem dla roślin, ale warunkuje rozwój...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Układ oddechowy - wdech i wydech
Funkcje powiązane z budową, jama nosowa: - oczyszcza (nabłonek wielorzędowy) - nawilża (komórki śluzowe) - ogrzewa (silne ukrwienie) - narząd węchu (komórki zmysłowe). Funkcje innych narządów Gardło - skrzyżowanie drogi pokarmowej z...
Katastrofy ekologiczne
KATASTROFY EKOLOGICZNE są to trwałe, nieodwracalne, uszkodzenia lub zniszczenia środowiska, majace negatywny wpływ na życie człowieka. KATASTROFA EKOLOGICZNA W ZATOCE PERSKIEJ Czas i miejsce katastrofy: 1991r., Zatoka Perska. Przyczyny:...
Babiogórski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej części kraju w województwie małopolskim, przy granicy Polski ze Słowacją. Obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry wraz z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego Diablakiem...
Funkcje wątroby.
Wątroba jest jednym z najważniejszych organów i gruczołów w ludzkim organizmie. Waży ok. 1,5kg i leży w prawym nadbrzuszu. Pełni ona wiele bardzo ważnych funkcji dla utrzymania homeostazy naszego ciała. Główne zadanie, jakie należy do wątroby...
Cykl rozwojowy paprotników
Pokoleniem dominującym jest sporofit (większy i żyje dłużej), z haploidalnego zarodnika (1n) powstaje drobny gametofit(rozmnaża się płciowo) zwany przedroślem. Na przedroślu powstają makro-(gametofit żeński) i mikrospory(gametofit męski) a wraz z...
Świat Gadów
Gady są kręgowcami które żyją przeważnie w środowisku lądowym.Tylko niektóre z nich większą część swojego życia spędzają w wodzie.Występują w różnych strefach klimatycznych na Ziemi,jednak najczęściej spotyka się je w okolicach równika. Do gromady...
Głodówki i wegetarianizm.
Głodówki i diety odchudzające powodują niedobory żywieniowe Głodówki i diety odchudzające mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Głodówka nie powinna trwać dłużej niż 10 dni i zaleca się, aby odbywała się pod kontrolą lekarza. Dziewczęta i młode...
Fizjologia człowieka
Metabolizm stanowi istotę życia. Jest całokształtem przemian materii i energii zachodzących w organizmie. Wszystkie procesy metaboliczne łączą się w organizmie w całość i wzajemnie się warunkują. Metabolizm składa się z procesów katabolicznych i...
Co ty możesz zrobić dla oszczędzania wody i chronienia jej przed nadmiernym zanieczyszczeniem.
Co ty możesz zrobić dla oszczędzania wody i chronienia jej przed nadmiernym zanieczyszczeniem. Średnie zużycie wody w Polsce wynosi 145 litrów na osobę dziennie (w miastach). Cel planów globalnego działania w zakresie oszczędzania wody jest...
Układ nerwowy
1. Ośrodkowy układ nerwowy: -kora mózgowa (2płk.) : istota szara (na zewnątrz) ; istota biała (wewnątrz) kresomózgowie. -Śródmózgowie (niewielkie)- kora mózgowa przejęła jego funkcje. Odpowiedzialne na kurczenie i rozkurczanie źrenic....
Rośliny pierwotnie wodne
Typ: Glaukocystofity. Glaukocystofity są jednokomórkowe i rozmnażają się bezpłciowo. Liczą zaledwie kilka gatunków. Ich chloroplasty zachowały wiele cech pierwotnych. U glaukocystofitów między dwiema błonami chloroplastowymi jest zachowana...
Regulacja nerwowo hormonalna
Układ nerwowy i hormonalny: zapewniają harmonijny rozwój i funkcjonowanie organizmu, regulacja nerwowa-szybka i krótka, hormonalna-wolna i działa dłużej; Układ Hormonalny: tworzą gruczoły wydzielania wew.(gruczoły dokrewne); Układ nerwowy:...
Dojrzewanie chłopców
Dojrzewanie jest to okres, kiedy organizm przeobraża się w organizm osoby dorosłej. 1 faza prepubertalna Rozoczyna się około 8 roku życia i jest mało dostrzegalna.W tym okresie wydłużają się kończyny oraz dojrzewają podstawowe funkcje...
Budowa i funkcje komórki
Budowa komórki - mitochondrium - jądro komórkowe - siateczka śródplazmatyczna - cytoplazma - lizosom - aparat Goldiego Błona komórkowa a) zbudowana z białek i lipidów b) wykazuje właściwości błony półprzepuszczalnej, ponieważ...
Układ hormonalno-nerwowy
GRUCZOŁY DOKREWNE I NAJWAŻNIEJSZE HORMONY PRZEZ NIE WYTWARZANE: -przysadka mózgowa - wydziela hormon wzrostu regulujący wzrost organizmu, prolaktynę pobudzającą wytwarzanie mleka, oksytocynę pobudzającą skurcz mięśniówki macicy w czasie porodu,...
Właściwości tłuszczów. Rola tłuszczu w organizmie człowieka.
Właściwości tłuszczów: 1). Są nierozpuszczalne w wodzie zimnej i gorącej. 2). Rozpuszczają się jedynie w rozpuszczalnikach organicznych, np. benzen, eten, chlorofil 3). W stanie chemicznie czystym nie mają ani zapachu ani smaku, ale łatwo...
Rodzaje mikroskopów
Rodzaje mikroskopów - mikroskop akustyczny - mikroskop elektronowy - mikroskop fluorescencyjny - mikroskop holograficzny - mikroskop jonowy - mikroskop konfokalny - mikroskop metalograficzny - mikroskop operacyjny - mikroskop optyczny...
Co zanieczyszcza środowisko?
Codziennie pijemy, wdychamy, wąchamy i widzimy zanieczyszczenia . W ciągu 100 lat, a zwłaszcza w ostatnim trzydziestoleciu, doprowadziliśmy Ziemię na krawędź katastrofy. Emitując do atmosfery ogromną ilość gazów zatrzymujemy ciepło,...
Tkanki nabłonkowe i ich funkcje
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Plechowce i organowce - definicje
PLECHOWCE - w dawnych ujęciach systematycznych grupa skupiająca rośliny posiadające ciało plechowate. Obecnie uważane za grupę sztuczną i podzielone na kilka jednostek systematycznych. PLECHA - wielokomórkowe (komórka) lub wielojądrowe...
Mózg - budowa, funkcje
Mózg, a poprawnie mózgowie to część ośrodkowego układu nerwowego. Umieszczony jest w obrębie czaszki i otoczony trzema oponami mózgowo-rdzeniowymi: 1. OPONA TWARDA - gruba błona, wyściela czaszkę i kanał kręgowy. 2. OPONA POŚREDNIA, zwaną...
Wątroba i trzustka
Wątroba jest największym gruczołem (o masie 1,5 kg) zewnątrzwydzielniczym i wewnątrzwydzielniczym. Zachodzi w niej wszechstronna przemiana materii i energii. Komórki wątrobowe, hepatocyty otacza gęsta sieć naczyń krwionośnych. Żyła wrotna...
Tkanki roślinne
Tkanka - jest to zespół komórek o podobnej budowie pełniących określone funkcje. Komórki muszą się ze soba kontaktować a umożliwiają to plazmodesmy czyli pasma cytoplazy oraz jamki czyli otwory w ścianie komorkowej - zaweniają łaczność między...
Porównanie układy: jamochłonów(1), płazińców(2), nicieni(3), pierścienic(4), mięczaków(5), stawonogów(6), szkarłupni(7)
układy: jamochłonów(1), płazińców(2), nicieni(3), pierścienic(4), mięczaków(5), stawonogów(6), szkarłupni(7) układ oddechowy: 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez powierzchnię ciała ? brak układu oddechowego;...
Funkcje które pełni: mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony, rdzeń kręgowy.. szybko zwięźle i na temat
Mózg: - w tzn. płatach których jest 4 w mózgu zawiera: - ośrodki: ruchowe, pisania, kojarzące (płat czołowy) - czuciowe, odbierają dotyk ciepło chłód (płat ciemieniowy) - ośrodek słuchu, mowy (płat skroniowy) - ośrodek wzroku (płat...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Oddychanie
Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia. Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu pozbywamy się produktu spalania tlenu w organiźmie, czyli dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej życiodajnej wymianie...
Układ krwionośny
KREW: FUNKCJE KRWI Transportowa- przenosi substancje odżywcze pobrane z przewodu pokarmowego i tlen z płuc do wszystkich narządów i tkanek Wydalanie – powstajace w komorkach i tkankach odpadkowe produkty przemianyy materii oraz pojawiajace się...
Bezkręgowce
MIĘCZAKI Miękkie i wilgotne ciało, często chronione przez muszle; większość pobiera tlen za pomocą skrzeli – rozgałęzionych wyrostków na ciele obmywanych przez wodę; - ślimaki: wydłużone, miękkie ciało i umięśnioną nogę; większość ma spiralnie...
Zachowania ptaków
Kiedy podajemy komuś rękę, uczestniczymy w małym rytuale. Podanie ręki wyraża przyjacielskie intencje, zaciśnięta pięść niesie wrogie przesłanie. Podobne „zrytualizowane” zachowania są bardzo ważne również w ptasim świecie i często przybierają...
Genetyka
Grzegorz Mendel to czeski zakonnik, który przez 10 lat prowadził badania dotyczące dziedziczenia cech u rozmnażającego się płciowo grochu jadalnego. Swoje wyniki Mendel opublikował w 1866 r. Podał podstawowe zasady dziedziczenia, które stały się...
Układ krążenia, Krew, Osocze
Krew – tkanka łączna płynna Funkcje krwi: • Funkcja transportowa – transportuje tlen, materiały budulcowe hormony; usuwa zbędne produkty metabolizmu (CO2, związki azotu) • Tworzy płynne środowisko wewnętrzne organizmu - utrzymanie homeostazy...
Klonowanie roślin i zwierząt
KLONOWANIE - to szerokie pojecie, które oznacza m.in. procesy mające na celu otrzymanie organizmów o tym samym materiale genetycznym. Jest również podstawową techniką stosowaną w inżynierii genetycznej, dzięki której powieleniu ulega DNA ( wraz...
Układ nerwowy i hormonalny
UKŁAD NERWOWY Ewolucja - poraz pierwszy pojawia się u jamochłonów=typ siateczkowy, Typ: Płazińce = typ pasmowy Typ: Obleńce = typ pasmowy Typ: Pierścienice = typ drabinkowy Typ: Stawonogi = koncentracja, zwoje mózgowe, centarlizacja,...
Choroby układu pokarmowego
CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO CHOROBY JAMY USTNEJ Próchnica zębów to choroba bakteryjna zębów powodująca uszkodzenie struktury zęba. Próchnica jest, zaraz po przeziębieniu, jedną z najpowszechniejszych dolegliwości. Chociaż może dotyczyć...