Funkcje które pełni: mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony, rdzeń kręgowy
Mózg: - w tzn. płatach których jest 4 w mózgu zawiera: - ośrodki: ruchowe, pisania, kojarzące (płat czołowy) - czuciowe, odbierają dotyk ciepło chłód (płat ciemieniowy) - ośrodek słuchu, mowy (płat skroniowy) - ośrodek wzroku (płat...
Zalety i wady wegetarianizmu
Dieta wegetariańska, jako alternatywa dla tradycyjnego modelu odżywiania, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Szacuje się jednak, że polskich wegetarian jest zaledwie kilka procent (1-3%), czyli kilkakrotnie mniej niż w krajach Europy...
Budowa i funkcje układu limfatycznego
1. Układ limfatyczny - jest układem otwartym połączonym z układem krwionośnym, składa się on z naczyń limfatycznych i narządów limfatycznych (gruczoły chłonne, migdałki, śledziona, grasica, szpik kostny) 2. Naczynia limfatyczne - rozpoczynają...
Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Biedronka - opis
Biedronki mają często jaskrawe kolory, mogą występować w dużych ilościach na roślinach zaatakowanych przez mszyce, które stanowią ich podstawowe pożywienie. W Europie występuje około 100 gatunków biedronek. Istnieje wiele gatunków biedronek,...
Układ oddechowy - wdech i wydech
Funkcje powiązane z budową, jama nosowa: - oczyszcza (nabłonek wielorzędowy) - nawilża (komórki śluzowe) - ogrzewa (silne ukrwienie) - narząd węchu (komórki zmysłowe). Funkcje innych narządów Gardło - skrzyżowanie drogi pokarmowej z...
Budowa układu hormonalnego i nerwowego człowieka
Hormony to substancje biologicznie czynne produkowane przez gruczoły dokrewne. Są one transportowane do komórek poprzez układ krwionośny. Gruczołami dokrewnymi są: a) Przysadka mózgowa – leży u podnóża czaszki, produkuje wiele hormonów, np.:...
Świat Gadów
Gady są kręgowcami które żyją przeważnie w środowisku lądowym.Tylko niektóre z nich większą część swojego życia spędzają w wodzie.Występują w różnych strefach klimatycznych na Ziemi,jednak najczęściej spotyka się je w okolicach równika. Do gromady...
Katastrofy ekologiczne
KATASTROFY EKOLOGICZNE są to trwałe, nieodwracalne, uszkodzenia lub zniszczenia środowiska, majace negatywny wpływ na życie człowieka. KATASTROFA EKOLOGICZNA W ZATOCE PERSKIEJ Czas i miejsce katastrofy: 1991r., Zatoka Perska. Przyczyny:...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1.Układ krwionośn zbudowany jest z : - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a)lewa komora serca b)tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami włosowatymi,które...
Właściwości tłuszczów. Rola tłuszczu w organizmie człowieka.
1. Są nierozpuszczalne w wodzie zimnej i gorącej. 2. Rozpuszczają się jedynie w rozpuszczalnikach organicznych, np. benzen, eten, chlorofil 3. W stanie chemicznie czystym nie mają ani zapachu ani smaku, ale łatwo chłoną obce zapachy....
Klonowanie roślin i zwierząt
KLONOWANIE - to szerokie pojecie, które oznacza m.in. procesy mające na celu otrzymanie organizmów o tym samym materiale genetycznym. Jest również podstawową techniką stosowaną w inżynierii genetycznej, dzięki której powieleniu ulega DNA ( wraz...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Funkcje wątroby
Wątroba jest jednym z najważniejszych organów i gruczołów w ludzkim organizmie. Waży ok. 1,5 kg i leży w prawym nadbrzuszu. Pełni ona wiele bardzo ważnych funkcji dla utrzymania homeostazy naszego ciała. Główne zadanie, jakie należy do...
Ogólne wiadomości z biologii
1. Neuron (neurocyt akson) - rodzaj komórek występujących w układzie nerwowym. Najwięcej neuronów znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym. Neurony składają się z ciała komórki, jądra komórkowego (interfazowe, z rozpuszczoną chromatyną) oraz...
Układ nerwowy
1. Ośrodkowy układ nerwowy: -kora mózgowa (2płk.) : istota szara (na zewnątrz) ; istota biała (wewnątrz) kresomózgowie. -Śródmózgowie (niewielkie)- kora mózgowa przejęła jego funkcje. Odpowiedzialne na kurczenie i rozkurczanie źrenic....
Rośliny pierwotnie wodne
Typ: Glaukocystofity. Glaukocystofity są jednokomórkowe i rozmnażają się bezpłciowo. Liczą zaledwie kilka gatunków. Ich chloroplasty zachowały wiele cech pierwotnych. U glaukocystofitów między dwiema błonami chloroplastowymi jest zachowana...
Dojrzewanie chłopców
Dojrzewanie jest to okres, kiedy organizm przeobraża się w organizm osoby dorosłej. 1 faza prepubertalna Rozpoczyna się około 8 roku życia i jest mało dostrzegalna.W tym okresie wydłużają się kończyny oraz dojrzewają podstawowe funkcje...
Enzymy -wprowadzenie
Enzymy są katalizatorami białkowymi ,które zwiększają szybkość reakcji chemicznej same nie ulegając zmianie.W nieobecności enzymu reakcja może zachodzić niezwykle wolno,natomiast w jego obecności szybkość reakcji znacznie wzrasta, nawet do 10...
Budowa i funkcje komórki
Budowa komórki - mitochondrium - jądro komórkowe - siateczka śródplazmatyczna - cytoplazma - lizosom - aparat Goldiego Błona komórkowa a) zbudowana z białek i lipidów b) wykazuje właściwości błony półprzepuszczalnej, ponieważ...
Zachowania ptaków
Kiedy podajemy komuś rękę, uczestniczymy w małym rytuale. Podanie ręki wyraża przyjacielskie intencje, zaciśnięta pięść niesie wrogie przesłanie. Podobne „zrytualizowane” zachowania są bardzo ważne również w ptasim świecie i często przybierają...
Znaczenie mszaków w przyrodzie.
ZNACZENIE MSZAKÓW W PRZYRODZIE <BR> <BR> <BR>Mszaki spotykamy na jałowych wydmach gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. Wielkie znaczenie mają w regulacji bilansu wodnego wielu...
Oddychanie
Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia. Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu pozbywamy się produktu spalania tlenu w organiźmie, czyli dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej życiodajnej wymianie...
Porównanie układy: jamochłonów(1), płazińców(2), nicieni(3), pierścienic(4), mięczaków(5), stawonogów(6), szkarłupni(7)
układy: jamochłonów(1), płazińców(2), nicieni(3), pierścienic(4), mięczaków(5), stawonogów(6), szkarłupni(7) układ oddechowy: 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez powierzchnię ciała ? brak układu oddechowego;...
Plechowce i organowce - definicje
PLECHOWCE - w dawnych ujęciach systematycznych grupa skupiająca rośliny posiadające ciało plechowate. Obecnie uważane za grupę sztuczną i podzielone na kilka jednostek systematycznych. PLECHA - wielokomórkowe (komórka) lub wielojądrowe...
Mózg - budowa, funkcje
Mózg, a poprawnie mózgowie to część ośrodkowego układu nerwowego. Umieszczony jest w obrębie czaszki i otoczony trzema oponami mózgowo-rdzeniowymi: 1. OPONA TWARDA - gruba błona, wyściela czaszkę i kanał kręgowy. 2. OPONA POŚREDNIA, zwaną...
Rola dżdżownic
Dżdżownice prowadzą ryjący tryb życia, połykają ziemię, a następnie wydalają, trawiąc tylko zawarte w niej resztki roślinne i zwierzęce. W ten sposób spulchniają glebę i użyźniają ją, a także ułatwiają dostęp wody do korzeni roślin. Ich odchody,...
Tkanki roślinne
Tkanka - jest to zespół komórek o podobnej budowie pełniących określone funkcje. Komórki muszą się ze soba kontaktować a umożliwiają to plazmodesmy czyli pasma cytoplazy oraz jamki czyli otwory w ścianie komorkowej - zaweniają łaczność między...
Genetyka
Grzegorz Mendel to czeski zakonnik, który przez 10 lat prowadził badania dotyczące dziedziczenia cech u rozmnażającego się płciowo grochu jadalnego. Swoje wyniki Mendel opublikował w 1866 r. Podał podstawowe zasady dziedziczenia, które stały się...
Co zanieczyszcza środowisko?
Codziennie pijemy, wdychamy, wąchamy i widzimy zanieczyszczenia . W ciągu 100 lat, a zwłaszcza w ostatnim trzydziestoleciu, doprowadziliśmy Ziemię na krawędź katastrofy. Emitując do atmosfery ogromną ilość gazów zatrzymujemy ciepło,...
Bezkręgowce
MIĘCZAKI Miękkie i wilgotne ciało, często chronione przez muszle; większość pobiera tlen za pomocą skrzeli – rozgałęzionych wyrostków na ciele obmywanych przez wodę; - ślimaki: wydłużone, miękkie ciało i umięśnioną nogę; większość ma spiralnie...
Układ krążenia, Krew, Osocze
Krew – tkanka łączna płynna Funkcje krwi: • Funkcja transportowa – transportuje tlen, materiały budulcowe hormony; usuwa zbędne produkty metabolizmu (CO2, związki azotu) • Tworzy płynne środowisko wewnętrzne organizmu - utrzymanie homeostazy...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Rodzaje mikroskopów
Rodzaje mikroskopów - mikroskop akustyczny - mikroskop elektronowy - mikroskop fluorescencyjny - mikroskop holograficzny - mikroskop jonowy - mikroskop konfokalny - mikroskop metalograficzny - mikroskop operacyjny - mikroskop optyczny...
Podział mitozy i mejozy
MITOZA - Proces zachodzi w komórkach somatycznych. Budujące nasze ciało. - To jeden podział składający się z czterech faz. - W wyniku podziału powstają dwie komórki potomne. - Liczba chromosomów w komórkach potomnych nie ulega zmianie. -...
Układ nerwowy i hormonalny
UKŁAD NERWOWY Ewolucja - poraz pierwszy pojawia się u jamochłonów=typ siateczkowy, Typ: Płazińce = typ pasmowy Typ: Obleńce = typ pasmowy Typ: Pierścienice = typ drabinkowy Typ: Stawonogi = koncentracja, zwoje mózgowe, centarlizacja,...
Witaminy i składniki mineralne
Witamina B12 (cyjanokobalamina, kobalamina) Rola w organizmie - bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w różnorodnych procesach, zapewnia aktywność, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, przeciwdziała...
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia.Cykl rozwojowy mszaków
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia. -skórka (epiderma) – co rozwiązało problem szybko parującej wody na lądzie, zapobiegała wysuszeniu organizmu, skórka została pokryta nieprzepuszczalną warstwą kutikuli zawierającą substancje...
Zmysł dotyku
Narządy dotyku są rozłożone na powierzchni całego ciała. Dotyk jest czuły na temperaturę i ból. Właściwie najlepiej uważać dotyk za grupę zmysłów, z których część jest wyposażona w wyspecjalizowane zakończenia nerwowe, czyli receptory, umieszczone...
Składniki mineralne - krótko
Składniki mineralne dzielimy na mikroelementy (zapotrzebowanie dzienne poniżej 100 mg na osobę), np. żelazo, jod, cynk, selen, i makroelementy (zapotrzebowanie dzienne powyżej 100 mg na osobę), czyli wapń, potas, magnez, fosfor, sód. Wapń i...
Bezkręgowce - notatka w punktach
1. środowisko życia . a) woda - gąbki - jamochłony - skorupiaki z typu stawonogi - głowonogi - szkarłupnie - ślimaki 2. pokrycie ciała . a) ektoderma - gąbki - jamochłony b) wór skórno-mięśniowy - robaki - pierścienice c)...
Rośliny nasienne
1. Rośliny nasienne wytworzyły doskonalszy sposób rozmnażania się od roślin zarodnikowych przez nasiona 2. Nasienie a) dojrzałe nasiono jest bardzo odwodnione b) ustają w nim wszelkie procesy wzrostu i rozwoju c) okryte łupiną nasienną są...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Choroby układu pokarmowego
CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO CHOROBY JAMY USTNEJ Próchnica zębów to choroba bakteryjna zębów powodująca uszkodzenie struktury zęba. Próchnica jest, zaraz po przeziębieniu, jedną z najpowszechniejszych dolegliwości. Chociaż może dotyczyć...
Czynniki wpływające na biosferę
Zjawiska wpływające na klimat i warunki życia w biosferze to: • efekt cieplarniany • kwaśne deszcze • dziura ozonowa Efekt cieplarniany (szklarniowy) polega na podwyższaniu się temperatury atmosfery. Ocieplanie klimatu Ziemi wynika ze...
Rola rybosomów w procesie syntezy białka.
Rybosom- to struktura komórkowa,na której zachodzi synteza białka(translacja).Pojedyńczy rybosom składa się z dwóch podjednostek.W skład każdej z nich wchodzą: rybosomowy RNA oraz białka.Ze względu na niewielkie rozmiary rybosomy można obserwować...