Biedronka - opis
Biedronki mają często jaskrawe kolory, mogą występować w dużych ilościach na roślinach zaatakowanych przez mszyce, które stanowią ich podstawowe pożywienie. W Europie występuje około 100 gatunków biedronek. Istnieje wiele gatunków biedronek,...
Układ kostny człowieka
Charakterystyka układu kostnego. Układ szkieletowy jest bierną częścią układu ruchu. Buduje go tkanka kostna, która składa się z substancji międzykomórkowej, ta natomiast zbudowana jest w 70% z substancji nieorganicznych i fosforanu wapnia,...
Zalety i wady wegetarianizmu
Dieta wegetariańska, jako alternatywa dla tradycyjnego modelu odżywiania, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Szacuje się jednak, że polskich wegetarian jest zaledwie kilka procent (1-3%), czyli kilkakrotnie mniej niż w krajach Europy...
Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Glony - charakterystyka
Zielenice (Chlorophyta) 1. Miejsce występowania: zbiorniki wodne (od wody słonej po słodką) Niektóre gatunki żyją na lądzie (na powierzchni drzew, skał i budynków w wilgotnych, zacienionych miejscach). Jeden gatunek przystosował się do...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1. Układ krwionośny zbudowany jest z: - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a) lewa komora serca b) tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami...
Układ oddechowy - wdech i wydech
Funkcje powiązane z budową, jama nosowa: - oczyszcza (nabłonek wielorzędowy) - nawilża (komórki śluzowe) - ogrzewa (silne ukrwienie) - narząd węchu (komórki zmysłowe). Funkcje innych narządów Gardło - skrzyżowanie drogi pokarmowej z...
Układ pokarmowy -budowa i funkcje
---> w załączniku praca jest wyrazniejsza (kolory, akapity ) :) Jama ustna-rozdrobnienie pokarmu,rozpoczęcie procesu chemicznego trawienia ,towarzyszy temu zwilżenie pokarmu śliną. Wytwarzana pod wpływem zapachu jedzenia, dziennie jest...
Układ krwionośny
KREW: FUNKCJE KRWI Transportowa- przenosi substancje odżywcze pobrane z przewodu pokarmowego i tlen z płuc do wszystkich narządów i tkanek Wydalanie – powstajace w komorkach i tkankach odpadkowe produkty przemianyy materii oraz pojawiajace się...
Babiogórski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej części kraju w województwie małopolskim, przy granicy Polski ze Słowacją. Obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry wraz z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego Diablakiem...
Znaczenie mszaków w przyrodzie
Mszaki spotykamy na jałowych wydmach gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. Wielkie znaczenie mają w regulacji bilansu wodnego wielu zbiorników, szczególnie leśnych. Warstwa mszysta chroni bowiem glebę...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Ekosystem morza i oceanu
Organizmy roślinne i zwierzęce zamieszkujące morza i oceany różniąsię w zależności od głębokości, na której występują. Najprostszym podziałem jest wyróżnienie toni wodnej, czyli tzw. Pelagialu, z formami życia niezależnymi od podłoża, oraz dna,...
Tkanki nabłonkowe i ich funkcje
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Odżywianie
Odżywianie - m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy....
Genetyka
Grzegorz Mendel to czeski zakonnik, który przez 10 lat prowadził badania dotyczące dziedziczenia cech u rozmnażającego się płciowo grochu jadalnego. Swoje wyniki Mendel opublikował w 1866 r. Podał podstawowe zasady dziedziczenia, które stały się...
Klonowanie roślin i zwierząt
KLONOWANIE - to szerokie pojecie, które oznacza m.in. procesy mające na celu otrzymanie organizmów o tym samym materiale genetycznym. Jest również podstawową techniką stosowaną w inżynierii genetycznej, dzięki której powieleniu ulega DNA ( wraz...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Na czym polega utlenianie i spalanie?
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
Przyczyny wędrówek ptaków
Ptaki dzielimy na osiadłe - pozostające na danym terenie przez cały rok i zmieniające miejsce pobytu tylko w granicach rewiru żerowania oraz wędrowne, które przemieszczają się okresowo z jednego terenu na inny. Przyczyną wędrówek ptaków jest...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Genetyka-rodzaje zmienności, czynniki mutagenne.
GENETYKA-nauka o dziedziczności i zmienności. RODZAJE ZMIENNOŚCI: a)niedziedziczna(fluktuacyjna, modyfikacyjna, środowiskowa)np. sosna rosnąca w różnych warunkach:nad morzem, w głębi lądu, w górach. Strzałka wodna mająca 3 rodzaje liści[rys.1]...
Mięczaki
Systematyka : - Chitony - Jednotarczowce - Ślimaki - Łódkonogi - Małże - Głowonogi Tryb życia i środowisko : - Organizmy wolnożyjące - Mało aktywne (ślimaki, małże) - Najaktywniejsze (głowonogi) - Formy wodne...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Enzymy -wprowadzenie
Enzymy są katalizatorami białkowymi ,które zwiększają szybkość reakcji chemicznej same nie ulegając zmianie.W nieobecności enzymu reakcja może zachodzić niezwykle wolno,natomiast w jego obecności szybkość reakcji znacznie wzrasta, nawet do 10...
Cykl rozwojowy paprotników
Pokoleniem dominującym jest sporofit (większy i żyje dłużej), z haploidalnego zarodnika (1n) powstaje drobny gametofit(rozmnaża się płciowo) zwany przedroślem. Na przedroślu powstają makro-(gametofit żeński) i mikrospory(gametofit męski) a wraz z...
Czynniki wpływające na biosferę
Zjawiska wpływające na klimat i warunki życia w biosferze to: • efekt cieplarniany • kwaśne deszcze • dziura ozonowa Efekt cieplarniany (szklarniowy) polega na podwyższaniu się temperatury atmosfery. Ocieplanie klimatu Ziemi wynika ze...
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia.Cykl rozwojowy mszaków
Przystosowanie się roślin do lądowego trybu życia. -skórka (epiderma) – co rozwiązało problem szybko parującej wody na lądzie, zapobiegała wysuszeniu organizmu, skórka została pokryta nieprzepuszczalną warstwą kutikuli zawierającą substancje...
Biologia w pytaniach i odpowiedziach
1.Jakie są rodzaje układu nerwowego? -centralny/ mózg, rdzeń kręgowy -obwodowy/ podlega naszej woli(nerwy obwodowe dochodzą do mięśni szkieletowych) -autonomiczny czyli wegetatywny/ nie podlega naszej woli(nerwy dochodzą do narządów...
Regulacja nerwowo hormonalna
Układ nerwowy i hormonalny Zapewniają harmonijny rozwój i funkcjonowanie organizmu, regulacja nerwowa-szybka i krótka, hormonalna-wolna i działa dłużej; Układ Hormonalny: tworzą gruczoły wydzielania wew.(gruczoły dokrewne); Układ nerwowy:...
Układ hormonalno-nerwowy
GRUCZOŁY DOKREWNE I NAJWAŻNIEJSZE HORMONY PRZEZ NIE WYTWARZANE: -przysadka mózgowa - wydziela hormon wzrostu regulujący wzrost organizmu, prolaktynę pobudzającą wytwarzanie mleka, oksytocynę pobudzającą skurcz mięśniówki macicy w czasie porodu,...
Rola dżdżownic
Dżdżownice prowadzą ryjący tryb życia, połykają ziemię, a następnie wydalają, trawiąc tylko zawarte w niej resztki roślinne i zwierzęce. W ten sposób spulchniają glebę i użyźniają ją, a także ułatwiają dostęp wody do korzeni roślin. Ich odchody,...
Rozwój zrównoważony
Widmo kryzysu ekologicznego posiada dynamikę o wymiarze globalnym. Kryzys oznacza tu ingerencję człowieka w układy przyrodnicze, które przekraczają zdolność środowiska do samodzielnej kompensacji zachodzących zmian. Przyczyn kryzysu ekologicznego,...
Porównanie układów - jamochłonów,, płazińców, nicieni, pierścienic, mięczaków, stawonogów, szkarłupni
Układy: - jamochłonów (1), - płazińców (2), - nicieni (3), - pierścienic (4), - mięczaków (5), - stawonogów (6), - szkarłupni (7) Układ oddechowy 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez...
Kwas DNA- budowa i struktura
Temat: Kwas DNA- jego struktura i budowa. GENETYKA to nauka badająca dziedziczność i wynikające z tego zmienianie się organizmów.Nośnikiem informacji genetycznej jest dwu niciowe DNA, a model struktury przestrzennej odkryli w 1953r. Watson i...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Dojrzewanie chłopców
Dojrzewanie jest to okres, kiedy organizm przeobraża się w organizm osoby dorosłej. 1 faza prepubertalna Rozpoczyna się około 8 roku życia i jest mało dostrzegalna.W tym okresie wydłużają się kończyny oraz dojrzewają podstawowe funkcje...
Gruczoły - hormony, ich rodzaj, działanie, skutki niedoczynności i nadczynności
Gruczoł dokrewny Hormon Rodzaj h. Położenie Komórki,tkanki, narządy docelowe Działanie Skutki nadczynności Skutki niedoczynności Podwzgórze Wazopresyna oligo Część międzymózgowia -wzmaga resorpcję zwrotną...
Grzyby - charakterystyka. Cykle rozwojowe
Grzyby - w większości lądowe organizmy heterotroficzne. Są niezdolne do przemieszczania się i posiadają ścianę komórkową. Nie posiadają plastydów więc zabarwienie grzybów spowodowane jest obecnością innych barwników. Budowa grzybów Budowa...
Układ oddechowy
Układ oddechowy – wentylacja warunkująca oddychanie tlenowe. Układ oddechowy bierze udział w transporcie powietrza i w wymianie gazowej. Do komórek organizmu jest dostarczany (za pośrednictwem układu krwionośnego) tlen, dzięki któremu...
Choroby bakteryjne
Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy...
Systematyka grzybów jadalnych i grzyby jadalne
GRZYBY WŁAŚCIWE: PLEŚNIAK BIAŁY,DROŻDŻE PIWNE,MAŚLAK ŻÓŁTY PROSTY: CHROBOTEK KORALKOWY, ZŁOTOROST ŚCIENNY GRZYBY JADALNE: GRZYBY JADALNE SĄ BARDZO...
Funkcje dróg oddechowych i płuc
1)jama nosowa -ogrzewa powietrze -oczyszcza powietrze -nawilża powietrze -odbiera zapachy 2)gardło -wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego 3)krtań -narząd mowy -nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem 4)tchawica...
Jak pełni swoje funkcje życiowe?- Magot
Magot Rząd: Naczelne Rodzina: Makakowate Rodzaj/gatunek: Macaca sylvanus Magoty są łagodnymi małpami. W przeszłość magoty występowały w całej Afryce Północnej. Obecnie spotkać je można w Algierii i Maroku, w cedrowych, jodłowych...
Rozwój zarodkowy i płodowy człowieka.
Kiedy naprawdę zaczyna się życie? Zwykle myśli się, że pierwszym dniem życia dziecka jest dzień jego narodzin. W rzeczywistości zaczyna się ono w brzuchu mamy, dziewięć miesięcy wcześniej, w chwili spotkania się dwu różnych komórek: plemnika ojca...
Gruczoły - hormon - funkcja
Jądra - androgeny (wpływają na rozwój 3 i 4 rzędowych cech płciowych) Jajniki , łożysko - estrogeny (rozwój 2 i 3 rzędowych cech płciowych i przebieg miesiączki), progesteron (odpowiada za utrzymanie ciąży, hamuje owulację) Rdzeń -...
Dlaczego niektóre zwierzęta przechodzą rozwój złożony, czyli w ich rozwoju występuje larwa?
To czy z jaja wylęgnie się młody osobnik, czy larwa, zależy od ilości materiału zapasowego zawartego w jaju. Mało materiału zapasowego nie daje możliwości zrealizowania rozwoju aż do postaci samodzielnej podobnej do osobników dorosłych....
Czynniki środowiska ograniczjące występowanie organizmów
ŚRODOWISKO ORGANIZMÓW ŻYWYCH: A) lądowe B) wodne. RÓŻNICE: - temperaturą -zawartością tlenu i dwutlenku węgla -odmiennymi warunkami świetlnymi -zasobnością soli mineralnych -odczynem(pH) -stopniem oddziaływania czynników mechanicznych :...