Wos

Prawo karne

Określa normy, które zakazują pod groźbą kary świadomego dokonywania czynów uznawanych za przestępstwa. Prawo karne precyzuje także kary, które grożą za naruszenie jego postanowień. Odwołując się do prawa karnego, sądy karne sądzą i wyrokują w sprawach karnych. Zanim jednak sprawa trafia do sądu, organy ścigania (prokuratura i policja) muszą określić, czy zaistniało przestępstwo, i wykryć jego sprawcę. Źródłem prawa karnego w Polsce jest kodeks postępowania karnego z roku 1997. Ważnym...

Socjalizm

Dla socjalisty szczególne znaczenie ma zło, jakie dokonuje się w społeczeństwie, zwłaszcza zło czynione przez innych ludzi. Socjalista niczym Prometeusz powinien być uczulony na wszelakie krzywdy dziejące się na świecie, być gotowy zmieniać świat na lepszy. Człowiek ma ogromną moc nieustannego przekształcania świata,tak żeby służył szczęściu wszystkich. Dzięki wolności i nieograniczonym możliwościom rozumu człowiek jest najważniejszą istotą w kosmosie. Dla wielu socjalistów wspólny...

Zgromadzenie ogólne

W jego skład wchodzą przedstawiciele wszystkich państw należących do ONZ. Zgromadzenie pracuje na corocznych sesjach zwyczajnych lub sesjach specjalnych. Wysłuchuje sprawozdań Rady Bezpieczeństwa i zatwierdza budżet, wybiera Sekretarza Generalnego ONZ, czasowych członków Rady Bezpieczeństwa, a także współdecyduje o wyborze sędziów do Trybunału Sprawiedliwości w Hadze. W sprawach ważnych (deklaracje pokojowe, budżet) decyzje podejmowane są większością kwalifikowaną 2/3 głosów, a w pozostałych...

Zagrożenie środowiska naturalnego

Poziom życia w krajach słabo rozwiniętych jest przerażający – na świecie żyje około 4 mld. ludzi, którzy utrzymują się za mniej niż 2 dolary dziennie, a ponad 1 mld – za mniej niż dolara. Szybki przyrost naturalny połączony z brakiem środków finansowych powoduje, że dochodzi do degradacji środowiska naturalnego. Do najważniejszych światowych problemów dotyczących środowiska naturalnego należą: zmniejszanie się powierzchni lasów, gromadzenie olbrzymich ilości odpadów, skażenie powietrza i...

Wielka Brytania

System polityczny Wielkiej Brytanii jest przykładem systemu parlamentarnego, demokratycznego i unitarnego o zdecentralizowanych relacjach pomiędzy centrum a regionami. Brytyjski system jest wynikiem długotrwałej ewolucji monarchicznego sytemu rządów. Wielka Brytania nie posiada konstytucji rozumianej jako jednolity, spisany akt prawny. Konstytucjonalizm brytyjski jest wynikiem wielu aktów prawnych, które sięgają nawet XIII wieku. Organizacja systemu politycznego ukształtowanego w Wielkiej...

Konflikt jako proces

W konflikcie rozumianym jako proces można wyróżnić trzy etapy: W dążeniu do rozwiązania sprzeczności możliwe są trzy sytuacje:

Prawo

Katolicka doktryna społeczna

Doktryna katolicka kształtowała się od czasów związanych z powstawaniem instytucji kościelnych i sięga w dziejach do okresu Imperium Rzymskiego w IV wieku. Ostatecznie – wyodrębniona z całokształtu doktryn i teologii katolickich w XIX wieku – wyraża się w encyklikach papieskich poświęconych zagadnieniom społeczno-politycznym. Pierwszą z nich była encyklika Rerum novarum (Rzeczy nowe), ogłoszona przez papieża Leona XIII. W kolejnych encyklikach można zauważyć ewolucję doktryny...

Problemy współczesnego świata

Procesy integracyjne w Europie

Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)

Organizacją międzynarodową o największym znaczeniu dla kształtowania światowego systemu bezpieczeństwa jest Organizacja Narodów Zjednoczonych.ONZ to organizacja otwarta dla wszystkich państw pragnących układać stosunki międzynarodowe na zasadach pokojowych. Normy w dziedzinie pokoju kształtowane przez ONZ są powszechnie przyjmowane przez wszystkie państwa świata. Obecnie ONZ skupia około 190 państw, poza jej strukturami pozostają m.in. Watykan oraz Tajwan. Początki ONZ sięgają 1945 roku,...

Wskaźniki rozwoju oświaty i kultury

Polska jest krajem wolnym od analfabetyzmu, jednak wskaźniki rozwoju edukacji na tle innych narodów nie są optymistyczne. W Polsce szkoły średnie kończy 81% uczniów, podczas gdy średnia dla państw Unii Europejskiej wynosi 95%. Podobnie jest ze wskaźnikami dla osób z wyższym wykształceniem: Polska ze wskaźnikiem 7-8% osób z wyższym wykształceniem znajduje się prawie na końcu za Włochami i Austrią (8%). Bardzo daleko nam do państw o wysokim wskaźniku, czyli np. Finlandii (32%) lub Belgii (25%).

Społeczeństwo ponad wszystko – kształtowanie się postaw społecznych człowieka

Aby ludzie mogli normalnie żyć i rozwijać się, niezbędni są inni ludzie – zauważył to już Arystoteles, grecki filozof. Powiadał on, że „człowiek jest z natury istotą społeczną”, a społeczeństwo to coś, co ma pierwszeństwo przed jednostką. Arystoteles nie był z pewnością pierwszym, który zauważył, jak wyglądają podstawowe zasady funkcjonowania społecznego oraz zależność między jednostką a społeczeństwem. Dlaczego mówi się, że człowiek jest istotą społeczną? Prawdopodobnie dlatego,że...

Stany Zjednoczone

System polityczny Stanów Zjednoczonych bierze swój początek z oświeceniowej filozofii końca XVIII wieku. Uchwalona w 1787 roku konstytucja jest do dnia dzisiejszego najważniejszym i nadal obowiązującym aktem prawnym. Pomyślana jako akt otwarty została uzupełniona o poprawki, których do dnia dzisiejszego jest 26. Poprawki wyjaśniają lub precyzują niezbyt ostro sformułowane zapisy konstytucyjne. System polityczny Stanów Zjednoczonych można określić jako system demokratyczny,prezydencki i...

Trybunał Stanu

Zadaniem Trybunału Stanu jest pociąganie do odpowiedzialności konstytucyjnej osób, które ze względu na zajmowane stanowisko lub urząd naruszyły Konstytucję RP lub obowiązujące ustawy. Tego rodzaju odpowiedzialność konstytucyjna ciąży na: Prezydencie, Prezesie Rady Ministrów i jej członkach, Prezesie Narodowego Banku Polskiego, Prezesie Najwyższej Izby Kontroli, członkach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Naczelnym Dowódcy Sił Zbrojnych. Wnioskowanie o postawienie przed Trybunałem...

Ład międzynarodowy – konflikty i systemy bezpieczeństwa

Dlaczego człowiek jest istotą społeczną?

Dlaczego istnieje wiele grup społecznych?

Każdy człowiek należy do jakiejś grupy. Bardzo często należymy jednocześnie do wielu. Niektórzy badacze podają, że liczba tych grup jest powiązana z wiekiem – oznacza to, że do pewnego momentu naszego życia liczba grup, do których przynależymy, wzrasta. W pewnym wieku liczba tych grup zaczyna maleć. Istnieje wiele możliwości typologii grup społecznych. Poniżej przestawiony został podział ze względu na wyodrębnione kryteria. Kryterium klasyfikacji Rodzaj grupy...

Komunizm - Marksizm i Leninizm

Doktryna komunistyczna traktowana była w XIX wieku jako odmiana idei socjalistycznej. Twórcami i największymi propagatorami nowożytnego komunizmu byli Karol Marks i Fryderyk Engels. Swoje poglądy, a zarazem fundamenty doktryny komunistycznej, ogłosili w 1848 roku w Manifeście komunistycznym Twórcy komunizmu w wydarzeniach historycznych dopatrzyli się prawidłowości,których głównym czynnikiem była walka dokonująca się pomiędzy zróżnicowanymi klasami społecznymi. Walka klasowa...

Rada Europy

Rada Europy to polityczna organizacja międzyrządowa utworzona w 1949 roku i skupiająca większość państw europejskich. Najważniejsze jej cele to: ochrona praw człowieka i demokracji pluralistycznej, uświadamianie i podnoszenie wartości europejskiej tożsamości kulturowej, rozwiązywanie problemów stojących przed europejskim społeczeństwem, rozwój politycznego partnerstwa z nowymi europejskimi demokracjami, pomoc państwom Europy Centralnej i Wschodniej w zakresie reform...

Państwo i polityka

Społeczeństwo – struktura i zróżnicowanie

Struktura społeczna opisuje podziały wewnątrz społeczeństwa. Określa się ją jako zbiór elementów składających się na społeczeństwo wraz z relacjami między nimi. W każdym społeczeństwie dokonują się pewne podziały wewnętrzne,które można opisać, charakteryzując jego strukturę. Socjologowie wyróżniają cztery podstawowe sposoby budowania struktury społeczeństwa. Sposoby budowania strukturyspołeczeństwa demograficzny Społeczeństwo określone zostaje w oparciu o dane...

Światowe systemy bezpieczeństwa

Współczesny świat w ostatniej dekadzie XX i na początku XXI wieku kilkakrotnie znajdował się w sytuacjach stanowiących zagrożenie dla ładu międzynarodowego. Uniknięcie konfliktu i konfrontacji nie byłoby prawdopodobnie możliwe bez istnienia organizacji tworzących systemy światowego i europejskiego bezpieczeństwa.

Pomiędzy "byc" a "mieć", postawy, wartości i tożsamości człowieka

W życiu człowieka wielokrotnie przewija się pytanie o to, co jest dla niego ważne, jak powinien się zachowywać, co powinien robić. Pojawiają się również osoby, rzeczy i zjawiska, uznawane za ważne. To są właśnie wartości. Można wśród nich wyróżnić: wartości biologiczne – dotyczą zdrowia i kondycji człowieka, wartości moralne i religijne – dotyczą prawdy, cnót i religijności, wartości ekonomiczne – dotyczą materialnego statusu człowieka. Ludzie dokonują swoistej...

Rzecznik Praw Obywatelskich

Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich została powołana w 1987 roku. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji RP i innych ustawach. Rzecznik bada, czy działalność różnych organów państwa, organizacji czy instytucji nie doprowadza do łamania praw i wolności obywatelskich. Rzecznik nie rozstrzyga, lecz jedynie zwraca się do właściwych instytucji o podjęcie odpowiednich działań, by zmienić niekorzystną dla obywatela sytuację....

Jak rozwiązywać konflikty społeczne?

Ludzie różnie sobie radzą w sytuacjach konfliktu. Jedni będą się starali za wszelką cenę postawić na swoim. Nie będą się przejmowali dążeniami czy potrzebami innych. Ich cel będzie najważniejszy. Stojąc na stanowisku, że cel uświęca środki, nie poddadzą się i nie będą w stanie lub nie zechcą zrezygnować z własnych potrzeb. W takim wypadku osiągnięcie celu jest priorytetem. Ludzie ci nie ustąpią, będą walczyć do momentu, aż wygrają, a jeśli nie wygrają, to po pewnym czasie spróbują znowu...

Organizacja aparatu państwowego

Monarchia – jest to forma rządu, w której aparat państwowy i forma władzy jest w rękach monarchy (króla, cesarza, sułtana). Ze względu na zakres władzy możemy wyróżnić monarchię absolutną – gdy cała władza spoczywa w osobie monarchy,monarchię konstytucyjną – gdzie konstytucja pełni formę umowy pomiędzy społeczeństwem a monarchą, oraz monarchię parlamentarną – gdzie monarcha pełni funkcję reprezentacyjną, występując często na pozycji arbitra i symbolu narodowego. Republika – jest formą...

Sądy szczególne

Poza sądami powszechnymi istnieje sądownictwo szczególne – wojskowe i administracyjne. Zajmuje się ono sprawami wykraczającymi poza uprawnienia sądów powszechnych. Sądy wojskowe tworzą: sądy okręgów wojskowych i sądy garnizonowe. Wszystkie podlegają Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego. Zadaniem sądów wojskowych jest rozpatrywanie spraw dotyczących przestępstw związanych z obronnością państwa. Sądownictwem szczególnym jest także sądownictwo administracyjne w postaci Naczelnego Sądu...

Prawo wewnętrzne

Reguluje relacje wewnątrz państwa. Obowiązuje w niemal wszystkich dziedzinach życia społeczno-państwowego, stąd tak liczne gałęzie prawa wewnętrznego. Prezentuje to poniższy schemat. Prawo konstytucyjne Prawo karne Prawo cywilne Prawo administracyjne Prawo pracy Prawo rzeczowe Prawo rodzinne Prawo spadkowe Prawo zobowiązań Prawo handlowe Prawo lokalowe

Prawo stanowione

Opiera swój kształt i byt o prawa tworzone z woli władcy lub ludu. We współczesnych systemach prawnych prawo wywodzi się z konstytucji, przez którą, podobnie jak ustawy i inne akty prawne wyrażające wolę ich twórców, jest kształtowane.

Mała ojczyzna i regiony

Miejsce Polski w Europie

Norma prawna

Określa zasady i sposób postępowania w przewidzianych przez nią sytuacjach. Normy prawne ustanowione są przez uprawnione do tego organy państwowe, np. parlament, rząd, prezydenta, wojewodę. Nieprzestrzeganie zasad w niej zawartych wywołuje sankcje za jej naruszenie. Sankcje mogą być bardzo różne: od grzywny po pozbawienie wolności. Norma prawna powinna być skierowana do adresatów, wobec których nałożone są równe prawa i obowiązki. Każda norma powinna posiadać trzy elementy:...

Prezes Rady Ministrów

Zakres kompetencji Premiera jest niezwykle rozległy: wydaje rozporządzenia, koordynuje i kontroluje pracę członków rządu, jest zwierzchnikiem administracji państwowej, kontroluje pracę wojewodów (ma moc ich powoływania i odwoływania), sprawuje również nadzór nad samorządem terytorialnym. Za naruszenie konstytucji lub nadużycia popełnione w trakcie urzędowania premier ponosi odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu.

Organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju (OECD)

Jej geneza ma związek z przekształceniem, jakiego dokonano w 1961 roku w Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC). Powstanie OECD nastąpiło z inicjatywy USA i było reakcją na utworzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Główne zadania OECD dotyczą wolności wymiany handlowej, która powinna zapewniać państwom osiągnięcie jak najwyższego poziomu życia, zatrudnienia i stabilizacji finansowej. Programy OECD przeznaczone są także dla krajów słabo rozwiniętych. Konwencję OECD...

Współpraca regionalna

Państwa Europy charakteryzują się zróżnicowaniem ze względu na rozwój społeczny i gospodarczy. Z tego powodu powstały międzynarodowe instytucje, których zadaniem jest koordynowanie polityki na szczeblu regionalnym. Do instytucji tych należą: Unia Zachodnioeuropejska, Grupa Wyszehradzka, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, Rada Państw Morza Bałtyckiego, Inicjatywa środkowoeuropejska, Trójkąt Weimarski.

Organizacje międzynarodowe i procesy integracyjne w świecie

W dziejach cywilizacji od najdawniejszych czasów równolegle zachodzą procesy o przeciwstawnym charakterze: integrującym i dezintegrującym. Pierwsze z nich są wyrazem rozrostu i ekspansji, drugie zmierzają do rozpadu i zaniku. W zależności od jakości dokonujących się zmian procesy dezintegrujące i integrujące mogą mieć zarówno negatywne, jak i pozytywne cechy. W XX wieku miało miejsce wiele zjawisk o charakterze dezintegrującym, np. rozpad monarchii Austro - Węgier po I wojnie światowej,...

Dlaczego demokracja?

Demokracja nie jest i nie musi być idealnym rozwiązaniem dla wszystkich społeczeństw. Jest ona dziełem pewnej kultury, która za fundament przyjęła łacińsko-greckie przekonanie o wolności jako najważniejszej wartości społecznej. Demokracja posiada wiele wad i prawdopodobne rację miał Winston Churchill, który powiedział: „demokracja jest złym ustrojem, ale nikt dotąd nie wymyślił lepszego”. Rozpatrując pytanie postawione w tytule, zacznijmy od próby dokonania bilansu złych i dobrych stron...

Czym jest władza ustawodawcza w Rzeczypospolitej Polskiej?

Naród będący, zgodnie z konstytucją, najwyższą władzą w Rzeczypospolitej Polskiej, sprawuje ją poprzez swoich przedstawicieli wybieranych do Sejmu i Senatu. Sejm i Senat stają się tym samym przedstawicielami narodu. Art. 95.1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat.2. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw. [Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] Istnienie dwuizbowego parlamentu nie...

Przyszłość

Co zatem zrobić w zaistniałej sytuacji? Jak wyrównać przy tym różnice ekonomiczne między poszczególnymi częściami globu i zapewnić ludziom jak najlepsze życie? Specjaliści są zgodni co do tego, że jedynie wzrost gospodarczy i rozwój cywilizacyjny mogą przyczynić się do zmniejszenia dysproporcji. Pozostaje oczywiście kwestia zadłużenia i kredytów, które zaciągnęły biedne kraje. W większości wypadków nie stać ich nawet na spłacenie odsetek, więc umorzenie lub redukcja przynajmniej części...

Senat Rzeczypospolitej

Senat Rzeczypospolitej jest drugą izbą polskiego parlamentu. Powoływany jest na drodze wyborów zarządzanych przez Prezydenta w tych samych terminach co wybory do Sejmu. Ordynacja wyborcza do Senatu różni się od ordynacji sejmowej tylko zasadą większości względnej. O ile do Sejmu wchodzą posłowie według zasady proporcjonalności, o tyle za wybranych do Senatu uważa się tych kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnych głosów. Senat liczy 100senatorów, a jego struktura...

Typologia partii politycznych

Współcześnie działające partie w coraz mniejszym stopniu odwołują się do sztywnych założeń wynikających z doktryny lub ideologii, a w swoim działaniu muszą uwzględniać koniunkturę polityczną i nastroje społeczne. Nakłada to na partie obowiązek opracowania strategii uwzględniającej zmiany poparcia ze strony swojego elektoratu. W swoich działaniach muszą się kierować dobrem ogółu społeczeństwa. Najbardziej uniwersalne i najczęściej stosowane kryterium podziału partii politycznych wynika...

Dzieje demokracji

Pojęcie demokracji narodziło się w starożytnej Grecji w polis. Za najważniejszą uznano tam władzę ludu, czyli wspólnotę obywateli, którzy poprzez zgromadzenie ludowe sprawowali władzę w mieście-państwie. W dziejach najważniejsze pojęcia związane z funkcjonowaniem demokracji ulegały zmianie. Współcześnie demokracją określa się taką formę ustroju państwa, w której wola większości obywateli stanowi źródło władzy, nadając wszystkim obywatelom swobody i prawa polityczne. Dzięki nim mogą oni...

Grupa Wyszehradzka

Regionalne porozumienie podpisane w 1991 roku między Polską, Czechosłowacją i Węgrami (Trójkąt Wyszehradzki), a zawarte na podstawie deklaracji o współpracy. Ustalono również warunki współpracy gospodarczej i politycznej, której celem ma być dążenie do integracji europejskiej. Po podziale Czechosłowacji na Czechy i Słowację powstał Czworokąt Wyszehradzki. W 1993 roku do Grupy przystąpiła Słowenia. Od tego roku obowiązuje umowa między członkami Grupy Wyszehradzkiej o środkowoeuropejskiej...

Prawo naturalne a prawo stanowione

Jeżeli prawo będziemy pojmować jako szereg norm uporządkowanych przez zespół ludzi, których celem jest określenie współżycia różnych społeczności w ramach organizmu, jakim jest państwo, to szybko uświadomimy sobie, jak wiele gałęzi prawa można wyróżnić. Biorąc pod uwagę źródła prawa, możemy wyróżnić prawo naturalne i prawo stanowione.

Grupy społeczne i ich funkcje

Niemcy

Republika Federalna Niemiec jest państwem, w którym występują trzy systemy polityczne: parlamentarny, federacyjny i demokratyczny. W Niemczech istnieje kilka dużych i silnych ugrupowań partyjnych, które naprzemiennie sprawują władzę. Najważniejsze z działających partii to: Niemiecka Partia Socjaldemokratyczna(SPD), Chrześcijańska Demokracja (CDU/CSU), Zieloni (partia reprezentująca ruchy ekologiczne), reprezentująca liberałów Wolna Partia Demokratyczna(FDP) oraz PDS, czyli dawna partia...

Co wpływa na postawy i więzi społeczne człowieka?

Warto zaznaczyć, że człowiek odciska swoje piętno na społeczeństwie. Społeczeństwo również wpływa na człowieka, który reaguje na sytuacje w nim występujące. Dochodzi do interakcji, czyli wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie. Na czym polega interakcja? Zachowanie jednego człowieka w kontakcie bezpośrednim jest bodźcem dla zachowania drugiego. Kiedy wpływ jednej osoby lub grupy ludzi na człowieka jest największy? Zapewne w okresie dzieciństwa. Dziecko przyjmuje określone „nauki” od...

Współpraca regionalna i integracja ogólnoświatowa

Rola interesów grupowych w działaniach społeczeństwa

W każdym społeczeństwie istnieje wiele różnych grup, a każda z nich posiada normy i wzory zachowań oraz cel. Aby go zrealizować, ich członkowie dysponują określonymi środkami. Nie oznacza to oczywiście, że wszystkie istniejące grupy mają różne cele albo że posługują się różnymi metodami, by je osiągnąć, jednak dla członków danej grupy to ich cel, a nie cele innych grup, jest ważny i istotny. W społeczeństwach istnieją także grupy interesu, które, reprezentując swoich członków (na...