Grupa składa się z co najmniej dwóch osób, między którymi zachodzą bezpośrednie interakcje. Osoby te mają wspólny cel oraz świadomość odrębności własnej grupy od innych. Grupa ma poza tym swoją strukturę i normy.
Grupa społeczna to zbiorowość, która realizuje własne cele. Ludzie łączą sięw grupy, aby realizować swoje potrzeby, najczęściej poprzez osiąganie określonych celów. Cele, jakie stawia sobie grupa, mogą być bardzo różne: od wykonania określonych prostych zadań po wieloletnie, niezwykle skomplikowane działania, np.wychowanie dzieci. Bardzo często rozbieżność celów poszczególnych członków grupy może doprowadzić do jej rozpadu i likwidacji grupy.
Wszyscy tworzący grupę mają swojego przywódcę. Strukturę grupy możemy poznać, przyglądając się temu, jaką kto pełni funkcję. Oprócz przywódcy znajdziemy osoby odpowiedzialne za wykonanie konkretnych zadań. W ramach grupy możemy mówić o pozycjach zajmowanych przez jej członków. Osoby na określonych pozycjach, pozostające we wzajemnych relacjach, tworzą strukturę grupy.Dane pozycje występują w wielu grupach i są one stałe, natomiast osoby, które je zajmują, mogą się zmieniać. Pozycje są związane również z zajmowaniem miejsc mniej formalnych, np. bycie najdowcipniejszym czy najsilniejszym w grupie. Aby mówić o konkretnej pozycji, trzeba odnieść ją do innej, nie ma bowiem sensu mówić o przewodniczącym, jeśli nie wiemy, kim są jego zastępcy i podwładni.Z pojęciem pozycji blisko związana jest rola społeczna, czyli zbiór przepisów określający, jak osoba zajmująca daną pozycję może i powinna się zachowywać. Osoba przyjmująca pewną rolę społeczną musi zachowywać się w sposób z góry określony. Na przykład wiadomo, że przewodniczący klasy jest osobą odpowiedzialną za kontakty z nauczycielami, za negocjowanie terminów prac sprawdzających. Podobnie szef firmy ma za zadanie szkolić podwładnych, nadzorować ich pracę, kierować nimi itd. Te wszystkie czynności wchodzą w skład roli, jaką pełni osoba zajmująca pozycję szefa czy przewodniczącego. Jaka zatem jest różnica pomiędzy normą grupową a rolą? Otóż norma dotyczy wszystkich członków grupy, natomiast rola jest przypisana osobie zajmującej określoną pozycję.
Wszyscy tworzący grupę są z nią związani, przynależą do niej, czują się pełnoprawnymi jej członkami. Osoby tworzące grupę posiadają własne zasady precyzyjnie określające co wolno, a czego nie wolno członkom grupy.
Należąc do grupy, automatycznie stajemy się jej częścią – zaczynamy akceptować jej normy, dążymy do wyznaczonych celów, szczycimy się przynależnością do niej – czujemy, że jesteśmy „inni”. Jest to tzw. zasada odrębności – odczuwamy,że dzięki pewnym cechom nasza grupa jest inna od pozostałych. Na tej podstawie mówimy: „oni”, „inni”, „tamci” oraz „my”, „swoi”.
Odrębność grupy możemy określić m.in. na podstawie następujących elementów:
- ideologii,
- zamieszkania określonego terenu,
- wykonywania stałych czynności lub rytuałów,
- sposobu ubierania się.