Bóg, człowiek i świat w twórczości renesansowej.
Najbardziej znamienną cechą ludzi a także twórczości odrodzenia było wszechstronne zainteresowanie człowiekiem i sprawami ludzkimi. Z zainteresowaniem tym łączyło się odrzucenie ideału życiowego, norm obyczajowych i rygorów wytworzonych przez...
Problem dziecka w literaturze pozytywistycznej.
Na przestrzeni wieków problem dziecka pojawiał się sporadycznie. Dopiero w pozytywizmie ów motyw został dostrzeżony przez pisarzy epoki. Najwięcej utworów powstało z tak wyraźnie głoszonego przez Johna Stuarta Milla utylitaryzmu, zgodnie z...
Reformacja i Kontrreformacja w Polsce
Hasła reformacyjne Lutra przedostały się do Polski w pierwszych latach po jego wystąpieniu. Szerzyły się one najpierw wśród mieszczan i uczonych, później wśród szlachty. Ruch reformacyjny rozszerzał się początkowo potajemnie, gdyż król Zygmunt...
Antyk i Biblia - opracowanie.
1. Mity i mitologia. Kulturotwórcza rola mitów. Mity i mitologia jako źródła inspiracji dla literatury i sztuki. Mitologiczne motywy i toposy. Mitologia - To zbiór mitów, czyli opowieści Greków (potem także Rzymian) wyrażających wierzenia tej...
Ściąga z XX-lecia międzywojennego.
Agraryzm-podgląd głoszący, że podstawą do rozwoju gospodarki jest rolnictwo, a najważniejszą warstwą są chłopiAkcja- dokument świadczący o tym, że jego właściciel ma udziały w spółce, która je wydrukowała i sprzedała.antysemityzm-wrogość lub...
Oświecenie - wszystko na temat tej epoki.
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
Antyk i Biblia.
BIBLIA “MIŁOŚĆ I WARTOŚCI” Biblia jest to zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Biblia uznana jest za Pismo Święte, zawiera odwieczne pytania człowieka o powstanie świata i rodzaju ludzkiego, wprowadza pojęcie dobra i zła, nagrody i...
Pozytywizm - infomacje o epoce.
Teorie filozoficzne uczonych zachodnioeuropejskich. John Stuart Mill - przedstawiciel empiryzmu, Herbert Spencer - twórca filozofii ewolucjonizmu - twierdził, że rozwojowi podlega cały wszechświat a przemiany dokonują się stale i stopniowo....
Bogaty rozwój twórczości satyrycznej w Oświeceniu, związek z wychowawczymi tendencjami epoki.
Tak bogaty rozwój twórczości satyrycznej jaki zaobserwowano w epoce oświecenia -był niewątpliwie efektem wiary w dominujące w tym okresie wartości. Przypomnę, że umowne ramy czasowe otwierające i zamykające lata trwania tej epoki literackiej w...
1846-1890. Czy tylko Pozytywizm.
Początek pozytywizmu datuje się na lata czterdzieste, koniec zaś na lata dziewięćdziesiąte XIX wieku. Epoka ta wywodzi się z nurtu filozoficznego oświecenia. Na pierwszym planie znowu pojawia się „szkiełko i oko” z ballady Adama Mickiewicza....
Słowniczek pojęć z epoki Romantyzmu.
Synretyzm to łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych, poglądów filozoficznych, religijnych, społecznych; zespolenie się, skrzyżowanie jakichkolwiek elementów; w przypadku literatury polega to na zespoleniu w jednym utworze literackim...
Byronizm jako tendencja literacka i ideowa romantyzmu i romantyczny bunt wobec świata.
1) Giaur jako bohater romantyczny - charakterystyka Giaura poznajemy jako młodego, wysokiego, dobrze zbudowanego i przystojnego młodzieńca. Ubrany on był w czarny strój arabski i zawsze jeździł na czarnym koniu. Praktycznie nic nie wiemy o jego...
Oświecenie epoką kształtowania się dojrzałej państwowości.
Oświecenie jako nowa epoka literacka pojawia się w Europie Zachodniej pod koniec drugiej połowy XVII w. i trwa do końca wieku XVIII. W Polsce z kolei w związku z pewną izolacją kulturową Rzeczpospolitej rozpoczyna się w latach trzydziestych XVIII...
Realizacja w literaturze haseł programowych pozytywistów.
Praca u podstaw, problematyka społeczna wsi, pomoc najuboższym warstwom: "Szkice węglem" - Henryk Sienkiewicz - niewiedza i zacofanie chłopów; nieznajomość własnych praw, ani metod ich dochodzenia w urzędach; ślepe zaufanie do...
Trzy nurty w literaturze barokowej: dworski, sarmacki i plebejski.
Barok jest kierunkiem we wszystkich dziedzinach sztuki, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Łacińskiej od końca XVI do I połowy XVIII wieku. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech (manieryzm, marinizm) i w Hiszpanii (konceptyzm,...
Futuryzm.
Futuryzm- awangardowy kierunek literatury artystycznej o skrajnej orientacji antytradycjonalistycznej (awangarda), występujący z hasłami tworzenia nowych form sztuki i nowego stylu życia, zgodnego z rytmem przemian XX-wiecznej cywilizacji W...
"Polegać jak na Zawiszy" - zwrot wyrażający istotę etosu rycerskiego.
Prawdziwy rycerz służył ojczyźnie, jego obowiązkiem była stała gotowość służenia Rzeczpospolitej, całkowite oddanie ojczyźnie i królowi, który był uosobieniem najszlachetniejszych dążeń i starań o jej dobro. Poza tym jego obowiązkiem były walki z...
Twórczość I. Krasickiego, a sytuacja Polski w XVIII wieku.
Ignacy Krasicki to najwybitniejszy poeta polskiego oświecenia nazywany za życia „księciem poetów polskich”. Przeżył trzy rozbiory Polski. Jego twórczość skupiała się przede wszystkim na ukazaniu szlachcie błędów, które prowadzą do upadku...
Oświecenie w Polsce - oryginalne czy wtórne wobec Zachodu?
Oświecenie jest epoką bardzo różnorodną, wyodrębniły się w niej trzy główne prądy - klasycyzm, rokoko i sentymentalizm. Twierdzono, że po mrocznych i mistycznych czasach baroku ludzkość ogarnęła światłość rozumu; dużą role przypisywano logicznemu...
Romantyczna koncepcja natury na przykładzie wybranych utworów.
Ważnym elementem romantycznej wizji świata była natura. Romantycy stworzyli nowy sposób myślenia o niej, nową jej koncepcję. Odrzucili oświeceniowe poglądy traktujące naturę, jako wyregulowany mechanizm. Rozumieli ją natomiast jako byt pierwotny,...
Koncepcje patriotyzmu i służby ojczyźnie w polskiej literaturze Pozytywizmu.
Upadek powstania styczniowego to tragedia narodowa, przekreślenie nadziei na odzyskanie niepodległości na drodze zbrojnej. Jest to także klęska romantycznej ideologii „wybicia się Polski na niepodległość”. Nie sprawdziła się mickiewiczowska...
Renesans w Europie.
1. Podłoże społeczno kulturowe. Słowa renesans po raz pierwszy użył, włoski malarz, G. Vassari w XVI w. Epoka ta we Włoszech trwała od XIV do początku XVI w, w krajach leżących na północ od Alp od końca XV do końca XVI w, a w Polsce trwał od XIV...
Młoda Polska - skrypt.
Młoda Polska 1. Ogólne wiadomości o epoce Granice chronologiczne: 1890 - 1918 (inne periodyzacje: początek: 1887 - objęcie przez Z. Przesmyckiego tygodnika „Życie”; 1884 - data opublikowania II serii „Poezji” Kazimierza Przerwy-Tetmajera;...
Starożytność - skrypt.
Antyk Mitologia Jana Parandowskiego BOGOWIE: 1. Zeus władca bogów, nieba, ziemi, ludzi, światła, piorunów 2. Hera żona i siostra Zeusa, patronka małżeństwa i wierności małżeńskiej 3. Apollo syn, bóg słońca, światła, wyroczni, patron...
Oświecenie w Polsce.
Ks. St. Konarski 1.Szkolnictwo -założył szkołę „Collegium Nobillum” w 1742r. -wprowadzenie metody rozumowej i ćwiczeń cielesnych -założył w szkole teatr ( sam pisał sztuki) -wprowadził języki nowożytne, ograniczył łacinę 2.Reformy...
Charakterystyka Romantyzmu.
Romantyzm to okres w dziejach kultury i literatury europejskiej przełomu XVIII i XIX w. Romantyzm powstał na fali europejskich ruchów wolnościowych, które nawiązywały do ideałów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W Anglii romantyzm towarzyszył...
Kultura Średniowiecza.
DUALISTYCZNA Miała charakter duchowny, a potem rycerski. style architektoniczne romański (kamienne, masywne, rola obronna, mało światła) gotycki (katedry, kościoły, strzeliste, smukły, witraże, dużo światła) wzorce osobowe asceta...
"Romantyzm się przeżył, jesteśmy konkretni i prozaiczni” – odnieś powyższe słowa do programów i postaw pozytywistycznych.
Wraz z klęską powstania styczniowego zakończył się romantyzm – epoka, która jako główne zadanie postawiła sobie walkę o wolność ojczyzny. Wykrwawiony naród nie miał już siły dalej walczyć i pragnął pracować dla ojczyzny, aby na polu gospodarczym...
Charakterystyka Romantyzmu francuskiego.
ROUSSEAU Jego hasła znalazły swój wyraz w "Nowej Heloizie". Powieść epistolarna. Temat: miłość dwojga kochanków listy pełne wyznań on starszy mężczyzna nie mogą się kochać gdyż ona jest bogatsza, dużo młodsza nieszczęśliwa...
Specyfikacja Romantyzmu rosyjskiego.
W pierwszej połowie XIX wieku kapitalizm w Rosji rozwijał się bardzo słabo. Istniały w pełni stosunki feudalne. Wszelkie przejawy życia poddane były ścisłemu nadzorowi policyjnemu, najmniejsze ślady wolnej myśli były tłumione w zarodku, rósł ucisk...
Romantyzm w Anglii.
BYRONIZM Nurt ten rozwinął się w latach 1812 - 1830. Człowiek, który wyznawał byronizm był zazwyczaj skłócony ze światem i innymi ludźmi. Cechy byronizmu: nienawiść do świata ucisku nakaz bezkompromisowej walki ze wszystkim co ogranicza...
Twórczość okresu Sejmu Wielkiego.
PUBLICYSTYKA PATRIOTYCZNA, DZIAŁALNOŚĆ I PROGRAM SPOŁECZNO-POLITYCZNY STANISŁAW STASZICA. Stanisław Staszic swoje poglądy i program społeczno-polityczny zawarł między innymi w poniższych utworach. "Uwagi nad życiem Jana...
Indywidualności Renesansu polskiego i europejskiego.
1.1 DOKONANIA 1.1.1 DANTE ALIGHIERI (1265-1321) „Boska komedia” Obszerny poemat w stu pieśniach i podzielony na trzy części (Piekło, Czyściec, Raj). Dante podróżuje, a jego przewodnikiem jest Wergiliusz, potem przez raj prowadzi go Beatrycze...
Egzystencjalizm.
Filozofia egzystencjalna została zainicjowana przez Kierkegaarda. Wznowił ją około 1930 r. W Niemczech Martin Heidegger. Rozpowszechniła się zaś podczas drugiej wojny we Francji, głównie przez Paula Sartre’a. W Niemczech przedstawicielem...
Publicystyka i literatura polityczna okresu Oświecenia.
Udział literatury w przygotowaniu reform politycznych z Polsce w wieku XVIII został rozpoczęty z końcu panowania Sasów, a nasilił się w czasie Sejmu Czteroletniego. Do wybitnych pisarzy politycznych należeli: Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj i...
Charakterystyka baroku.
Barok jest epoką której szczególną cechą było współistnienie estetyki klasycystycznej i barokowej;znamienna dla baroku chęć olśnienia i zadziwienia odbiorcy prowadziła do bogactwa, ozdobności, jak również niezwykłości wypowiedzi poetyckiej....
Krzyż i miecz – symbole epoki średniowiecza
Średniowiecze trwało w Europie od IV/V w n.e. do XV w , a w Polsce od X do XV wieku. W społeczeństwie średniowiecznym panowała hierarchia. Szczytowe miejsce zajmowały dwa stany, rycerstwo i duchowieństwo; mieszczanie i chłopi tworzyli stany...
Biblijne księgi dydaktyczne, a filozofia grecka. Czy mądrość jest zawsze tym samym?
Czym jest filozofia? Co nas w niej tak fascynuje? Nie od dzisiaj zachwycamy się słowami wypowiedzianymi przez tych, którzy tworzyli różnego typu filozofie. Może to świadczyć o tym, że całe nasze życie odgrywa się według jakichś zasad, często tylko...
Młoda Polska - omówienie epoki
Młoda Polska – tą nazwą odznaczano okres w dziejach kultury przypadający na lata 1890 – 1918. Termin użyty na wzór popularnych w Europie sformułowań dotyczących nowej sztuki np. Młode Niemcy, Młoda Skandynawia, Młoda Francja. Ogłoszony w polskim...
Miłość i cierpienie jako ludzkie doznania na podstawie Biblii
Biblia z języka greckiego oznacza księgi i jest jednym z najpiękniejszych dzieł literackich na świecie. Biblię charakteryzuje to, że została napisana przez wielu ludzi. Miłość i cierpienie były doznane na podstawię biblii przez Hioba, Adama i...
Pozytywizm - ogólna chrakterystyka.
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budowę i wiedzę o świecie na badaniu...
Ewolucja postaw twórczych w okresie Młodej Polski na wybranych przykładach.
Do podstawowych kierunków literackich i artystycznych okresu Młodej Polski należą przede wszystkim symbolizm – którego zwolennicy, posługując się symbolami starali się sugerować uczucia, stany i emocje niewyrażalne słowem. Symboliści często...
Oblicza sarmatyzmu: Potocki - pozytywny, Pasek - negatywny.
Wacław Potocki należy do nurtu sarmackiego XVII w. W swoich utworach porusza problemy polityczne i społeczne Polski, krytykuje pewne ówczesne zachowania. "O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, choć się co rok w granicach swych...
Pojęcie naturalizmu w "Chłopach" S. Reymonta i utworach Stefana Żeromskiego.
W powieści „Chłopi” W.S. Reymonta człowiek ukazany jest jako element natury, kierujący się w swoim działaniu przede wszystkim pierwotnymi instynktami i popędami. Przedstawione w „Chłopach” życie mieszkańców Lipiec regulowane było następującymi po...
Romantyzm.
Romantyzm nastąpił po klasycyzmie w XIX wieku. W sztuce romantycznej wybijało się przede wszystkim dwóch malarzy: Teodor Gericault oraz Eugeniusz Delacroix. Pierwszy wystawił w roku 1818 oraz Tratwa Meduzy, drugi w kilka lat później Łódź...
Oświecenie w Europie Zachodniej i w Polsce - specyfika i dorobek kulturalny.
Oświecenie w dziejach naszej ziemi to wiek XVIII , a w polityce to czas reform , przemysłu i rewolucji. Pierwsze zapowiedzi oświeceniowych zmian pojawiły się w Polsce już w czwartym dziesięcioleciu XVIII wieku. Dzięki inicjatywie króla...
Zdaje mi się, że widzę. Gdzie? Przed oczyma duszy mojej - romantyczna twórczość.
Romantyzm od samego początku swego istnienia wywoływał liczne kontrowersje. Poglądy na jego temat, na temat jego twórców były bardzo zróżnicowane. "(...) kręta ścieżka albo raczej podróż, wśród której, jak się komu bliżej zdaje, wolno...
Obłęd czy wrażliwość cechuje bohaterów romantycznych.
Romantyzm to epoka szczególna , niepowtarzalna , podstawy myślowe tego prądu łączą się z Wiel-ką Rewolucją Francuską stanowiącą przewrót we wszystkich dziedzinach życia zbiorowego , politycznego, społecznego , kulturalnego i obyczajowego, w...
Czułe pochylanie się nad ludźmi skrzywdzonymi przez los w utworach pozytywistycznych.
Problematyka nietolerancji i złego obchodzenia się z ludźmi to główny wątek utworów pozytywistycznych . Są one ukazane w bardzo wyrazisty sposób . Drastyczne wręcz nieludzkie sceny skłaniają nas do czułego pochylenia się nad ludźmi...
Znaczenie "Ballad i romansów" A. Mickiewicza dla polskiego Romantyzmu.
Debiut najwybitniejszego poety, tzn. wydanie tomu pierwszego poezji „Ballady i romanse” w 1822 roku został uznany za tak ważne wydarzenie literackie, że tę datę przyjęto później za początek romantyzmu, czyli próg nowej epoki w literaturze...