Konflikt artysty i filistra w literaturze młodopolskiej, czyli co znaczy być artystą.
W epoce Młodej Polski narodził się nowy wizerunek artysty, który pełni w społeczeństwie bardzo ważną rolę, choć często go nie doceniano. Utworami pokazującymi ową rolę artysty są: "Evviva l'arte" Kazimierza Przerwy-Tetmajera, oraz "Confiteor"...
Symbolizm w dramatach i malarstwie Stanisława Wyspiańskiego. Omów wybrane przykłady dzieł jego twórczości.
Zacznę od wyjaśnienia pojęć, których poznanie jest niezbędne do zrozumienia twórczości Stanisława Wyspiańskiego, a których definicje będą stanowiły doskonałe wprowadzenie do tematu mojej prezentacji. Opisane przed momentem zagadnienia to...
Spór klasyków z romantykami. Na czym polegał spór klasyków z romantykami?
Schyłek oświecenia i początek romantyzmu wiąże się z żarliwą dyskusją na temat wyższości jednej epoki nad drugą oraz zaciekłą wzajemną krytyką; spowodowane to było nie tylko odmiennymi gustami artystycznymi, wykształconymi w innych czasach, ale...
Omów dydaktyczny charakter literatury polskiego oświecenia
Ludzie oświecenia uważali, że okres w którym żyją jest wiekiem rozumu, umysłu i wiedzy. "Wiek oświecony" przyczynił się do rozwoju filozofii, nauk i przemian politycznych, społecznych i przyrodniczych. Oświecenie wprowadziło przeświadczenie...
Oświecenie w Europie, filozofia, postawy i idee
1. Ramy czasowe i nazwa epoki Mianem oświecenia nazywa się okres w historii Europy, a także prąd kulturalny przypadający na lata od 1680 do 1780 roku, czyli pomiędzy barokiem a romantyzmem. Epoka ta była pierwszą w dziejach nowożytnych...
XX lecie międzywojenne - informacje ogólne
Filozofia Motywacje czerpano z filozofii Nitzchego, jego motywacje do odrzucenia współczesnej kultury uznanej za zdegenerowaną. Zamiast niej Nietzsche ukazywał piękno pogańskiego świata i człowieka mocnego, dynamicznego traktującego życie...
Średniowiecze - pełny opis epoki
Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio - rzymskiego,...
Wzorce osobowe epoki średniowiecza odbiciem idei epoki
Epoka średniowiecza ukształtowała kilka poglądów, którym ludzie tej epoki podporządkowali swoje życie. Poglądy te związane były z wiarą i z Bogiem. Według teocentryzmu centrum zainteresowań i uwagi człowieka stanowił Bóg. Augustynizm ujmuje...
Średniowiecze - opracowanie epoki - powtórka do matury
1. Czas trwania Czas trwania i nazwa epoki czas trwania – początek średniowiecza przypada na przełom IV i V wieku naszej ery. Często wskazuje się rok 476 ( upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego). Średniowiecze trwało w Europie ponad 11...
Podstawy filozoficzne Oświecenia
Oświecenie nazywano początkowo "epoką rozumu" lub "wiekiem filozofów", a w końcu "wiekiem oświeconym". Nazwa ta utrwalona została w Niemczech. Oświecenia na zachodzie Europy rozwijało się od końca XVII wieku, a w Polsce w drugiej połowie...
Filozofia antycznej Grecji
WIELCY FILOZOFOWIE GRECCY 1. SOKRATES - urodził się w Atenach i tam prowadził działalność nauczycielską, jak to czynili współcześni mu sofiści. Nie pozostawił żadnych pism. Poglądy Sokratesa znamy z dzieł jego najwybitniejszego ucznia...
Różne sposoby przezwyciężania "choroby wieku" - pesymizm i dekadentyzm w literaturze Młodej Polski
Młoda Polska to epoka w której dominuje poczucie zagrożenia jednostki ludzkiej. Koniec XIX w. przyniósł bunt Młodych przeciw pozytywistom i przeciwko materializmowi ich epoki. Nowy prąd w poglądach, w literaturze i sztuce zaistniał także w innych...
Typowe cechy sztuki greckiej, helleńskiej i rzymskiej.
1. Domy, w których GRECY były budowane z umiarem, wszyscy prowadzili podobny tryb życia nacechowany umiarem. 2. Bogom natomiast wznosili jak najwspanialsze świątynie. 3. Większość rzeźb greckich powstała w związku z potrzebami religijnymi,...
Typowe cechy sztuki greckiej, helleńskiej i rzymskiej
1. Domy, w których GRECY były budowane z umiarem, wszyscy prowadzili podobny tryb życia nacechowany umiarem. 2. Bogom natomiast wznosili jak najwspanialsze świątynie. 3. Większość rzeźb greckich powstała w związku z potrzebami religijnymi,...
Biblia i mitologia jako źródła kultury europejskiej
Biblia jest jednym z ważnych źródeł kultury europejskiej, zarówno w sferze religijno-moralnej jak również w sferze inspiracji artystycznych. Biblia odegrała szczególną rolę w rozwoju piśmiennictwa staropolskiego. Średniowieczna Europa...
Sarmatyzm jako forma kulturowa
Tematem polskiej kultury barokowej jest sarmatyzm. Szlachta wierzyła, że wywodzi się od tajemniczych Sarmatów- bitnego ludu zamieszkującego według antycznych historiografów Europę wschodnią. Mityczni Sarmaci słynęli z odwagi, umiłowania, wolności...
Duchy, zjawy i widma w literaturze romantycznej
Romantyzm to szczególna epoka, która charakteryzuje się dążeniem ludzi do zgłębienia ich własnej psychiki i odpowiedzi na pytanie o sens życia. Spotykamy się więc z irracjonalizmem, nakazującym poszukiwania prawdy za pomocą środków wymykających...
Przedstawiciele romantyzmu Polska, Francja, Anglia.
Przedstawiciele polskiego romantyzmu Goszczyński Seweryn 1801 - 1876 Fredro Aleksander 1793 - 1876 Krasiński Zygmunt 1812 - 1859 Malczewski Antoni 1793 - 1826 Mickiewicz Adam 1798 - 1855 Norwid Cyprian Kamil 1821 - 1883 Pol Wincenty 1807...
Oświecenie - charakterystyka epoki
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII - wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Podsumowanie obyczajowość baroku - sarmatyzm
Sarmatyzm – zrodził się w wyniku połączenia ideologii szlacheckiej z zasadami baroku. Szlachta podkreślała swoją wyjątkowość i stanowiła zwartą elitę (tu szczególnie mocno zarysowywała się ksenofobia wobec innych grup społecznych, a także wobec...
Wiadomości o Baroku
Barok to epoka w dziejach kultury europejskiej nastepująca po renesansie. Przyniósł on głębokie zmiany w dotychczasowej wizji świata i człowieka. W tej epoce pojawiły się nowe tendencje w filozofii, sztuce i literaturze. Zwiastuny zmian można...
Frazeologizmy z mitologii
Nić Ariadny - Rozwiązanie trudnego problemu, sposób na jego rozwiązanie. Koń Trojański - podstęp Pięta Achillesa - słaby punkt Być między Scyllą a Charybdą - sytuacja bez wyjścia Ikarowe loty - plany które zazwyczaj kończą się tragicznie...
Wpływ Stanisława Poniatowskiego na rozwój kultury - "Monitor"
Do XVIII jedyną formą publikacji była książka. Często zbyt droga i zbyt trudna do zrozumienia dla przeciętnej osoby. W okresie oświecenia zaczęły powstawać nowe formy druku, które znalazły szersze grono odbiorców. Pisane były w prosty i zrozumiały...
Stoicyzm
Stoicyzm to kierunek filozoficzny zapoczątkowany w III wieku przed narodzeniem Chrystusa, w Atenach przez Zenona z Kition. Wywarł znaczny wpływ na rozwój chrześcijaństwa, w pewnym stopniu oddziaływał na myśl średniowieczną. Stoicy używali...
Średniowiecze - charakterystyka ogólna.
Średniowiecze to jedna z najdłuższych epok literackich – obejmuje czas od starożytności po renesans, czyli około 10 stuleci. Umownie za początek średniowiecza przyjmuje się rok 476, to jest upadek cesarstwa zachodniorzymskiego. Natomiast koniec...
Początki filozofii - Sokrates, Platon, Arystoteles
Początki filozofii Grecy pogłębili wiedzę w różnych dziedzinach nauki, szczególnie jednak zasłynęli jako znakomici filozofowie. Myśliciela zastanawiali się nad głównymi problemami ludzkiej egzystencji: powstaniem świata, próbowali odkryć...
Dokonaj klasyfikacji literatury średniowiecznej oraz omów jej cechy charakterystyczne.
Polska literatura średniowieczna pozostawała pod silnym wpływem Kościoła. Wiąże się to z przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Wcześniej pogańscy Polacy obywali się bez pisma (podobnie jak większość narodów europejskich). Pismo pojawiło się na...
Filozofia starożytnej Grecji
Wyraz filozofia pochodzi od dwóch słów: phileo (lubię) oraz sophia (mądrość). W starożytności termin ten oznaczał całokształt wiedzy racjonalnej. Filozofia grecka zaczęła rozwijać się w VI w. p.n.e., natomiast jej największy rozkwit przypada...
Średniowiecze - charakterystyka epoki
Nazwa epoki Średniowiecze - z łac. medium aevum, media aetas - wieki średnie. Nazwa epoki powstała w XV – XVI wieku, kiedy to (błędnie) sądzono, iż epoka ta jest tylko okresem przejściowym pomiędzy dwiema wielkimi epokami – Starożytnością...
Fazy Oświecenia
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Artysta, a filister - wg. przedstawicieli Młodej Polski
Filister - termin dawniej neutralny, w epoce Młodej Polski nabrał szczególnie negatywnego zabarwienia, wręcz obelgi. Oznaczać zacząć, zwłaszcza w oczach poetów i cyganerii artystycznej, "zapleśniałego mieszczucha", człowieka bez ambicji,...
Charakterystyka renesansu na Zachodzie Europy i w Polsce
Odrodzenie (renesans) rozpoczyna się pod koniec XIV w. we Włoszech w krajach północnoeuropejskich w końcu XV w i trwało we Włoszech do początku XVI stulecia, w pozostałej części Europy do końca tego wieku. FAZY RENESANU 1. Początek i wczesny...
Młoda polska - opracowanie epoki.
62. RAMY CZASOWE Początek: 1890 r. Koniec: 1918 r. 63. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MŁODEJ POLSKI 63.1 SYTUACJA KRAJU Po zrywie wolnościowym w epoce romantyzmu, zmęczony naród skierował się ku filozofii pozytywistycznej. Epoka spokoju i łagodności...
Romantyzm - pojęcia
Indywidualizm - to poczucie odrębności i wyizolowanie człowieka, ważna cecha Boh Rom. Irracjonalizm - poglad charakterystyczna dla filozofii Rom, przeciwstawia się racjonalnemu poznaniu świata, nakazuje szukać prawdy za pomocą środków...
Romantyzm - ogólna charakterystyka okresu literackiego
1. Ramy czasowe epoki: a) początek - Wielka Rewolucja Francuska – 1789 b) koniec - Wiosna Ludów - 1848 w Polsce: a) początek – 1822 (opublikowanie „Ballad i romansów” Mickiewicza) b) koniec – 1863 (wybuch powstania styczniowego) 2. Nazwa...
Oświecenie - opracowanie epoki literackiej
OŚWIECENIE NA ZACHODZIE EUROPY I JEGO PRZEDSTAWICIELE OŚWIECENIE - kolejna epoka w dziejach kultury europejskiej przypadająca po baroku, jest to prąd kulturowy, który obejmował wszystkie dziedziny życia i oddawał je pod ocenę i kierownictwo...
Oświecenie - omówienie epoki literackiej
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII-wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
Średniowiecze - opracowanie epoki literackiej
Średniowiecze – „wieki średnie”, nazwa wprowadzona przez twórców renesansu. Okres przejściowy, rozciągający się między epoka starożytną a nowymi czasami odrodzenia. Nazwa – wyraz lekceważenia żywiołowego dla tej pośredniej epoki, okresu...
Średniowiecze - opracowanie epoki
I. Kultura średniowiecza. 1. Ramy chronologiczne: a) Europa (V-XVw.) upadek cesarstwa zachodniorzymskiego (476r.), zdobycie Konstantynopola przez Turków (1453r.) faza wczesna (V-Xw) faza dojrzała (XI-XIIIw) faza schyłkowa, jesień...
Wydarzenia historyczne w "Potopie"
1. Wkroczenie wojsk szwedzkich do Polski latem 1655, w liczbie ok. 40 tys. (Wielkopolska) 2. Kapitulacja: - wielkopolskiego pospolitego ruszenia pod Ujściem, 25 lipca 1655 - poddanie Poznania Szwedom, pod wpływem Krzysztofa Opalińskiego,...
Wyjaśnij pojęcia racjonalizm, empiryzm, klasycyzm
Racjonalizm – wywodzi się od Kartezjusza i eksponuje rolę rozumu w dochodzeniu do prawdy i wiedzy. Najistotniejszą siłą i cechą człowieka według tej koncepcji jest rozum, a przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje należy...
Polski Romantyzm
Rozwój romantyzmu w Polsce przypada na lata 1822-1863. Są to daty umowne. Rok 1822 uważa się z początek romantyzmu ze względu na to, że ukazał się pierwszy zbiór wierszy Adama Mickiewicza pt. „Poezje”, który uznano za manifest polskiego...
Renesans - wiadomości ogólne o epoce
Renesans - okres w historii Europy obejmujący przede wszystkim wiek XV i XVI, okres w historii kultury europejskiej określany często jako "odrodzenie sztuk i nauk" i koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego...
Kultura średniowiecza na ziemiach polskich
Rozwój kultury tej epoki był bardzo nierównomierny w różnych warstwach społecznych. Kultura wiejska Ludność wieśniacza, zarówno w sferze swego materialnego bytu, jak też obyczajów i wyobrażeń, początkowo pozostała ona w zasadzie pogańska,...
Religia starożytnej Grecji
Czym jest religia? Zjawisko społeczno-kulturowe, którego istotę określa stosunek człowieka do sacrum (świętości); na religię składają się wierzenia (mity, dogmaty), kult (obrzędy religijne) oraz w przypadku bardziej rozwiniętych religii -...
Grupy literackie okresu dwudziestolecia międzywojennego
Skamander - grupa skupiała się wokół pisma Uniwersytetu Warszawskiego "Pro arte et studio". W listopadzie 1918 roku poeci założyli kabaret literacki w kawiarni "Pod Picadorem". W 1920 roku pojawił się pierwszy numer "Skamandra". Od 1924 roku...
Teatr antyczny
Teatr grecki wyrósł z kultu i był z nim silnie związany. Wywodzi się go z religijnych obrzędów ku czci Dionizosa. Dionizos był bogiem narodzin i śmierci, ale też życia i użycia, był patronem wina i płodności. Wierzono, że Dionizos...
Oświecenie - szczegółowe opracowanie epoki
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
