Ramy czasowe romantyzmu europejskiego Romantyzm to okres w dziejach kultury i literatury europejskiej przełomu XVIII i XIX w. Romantyzm powstał na fali europejskich ruchów wolnościowych, które nawiązywały do ideałów Wielkiej Rewolucji...
Rozwój romantyzmu w Polsce przypada na lata 1822-1863. Są to daty umowne. Rok 1822 uważa się z początek romantyzmu ze względu na to, że ukazał się pierwszy zbiór wierszy Adama Mickiewicza pt. „Poezje”, który uznano za manifest polskiego...
Sonet - kunsztowna forma stroficzna składająca się z 14 wersów ułożonych w dwie zwrotki 4 wersowe i 2 zwrotki 3 wersowe (tercyny). Wyróżniamy dwa rodzaje sonetów - włoski zakończony tercyną o układzie rymów aba i sonet francuski zakończony...
„Sonety Krymskie” są cyklem 18 utworów połączonych z postacią Pielgrzyma. Występuje tu różnorodność form wypowiedzi: - wypowiedz w pierwszej osobie liczby pojedynczej („Stepy Akermańskie”) - dialog Mirzy z Pielgrzymem („Widok gór ze stepów...
Scena VII W salonie warszawskim przy drzwiach stoi kilku młodych, skromnych ludzi i dwóch starych Polaków. Rozmawiają o prześladowaniach i przesłuchaniach na Litwie. Dalej w głębi przy stoliku siedzi arystokracja - generałowie, urzędnicy i...
„Dziadów” cz. III, arcydzieło dramatu narodowego napisał Adam Mickiewicz w ciągu wiosny roku 1832 r. w Dreźnie (stąd określenie „Dziady drezdeńskie”). Od wydarzeń wileńskich, będących przedmiotem utworu, upłynęło prawie dziewięć lat:...
Pierwszym posiłkiem Tadeusza po powrocie z nauk była kolacja na zamku Horeszków. Młodzieniec został oschle przywitany przez Sędziego i zaproszony wraz z gośćmi do wspólnej uczty. Wyjątkowo nie odbyła się ona w domu, gdyż Protazy, pod nieobecność...
Papkin jest jednym z głównych bohaterów "Zemsty". Jest postacią, która wpływa na to że jest on jednym z najzabawniejszych bohaterów komedii. Jest kawalerem w średnim wieku, pochodzącym z rodziny szlacheckiej. Mieszkał u Cześnika i pełnił role...
Obraz Rosji carskiej zawarty we fragmentach Ustępu do III cz. Dziadów. Co z tego obrazu odnajdujesz w całym dramacie. Dziady cz. III są formą rehabilitacji Adama Mickiewicza za to, że nie wziął on udziału w powstaniu listopadowym . Akcja utworu...
Ostatnim fragmentem części III Dziadów Adama Mickiewicza jest ?Ustęp? Zawiera on refleksje autora na temat despotycznych rządów carskich. Forma dzieła została zmieniona. Nie mamy do czynienia już z dramatem, zaś z utworem o charakterze epickim....
"Dziadów" część III napisana po klęsce powstania listopadowego, łączy się z częścią IV poprzez osobę bohatera. Następuje przemiana z Gustawa - owładniętego tragicznym i niespełnionym uczuciem miłości, w Konrada - odnajdującego cel swojego życia w...
IV część “Dziadów” zaczyna się sielankowym nastrojem. Nastrój zmienia się od czasu pojawienia się pustelnika. Nie wiadomo, czy jest on duchem, czy osobą żywą. Gustaw (pustelnik) przybywa do księdza ponieważ był on jego księdza i szuka u niego...
Charakterystyczne dla epoki romantyzmu było stawianie uczuć ponad rozum jako jedyne źródło poznania prawd i tajemnic życia. Zarówno bohaterowie romantycznych powieści jak i sami autorzy upatrywali w uczuciu jedyną drogę do szczęścia i spełnienia....
Akcja IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza rozgrywa się wieczorem w Dzień Zaduszny w domu greckokatolickiego Księdza. W utworze występują dwie główne postacie: Pustelnik (Gustaw) i Ksiądz, które prowadzą rozmowę, trwającą trzy...
KSIĄŻKI ZBÓJECKIE - termin używany przez Adama Mickiewicza w IV części Dziadów na określenie książek wprowadzających czytelnika w świat marzeń i wywierających "zabójczy" wpływ na jego osobowość. Wpływowi takich lektur ulega wielu bohaterów,...
Utwór ten wyraźnie dzieli się na dwie części. Tylko w pierwszej z nich występuje temat tytułowy. Pobyt przy grobie Agamemnona nasuwa autorowi skojarzenia z "Iliadą" Homera, która jest według Słowackiego utworem traktującym o przemijaniu wielkości...
Utwór "Grób Agamemnona" powstał pod wpływem podróży podmiotu lirycznego, którego utożsamiamy tu z Juliuszem Słowackim. W wierszu można wyróżnić dwie części. Pierwsze 9 strof ma charakter refleksyjny. Poeta wchodząc do grobu króla Myken ma...
„Dziady kowieńsko-wileńskie”, wydane zostały obok „Grażyny” w 1823 r. w II tomie „Poezyj”. Całość poprzedza wiersz „Upiór” Według opowieści tych, „którzy bliżej cmentarza mieszkali” (w.13), corocznie, nocą „na niedzielę czwartą” (w.17)...
Władysław Broniewski w wierszu "Ballady i romanse" cytuje słowa (choć zamierza interpunkcję) z utworu Adama Mickiewicza "Romantyczność": "Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha... To dzień biały, to miasteczko..." W ten sposób poeta...
Emilia Plater (1806-1831) - dziewczyna-bohater, uprawiała fechtunek, pisała poezję, śpiewała Emilia Plater, bohaterka Powstania Listopadowego, urodzona 13 listopada 1806 r. w Wilnie. Rodzicami jej byli Anna z von Mohlów i hrabia Franciszek...
Cyprian Kamil Norwid to jeden z największych poetów polskich tworzących na emigracji. Mimo że talentem dorównywał Mickiewiczowi i Słowackiemu, został niedoceniony za życia. Poezję jego odkrył na nowo Zenon Przesmycki. Los Norwida jest więc podobny...
Powieść poetycka o samotnym, tajemniczym młodzieńcu, który znalazł się w Grecji opanowanej przez Turków. Nikt nie zna jego imienia ani jego przeszłości - "giaur" oznacza po prostu innowierca i nazwany tak został z punktu widzenia Turków -...
W 1834 r. ukazały się w Paryżu Poezję Lorda Byrona tłumaczone przez Adama Mickiewicza, Korsarz przez Edwarda Odyńca. Nakład był znaczny, 2 tys. egzemplarzy. Byron był już wtedy najbardziej popularnym pisarzem Europy (notabene Mickiewicza Dziady,...
„Ludzie Byrona mają sumienie”. Czy możemy się z tym zgodzić poprzez odwołanie się do Giaura, tytułowego bohatera powieści poetyckiej tegoż autora? Sądzę, że tak. Morderstwo nie jest co prawda najlepszym na to dowodem, jednak tak naprawdę to, co...
Powieść poetycka – łącząca w sobie cechy epiki i liryki – powstała w okresie romantyzmu. Jednym z jej twórców był G. Byron, który w swoich utworach stworzył nowy rodzaj bohatera – tzw. bohatera byronicznego. Był to zazwyczaj zbrodniarz,...
Giaur jest tytułowym bohaterem powieści Georga Byrona. Jego życie naznaczone jest tragicznym uczuciem, ciężką zbrodnią i smutkiem. Giaur wobec swojej kochanki jest uczuciowy. Kocha ją prawdziwie i wierzy tylko w jedną miłość. Jest gotów na...
"Stepy Akermańskie" Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi; Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurchanu, Patrzę w...
Synkretyzm w literaturze romantycznej jest często spotykanym zjawiskiem; polega on na łączeniu w utworze cech różnych rodzajów bądź (lub również) gatunków literackich, co umożliwia autorowi stworzenie dzieła charakterystycznego dla niego nie tylko...
Jedną z głównych postaci A.Fredry jest Józef Papkin. Jest to szlachcic ubrany wg mody francuskiej, co daje mu wygląd komiczny. Papkin ma pewną słabość do kobiet. Uważa, że może zdobyć każdą. To przez nie spóźniał się do różnych miejsc....
Telimena pochodziła z rodu Horeszków. Była opiekunką Zosi, która na stałe mieszkała w Petersburgu, a do Sędziego przyjechała z powodu sądów granicznych toczących się o zamek Horeszków. Postaram się teraz ją scharakteryzować....
"Stepy akermańskie" są lirycznym dziełem wybitnego polskiego wieszcza - Adama Mickiewicza. Są one częścią "Sonetów krymskich" napisanych w latach 1825-26, w czasie podróży autora po Krymie i jej zakończeniu. Budowa wiersza posiada...
Widmo Złego Pana - był to duch ciężki. Przyszedł do kaplicy o północy. Żeby go przywołać Guślarz musiał podpalić kocioł wódki. Zmarł trzy lata wcześniej. W życiu ziemskim był bezlitosny, nieludzki i okrutny. Nie miał współczucia dla ludzi. Po...
Adam Mickiewicz DZIADY cz. II Litwa, I po f. XIX w. Upiór Co roku “na Dzień Zaduszny" młodzieniec-samobójca “z piersią skrwawioną" wychodzi z grobu i jako upiór pojawia się na ziemi wśród ludzi (“Na świecie znowu, ale nie dla świata"), by...
Utwór, jak zresztą wskazuje na to sam tytuł, jest odą. Oda jest to utwór wierszowany, najczęściej stroficzny o charakterze pochwalnym lub dziękczynnym. Jest to patetyczny utwór opiewający wybitną postać, wydarzenie, bądź wzniosłą ideę. "Oda do...
Dramat - jeden z trzech głównych rodzajów literackich. Strukturę dramatu, charakteryzuje centralne znaczenie akcji. Tekst dramatu, zorientowany przede wszystkim na osiągnięcie maksymalnej wyrazistości scenicznej, skoordynowany jest z możliwościami...
"Pan Tadeusz" ukazuje tylko jedną klasę społeczną - szlachtę. A. Mickiewicz w epopei w bardzo interesujący sposób przedstawia nam świat szlachecki. Prezentuje on czytelnikom rozwarstwienie szlachty polskiej, które jest spowodowane różnicami...
Charakterystycznym "produktem" tej epoki jest konstrukcja bohatera romantycznego. Typowość owej literackiej osobowości polega na tym, że jej biografia układa się w pewien schemat - powtarzalny (z niewielkimi zmianami) w najważniejszych dziełach...
Okres romantyzmu nie był łatwym czasem w historii Polaków. Ich codzienność nie była sielanką, a z każdym kolejnym dniem narodowej niewoli gasły w nich ostatnie promyki nadziei na lepszą przyszłość. W świetle tych bolesnych wydarzeń „Pan Tadeusz”...
Sztuka podstawowy składnik kultury. Jeden z zasadniczych sposobów uzewnętrzniania zdolności twórczych człowieka - zespół świadomych działań ludzkich, w wyniku których powstaje przedmiot estetyczny (np. obraz, rzeźba, budowla, film, utwór sceniczny...
Uwrażliwienie romantyka na piękno natury, na malowniczość krajobrazu potwierdzali poeci w większości swych dzieł, mistrzowską ręką kreśląc opisy przyrody ojczystego pejzażu, okolic, w których przebywali. Mistrzem w tej dziedzinie okazał się Adam...
Adam Mickiewicz stworzył dzieło - epopeję narodową "Pana Tadeusza" przebywając na emigracji. Pragnął zaprezentować idealny, wiejski a przede wszystkim polski dworek - Soplicowo. Jest to miejsce - "ostoja polskości", w którym emanuje patriotyzm...
Cytat: "Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny: tam się człowiek napije, nadysze ojczyzny!" Dwór Soplicowo jest to przykład domostwa szczególnie dbającego o tradycję. Gospodarz tego dworu - Sędzia - to patriota, wzorowo utrzymujący...
"Wpadam do Soplicowa jak w centrum ojczyzny..." „(…)Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny: Tam się człowiek napije, nadysze ojczyzny.”- Tak o Soplicowie mówi Prusak-jedna z postaci w „Panu Tadeuszu”. Co ma na myśli? Czy ma rację?...
Adam Mickiewicz w III cz. Dziadów ukazuje cierpienia Polaków wynikające z niesprawiedliwości polityków, którzy nie zważając na środki gonią za własną karierą i dorobkiem. Przykładem takiej postawy jest Mikołaj Nowosilcow rosyjski urzędnik...
"Stepy akermańskie" są lirycznym dziełem Adama Mickiewicza. Jest to sonet - jeden z osiemnastu zawartych w zbiorze zatytułowanym "Sonety krymskie". Wszystkie powstały w latach 1825-26 jako zapis wrażeń autora z podróży po Krymie. Jedynym...
Wacław Milczek i Józef Papkin byli jednymi z głównych bohaterów książki Aleksandra Fredry pt. „Zemsta”. Oby dwaj byli kawalerami zakochanymi w Klarze, która była synowicą Cześnika Raptusiewicza. Papkin nie miał rodziny, był podróżnikiem, służył...
Bardzo wiele wątków biograficznych łączy Cypriana Kamila Norwida z Juliuszem Słowackim. Najważniejszym momentem ich życia na pewno była emigracja ze swojej ojczyzny na zachód Europy. W takich też okolicznościach powstały te dwa utwory. „Hymn”...
Porównując wiersz Juliusza Słowackiego pt. "Hymn" oraz wiersz Cypriana Kamila Norwida pt. "Moja piosenka II" należy zwrócić szczególną uwagę na podobieństwo obu utworów. W wierszach zawarta jest wielka tęsknota za ojczyzną. Poeci w obu utworach...
Jednym z głównych bohaterów książki Aleksandra Fredry pt. "Zemsta" jest wdowiec Rejent Milczek. Samotnie wychowuje jedynego syna Wacława, razem zamieszkują połowę zamku, drugą część zajmuje największy wróg Milczka- Cześnik Raptusiewicz Od lat...
Czym jest miłość? Czy jest to uczucie, które można wyjaśnić słowami? Jakie są rodzaje miłości i czego lub, kogo dotyczą? Na te wszystkie trudne do zinterpretowania pytania próbowali odpowiedzieć romantyczni pisarze, pytania, na które nie są...