Jaskinia Raj - położona w Górach Świętokrzyskich jest uważana za najpiękniejszą jaskinię w Polsce. Jest ona również jedną z największych atrakcji turystycznych regionu Gór Świętokrzyskich. Jej nazwa - Raj jest przeciwieństwem znajdującej się w...
Jest położona w Kletnie, w Masywie Śnieżnika Kłodzkiego na prawym zboczu Doliny Kleśnicy, w bloku marmurów leżącym w górze Stromej – 1166,8 m n.p.m. Jaskinia ma 3 poziomy korytarzy o długości ok. 3 km. Są one połączone tzw. Kominami. Są to...
Hutnictwo jest to gałąź przemysłu obejmująca otrzymywanie metali z rud (z wykorzystaniem złomu) oraz przeróbkę plastików odlanych do form metali (odlewanie metali) w walcowniach i kuźniach na półwyroby i wyroby gotowe znajdujące zastosowanie w...
Współczesne migracje ludności na świecie dzielimy na dwie główne kategorie. - migracje zewnętrzne (migracje poza granice kraju) - migracje wewnętrzne (migracje wewnątrz danego państwa) Współcześnie obszarem, który jest największym, jeśli...
Prądy morskie są to poziome, strumieniowe ruchy wód w obrębie oceanów i mórz. Ich powstawanie związane jest najczęściej z oddziaływaniem stałych wiatrów, różnicami głębokości wód oceanach i zróżnicowanym położeniem poziomu wody w sąsiadujących...
Żubr to jeden z najstarszych gatunków zwierząt żyjących na kuli ziemskiej. Jego wygląd niewiele się zmienił od czasu jak wspólnie z ogromnymi mamutami, potężnymi nosorożcami włochatymi i tygrysami szablozębnymi zamieszkiwały prawie całą Europę....
Antarktyka to strefa polarna Ziemi, położona wokół bieguna południowego. W jej skład wchodzą: kontynent Antarktyda, otaczający go Ocean Południowy oraz leżące tam wyspy. Nazwa Antarktyka pochodzi od greckiego antarktikós (anti - naprzeciw,...
Republika Federalna Niemiec to państwo położone w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim i Północnym. Graniczy z Danią, Austrią, Szwajcarią, Polską, Czechami, Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią. Jego stolicą jest Berlin, położony w...
W obszarze Kotlin Podkarpackich surowce naturalne (węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny, siarka, sól kamienna) wpłynęły na zmianę środowiska, powodując zmiany ukształtowania terenu (kopalnie odkrywkowe siarki), a ich przetwarzanie...
Warszawa jest miastem w centralnej Polsce, od 1596 stolicą Polski, a także stolicą województwa mazowieckiego. Jest położona w środkowym biegu Wisły na Nizinie Środkowomazowieckiej (Kotlina Warszawska) na średniej wysokości 50 m n.p.m....
Surowce mineralne dzieli się na energetyczne i chemiczne, metaliczne oraz skalne. Polska jest krajem zasobnym w surowce mineralne. Lokuje się w ścisłej czołówce państw o największych na świecie zasobach m.in. węgla kamiennego i brunatnego, rud...
Norwegia, Królestwo Norwegii - państwo położone w Europie Północnej na Półwyspie Skandynawskim. Graniczy ze Szwecją, Finlandią i Rosją. Administracyjnie podlegają Norwegii też: Jan Mayen, archipelag Svalbard, Wyspa Bouveta, Wyspa Piotra I, Ziemia...
Drugą połowę lat pięćdziesiątych i początek lat sześćdziesiątych charakteryzowała przyspieszona likwidacja imperiów kolonialnych. W obawie przed wzrostem ekonomicznych i politycznych kosztów utrzymania administracji kolonialnej Wielka Brytania,...
Maroko to kraj położony na zachodnim krańcu świata arabskiego i muzułmańskiego. Maroko oddzielone od Europy, Cieśniną Gibraltarską, o szerokości zaledwie 15 km, jest państwem granicznym, pełniącym rolę bramy wjazdowej dla Europejczyków udających...
Pustynie, takie jak afrykańska Sahara czy południowoamerykańska Atamana, to obszary bardzo rzadko nawiedzane przez deszcze. Są to regiony skrajnie suche i jałowe. Pustynie oddają na drodze parowania i transpiracji (ewapotranspiracji) znacznie...
Nazwa Nazwa Gór Świętokrzyskich pochodzi od relikwii drzewa Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łyścu, zwanym również Łysą Górą. Relikwie oprawione w podwójny krzyż benedyktyński można oglądać przy okazji bardzo ważnych świąt...
Budowa geologiczna, rzeźba terenu Bieszczady zbudowane są z tzw. fliszu, czyli skał osadowych powstałych na dnie głębokiego zbiornika morskiego zwanego Oceanem Tetydy. Mechanizm powstawania fliszu był następujący: prądy zawiesinowe unosiły w...
1. Charakterystyka Tatr zachodnich / wschodnich Tatry Zachodnie Wschodnie Budowa geologiczna Niskie, wapienie, margle, dolomity Wysokie, skały krystaliczne, metamorficzne (granity, gnejsy, łupki) Rzeźba – formy terenu Tylko...
Ludzie dwudziestego wieku mają już poza sobą epokę wielkich odkryć geograficznych. Znikły z map świata „białe plamy” i dziś bez trudu odnajdujemy na globusie zarysy mórz, lądów, grzbietów górskich, jezior i rzek. Czy znamy jednak dobrze dzieje...
Wiek XV zapoczątkował okres wielkich wypraw geograficznych, które później zaowocują kolonializmem europejskim. Te wyprawy geograficzne dały także Europejczykom nowe spojrzenie na kształt świata. Przyczyny wypraw geograficznych można...
Rzeka - naturalny, powierzchniowy ciek wodny płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek wodny o powierzchni dorzecza powyżej 100 km. W zależności od...
Środowisko przyrodnicze – jest to ogół czynników przyrody ożywionej biotycznych – żywe organizmy rośliny, zwierzęta i przyrody nieożywionej (abiotycznych) – woda, gleba, klimat, gazy, tlen, azot Zagrożenia zwyczajne – to zagrożenie powszechnie...
Co to jest wulkan? Erupcje wulkanów należą do tych potężnych sił przyrody, których zawsze się lękano. Podczas wybuchu wulkanu masy lawy mogą spływać w dół po stoku, niszcząc wszystko po drodze. .Potężna eksplozja może też wysadzić wierzchołek...
Wulkanizmem nazywamy wydobywanie się pod ciśnieniem z otworów i szczelin w skorupie ziemskiej różnych produktów wulkanicznych - ciekłych, stałych i gazowych. Najbardziej widocznym w krajobrazie przejawem wulkanizmu jest występowanie gór...
Działalność rzeźbotwórcza wód morskich obejmuje przede wszystkim wybrzeże - pas graniczny lądu i morza. Granice wybrzeża w części nadwodnej i podwodnej są wyznaczone przez zasięg oddziaływania fal, prądów i pływów, które modelują pierwotną rzeźbę...
Wulkanizm Planeta Ziemia zgłębia w sobie wiele niewyjaśnionych tajemnic. Ludzie od wieków starają się je poznać, zbadać. Część wiedzy na dany temat udało im się już posiąść. Części może nigdy nie uda się wyjaśnić...Ziemia serwuje nam...
Zadania ze skalą 1. Obliczanie odległości rzeczywistej (w terenie) Zmierzyliśmy na mapie odległość z Poznania do Warszawy - 7 cm, na mapie w skali 1:4000000. Ile to jest km w rzeczywistości? 7 cm x 4000000 = 28000000 cm = 280 km 2....
Do najczęściej stosowanych kryteriów członkostwa w mniejszościach narodowych i etnicznych zlicza się obok pochodzenia: język, wyznanie oraz tożsamość, polegającą zwykle na pozytywnej autoidentyfikacji z własną grupą. Właściwie tylko kryterium...
Wyobrażenia o świecie w XV wieku Ludzie w XV wieku wyobrażali sobie świat na wiele różnych sposobów. Znali tylko jego niewielką część, więc trudno im było na tej podstawie wysuwać wnioski, które znałyby potwierdzenie w rzeczywistości....
Wyprawy Portugalczyków. Drogę ku terytorium zamorskim wskazała Portugalia, której szlachta była zainteresowana odkryciami. Już u schyłku XIII w. nawiązała ona kontakty handlowe z portami Morza Śródziemnego oraz północnej Francji, Flandrii i...
„Nieważne, kim masz być Wychyl do dna, gdy chcesz pić Śpiewaj, tańcz, do przodu idź Odkryj w sobie Irlandię” Od roku 1968 Irlandią Północną wstrząsały akty przemocy, które paraliżowały życie polityczne w tym regionie. Wszystkim problemom...
Cyklony tropikalne i pokrewne im tornada każdego roku przyczyniają się do wielu strat. Największe szkody wyrządzają na wybrzeżach morskich. Niszczą wiatrem, falami morskimi i masami wody opadowej. Wiatr stanowi najprawdopodobniej...
Trąba powietrzna jest wirem atmosferycznym o małej średnicy, lecz wyjątkowo dużej sile. Wir ten o pionowej osi umiejscawia się u podstawy chmury burzowej Cb. Ma przeważnie kształt lejka złączonego szerszym końcem z chmurą. Dolna jego część w...
Wyraz konflikt pochodzi z języka łacińskiego i oznacza zderzenie, niezgodność, sprzeczność interesów lub poglądów. Towarzyszy on człowiekowi od pierwszych dni jego istnienia. Konflikty są jednym z poważniejszych problemów XXI wieku. Codziennie...
Konflikt – z języka łacińskiego conflictus, zderzenie, sprzeczność interesów. Źródło konfliktów stanowią wszelkie sprzeczne dążenia, antagonizmy powstałe między ludźmi, grupami społecznymi, narodami, plemionami i rządami państw. Z punktu...
ISLAM - wprowadzenie Islam jest religią i wspólnotą liczącą czternaście wieków historii. Posiada niezwykle bogate dziedzictwo kulturowe oraz wartości religijne, którymi żyje dzisiaj około miliarda ludzi....
Tajga to borealne lasy szpilkowe występujące w północnej części Ameryki Północnej (Kanada), Europy oraz Azji w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego. Tajgę w większości porastają lasy szpilkowe oraz w niewielkim stopniu lasy liściaste. Na...
Nizina Mazowiecka to kraina położona w środkowo-wschodniej Polsce, a dokładniej - we wschodniej części Nizin Środkowopolskich, u zbiegu Wisły, Narwi oraz Bugu. Na nizinie tej znajdują się następujące puszcze: Kampinoska, Kurpiowska, Biała i...
Wyżyna Śląska Zachodnia część Wyżyny Małopolskiej, rozciąga się miedzy górną Odrą na zachód, Kotliną Oświęcimską na południe i krawędzią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na wschód. Wyżyna Śląska stanowi tektoniczną nieckę wypełnioną...
Groźne zjawiska atmosferyczne towarzyszą wszystkim życiom od czasu powstania Ziemi i atmosfery Atmosfera jest zewnętrzną, gazową sferą. Atmosfera ziemska otacza ziemię. To właśnie w atmosferze zachodzą wszystkie zjawiska pogodowe....
Era paleozoiczna: Rozpoczęła się 570 mln lat temu, a skończyła 245 mln lat temu. W erze tej nastąpiły dwie wielkie orogenezy: kaledońska i hercyńska Spowodowały one powstanie licznych, wielkich i rozległych łańcuchów górskich na wszystkich...
Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności świata. Bariery osadnictwa. Wysokościowa (ciśnieniowa, grawitacyjna) do 5 tys m. Termiczna im wyżej tym temperatura maleje. Najgorzej jest w strefie między zwrotnikowej i okołobiegunowej,...
Gleba jest to mniej lub bardziej rozdrobniona, przekształcona i ożywiona powierzchniowa część gruntu. Wytwarza się z różnych skał wskutek działania klimatu, organizmów żywych, wody, rzeźby terenu, często także przy udziale człowieka. Przy...
Mianem Indianie określani są dawni mieszkańcy Ameryki oprócz Eskimosów, nazwani tak błędnie przez Kolumba, przekonanego, że dotarł do Indii. Pierwotni mieszkańcy przybyli na teren Ameryki z północno - wschodniej Azji przez Cieśninę Beringa...
Gęstość zaludnienia Najgęściej zaludnione są obszary o najkorzystniejszych warunkach klimatycznych, czyi wąski pas wybrzeża o szerokości około 200 km gdzie warunki klimatyczne, małe wahania stanów pogody są bardzo korzystne dla człowieka....
Gleba to element środowiska geograficznego bezpośrednio uzależniony od klimatu, składu mineralnego skały macierzystej, warunków wodnych oraz szaty roślinnej. Skład procentowy gleby przedstawia się następująco: - 45% części mineralne, - 25%...
POWSTANIE WSZECHŚWIATA Pierwsze trzy minuty istnienia wszechświata miały bardzo dramatyczny przebieg. Po około 10-34 sekundy energie ruchów cieplnych stały się mniejsze od energii potrzebnej do ujednolicenia oddziaływań jądrowych: - Silnych...
Alpy jest to najwyższy łańcuch górski ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Jego długość wynosi około 1200 km, a szerokość od 150 do 250km. Najwyższym szczytem Alp, a zarazem całej Europy, jest...
Megalopolis, najwyższa forma aglomeracji, skupisko szybko rozwijających się miast milionowych, połączonych wraz z dużą liczbą ośrodków mniejszych, leżących pomiędzy nimi, w jeden wielki organizm miejski. Największe megalopolis na świecie znajduje...
Ekumeny – obszary stale zamieszkiwane przez człowieka. Subekumeny – obszary okresowo zamieszkiwane przez człowieka lub na stałe, ale o małej gęstości zaludnienia. Anekumeny – obszary niezamieszkiwane przez człowieka. Bariery rozwoju...