Tajga to borealne lasy szpilkowe występujące w północnej części Ameryki Północnej (Kanada), Europy oraz Azji w obrębie klimatu umiarkowanego chłodnego. Tajgę w większości porastają lasy szpilkowe oraz w niewielkim stopniu lasy liściaste.
Na północy tajga sąsiaduje przez obszar zwany lasotundrą z tundrą a na południu z lasami liściastymi albo z ze strefą stepową. Tajga Eurazji rozciąga się 9000 km z zachodu na wschód od półwyspu Skandynawskiego do Oceanu Spokojnego. Występuje tam krótkie ciepłe lato i długa, mroźna, śnieżna zima. W większej części strefy lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina. Grunt jest bardzo głęboko zamarznięty i tylko latem rozmraża się na głębokość 1 m. Wieczna zmarzlina uniemożliwia odpływanie wód opadowych co sprzyja tworzeniu się rozległych obszarów bagiennych. Mieszkańcami tajgi sa myśliwi zwani traperami.
Cechy krajobrazu: lasy wielogatunkowe, lasy jednogatunkowe, lasy iglaste, wieczna zmarzlina, obszary bagienne, jeziora polodowcowe.
Roślinność: borówki, grzyby, mchy, sosna, jodła, modrzew, świerk, limba, brzoza.
Zwierzęta: łoś, łasica, gronostaje, wiewiórki, rosomaki, borsuk, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie, renifery, sikory, jemiołuszki, głuszec, krogulec, jastrzębie i owady spokrewnione z osami i pszczołami.
Lasy: Tajga, borealne lasy iglaste, nazwa lasu szpilkowego na obszarze Azji i Europy, charakterystycznego dla klimatu umiarkowanie chłodnego. Tajga zajmuje większość obszaru Syberii oraz znaczne obszary Niżu Wschodnioeuropejskiego i Półwyspu Fennoskandzkiego. Na północy przechodzi stopniowo w lasotundrę i tundrę, na południu w lasy liściaste lub lasostepy (step).
Tajga w zależności od położenia różni się nieco składem gatunkowym, w części europejskiej dominuje świerk zwyczajny, sosna zwyczajna i brzoza brodawkowa, dalej na wschód rośnie jodła syberyjska, świerk syberyjski, limba syberyjska, a następnie modrzew. W runie występują borówki, wrzos, bażyna, a także liczne mchy i porosty.
Tajgę zamieszkuje bogata fauna, ze szczególnie cennymi dla myśliwych zwierzętami futerkowymi. Należy do obszarów w niewielkim stopniu użytkowanych gospodarczo (myślistwo, rybołówstwo, pozysk drewna) oraz stosunkowo słabo przekształconych przez człowieka. Niekiedy nazwę tajga rozciąga się na lasy szpilkowe Ameryki Północnej, występujące w Kanadzie i na Alasce.
Terytorium, które zajmuje strefa północnych lasów iglastych.
Chłodny klimat umiarkowany.
Strefa północnych lasów iglastych charakteryzuję się krótkim, ciepłym latem oraz długą, mroźną zimą. Latem, w lipcu średnia temperatura wynosi od 10C do 20C, a zimą, w styczniu od –10C do –50C. Powodem tych zimowych mrozów jest napływanie zimnego powietrza arktycznego z północy. W znaczącej części w strefie północnych lasów iglastych występuje wieczna zmarzlina (162). Oznacza to, że grunt jest bardzo głęboko zamarznięty, tylko latem rozmarza się do głębokości ok. 1 metra. Uniemożliwia ona wsiąkanie wód opadowych oraz sprzyja tworzeniu się rozległych terenów bagien.
Krajobraz tajgi
Urozmaica go wiele rzek i jezior. Także tutaj występują liczne jeziora polodowcowe (zagłębienia w terenie, które powstają po ustąpieniu lodowca i wypełnieniu się wodą). Latem nad bagnami oraz wodami, pojawiają się niezliczone chmary komarów. Samice komarów atakują grupami dziko żyjące tu ssaki, zwierzęta domowe a także ludzi.
Flora tajgi
- modrzewie: tracą igły jesienią i, podobnie jak drzewa liściaste zapada w głęboki sen.
- borówki, grzyby i mchy: rosną obficie w warstwie runa leśnego
- mech torfowiec: zajmuje ok.1/5 obszaru tajgi, rośnie na terenach bagnistych.
Fauna tajgi
a) ptaki owadożerne: sikorka
b) ptaki wszystkożerne: głuszec
c) ptaki roślinożerne: jemiołuszka
d) ptaki drapieżne: jastrząb, krogulec
e) ssaki roślinożerne: łoś
f) drapieżniki: łasice, gronostaje, borsuki, rosomaki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie
Gospodarka w tajdze
Dzięki chłodnemu klimatowi panującego w strefie północnych lasów iglastych, strefa ta jest bardzo słabo zaludniona. Klimat ten nie stwarza sprzyjających warunków dla życia ludzi i dla gospodarki rolnej. Największym bogactwem tajgi jest drewno. Owa strefa dostarcza przeważającą część drewna zużywanego na świecie wykorzystywanego do produkcji papieru. Za najbogatszy obszar pod tym względem uważana jest Syberia. Syberia to część Rosji położona w Azji Północnej (w znacznej część pokryta jest tajgą). Dziś wydobywa się tam ropę naftową, węgiel, złoto i rudy metali. W tajdze powstały miasta, w których rozwinął się przemysł. Pomimo tego większa część lasów iglastych zachowała się w nienaruszonym stanie. Bardzo popularne jest tu także łowiectwo. Od wieków polowano tu na gronostaje, lisy oraz inne zwierzęta futerkowe, bardzo podobnie jest w Kanadzie i na Alasce.
TAJGA SYBERYJSKA
Tajga syberyjska jest regionem obfitującym w surowce mineralne, i to jest powód jej powolnej zagłady. Od początku XX w. obszar Syberii jest intensywnie eksploatowany. Na rozkaz Cara w 1891 rozpoczęto budowę Kolei Transsyberyjskiej (Transsibirskaja Żeleznodorożnaja Magistral) będącej najdłuższą na świecie linią kolejową (liczącą ok. 7400 km). W ślad za rozbudową sieci kolejowej poszła budowa nowych miast i ośrodków przemysłowo-wydobywczych. Syberyjski przemysł rozwijał się jeszcze prężniej po rewolucji październikowej gdyż stał się on inwestycją priorytetową dla władz Rosji radzieckiej. Wybudowano wiele elektrowni, hut, kopalni, zakładów papierniczych a także zakładów zajmujących się przetwórstwem innych bogactw naturalnych.
Niemożliwe jest aby uprzemysłowiony region wolny był od wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń. W samym okręgu Krasnojarskim naliczono 16 tys. źródeł zanieczyszczeń z czego tylko połowa posiada sprawne filtry ograniczające poziom emisji trujących substancji.
W czasach ZSRR zakłady przemysłowe (dotyczy to także w całości znacjonalizowanego rolnictwa) starały się za wszelką cenę zrealizować wygórowane normy produkcyjne lub je przewyższyć dla uczczenia np. rocznicy rewolucji albo zjazdu partii komunistycznej, przyczyniając się do wzrostu poziomu zanieczyszczenia powietrza lub w przypadku rolnictwa, całkowitego wyjałowienia gleby na której i tak prawie nie dało się nic uprawiać, z powodu częstego zamarzania.
Tajga syberyjska to także 80% „pokładów” drewna w Rosji co było i jest bezkarnie wykorzystywane przez przemysł papierniczy, na potrzeby którego wycina się wielkie połacie borealnych lasów iglastych. Na dużą skalę zabija się również zwierzęta futerkowe często występujące w tajdze. Ich futro jest następnie przemycane do Europy zachodniej gdzie można za nie uzyskać dobrą cenę.
Dziś realnymi zagrożenia mi dla środowiska naturalnego syberyjskich borealnych lasów iglastych są m.in. wycieki ropy naftowej – trudne do opanowania i niszczące duże połacie ziemi na raz (wiąże się z nimi również ryzyko pożarów); trujące substancje unoszące się w powietrzu (ich stężenie w rejonie Krasnojarska 50 razy przekracza dopuszczalne normy bezpieczeństwa. Terytorialne kompleksy produkcyjne wydalają do atmosfery ogromne ilości pyłów i trujących gazów. Dla przykładu roczny opad pyłów, w rejonie Aczyńska wynosi w przeliczeniu na mieszkańca 10 kg.
Jeżeli w najbliższym czasie nie zostaną podjęte działania mające na celu zmniejszenie poziomu zanieczyszczenia środowiska tajgi syberyjskiej i zatrzyma-nie procesu jej degradacji, na co się nie zanosi, to w niedalekiej przyszłości flora i fauna Syberii mogą zniknąć z powierzchni Ziemi