Katalizator
Katalizator to substancja, która wprowadzona do reagującego układu zwiększa (obniża energię aktywacji) lub zmniejsza (podwyższa energię aktywacji) szybkość reakcji. Fakt ten zdeterminowany jest po prostu zmianą drogi reakcji zachodzącej z udziałem katalizatora w stosunku do drogi reakcji zachodzącej bez udziału katalizatora. Katalizator bierze udział w reakcji chemicznej, ale zostaje w układzie w niezmienionej ilości po jej zakończeniu. Katalizatorem może być jeden ze składników...
Ketony
Związki zawierające grupę funkcyjną związaną z dwiema dowolnymi resztami węglowodorowymi to ketony.
Kinetyka i statyka chemiczna
Klasyfikacja związków nieorganicznych
Kolejność rozkładu substancji na anodzie
aniony reszt kwasów beztlenowych aniony wodorotlenkowe woda: Uwaga: W roztworze wodnym nie ulegają utlenieniu aniony reszt kwasów tlenowych!
Kolejność rozkładu substancji na katodzie
kationy metali ciężkich (znajdujących się za glinem w szeregu napięciowym) kationy wodoru H + (dla roztworu o odczynie kwasowym) woda: Uwaga: W roztworach wodnych nie będzie występowała redukcja kationów metali lekkich (znajdujących się w szeregu napięciowym przed glinem)!
Konfiguracja elektronowa
to zapis przedstawiający przyporządkowanie elektronów atomu odpowiednim orbitalom atomowym. W stanie podstawowym (tzn. o minimalnej energii) przyporządkowanie to odbywa się zgodnie z następującymi regułami: a) w atomach wieloelektronowych elektrony zapełniają orbitale atomowe według ich wzrastającej energii orbitalnej: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p itd.; b) zakaz Pauliego: w atomie wieloelektronowym dwa elektrony nie mogą znajdować się w stanach opisywanych takimi samymi...
Korozja
Korozja to stopniowe niszczenie tworzyw wskutek działania środowiska. Przyczyną mogą być różne procesy chemiczne, elektrochemiczne, biologiczne czy mechaniczne. Znana z życia codziennego korozja metali i ich stopów należy do korozji elektrochemicznej; korozja żelaza prowadzi do utworzenia rdzy, czyli mieszaniny wodorotlenków, tlenków i węglanów. Do jej powstania konieczna jest obecność tlenu i wody. W warunkach domowych można przeprowadzić następujące doświadczenie: Obserwacja:...
Kryteria podziału metali
Metale lekkie to metale, których gęstość jest mniejsza od 5 g/cm3; można zaliczyć do nich wszystkie litowce, berylowce oraz dodatkowo glin, tytan, skand i itr. Metale, których gęstość jest większa od 5 g/cm3, określane są jako ciężkie. Do tej grupy zaliczane są wszystkie pozostałe metale. Metale szlachetne to metale bardzo mało aktywne chemicznie. Do metali szlachetnych można zaliczyć np. złoto, srebro, platynę, pallad. Srebro i pallad reagują z kwasem azotowym (V), natomiast...
Krzem i jego związki
Krzem jest pierwiastkiem występującym w postaci wielu różnych związków chemicznych, a najpopularniejszym z nich jest tlenek krzemu(IV), będący głównym składnikiem piasku. Kwarc jest najczęściej spotykaną odmianą krystaliczną SiO 2 , ale występują też inne: kryształ górski (bezbarwny), opal (biały lub wielobarwny), agat (różne barwy), ametyst (fioletowy). Konfiguracja elektronowa atomu krzemu: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 2 . Stopnie utlenienia krzemu w związkach: II, IV. Krzem jest...
Kwas etanodiowy
Zwany jest szczawiowym, należy do kwasów dikarboksylowych. Ze względu na obecność dwóch grup karboksylowych, jego moc zwiększa się w stosunku do kwasu etanowego. Kwas ten można otrzymać podczas utleniania etynu manganianem(VII) potasu, co można przedstawić ogólnym schematem: Reakcją pozwalającą na wykrycie jonów etanodiowych (szczawianowych) C 2 O 4 2- w roztworze jest reakcja z jonami wapnia Ca 2+ , w wyniku której strąca się biały osad etanodianu (szczawianu) wapnia:
Kwas metanowy
Analizując budowę cząsteczki kwasu metanowego, można wyciągnąć wniosek, że kwas ten posiada właściwości redukujące i daje pozytywny wynik próby Tollensa i Trommera. Kwas metanowy pod wpływem stężonego kwasu siarkowego(VI) ulega odwodnieniu, tworząc tlenek węgla(II) i wodę:
Kwasy
Kwasy to związki, które – zgodnie z teorią Arrheniusa – w roztworze wodnym dysocjują na kationy wodoru i aniony reszt kwasowych.
Kwasy karboksylowe o krótkich łańcuchach węglowych
Kwasy karboksylowe to związki, w cząsteczkach których jako grupa funkcyjna występuje grupa karboksylowa –COOH.
Kwasy nukleinowe
Kwasy nukleinowe to liniowe polinukleotydy. Analizując ich budowę stwierdzono, że połączenie następuje poprzez fosfodiestrowe mostki – reszty kwasu fosforowego(V) tworzą wiązania estrowe z grupą –OH atomu węgla C-5 (w cząsteczce cukru) jednego nukleozydu oraz grupą –OH atomu węgla C-3 (w cząsteczce cukru) drugiego nukleozydu. Kwas rybonukleinowy RNA zawiera D-rybozę, a kwas deoksyrybonukleinowy DNA– 2-deoksy-D-rybozę. Zasadami, których obecność...
Kwasy nukleinowe
Kwasy nukleinowe
Azotowe zasady organiczne to aromatyczne związki heterocykliczne zawierające atom lub atomy azotu w pierścieniu. Związki te są pochodnymi puryny i pirymidyny. Charakter aromatyczny tych związków można wyjaśnić w oparciu o regułę Hückla, pamiętając, że np. puryna posiada 10 zdelokalizowanych elektronów π (4·2 + 2) (uwzględniając fakt delokalizacji wolnej pary elektronowej atomu azotu związanego z atomem wodoru). Wyróżniamy: a) zasady purynowe – np. adenina, guanina b)...
Kwasy tłuszczowe
Szczególną grupą kwasów karboksylowych są tzw. kwasy tłuszczowe. Kwasy tłuszczowe to zazwyczaj nierozgałęzione kwasy monokarboksylowe, zawierające w swych cząsteczkach parzystą liczbę atomów węgla (najczęściej od 4 do 26), co wynika z mechanizmu ich biosyntezy. Ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczkach kwasów zmienia się ich stan skupienia oraz rozpuszczalność. Niższe kwasy to ciecze o nieprzyjemnej woni, stosunkowo dobrze rozpuszczalne w wodzie, wyższe – bezwonne, krystaliczne ciała...
Kwaśne deszcze
Wywoływane są głównie przez tlenki siarki i tlenki azotu. Zanieczyszczenia powietrza reagują z parą wodną i tlenem, tworząc odpowiednie kwasy. Za kwaśne deszcze uważane są takie opady, których pH jest niższe od 5. Kwaśne deszcze znacznie pogarszają jakość gleb (zakwaszają je), działają także szkodliwie na rośliny – powodują utratę magnezu i chlorofilu, czego skutkiem jest spowolnienie procesów metabolicznych u roślin (głównie fotosyntezy). Wpływają negatywnie na stan budynków i zabytków,...