Objętość molowa gazu
Objętość molowa gazu V mol to objętość, jaką zajmuje 1 mol gazu w określonych warunkach ciśnienia i temperatury: 1 mol dowolnego gazu w warunkach normalnych (0 0 C = 273 K i 1013,25 hPa) zajmuje objętość 22,4 dm 3 ⇒ V mol = 22,4 dm 3 . Liczba moli n zawarta w określonej objętości gazu V: Chcąc obliczyć objętość gazu w innych warunkach ciśnienia i temperatury niż normalne, należy skorzystać z równania Clapeyrona:
Odczyn Biala
Pozwala na ilościowe oznaczenie RNA. W środowisku kwaśnym (w obecności FeCl 3 ) pentozy wchodzące w skład kwasów nukleinowych (w szczególności RNA) tworzą zielone kompleksy z orcyną (1,3-dihydroksy-5-metylobenzen). Ponieważ w warunkach przeprowadzanej próby, deoksyryboza reaguje dziesięć razy słabiej od rybozy, to dla niej uzyskuje się wynik negatywny tej próby.
Odczyn Dishego
Próba pozwalająca na odróżnienie DNA od RNA. W środowisku kwaśnym difenyloamina tworzy z 2-deoksyrybozą, obecną w DNA, kompleks o niebieskiej barwie. Ryboza wchodząca w skład RNA takich kompleksów nie tworzy.
Odczyn roztworów wodnych
Odczyn kwaśny mają wodne roztwory kwasów, zasadowy – roztwory zasad. A jaki odczyn mają wodne roztwory soli? Rozpuszczalne w wodzie sole nie tylko ulegają procesowi dysocjacji elektrolitycznej, ale również hydrolizie. Hydroliza soli to reakcja odwracalna zachodząca między kationem lub/i anionem pochodzącym z dysocjacji soli a cząsteczką wody. Hydrolizie ulegają wszystkie sole z wyjątkiem soli mocnych kwasów i mocnych zasad, np. K 2 SO 4 , NaCl (odczyn roztworu wodnego tych soli jest...
Odróżnianie aldehydów od ketonów
aldehydy ketony próba Trommera: reakcja z Cu 2+ w środowisku zasadowym pojawia się ceglasto-czerwony osad pojawia się czarny osad próba Tollensa: reakcja z amoniakalnym roztworem jonów Ag+, czyli [Ag(NH 3 ) 2 ]OH pojawia się srebrzysty nalot brak objawów reakcji
Odróżnianie pentoz od heksoz (odczyn Biala – reakcja charakterystyczna dla pentoz)
pentoza heksoza ogrzewanie z odczynnikiem orcynowym (orcyna i FeCl 3 w HCl) roztwór zabarwia się na zielono roztwór zabarwia się nażółto-brązowy kolor
Odróżnianie skrobi od glikogenu
skrobia glikogen tworzenie barwnych kompleksów z płynem Lugola (I 2 w KI) próbka barwi się na granatowo próbka barwi się na brunatnoczerwono
Odróżnienie DNA od RNA (odczyn Dischego)
DNA RNA reakcja z difenyloaminą w środowisku kwaśnym roztwór barwi się na niebiesko-fiołkowy brak objawów reakcji
Odróżnienie węglowodorów aromatycznych od alifatycznych
węglowodory alifatyczne węglowodory aromatyczne reakcja nitrowania (HNO 3 w obecności H 2 SO 4 lub tylko HNO 3 ) brak objawów reakcji pojawia się żółte zabarwienieroztworu
Odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych
węglowodory nasycone węglowodory nienasycone reakcja z Br 2 w CCl 4 nie odbarwiają roztworu odbarwiają roztwór reakcja z manganianem(VII) potasu np. w środowisku kwaśnym nie odbarwiają roztworu KMnO 4 odbarwiają roztwór KMnO 4
Ogniwa galwaniczne
Układ utworzony przez połączenie dwóch półogniw za pomocą klucza elektrolitycznego nosi nazwę ogniwa galwanicznego. W ogniwie elektrody połączone są ze sobą przewodnikiem metalicznym, który pełni rolę przekaźnika elektronów, a roztwory – kluczem elektrolitycznym, który umożliwia przepływ niewielkiej liczby jonów, wyrównujący bilans ładunku. Zamknięcie obwodu np. amperomierzem lub woltomierzem spowoduje, że ich wskazówka wychyli się, co wskazuje, że w układzie płynie prąd. Źródłem prądu...
Okres połowicznego rozpadu τ½
Czas, w którym połowa jąder izotopu danego pierwiastka ulega rozpadowi. Jest to wielkość charakteryzująca każdy nuklid promieniotwórczy.
Określanie rzędowości alkoholu
Reakcją pozwalającą na określenie rzędowości alkoholu jest tzw. próba Lucasa . Badany alkohol wytrząsa się z roztworem chlorku cynku(II) w stężonym kwasie solnym: a) brak zmian; roztwór klarowny ⇒ alkohole pierwszorzędowe zawierające w cząsteczce od 1 do 5 atomów węgla, b) brak zmian; dwie rozdzielone, klarowne warstwy ⇒ alkohole pierwszorzędowe zawierające w cząsteczce powyżej 5 atomów węgla, c) po kilku minutach zmętnienie roztworu a następnie rozwarstwienie ⇒ alkohole...
Orbital atomowy
Jest funkcją falową położenia elektronu. Kwadrat bezwzględnej wartości tej funkcji falowej określa gęstość prawdopodobieństwa napotkania elektronu w określonym elemencie przestrzeni wokół jądra. Postać tych funkcji opisana jest zestawem trzech liczb kwantowych (głównej, orbitalnej, magnetycznej): Ψn,l,m, np. Ψ1,0,0 , Ψ2,l,0. Stan elektronu w atomie opisuje zestaw pięciu liczb kwantowych, których charakterystykę przedstawiono w poniższej tabeli. liczby kwantowe opisywany...
Orbitale molekularne (cząsteczkowe)
Chcąc opisać stan elektronów w cząsteczce, należy wykorzystać funkcje falowe zwane orbitalami molekularnymi (cząsteczkowymi). Tworzenie orbitali cząsteczkowych – zgodnie z teorią orbitali molekularnych – polega na przedstawianiu ich w postaci liniowej kombinacji orbitali atomowych. Orbitale atomowe poddane liniowej kombinacji muszą spełniać następujące warunki: muszą mieć porównywalną energię, muszą wykazywać jednakową symetrię w stosunku do osi łączącej jądra atomów, muszą...
Otrzymywanie i zastosowanie berylowców
Niektóre berylowce można otrzymywać z ich minerałów w wyniku specjalnych procesów technologicznych lub procesów elektrolizy. Magnez można otrzymać w wyniku elektrolizy stopionego chlorku magnezu, wapń i stront – podczas elektrolizy soli, takich jak chlorek wapnia, chlorek strontu. Berylowce znalazły zastosowanie w gospodarce człowieka. Beryl dodawany jest do stopów metali – poprawia ich przewodnictwo cieplne, elektryczne oraz wytrzymałość. Magnez, dodawany do stopów metali, poprawia ich...
Otrzymywanie i zastosowanie litowców
Litowce otrzymuje się zwykle w wyniku elektrolizy stopionych soli lub wodorotlenków. Lit można otrzymać w procesie elektrolizy stopionego LiCl, potas – w wyniku elektrolizy stopionych KCl lub KF, sód – przez elektrolizę stopionego NaOH lub NaCl. Szersze zastosowanie mają związki litowców, chociaż same metale też znalazły zastosowanie w przemyśle. Sód stosowany jest w syntezach organicznych jako reduktor, potas wykorzystywany jest przy produkcji nawozów sztucznych i szkła. Lit używany jest do...
Otrzymywanie wodoru
a) w laboratorium: – w reakcji metali z kwasami – w reakcji metali aktywnych z wodą b) w przemyśle: – działając na rozżarzony węgiel parą wodną – bardzo czysty wodór można otrzymać w procesie elektrolizy wody.
Otrzymywanie wybranych składników powietrza
Niektóre gazowe składniki powietrza można otrzymać w wyniku frakcjonowanej destylacji powietrza. W procesie tym, przy użyciu wysokiego ciśnienia i niskiej temperatury, skrapla się powietrze. Następnie skroplone powietrze ogrzewa się w specjalnych urządzeniach, co powoduje, że mieszanina osiąga kolejno temperatury wrzenia odpowiednich składników. Kolejność otrzymywania składników powietrza jest zdeterminowana ich temperaturami wrzenia, tak więc najpierw otrzymuje się azot, potem argon, a na...