Pary komplementarnych zasad
RNA jest zwykle jednoniciowy. DNA występuje w postaci dwóch splecionych wzajemnie antyrównoległych nici. Nici łączą się ze sobą wiązaniami wodorowymi wytworzonymi między parami komplementarnych zasad: tymina-adenina (dwa wiązania wodorowe) oraz cytozyna-guanina (trzy wiązania wodorowe). Liczba zasad adeninowych jest równa liczbie zasad tyminowych, a liczba zasad guaninowych równa jest liczbie zasad cytozynowych w cząsteczce DNA. Zjawisko zwane komplementarnością zasad m.in....
Pochodne kwasów karboksylowych
Pochodne kwasów karboksylowych
Zastępując grupę hydroksylową –OH w grupie karboksylowej inną grupą, np. –OR, –SR, –NH 2 , –Cl, –OCOR, otrzymujemy nowe związki – odpowiednio estry, tioestry, amidy, chlorki i bezwodniki kwasowe. Związki te można określić jako pochodne kwasów karboksylowych w grupie funkcyjnej. Analizując poniższy wzór łatwo zauważyć, że wszystkie te pochodne zawierają grupę acylową. Grupa acylowa powstaje, gdy z cząsteczki kwasu zostaje oderwana grupa –OH. Przyjmuje ona nazwy w zależności...
Podstawowe pojęcia chemiczne
Podstawowe prawa chemiczne
Podsumowanie
etan eten etyn benzen wzór sumaryczny C 2 H 6 C 2 H 4 C 2 H 2 C 6 H 6 krotność wiązania węgiel–węgiel pojedyncze podwójne potrójne długość wiązania jest pośrednia między długością wiązania pojedynczego a podwójnego typ hybrydyzacji sp 3 sp 2 sp sp 2 budowa przestrzenna płaska liniowa płaska charakterystyczny typ reakcji substytucja addycja,...
Podsumowanie
wzór ogólny wybrane właściwości alkohol R–OH Związki aktywne chemicznie: wchodzą w reakcje z metalami aktywnymi, halogenowodorami; biorą udział w reakcjach eliminacji wody, utleniania do aldehydów lub ketonów, jak również do kwasów karboksylowych, reakcjach estryfikacji. Otrzymywanie: z halogenków alkilowych, przez redukcję aldehydów i ketonów, utlenianie alkenów lub w wyniku fermentacji alkoholowej (etanol). enol R–CH=CH–OH...
Podsumowanie
jeżeli pierwiastek tworzy kilka tlenków na różnych stopniach utlenienia, to zawsze tlenek pierwiastka na najniższym stopniu utlenienia posiada charakter zasadowy, na najwyższym stopniu utlenienia – kwasowy, a na pośrednim stopniu utlenienia – amfoteryczny; dla pierwiastków, których jony posiadają niecałkowicie zapełnioną podpowłokę d, pojawia się charakterystyczna barwa roztworów wodnych ich związków.
Podział aminokwasów
Biorąc pod uwagę różnorodne kryteria, aminokwasy można podzielić na: Poniżej podano wzory i nazwy przykładowych aminokwasów białkowych. Przy każdym z nich znajduje się ich trójliterowy kod oraz wartość punktu izoelektrycznego:
Podział kwasów karboksylowych
Biorąc pod uwagę liczbę grup karboksylowych oraz rodzaj reszty węglowodorowej, kwasy można podzielić na:
Polisacharydy
Skrobia i celuloza należą do polisacharydów. Cząsteczki polisacharydów złożone są z kilku do kilku tysięcy pierścieni monosacharydowych połączonych wiązaniami O -glikozydowymi. W skład polisacharydów wchodzą cząsteczki jednakowych lub różnych monosacharydów. Do polisacharydów należą np.: skrobia, glikogen, celuloza, chityna.
Powietrze
Gazowa powłoka Ziemi, czyli atmosfera, składa się z czterech głównych warstw: troposfery, stratosfery, mezosfery i termosfery przechodzącej w egzosferę. Atmosfera, w zależności od odległości od powierzchni Ziemi, ma różny objętościowy skład procentowy. Powietrze – czyli mieszanina gazów budujących atmosferę ziemską – w dolnej części atmosfery ma następujący skład: składnik powietrza [%] objętościowy stała zawartość w atmosferze azot 78,08...
Powinowactwo elektronowe
Jak zjonizować atom? atom elektrycznie obojętny + elektron --> jon jednoujemny Powinowactwo elektronowe : energia wydzielona podczas przyłączania elektronu do atomu. Im większe jest powinowactwo elektronowe (większa jest energia oddawana), tym „chętniej” atom przyłącza elektron. W grupie powinowactwo elektronowe maleje ze wzrostem liczby atomowej, ponieważ im większa jest odległość ostatniej powłoki od jądra, tym mniejsza tendencja do przyłączania kolejnego elektronu...
Praca i ciepło
Stanowią sposoby zmieniania energii wewnętrznej układu. Należy pamiętać, że energia wewnętrzna układu izolowanego jest stała (U = const.).
Prawa elektrolizy
Prawo Avogadra (dotyczy tylko substancji gazowych):
W danych jednakowych objętościach różnych gazów, w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury, znajduje się jednakowa liczba cząsteczek.
Prawo Lavoisiera-Laplace'a oraz prawa Hessa
Efekty cieplne reakcji można obliczyć, korzystając z prawa Lavoisiera-Laplace’a oraz prawa Hessa. Prawa te wykorzystuje się do wyznaczenia nieznanych efektów cieplnych reakcji chemicznych na podstawie innych reakcji, dla których znane są efekty cieplne. Podczas rozwiązywania zadań łączymy poszczególne równania chemiczne (dodajemy stronami, odejmujemy stronami, mnożymy) tak, aby otrzymać równanie tej reakcji, której efekt cieplny liczymy. Te manipulacje matematyczne, które zostały dokonane...
Prawo okresowości:
właściwości pierwiastków uporządkowanych według wzrastającej liczby atomowej zmieniają się okresowo. Współczesne prawo okresowości pozwala stwierdzić, że podobne właściwości mają pierwiastki, których liczby atomowe różnią się o 2, 8, 16 lub 32. Prawu okresowości podlegają: promienie atomowe, elektroujemność, powinowactwo elektronowe, energia jonizacji, właściwości chemiczne. Dla pierwiastków bloku s i p zmiany te kształtują się następująco: grupa...
Prawo stałości składu związku chemicznego (stosunków stałych):
Pierwiastki, tworząc dany związek chemiczny, łączą się w stałych stosunkach wagowych, co oznacza, że skład chemiczny danego związku jest stały i ściśle określony.
Prawo stałych stosunków objętościowych:
Objętości reagujących ze sobą gazów oraz gazowych produktów reakcji odmierzone w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury pozostają do siebie w stosunku niewielkich liczb całkowitych.
Prawo zachowania masy:
W układzie zamkniętym łączna masa substratów jest równa łącznej masie produktów.
Procesy zachodzące podczas elektrolizy kwasów
Procesy zachodzące podczas elektrolizy soli
Procesy zachodzące podczas elektrolizy wybranych kwasów, zasad i soli
Jeżeli anoda wykonana jest np. z miedzi, to należy dodatkowo uwzględnić proces jej anodowego roztwarzania, np. podczas elektrolizy roztworu wodnego CuSO 4 na elektrodach miedzianych: Jeżeli katoda wykonana jest np. z rtęci, to w tych warunkach wszystkie metale ulegają redukcji na katodzie, tworząc tzw. amalgamat. Jeżeli elektrolizie poddano stopione elektrolity (np. tlenki, wodorotlenki, sole), to w tych warunkach wszystkie metale ulegają redukcji na katodzie (niezależnie od...
Procesy zachodzące podczas elektrolizy zasad
Produkcja i twardnienie zaprawy murarskiej
Zaprawa murarska to mieszanina piasku, wodorotlenku wapnia i wody. Wodorotlenek wapnia, czyli wapno gaszone, wytwarzany jest z wapna palonego (tlenek wapnia). Tlenek wapnia otrzymuje się w wyniku prażenia węglanu wapnia. Twardnienie zaprawy murarskiej polega, m.in. na reakcji wapna gaszonego z CO 2 znajdującym się w powietrzu.
Promieniotwórczość
Trwałość jądra atomowego można określić na podstawie stosunku liczby neutronów do liczby protonów. Jądra, dla których stosunek ten mieści się w przedziale od 1,0 do 1,6, zazwyczaj stanowią jądra trwałe. Dla nietrwałych jąder atomowych stosunek tych liczb przyjmuje wartość większą od 1,6. Nietrwałe jądra ulegają rozpadowi promieniotwórczemu, któremu towarzyszy emisja promieniowania α lub β– z jednoczesnym utworzeniem jądra trwałego. Emisji tych cząstek towarzyszy również emisja promieniowania...
Promień atomu
Jest miarą wielkości atomu, wyznaczany jest najczęściej na podstawie pomiaru odległości między jądrowej; w przypadku tzw. promienia kowalencyjnego – jest to połowa odległości między środkami atomów połączonych pojedynczym wiązaniem kowalencyjnym.
Protony, neutrony, elektrony
Atom to układ elektrycznie obojętny, zbudowany z dodatnio naładowanego jądra i elektronów. Jądro składa się z protonów i neutronów, czyli nukleonów. Między nukleonami w jądrze działają niezależne od ładunku siły przyciągania, zwane siłami jądrowymi. proton p + neutron n o elektron e - - cząstka obdarzona jednostkowym ładunkiem dodatnim o wartości 1,6 · 10–19 C - masa: 1,00728 u - należy wraz z neutronem do nukleonów - zbudowany z kwarków - z greckiego protos –...
Próby jakościowe
Przemiany fizyczne i chemiczne
Substancje chemiczne pod wpływem różnorodnych czynników ulegają przemianom fizycznym lub chemicznym. W przemianie fizycznej zmieniają się tylko właściwości fizyczne substancji (np. stan skupienia). Podczas przemiany chemicznej powstają nowe substancje, o odmiennych właściwościach fizycznych i chemicznych. Przemiana chemiczna określana jest jako reakcja chemiczna. Przykładowe przemiany fizyczne związane ze zmianami stanu skupienia substancji: W praktyce rzadko spotykamy się z...
Przewodniki oraz półogniwa
Substancje przewodzące prąd elektryczny to przewodniki. Można je podzielić na: Układ złożony z bezpośrednio stykających się przewodników jonowego i elektronowego to półogniwo . Na granicy metal–roztwór jonów tego metalu tworzy się podwójna warstwa elektryczna, dzięki temu elektroda uzyskuje pewien potencjał elektryczny (tzw. potencjał elektrody), który zależy od rodzaju metalu, rodzaju elektrolitu i stężeń jonów w roztworze. Ilościowo potencjał takiej elektrody tzw. pierwszego...
Przykładowe metody rozdziału układów jednorodnych i niejednorodnych
Biorąc pod uwagę średnicę cząstek fazy rozproszonej, układy dyspersyjne dzielimy na: roztwory właściwe układy koloidalne układy gruboziarniste, np. zawiesiny - średnica cząsteczek fazy rozproszonej:10 –9 – 10 –10 m - charakterystyka: układ homogeniczny (jednofazowy) wieloskładnikowy o rozdrobnieniu molekularnym (optycznie jednorodny) - średnica cząsteczek fazy rozproszonej: 10 –7 – 10 –9 m - charakterystyka: układ heterogeniczny (niejednorodny) Inne...
Przykładowy podział amin
Rzędowość amin określona jest liczbą grup węglowodorowych związanych z atomem azotu.
Przykłady cząsteczek zawierających atom centralny w stanie hybrydyzacji: sp, sp2, sp3:
hybrydyzacja sp hybrydyzacja sp 2 hybrydyzacja sp 3 BeCl 2 CO 2 CO BF 3 , SO 3 trójkąt CH 4 , CCl 4 , NH 4 + kształt tetraedru SO 2 kształt kątowy NH 3 , PCl 3 , H 3 O + kształt piramidy trygonalnej H 2 O, H 2 S kształt kątowy