"Pożegnanie Hektora z Andromachą" fragment "Iliady".
W scenie pożegnania czytelnik widzi Hektora jako nie tylko wspaniałego wojownika ale również, jako człowieka wrażliwego, świadomego swojego losu, kochającego żonę, mającego poczucie obowiązku wobec ojczyzny. Patriotyzm jest ważniejszy niż sprawy...
Sentymentalizm, charakterystyka kochanka sentymentalnego, w oparciu o przykłady z literatury oświeceniowej
Sentymentalizm jest odpowiedzią na skrajny racjonalizm i klasycyzm oświeceniowy; neguje przekonanie o ładzie i harmonii świata, dostrzegał konflikty istniejące we współczesnej cywilizacji; Rousseau mówił, że kryzys wynika z odejścia od natury,...
Soplicowo jako "centrum polszczyzny", ukształtowanie przestrzenne w "Panu Tadeuszu"
Cytat: "Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny: tam się człowiek napije, nadysze ojczyzny!" Dwór Soplicowo jest to przykład domostwa szczególnie dbającego o tradycję. Gospodarz tego dworu - Sędzia - to patriota, wzorowo utrzymujący...
Przypowieść o siewcy
Warstwa dosłowna tej przypowieści to nawiązanie do pracy na roli. Warstwa metaforyczna natomiast: siewca to ten który głosi słowo Boże, ziarno jest to słowo Boże, mądrość Najwyższego, gleba to ludzie, którzy w różny sposób przyjmują słowo Boże....
Sarmatyzm jako ideologia i styl życia w XVIII wieku
Sarmatyzm to ideologia i styl życia w XVIII wieku. Szlachta ta wywodziła swój rodowód od legendarnych sarmatów, którzy słynęli z umiłowania wolności, patriotyzmu, waleczności i odwagi. Taki rodowód miał zapewnić i uzasadnić...
Hasła programowe pozytywizmu oraz idee pozytywistyczne w twórczości polskich publicystów II poł XIX wieku
1. Nazwa epoki Francuski myśliciel August Comte stworzył projekt filozofii pozytywnej zwanej później pozytywizmem. Ten kierunek filozoficzny mocno naznaczył światopogląd z połowy XIX wieku. 2. Pozytywizm w Polsce a) Periodyzacja -...
Prace Heraklesa
1) Przyniesienie lwa z Nemei. 2) Zabicie hydry. 3) Sprowadzenie łani Artemidy. 4) Pojmanie dzika z Erymantu. 5) Oczyszczenie stajni Augiasza. 6) Przyniesienie byka z Krety. 7) Zabicie krwiożerczych ptaków. 8) Sprowadzenie klaczy króla...
Teatr w starożytnej Grecji
Wielkie stulecie teatru greckiego tzw. jego "złoty wiek" przypada na V w. p.n.e. Wówczas działali pisarze, którzy nadali ostateczny kształt tragedii antycznej. Byli to trzej wielcy tragicy: Sofokles, eurypides, Ajschylos. Teatr grecki miał swój...
Nowomowa
Nowomowa (ang. newspeak) - sztuczny język obowiązujący w totalitarnym państwie opisanym przez Orwella w książce Rok 1984. Nowomowa charakteryzuje się tendencją do eliminacji jak największej liczby "niepotrzebnych" lub niekorzystnie (z punktu...
Jan Onufry Zagłoba - charakterystyka w punktach na podstawie "Potopu" Henryka Sienkiewicza
Pochodzenie :, "…co do niego, Bóg jeden wiedział, skąd był rodem, gdyż sam rozmaicie o tym powiadał"; szlachecki ród herbu Wczele; Rodzina : bliskie kontakty ze Skrzetuskimi, łącząca przeszłość z Heleną "Pani Skrzetuska mówiła panu Zagłobie...
Co oznaczają słowa - Biblia, testament, ewangelia, apokryfy i agrafa?
Biblia - łac. oznacza książka, gre. książki; jest to zbiór ksiąg uznawane przez Żydów i Chrześcijan za księgi natchnione Kanon katolicki, czyli Wykaz Ksiąg Pisma Świętego został ostatecznie ustalony w czasie Soboru w Trydencie w XVI w....
Cierpienie w biblii i mitologii - w punktach
1) Cierpienie nieodłącznie towarzyszy życiu człowieka. Człowiek rodzi się i umiera w bólach. Archetypiczne cierpienie ludzkie zostało zapisane z Biblii jako skutek grzechu naszych pierwszych rodziców. Już w Biblii jest powiedzenie, że człowiek...
Sofokles
Sofokles (496-406 p.n.e.) - tragediopisarz grecki, jeden z trzech wielkich tragików starożytnych (obok Ajschylosa i Eurypidesa). Był synem bogatego wytwórcy broni. Brał czynny udział w życiu politycznym Aten, najpierw jako skarbnik Związku...
Renesans w pigułce
Pojęcia - Humanizm - zespół poglądów w którym umacniało się przekonanie o potrzebie kształtowania osobowości i o potędze twórczych możliwości człowieka - Reformacja - działania zmierzające do odnowienia Kościoła i chrześcijaństwa -...
Opis śmierci Rolanda
Roland jako rycerz, a jednocześnie bohater wojenny chciał umrzeć z honorem. Był on bardzo wierzącym chrześcijaninem i bal się o swój miecz zwany Durendalem. Chciał, aby nie trafił on w ręce poganów i postanowił go zniszczyć. Miecz ten był bardzo...
Kordian i jego podróże po Europie
Kordian Juliusza Słowackiego z całą pewnością jest dramatem romantycznym. Książka w zamyśle miała być odpowiedzią na III Dziadów A. Mickiewicza. Autor stworzył bohatera, który swoim postępowaniem miał dokonać wielkich rzeczy - pomóc w odzyskaniu...
"Kordian" - Notatka z treści, porównanie do Mickiewiczowskich "Dziadów"
Kordiana (imię zostało wymyślone przez autora dramatu dla jego potrzeb, oznacza ono "dający serce") poznajemy jako 15-letniego chłopca, przedwcześnie dojrzałego. Odczuwa on "jaskółczy niepokój ("Boże zdaj z mego serca jaskółczy...
Barok - powtórzenie
POLSKI BAROK 1. Barok - jest to epoka historii i kultury, mająca swój początek od poł. 16w. do końca 18 w. (w Polsce do poł.18w.). Obejmował all przejawy działalności literackiej, artystycznej a także architekturę i filozofię. 2....
Olimp i jego mieszkańcy
Olimp był królestwem Zeusa. Po wojnie z tytanami i Kronosem, trzej bracia: Zeus, Posejdon i Hades podzielili się władzą nad światem. Zeus objął we władanie ziemię i niebo, Posejdon morza a Hades podziemie. Na Olimpie panowała wieczna wiosna, a...
Wzorce parenetyczne
1. ASCETA - żyje w ubóstwie - przyjmuje pogardę i cierpienie z pokorą - ucieka od sławy, rozgłosu - modli się do Boga - umartwia swoją duszę i ciało - anonimowość - pokora 2. ŚWIĘTY ALEKSY Rozdał swój majątek i ruszył na wędrówkę...
Bogowie greccy i rzymscy
Dzeus (Zeus) - bóg bogów, władca ziemi i Olimpu Demeter (Ceres) - bogini urodzaju Hefajstos (wulkan) - Bóg ognia i kowali Hera (Junona) - opiekunka małżeństw, królowa nieba (żona Zeusa) Posejdon (Neptun) -...
"Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza jako epopeja romantyczna
Epopeja romantyczna, która upodabnia się do powszechnego eposu bo zawiera inwokację. Utwór pisany trzynastozgłoskowcem podobnie do innych eposów barokowych. Konstrukcja narratora również podobna do tradycyjnego eposu choć w utworze Adama...
Hagiografia
Najbardziej bodaj znanym w Polsce przykładem żywo pisarstwa jest "Legenda o św. Aleksym". Pierwotnie tekst ten powstał w Syrii około V w. Opowieść o synu bogatego patrycjusza, który w dniu ślubu porzuca małżonkę, rodziców i majątek, szybko...
Krótki opis nowelek pozytywistycznych - "Mendel Gdański" i "Gloria Victis"
"Kwestia Żydowska" w "Mendlu Gdańskim" Marii Konopnickiej. M.Konopnicka w swojej noweli usiłuje przekonać odbiorcę o konieczności tolerancji wobec Żydów. Fabuła noweli jest tak skonstruowana, aby tekst utworu spełniał funkcję impresywną....
Malarstwo średniowieczne
Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na desce. Tworzono przede wszystkim przy użyciu farb temperowych, później również farbą olejną. Powszechna była tematyka religijna. Malarstwo było w całości religijne. Chrześcijanie w...
"Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego - pytania z lektury
1. Gdzie rozgrywa się akcja powiesci - w Petersburgu 2. Dunia to: - siostra Raskolnikowa, - ukochana Razumichina. 3. Jakie rzeczy Rodion Raskolnikow zostawiał u Lichwiarki Alony Pierścionek Duni, jego siostry oraz jego zegarek, srebrna...
Pokolenie Kolumbów - charakterystyka
Pokolenie Kolumbów, tym mianem często określamy ludzi urodzonych w dwudziestoleciu międzywojennym, ludzi - młodzież, która walczyła w czasie II Wojny Światowej, o niepodległość Rzeczpospolitej. Jednak nikt nigdy nie zastanawia się nad tym, co ci...
Analiza trenu V Jana Kochanowskiego
Podmiotem lirycznym w trenie V jest nieszczęśliwy ojciec, Jan Kochanowski. W utworze mówi o okolicznościach śmierci córki. Podkreśla przede wszystkim jej bardzo młody wiek. Porównał ją do wschodzącej oliwki, nawiązując w ten sposób do motywów...
Sytuacja polskich emigrantów w Paryżu przedstawiona w epilogu "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza
Epilog wyjaśnia w jakich okolicznościach powstał utwór. Kolejne próby organizowania powstań kończyły się klęską. Polacy stracili nadzieję, że w ich pokoleniu kraj odzyska niepodległość. Nastąpiło silne zwątpienie w działanie. Narrator w epilogu...
Kommos Antygony
Nadszedł ten dzień, który miał nigdy nie nadejść. Właśnie teraz idę samotnie, przez kolczastą drogę i przed oczyma mam tylko jedno. I nie jest to wspomnienie, ni żal do brata. Mam wizję tego, co stanie się zaraz. Świat straci jeden oddech. Nie...
Jak rozumiesz hasło "Polska Winkelriedem narodów"?
Hasło winkelriedyzmu głosi Kordian na szczycie Mont Blanc. Słowacki zamieszcza ją jako własną, specyficzną, odmienną nieco od mickiewiczowskiej, koncepcję mesjanizmu narodowego. Myśl ta odwołuje się do średniowiecznej historii Winkelrieda- rycerza...
Werteryzm
Pojęcie to powstało od imienia głównego bohatera powieści Goethego. Oznacza wybujałą uczuciowość, widzenie świata przez pryzmat marzeń i poezji. Charakteryzuje wewnętne rozdarcie, konflikt ze światem, tragiczne przeżycia, niezgodę na konwencje...
Interpretacja fraszki Jana Kochanowskiego "Człowiek Boże igrzysko"
Pierwsze wersy tej fraszki mówią o tym, że nasze życie jest jakby występem dla Boga. To właśnie on jest "reżyserem" naszego świata i jednocześnie się nam przygląda, a my jako "aktorzy" mamy tylko role do odegrania. Człowiek jest istotą ważną, ale...
Satyra "Do króla"
Satyra "Do króla" różni się od innych tym, że przełamuje zasadę bezimienności. Zwana jest satyrą konkretną, gdyż jej adresatem jest określona osoba: król Stanisław August Poniatowski. Nadawcą jest szlachta polska ówczesnego okresu, która kieruje...
Kordian jako wyznawca Winkelriedyzmu - interpretacja postawy Kordiana.
Juliusz Słowacki w książce pt. "Kordian" podejmuje dialog z Adamem Mickiewiczem. Mickiewicz w "Dziadach" pisze: "Polska Chrystusem narodów", głosi poglądy mesjanistyczne, mianowicie porównuje naród polski do osoby Jezusa Chrystusa. Mickiewicz w...
Izabeła Łęcka - cechy charakteru
Cechy charakteru - niepospolicie piękna kobieta - od urodzenia wychowywała się w luksusach - wożono, noszono, wprowadzano, podawano posiłki - ma dość wysokie mniemanie o sobie nazywając się nimfą - wywyższa się ponad innych - nie istniały...
Biblia - najważniejsze informacje
Stary i Nowy Testament tworzą razem Biblię (Pismo Święte). Księgi Starego Testamentu przedstawiają stworzenie świata, losy narodu izraelskiego i przymierza, jakie przez Mojżesza i Abrahama zawarł z nim Bóg - Jahwe, oraz pisma proroków. Składa się...
Matecznik w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza.
Matecznik – w łowiectwie trudno dostępne miejsce w lesie będące ostoja zwierząt. - Nieprzenikniony dla ludzi, nigdy nie pozwala do końca siebie odkryć, skrywa tajemnice, których ludzki rozum nie jest w stanie ogarnąć. Ukazane są tutaj...
Renesans - notatka
Renesans (odrodzenie) 1. Odrodzenie (Renesans), okres w historii sztuki i kultury europejskiej rozciągający się od XIV wieku do XVI wieku. Odrodzenie miało swój początek we Włoszech 2. W renesansie na plan pierwszy zaczęto wysuwać jednostkę...
Realizm
REALIZM - za twórcę realizmu można uznać Balzaca. Jest to kierunek, który przyjmuje zasadę prawdziwego i wiernego odtwarzania rzeczywistości. Wiąże sie to z przekonaniem, że dzieło literackie w realizmie jest sprawozdaniem z ludzkich...
Ignacy Krasicki - satyra "Do króla"
Satyra "Do króla" jest ze strony Krasickiego mistrzowską obroną monarchy przed nieuzasadnionymi, bezsensownymi zarzutami szlachty, która wspaniałe cechy króla postrzega jako wady. Bo przecież to iż król pragnie dla Polski "złotego wieku", wzbogaca...
Ideał horacjański w wybranych lirykach Horacego.
Do Deliusza W apostrofie do przyjaciela poeta radzi mu być 'opanowanym w godzinie klęski i obcym szałom radości'. Wiersz zawiera idee stoickie (pogodzenie się z nieuniknioną śmiercią, równość wszystkich wobec śmierci) i epikurejskie (należy...
Opis tarczy Achillesa
Misternie wyrzeźbiona tarcza była wykonana ze srebra, złota, cyny i miedzi. Składała się z pięciu warstw, na których Hefajstos wyrzeźbił sceny z życia wzięte. Pierwszy okrąg przedstawiał niebo, morze i ziemię. Potem widoczne były:...
Z jakimi koncepcjami autora III części "Dziadów" polemizuje Słowacki w "Kordianie".
Słowacki w swym dramacie "Kordian" przeciwstawił się koncepcjom Adama Mickiewicza i to zarówno w sprawach walki narodowowyzwoleńczej, jak i jego zapatrywań na. rolę poezji. Słowacki w Prologu do "Kordiana" krytykuje Mickiewiczowski mesjanizm,...
Nowela - najważniejsze informacje
NOWELA Jeden z gatunków prozy narracyjnej. Utwór niewielki, o zwartej i wyrazistej akcji. Pozbawiony komentarzy i rozbudowanych opisów, o małej ilości bohaterów. W klasycznej noweli, zgodnej z teorią Giovanniego Boccaccia...
Historia wojny trojańskiej wg. badań naukowych
W poematach Homera "Iliadzie" i "Odysei" wojna trojańska została przestawiona jako rezultat porwania Heleny, żony króla Sparty, Menelaosa, przez trojańskiego królewicza Parysa. Ale uczeni wątpią, że to było powodem tej długiej, ciężkiej wojny....
Zabytki piśmiennictwa polskiego
1. "Geograf bawarski" IX w. - spis nazw polskich plemion 2. "Dagome index" X w. - najdawniejszy polski dokument, Mieszko I oddaje państwo pod opiekę papieżowi, nazwy geograficzne 3. "Kronika Theimara" X-XI w. - nazwy plemion...
"Potop" jako powieść historyczna
Powieść historyczna - odmiana powieści, której rozkwit nastąpił w wieku XIX. Jej istotą jest przedstawianie wydarzeń z dłuższej perspektywy czasowej. Powieść historyczną konstruuje się z określoną wizją własną autora, mającą wpływ na jej...
Uniwersalny sens przypowieści ewangelicznych
1. Przypowieść (parabola, zestawienie obok siebie) to gatunek literatury moralistycznej. Przedstawione w niej postacie czy zdarzenia nie są ważne ze względu na swe cechy jednostkowe, postrzegane są jako przykłady uniwersalnych prawideł ludzkiej...
Czy tak wielka ofiara Rudego, Alka i Zośki była potrzebna czy niepotrzebna?
Potrzebna 1. Dzięki temu, że umarli zostali zapamiętani jako idealni żołnierze 2. Ich poświęcenie pokazuje każdemu z nas jaką postawę powinniśmy przyjąć wobec zagrożenia ojczyzny 3. Udowodnili nam swoją śmiercią i bohaterstwem miłość do...
