Sytuacja polskich emigrantów w Paryżu przedstawiona w epilogu "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza

Epilog wyjaśnia w jakich okolicznościach powstał utwór. Kolejne próby organizowania powstań kończyły się klęską. Polacy stracili nadzieję, że w ich pokoleniu kraj odzyska niepodległość. Nastąpiło silne zwątpienie w działanie. Narrator w epilogu jawi się jako poeta wskazuję, że emigranci za granicą nie są mile widziani. Szerzono propagandę o tym, że emigranci, którzy zdecydują się na powrót do kraju będą bezpieczni najprawdopodobniej jednak zostaliby wysłani na Sybir. W śród Polaków za granicą narastał konflikt. Narrator tłumaczy dlaczego "Pan Tadeusz" dotyczy spraw dawniejszych niż powstanie listopadowe. Temat porażki zostaję odsunięty, ponieważ są to sprawy za świeże. Odwrócenie wypowiedzi z "Dziadów" sceny "Salon warszawski" gdy wypowiedz o sprawach za świeżych była negatywna. Pozorna niekonsekwencja Adama Mickiewicza. Poeta powściągliwie odnosi się do powstania bo żałował, że nie brał w nim udziału. Naród pogrążony w żałobie z powodu powstańczych niepowodzeń i rozbiorów. Apostrofa (…) " O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie żałobna – nie ma sił mówić o tobie "(…) nawiązanie do "Gaude Mater Polonia" . narrator w epilogu marzy by jego ojczyzna znów była wielka jak za czasów króla Chrobrego. Ujawnia temat utworu (…) " Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie święty i czysty (…) nie zburzony błędów przypomnieniem" (…). Poeta ucieka do tematu dzieciństwa bo nie brał udziału w powstaniu, idealizuje je. "Lipa" to nawiązanie do świętości kraju motyw podziału historii na wiek złoty, srebrny, brązowy, żelazny. "Pan Tadeusz" ma być prostą piosenką, która pod wpływem przekazywania ustnie ma stać się utworem anonimowym podobnie jak "Pieśń o Justynie albo powieść " O Wiesławie"