Na podstawie "Żeńców" Szymona Szymonowica scharakteryzuj sielankę jako gatunek literacki.
Szymon Szymonowic, autor wykwintnych i zarazem realistycznych sielanek, pochodził z rodziny mieszczańskiej, ale za zasługi na polu literatury został nobilitowany (uszlachcony). Tęgi był to umysł, a jego talent poetycki - darem bożym, bo też -...
Charakterystyka i funkcje gatunków typowych dla literatury oświeceniowej.
W drugiej połowie XVII wieku we Francji ukształtowała się konwencja literacka klasycyzmu. Stworzyli ją pisarze, poeci i dramaturdzy, którzy nawiązywali do teorii literatury klasycznej, ustalonej w dobie odrodzenia. Twórcy kładli nacisk na jasność...
Gatunki literackie Romantyzmu.
Gatunki literackie romantyzmu to: -dramat romantyczny -poemat dygresyjny -powieść poetycka -epopeja -oda -ballada BALLADA Nazwa pochodzi od słowa ballare (wł.)- tańczyć. Ballada pierwotnie oznaczała prowansalską ludową pieśń taneczną,...
Epika romantyczna.
W romantyzmie europejskim (zwłaszcza niemieckim) niejako programowym gatunkiem jest powieść. Jest to wszakże powieść o charakterze metafizyczno--cudownym, powieść inicjacyjna. Z kolei w romantyzmie francuskim, jak już wspomniano, karierę robi...
Podział strukturalny tragedii wg Arystotelesa.
Arystoteles wyodrębnia dwie kategorie istnienia utworu poetyckiego. Są nimi jakość i ilość. Spośród nich najważniejsza jest jakość. Składniki ilościowe, czyli kompozycyjne stanowią o formie tragedii, jej strukturze. Tragedię tworzą partie...
Tragedia.
Tragedia powstała w starożytnej Grecji z religijnych obrzędów na cześć Dionizosa, boga wina, urodzaju, winnej latorośli. W czasie tego święta wieśniacy przebierali się w skóry zwierzęce, bo tak wyobrażali sobie towarzystwo Dionizosa. Na czele...
Sielanka w literaturze polskiej. Omów na znanych Ci przykładach - cechy gatunku.
Sielanka to znana w starożytności idylla lub bukolika; nazwa polska Szymonowica; gatunek synkretyczny, łączy liryki, epiki, dramatu z naciskiem na ten pierwszy; Tematyka związana ściśle z życiem pasterzy, rolników, rybaków i myśliwych; wieś to...
Cechy gatunkowe tragedii antycznej - greckiej.
tragedia- pieśń kozła (tłum. tragos- kozioł, ode- pieśń) - charakter podniosły, dytyramb- szczególnie uroczysta, podniosła pieśń, wątki fabularna zaczęły wzbogacać ich treść dopiero w późniejszym okresie, deus ex machina- bóg z maszyny...
Cechy gatunkowe eposu antycznego.
- Dzieło rozpoczyna się inwokazją ( rozbudowana apostrofa= zwrot bezpośredni), - Epos podzielony jest na pieśni, - Wersyfikacja : epos- utwor pisany hektorytmem, czyli rytm wiersza wyznaczony jest przez 6 stóp - zestrojów akcentowych, -...
Liryka romantyczna - ballada i sonet.
Literatura romantyczna odznacza się charakterem lirycznym,co oznacza,że jest ona ekspansją jej twórców,ujawnia ich wnętrze,jest skrajnie subiektywna. W przypadku polskich romantyków liryka-jako rodzaj literacki-nie stanowi największej i...
Główne gatunki piśmiennictwa epoki pozytywizmu.
Przez stulecia najważniejszym gatunkiem epickim był epos. Od starożytności aż po średniowiecze wyrażał on światopogląd kolejnych pokoleń. Pierwsze formy powieściowe pojawiły się już w starożytnej Grecji i znosiły one dystans świata przedstawionego...
Przedstaw cechy i odmiany dziewiętnastowiecznej powieści.
W epoce pozytywizmu było wiele popularnych gatunków piśmiennictwa. Jednym z nich była powieść. Pierwsze formy powieściowe pojawiły się już w starożytnej Grecji i znosiły one dystans świata przedstawionego od teraźniejszych odbiorców. Początki...
Teatr antyczny.
Tragizm i tragedia, wyjaśnij pojęcia, podaj przykłady Tragedia - gatunek dramatu wywodzący się ze starożytności, przedstawia konflikt jednostki wybitnej, dążącej do wzniosłego celu z przeważającymi przeciwnościami, które prowadzą do katastrofy....
Polski dramat romantyczny.
Dramat romantyczny- to typowy dla literatury romantycznej gatunek dramatu, którego budowę cechuje tzw. „forma otwarta” czyli struktura charakteryzująca się odrzuceniem tradycyjnych reguł kompozycyjnych (m.in. zasady trzech jedności),...
Bajka.
W Oświeceniu bajka cieszyła się ogromną popularnością ze względu na dydaktyczny charakter ujęty w zwięzłej i atrakcyjnej formie.Bajka należy do najstarszych utworów dydaktycznych.Wywodzi się z twórczości ludowej,a jako utwór literacki wykształcila...
Sonet.
SONET - jest to kunsztowna kompozycja stroficzna zlożoną z 14 wersów,dzieli sie na 2 czterowiersze o powtarzajacych się rymach i 2 trójwiersze o rymach odmiennych pocątkowo podwójnych,później potrójnych;tercety są przy tym tak skonstruowane,by nie...
Epos homerycki.
GŁÓWNE CECHY EPOSU HOMERYCKIEGO NA PRZYKŁADZIE „ILIADY”. 1. Utwór bardzo obszerny, ale precyzyjnie skomponowany, obejmujący niewielki okres czasu Duża objętość Zwarta treść Akcja Iliady trwa 40 dni z ostatniego roku (nie kończy się z...
Cechy gatunkowe powieści poetyckiej na przykładzie "Giaura" - Byrona.
Powieść poetycka jest gatunkiem literackim ukształtowanym w okresie romantycznym. Za jej twórcę uważa się Waltera Scotta, jednak człowiek, który doprowadził ją do perfekcji jest Byron. Jest to dłuższy utwór wierszowany o charakterze epickim...
Gatunki typowe dla Baroku.
A) GATUNKI LITERACKIE EPIKA * pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach znanych autorowi z doświadczenia . Od dziennika różni się dystansem narracyjnym dzięki któremu wydarzenia nie tylko są przedstawione lecz i komentowane przez...
Gatunki - tragedia antyczna, epos bohaterski; pojęcia: tragizm, katharsis.
Tragedia antyczna- gatunek dramatyczny powstały w starożytnej Grecji, obejmuje utwory, których ośrodkiem i motorem akcji jest nieprzezwyciężony konflikt między dążeniami wybitnej jednostki a siłami wyższymi, czyli tragizm. Bohaterowie tragedii są...
Gatunki i pojęcia epoki Antyku.
MIT - Jest to opowieść o stałej wartości fabularnej, wyrażająca wierzenia danej społeczności. Innymi słowy jest to narracyjna wypowiedź obrazująca wierzenia. Mity podejmują takie tematy jak stworzenie świata, początek ludzkości, czasy odległe oraz...
Przedstaw cechy powieści młodopolskiej na wybranym przykładzie.
Na podstawie „Ludzi bezdomnych” - Stefan Żeromski tworząc powieść, tworząc powieść skorzystał z doświadczeń XIX w. pisarzy realistów - Utwór cechuje mimetyzm, a więc wydarzenia przedstawione w „Ludziach Bezdomnych” są prawdopodobne - Żeromski...
Geneza kazań.
Geneza Kazań - Kazania, co ciekawe, nie były wygłoszone, mimo że pierwotnie takie było ich przeznaczenie. - Gatunek ten w renesansie należał do specyficznych form literackich, w których najważniejszą funkcję pełniła postać mówiącego,...
Gatunki literackie Romantyzmu.
Ballada Termin pochodzi od słowa "ballare" (tanczyc), które oznaczało ludową pieśń taneczną, wywodzącą się z Prowansji. Na przełomie XIV i XV wieku doszło do wykrystalizowania się literackiego gatunku lirycznego o ściśle określonej...
Charakterystyka europejskiej powieści realistycznej epoki pozytywizmu na przykładzie "Ojca Goriot".
Scharakteryzuj na wybranym przykładzie europejską powieść realistyczną epoki pozytywizmu. Honoriusz Balzac stworzył model klasycznej powieści realistycznej, nie znanej dotąd w historii literatury francuskiej. Balzac jest autorem „Ojca Goriot”,...
Bajki i satyry - dwa narzędzia poprawy świata.
Bajki i satyry należą do gatunków literatury dydaktycznej. W okresie oświecenia ukształtowały się dwie formy bajek. Bajki epigramatyczne albo ezopowe i bajki narracyjne lub lafontenowskie. W satyrach natomiast wyróżniamy: satyry obyczajowe o...
MIt - jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.
Mit – opowieść o bogach, stworzeniu świata i człowieka, dziejach rodów, ludzkich uczuciach. Wyraża wierzenia danej społeczności, jest własnością wszystkich jej członków, obrazuje odwieczne emocje i postawy człowieka. Mity opowiadają zwłaszcza o...
Cechy powieści poetyckiej typu bajronicznego, bajronizm.
Cechy powieści poetyckiej typu bajronicznego: · synkretyzm rodzajowy (połączenie elementów epickich [opowiadanie], lirycznych [uczucia], dramatycznych); · występowanie kilku narratorów np. we wstępie przemawia autor następnie o śmierci Leili...
Gatunki literackie epoki Renesansu.
Gatunki literackie epoki renesansu LIRYKA - Fraszka (J. Kochanowski: „Na lipę”, „Na zdrowie”< „Na dom w Czarnolesie”), - Poemat satyrowy („Satyr albo dziki mąż”), - Pieśń (J. Kochanowski: „Wieczna sromota”, „Czego chcesz od nas’ Panie),...
Cechy ballady na podstawie dowolnej ballady Adama Mickiewicza.
Ballada jest gatunkiem wywodzącym się z literatury ludowej. Swoją treść w dużej mierze czerpie z podań, opowieści, wierzeń ludu. Ballada zawsze zawiera dramatyczną fabułę, opowiada o wydarzeniach tajemniczych, niezwykłych i o fantastycznych...
Gatunki biblijne.
GATUNKI BIBLIJNE - PIEŚŃ - HYMN - PSALMY - MODLITWY - LAMENTACJE - POEMATY - LISTY - KRONIKI - EPOSY - EWANGELIE - KAZANIA - TRAKTATY FILOZOFICZNE - KODEKS PRAW - SAGA RODU - WYROCZNIA - APOKALIPSA
Tragizm i tragedia w literaturze greckiej i rzymskiej.
TRAGIZM DEFINICJA - kategoria estetyczna oznaczająca nierozwiązalny konflikt między dążeniami jednostki a siłami zewnętrznymi lub między różnymi dążeniami i skłonnościami tej samej jednostki zakończony klęską. WYJAŚNIENIE TRAGIZMU NA PODSTAWIE...
Cechy dramatu awangardowego na przykładzie "Szewców".
W XX-leciu oryginalnością odznacza się rozwój dramatu jako gatunku literackiego, między innymi nurtu groteski i drwiny, zaliczającego się do ówczesnego nurtu awangardy; nurt ten oznaczał się współczesnym humorem, wyczuciem aktualnych problemów,...
Rodzaje i gatunki literackie Oświecenia.
Jakie rodzaje i gatunki literackie występowały w II połowie XVIII wieku? Jakie były ich źródła i czemu zawdzięczały swoją popularność? Oświecenie w Polsce trwa od połowy XVII wieku do pierwszych dziesięcioleci wieku XIX. Nazwany jest wiekiem...
Cechy epopei jako gatunku literackiego na przykładzie utworów starożytnych.
Epos jest praktycznie pierwszym gatunkiem, jaki się pojawia w Grecji w starożytności powstały dwa wielkie eposy Homera, zwane również epopejami: "Iliada" i powiązana z nią "Odyseja"; pierwsza opisuje historię wojny Trojańskiej,...
Romantyczne gatunki literackie, ich żywotność uzasadniona tendencjami epoki.
Romantyzm w Polsce zaczął się balladami. Utwory te miały wszelkie szanse zainteresować szerokie kręgi odbiorców, będąc atrakcyjne pod względem treści i formy. Nawiązywały do wierzeń i podań ludowych, często sięgających w wieki predchreścijańskie,...
Przedstaw cechy dramatu awangardowego na przykładzie "Szewców".
W XX-leciu oryginalnością odznacza się rozwój dramatu jako gatunku literackiego, między innymi nurtu groteski i drwiny, zaliczającego się do ówczesnego nurtu awangardy; nurt ten oznaczał się współczesnym humorem, wyczuciem aktualnych problemów,...
Cechy powieści poetyckiej.
- Łączy epikę i lirykę - synkretyzm, czyli wzajemne przenikanie się w utworze różnych tendencji rodzajowych i gatunkowych (ballada, pieśń, powieść, partie liryczne i opisowe, dialog) - fabuła nasycona dramatyzmem - fragmentaryczność...
Rola publicystyki w kształtowaniu się idei pozytywistycznych.
Prasa odegrała ogromną rolę w kształtowaniu się idei pozytywistycznych. Zastępowała ona likwidowane instytucje kulturalne i naukowe. Mogła przybliżyć ludziom sytuację polityczną i społeczną. Wśród prasy wyłoniły się dwa ugrupowania: "Stara...
Powieść jako gatunek.
Powieść pozytywistyczna brała wzorce z realistycznych powieści romantycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego i Józefa Korzeniowskiego. Początkowo miała charakter tendencyjny; ograniczona założeniami utylitaryzmu i schematyczna w środkach wyrazu....
Cechy powieści poetyckiej.
1. Inwersja czasowa. 2. Fragmentaryczność fabuły i wynikające stąd niedomówienia. 3. Tajemniczość przenikająca utwór. 4. Obecność epizodów nie związanych z fabułą utworu. 5. Połączenie epiki z liryką, a także obecność pierwiastków...
Gatunki literackie Oświecenia.
Bajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane. Przedstawione wydarzenia stanowią...
Określ cechy gatunku poematu heroikomicznego na podstawie "Monachomachii".
Poemat heroikomiczny jest parodią poematu heroicznego; jest oparty na wzorcu we wszystkich swoich aspektach poza jednym - tematyką (tu: walka w ręcz między zakonami); śmieszność utworu polega na połączeniu podniosłego języka z banalną wręcz...
Publicystyka epoki Oświecenia.
W okresie oświecenia rozwija się publicystyka. Powstają pierwsze czasopisma: "Monitor" (1765r.), "Zabawy przyjemne i pożyteczne", "Gazeta Narodowa i Obca". Na łamach "Monitora" redagował m.in. I. Krasicki. W...
Rodzaje i gatunki literackie w literaturze II połowy XVII wieku.
Jakie rodzaje i gatunki literackie występują w literaturze II połowy XVII wieku: ich źródła, czemu zawdzięczają swą popularność? W oświeceniu bardzo rozwinęły się gatunki literackie, które nadawały się do celów dydaktycznych, a to wymuszone...
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...