Środki stylistyczne
TROPY: 1. EPITET – to tyle co określenie; określa cechę przedmiotu albo stosunek wypowiadającego do przedmiotu; występuje najczęściej w postaci przymiotników, rzadziej zaś w postaci imiesłowów, np.: „szklana...
Zasady pisowni małej i wielkiej litery
Wielką literą piszemy: 1. Imiona własne, ludzi i zwierząt np.: Barbara, Adam Mickiewicz, Maks. 2. Przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi np.: Bolesław Chrobry, Sokole Oko, Huba 3. Nazwy świąt, dni, okresów świątecznych np.: Narodowe...
Części zdania
ORZECZENIE Czasownikowe – forma osobowa czasownika lub nieosobowa zakończona na –no lub -to. Zrobisz to jutro rano. Zebranie zakończono o czwartej. Imienne – składa się z łącznika (być, stać się, zostać) oraz orzecznika (rzeczownik,...
Części mowy
Rzeczownik odpowiada na pytania kto? co? Odmienia się przez przypadki, liczby. Mianownik kto? co? Liczba pojedyncza i mnoga. Dopełniacz kogo? czego? Rodzaj męski, żeński,...
Imiesłowy
Imiesłów - forma czasownika. Imiesłowy dzielimy na: przymiotnikowe i przysłówkowe Imiesłowy przymiotnikowe dzielimy na: a) czynne ~ tworzymy je od czasowników niedokonanych ~ wskazują na wykonawcę czynności ~ posiadają zakończenia: -...
Środki artystyczne
Epitety - określają rzeczowniki - przymiotnika; działają na wyobraźnię Przykład : drewniana szafa, biały ptak Porównanie - udowadnia pewne właściwości rzeczy, zjawisk itp. na podstawie jakiegoś podobieństwa; łączniki jak, jakby, niby,...
Rodzaje i gatunki literackie
EPIKA świat przedstawiony epiki zawiera wszystkie zdarzenia i elementy rzeczywistości odnoszące się do bohaterów utworów, narracja to wypowiedź narratora, może być trzecioosobowa (narrator poza światem przedstawionym) lub pierwszoosobowa...
Odmienne i nieodmienne części mowy
ODMIENNE CZĘŚCI MOWY: I. Czasownik 1. Odmiana czasowników to koniugacja. 2. Odpowiada na pytania: co robi? co się dzieje? 3. Odmienia się przez: - osoby (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one) - liczby (pojedyncza i mnoga) - czasy...
Zdania złożone współrzędnie
1. Łączne Treści obu zdań łączą się np. Wanda jest zdolna i uczy się dobrze. Spójniki: i, oraz, ani, jak również. Wykres: ____...____ 2. Przeciwstawne --||-||- przeciwstawiają się sobie. np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli...
Imiesłowy - ściąga
Imiesłów to nieosobowa forma czasownika. Wyróżniamy dwa rodzaje imiesłowów: przymiotnikowe i przysłówkowe. Imiesłowy przymiotnikowe Odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje. - czynne -> zakończone na: -ący, -ąca, -ące np. chwalący...
Środki językowe
1. Synonimy - wyrazy o podobnym znaczeniu. pieniądze - forsa, kasa, bilon, monety, kapucha. 2. Homonimy - wyrazy o jednakowym brzmieniu, lecz o różnym znaczeniu. Zamek, służba, lód. 3. Antonimy - wyrazy o przeciwnym znaczeniu. czarny -...
Zaimek
Zaimek - to część mowy zastępująca inne części mowy. Zaimki wskazują na osoby, przedmioty, cechy itd.bez dokładnego ich nazywania. Zaimkami są również wyrazy, którymi pytamy o części mowy. Podział Zaimków: ZAIMKI RZECZOWNE (zastapują...
Środki artystyczne i stylistyczne
1. ALITERACJA – rozpoczynanie sąsiednich wyrazów tymi samymi głoskami - przykład: „(…)moreny, mureny i morza i zorze(…)”(W. Szymborska „Urodziny”) - funkcje: * uwypuklenie danego fragmentu tekstu; * podkreślenie melodyjności wiersza...
Zdania złożone współrzędnie
Zdania złożone współrzędnie - zdanie, w którym poszczególne zdania składowe można łatwo rodzielić. Żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, stanowią gramatyczną całość. Rodzaje zdań współrzędnie złożonych 1) łączne - spójniki: i, oraz,...
Funkcje tekstów językowych
Każda wypowiedź (także analizowany tekst) służy porozumieniu między nadawcą a odbiorcą, czyli pełni funkcję komunikatywną. Tak więc podstawową funkcją wypowiedzi pisanej lub mówionej jest funkcja komunikatywna. Ma ona różne odmiany w zależności...
Interpunkcja
Kropka – kończy zdanie. Po kropce każdy wyraz piszemy wielką literą. Przecinek : - oddzielamy nim zdania współrzędne nie połączone spójnikiem - poprzedzamy spójniki: a, ale, lecz, więc, aby, żeby, że, ponieważ; oraz zaimki: który, kto, co,...
Środki stylistyczne
I. Środki stylistyczne: 1.Fonetyczne: - onomatopeja - wyraz dźwiękonaśladowczy, np. puk, puk, ćwir itp. 2. Słowotwórcze: - neologizm - wyraz nowo utworzony - zdrobnienia - np. kotek, piesek - zgrubienia - np. psisko, kocisko...
Części mowy - przymiotnik i czasownik
Przymiotniki - odpowiadają na pytania: JAKI? JAKA? JAKIE? - oznaczają cechy osób, przedmiotów, zjawisk - w zdaniu łączy się z rzeczownikiem - odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje. W liczbie pojedynczej: - rodzaj męski (ten)...
Imiesłowy - podział, tworzenie, końcówki imiesłowów
Imiesłowy dzielimy na: - przymiotnikowe : czynne np. fruwające bierne np. pisany - przysłówkowe : współczesne np. słuchając uprzednie np. zrobiwszy 1. Imiesłów przymiotnikowy jest nieosobową formą czasownika. Ma znaczenie zbliżone do...
Słownictwo o ograniczonym zasięgu specyficzne, regionalne, środowiskowe
Współczesne słownictwo polskie możemy podzielić na słownictwo ogólnopolskie i terytorialne. Pierwsze to słownctwo o ustalonym stylu, powszechne, raczej nieulegające znaczącym zmianom najczęsciej wykożystywane w literaturze mediach, urzędach....
Środki stylistyczne z przykładami
ŚRODKI STYLISTYCZNE (INACZEJ JĘZYKOWE BĄDŹ POETYCKIE) Środki poetyckie są podstawową jednostką stylu artystycznego utworu lirycznego. Wyróżniamy: fonetyczne (dźwiękowe), morfologiczne, słowotwórcze, składniowe, leksykalne oraz figury...
Gramatyka
Rola tytułu literackiego na wybranych przykładach Tytuł (wg "Słownika terminów literackich") to nazwa nadana dziełu przez jego autora, stanowiąca integralną część tekstu dzieła i będąca pierwszym wyodrębnionym w nim odcinkiem. Jest jednym z...
Czasownik - gramatyka
Czasownik odpowiada na pytania Co robi? Co się z nim dzieje? np. pisze, śpiewa, tańczy, umie. Odmienia się przez - osoby i liczby: w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej - rodzaje: liczba pojedyncza - męski, żeński, nijaki ; liczba...
Środki stylistyczne.
ŚRODKI STYLISTYCZNE APOSTROFA-bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś, szczególnym rodzajem apostrofy jest inwokacja (uroczysty zwrot do Boga, bóstwa z prośbą o natchnienie) ANAFORA- poszczególne wersy rozpoczynają się tym samym wyrazem, zwrotem...
Rodzaje i gatunki literackie
Rodzaje literackie: Liryka, Epika, Dramat. Liryka: - osoba mówiąca to podmiot liryczny, - treść: osobiste uczucia, nastroje i refleksje autora, - forma wypowiedzi- monolog liryczny, - podział na zwrotki, - występowanie rymów i...
Rodzaje użytecznych słowników.
1. Słownik wyrazów obcych 2. Słownik synonimów 3. Słownik wyrazów bliskoznacznych 4. Słownik wymowy polskiej Prawidłowa wymowa wyrazów polskich w standardzie międzynarodowym (wymagana znajomość fonetyki. 5. Słownik polskich wyrazów...
Fleksja
Fleksja - dział gramatyki zajmujący się opisem form wyrazowych Wyróżniamy 10 części mowy, z których 5 odmienia się (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek), a 5 jest nieodmiennych (przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik,...
Style językowe
Styl to ogół środków językowych charakterystycznych dla konkretnego autora, epoki, utworu literackiego, stosowanych w ścisłych okolicznościach. Styl naukowy – charakterystyczny dla dzieł specjalistycznych – podręczników, encyklopedii,...
Rodzaje błędów
BŁĄD JĘZYKOWY - nieświadome odstępstwo od obowiązującej normy językowej. INNOWACJA - błąd językowy nieuzasadniony funkcjonalnie (nowy element w języku), który niczemu nie służy. PLEONAZM - NP. COFNĄŁ SIĘ DO TYŁU, KONTUNUUJ DALEJ...
Zdania złożone
Zdania współrzędne Zdania współrzędne łączne (spójniki: i, oraz, a, ani, to - to, tudzież) _______ _ _ _ _ _______ Zdania współrzędne rozłączne (spójniki: albo, czy, lub, bądź) ______ ______ Zdania współrzędnie przeciwstawne...
Gatunki literackie
ELEGIA, lit. utwór liryczny o treści poważnej i refleksyjnym nastroju, utrzymany w tonie skargi; w poezji antycznej ujęty w formę dystychu elegijnego, odznaczał się dużą różnorodnością tematu i nastroju. FRASZKA, drobny utwór poetycki...
Zdania złożone
Zdania złożone współrzędne Zdanie złożone współrzędnie składa się z dwu wypowiedzeń pojedynczych pozostających w stosunku współrzędnym, czyli wzajemnie się określających (cała treść jednego wypowiedzenia nabiera właściwego znaczenia i staje...
Wypracowanie z użyciem związków frazeologicznych
Ostatnio nasza klasa miała dzień pełen przygód. Żadna pani, która wtedy nas uczyła nas nie miała świętych nerwów. Na pierwszej lekcji sławni bliźniacy z 1c, którzy są podobni do siebie jak dzień do nocy przyszli, aby przekazać hiobową wieść o...
Styl i stylizacja, styl potoczny, naukowy, urzędowy, archaizacja
Styl – językowe ukształtowanie wypowiedzi Stylizacja – zabieg językowy, którego celem jest upodobnienie tekstu do określonej formy wypowiedzi, np. archaizacja, dialektyzacja Styl potoczny: • Wypowiedzenia często błędne, tzw. anakoluty,...
Funkcje języka - krótko
Funkcje języka : - komunikatywna (dzięki językowi członkowie społeczności przekazują sobie informacje związane z różnymi aspektami życia.) - socjalizująca (Język pozwala zbudować poczucie jedności z ludźmi porozumiewającymi się tym językiem.)...
Gramatyka
CZEŚCI MOWY Przymiotnik oznacza cechy i właściwości rzeczowników: dobry, mądry, ciężki, leśny itp. oraz w krótkiej formie: rad, wesół, zdrów, godzien, wart. Przymiotniki odmieniają się przez przypadki i rodzaje: męski, żeński i nijaki w...
Zdania podrzędne i współrzędnie zlożone
Zdanie współrzędne: *łączne(a,i,oraz,ani,ni)— ...— *wynikowe(wiec,zatem,totez,dlatego)—>...>— *przeciwstawne(ale,a,lecz,jednak,zaś)—>... — Zdanie podrzędne: *podmiotowe(kto?co?) *orzecznikowe(co robi?co się z nim dzieje?)...
Środki stylistyczne A-Z i ich znaczenie
Środki stylistyczne – środki używane w literaturze (czasem również w filmie), mające na celu wywołanie u czytelnika (lub u widza) określonych emocji, pobudzenie jego wyobraźni. anakolut błąd składniowy zniekształcający budowę zdania,...
Zdania złożone podzrzędnie
Zdania złożone z podrzędznym przydawkowym a)pełni taką samą funkcje jak przydawka w zdaniu pojedyczym b)jest określeniem rzeczownika ze zdania nadrzędnego c)odpowiada na pytania przydawki(jaki?który?czyje?ile?czego?z czego?) Zdania złożone...
Figury retoryczne
Animizacja , ożywienie, rodzaj metafory przypisującej przedmiotom martwym, zjawiskom przyrody oraz pojęciom abstrakcyjnym cechy i właściwości istot żywych, np. ślepy kamień, gniewne morze, czuła noc. Antropomorfizacja , rodzaj...
Części zdania - ściąga
Okolicznik miejsca - dokąd?, którędy?, gdzie?, skąd? Okolicznik czasu - kiedy?, jak długo? Okolicznik sposoby - jak?, w jaki sposób? Okolicznik przyczyny - dlaczego, z jakiej przyczyny? Okolicznik celu - po co?, w jakim celu?...
Związki frazeologiczne i kryteria ich podziału
Według Stanisława Skorupki Frazeologia - dział gramatyki określający strukturę składniową połączeń wyrazów. Ale przede wszystkim stara się określić stopień łączliwości tych wyrazów. Jednym słowem frazeologia zajmuje się badaniem stałych lub...
Środki stylistyczne
Środki stylistyczne : Aforyzm – zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy . Przykład : Kto krzyczy, ten słabnie . Anakolut – błąd składniowy...
Części mowy + odmiany + itp.
Odmiany Rzeczownik - przypadki - liczby Czasownik - osoby - liczby - rodzaje - tryby - strony - aspekty Przymiotnik - przypadki - liczby - rodzaje (+stopniowanie) Przysłówek - nieodmienna część mowy Liczebnik:...
Sześć podstawowych funkcji wypowiedzi.
1) Funkcja informacyjna (informatywna) - polega na powiadomieniu o różnych stanach rzeczy dotyczących świata zewnętrznego lub strefy psychicznej. 2) Funkcja ekspresywna - polega na wyrażaniu poprzez wypowiedź emocji i stanów wewnętrznych osoby...
Gwara - dialekt
Odmiany terytorialne współczesnej polszczyzny Język polski nie jest jednolity. Występują w nim różne odmiany terytorialne. Podstawową odmianę języka polskiego stanowią gwary ludowe, czyli mowa mieszkańców wsi, osad lub miasteczek skupionych...
Części mowy
ODMIENNE: Czasownik (osoba, strona, czas, liczba, rodzaj, tryb, ma aspekt) Imiesłów przymiotnikowy • czynny -acy, -ąca, -ące • bierny -ny, -na, -ne, -ty, -ta, -te Imiesłów przysłówkowy • uprzedni - wszy, - łszy • współczesny – ąc...
Zmiany w dziedzinie fonetyki.
Teoria - Zmiany w dziedzinie fonetyki Charakterystyczną cechą budowy wyrazów polskich jest częste występowanie oboczności samogłosek i spółgłosek w tematach odmieniających się wyrazów i w rdzeniach wyrazów pokrewnych, np. niosę - niesiesz...
Derywacje i jej rodzaje
W polskim językoznawstwie termin derywacja stosowany był w różnych znaczeniach m.in. w przeszłości był rozumiany jak synonim terminu słowotwórstwo. W miarę upływu lat zaczęto stosować ten termin w odniesieniu do innych płaszczyzn języka....
Omawianie podanych wypowiedzeń pod względem poprawności.
Używanie języka (wyrazów i form gramatycznych) zgodnie z obowiązującą w danym okresie i w danym środowisku normą językową; unikanie błędów językowych. Norma językowa - zasób środków językowych (wyrazów, form gramatycznych, konstrukcji...