Imiesłowy
Imiesłów - forma czasownika. Imiesłowy dzielimy na: przymiotnikowe i przysłówkowe Imiesłowy przymiotnikowe dzielimy na: a) czynne ~ tworzymy je od czasowników niedokonanych ~ wskazują na wykonawcę czynności ~ posiadają zakończenia: -...
Środki stylistyczne
TROPY: 1. EPITET – to tyle co określenie; określa cechę przedmiotu albo stosunek wypowiadającego do przedmiotu; występuje najczęściej w postaci przymiotników, rzadziej zaś w postaci imiesłowów, np.: „szklana...
Części mowy
Rzeczownik odpowiada na pytania kto? co? Odmienia się przez przypadki, liczby. Mianownik kto? co? Liczba pojedyncza i mnoga. Dopełniacz kogo? czego? Rodzaj męski, żeński,...
Części zdania
ORZECZENIE Czasownikowe – forma osobowa czasownika lub nieosobowa zakończona na –no lub -to. Zrobisz to jutro rano. Zebranie zakończono o czwartej. Imienne – składa się z łącznika (być, stać się, zostać) oraz orzecznika (rzeczownik,...
Zasady pisowni małej i wielkiej litery
Wielką literą piszemy: 1. Imiona własne, ludzi i zwierząt np.: Barbara, Adam Mickiewicz, Maks. 2. Przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi np.: Bolesław Chrobry, Sokole Oko, Huba 3. Nazwy świąt, dni, okresów świątecznych np.: Narodowe...
Środki artystyczne
Epitety - określają rzeczowniki - przymiotnika; działają na wyobraźnię Przykład : drewniana szafa, biały ptak Porównanie - udowadnia pewne właściwości rzeczy, zjawisk itp. na podstawie jakiegoś podobieństwa; łączniki jak, jakby, niby,...
Rodzaje i gatunki literackie
EPIKA świat przedstawiony epiki zawiera wszystkie zdarzenia i elementy rzeczywistości odnoszące się do bohaterów utworów, narracja to wypowiedź narratora, może być trzecioosobowa (narrator poza światem przedstawionym) lub pierwszoosobowa...
Zdania złożone współrzędnie
1. Łączne Treści obu zdań łączą się np. Wanda jest zdolna i uczy się dobrze. Spójniki: i, oraz, ani, jak również. Wykres: ____...____ 2. Przeciwstawne --||-||- przeciwstawiają się sobie. np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli...
Odmienne i nieodmienne części mowy
ODMIENNE CZĘŚCI MOWY: I. Czasownik 1. Odmiana czasowników to koniugacja. 2. Odpowiada na pytania: co robi? co się dzieje? 3. Odmienia się przez: - osoby (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one) - liczby (pojedyncza i mnoga) - czasy...
Imiesłowy - ściąga
Imiesłów to nieosobowa forma czasownika. Wyróżniamy dwa rodzaje imiesłowów: przymiotnikowe i przysłówkowe. Imiesłowy przymiotnikowe Odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje. - czynne -> zakończone na: -ący, -ąca, -ące np. chwalący...
Środki językowe
1. Synonimy - wyrazy o podobnym znaczeniu. pieniądze - forsa, kasa, bilon, monety, kapucha. 2. Homonimy - wyrazy o jednakowym brzmieniu, lecz o różnym znaczeniu. Zamek, służba, lód. 3. Antonimy - wyrazy o przeciwnym znaczeniu. czarny -...
Środki stylistyczne z przykładami
ŚRODKI STYLISTYCZNE (INACZEJ JĘZYKOWE BĄDŹ POETYCKIE) Środki poetyckie są podstawową jednostką stylu artystycznego utworu lirycznego. Wyróżniamy: fonetyczne (dźwiękowe), morfologiczne, słowotwórcze, składniowe, leksykalne oraz figury...
Zaimek
Zaimek - to część mowy zastępująca inne części mowy. Zaimki wskazują na osoby, przedmioty, cechy itd.bez dokładnego ich nazywania. Zaimkami są również wyrazy, którymi pytamy o części mowy. Podział Zaimków: ZAIMKI RZECZOWNE (zastapują...
Rodzaje podmiotów
Podmiot to wykonawca czynności w zdaniu Rodzaje podmiotów: - Gramatyczny (wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem w mianowniku). - Logiczny (wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem w dopełniaczu). - Domyślny (nie ma go w zdaniu, ale można się...
Środki artystyczne i stylistyczne
1. ALITERACJA – rozpoczynanie sąsiednich wyrazów tymi samymi głoskami - przykład: „(…)moreny, mureny i morza i zorze(…)”(W. Szymborska „Urodziny”) - funkcje: * uwypuklenie danego fragmentu tekstu; * podkreślenie melodyjności wiersza...
Funkcje tekstów językowych
Każda wypowiedź (także analizowany tekst) służy porozumieniu między nadawcą a odbiorcą, czyli pełni funkcję komunikatywną. Tak więc podstawową funkcją wypowiedzi pisanej lub mówionej jest funkcja komunikatywna. Ma ona różne odmiany w zależności...
Części mowy (przymiotnik,czasownik)
Przymiotniki : -odpowiadają na pytania : JAKI? JAKA? JAKIE? -oznaczają cechy osób, przedmiotów, zjawisk -w zdaniu łączy się z rzeczownikiem -odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje. W liczbie pojedyńczej: *rodzaj męski (ten)...
Zdania złożone współrzędnie
Zdania złożone współrzędnie - zdanie, w którym poszczególne zdania składowe można łatwo rodzielić. Żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, stanowią gramatyczną całość. Rodzaje zdań współrzędnie złożonych 1) łączne - spójniki: i, oraz,...
Źródła i typy homonimii wyrazów.
Źródła i typy homonimii wyrazów. Przenośne użycie wyrazów jest główną przyczyną ich wieloznaczności. W języku polskim podobnie jak w innych językach, dużo wyrazów, poza wyspecjalizowanymi terminami naukowymi lub technicznymi ma więcej niż jedno...
Interpunkcja
Kropka – kończy zdanie. Po kropce każdy wyraz piszemy wielką literą. Przecinek : - oddzielamy nim zdania współrzędne nie połączone spójnikiem - poprzedzamy spójniki: a, ale, lecz, więc, aby, żeby, że, ponieważ; oraz zaimki: który, kto, co,...
Zdania złożone
Zdania współrzędne Zdania współrzędne łączne (spójniki: i, oraz, a, ani, to - to, tudzież) _______ _ _ _ _ _______ Zdania współrzędne rozłączne (spójniki: albo, czy, lub, bądź) ______ ______ Zdania współrzędnie przeciwstawne...
Omów własnymi przykładami: Błędy związane z umiejętnością przekazywania i umiejętnością przekonywania. Rodzaje wnioskowań zawodnych (wnioskowanie redukcyjne, indukcja niezupełna z kanonami Milla, wnioskowanie z analogii)
Jedną z wielu przyczyn popełniania błędów związanych z umiejętnością przekazywania jest wieloznaczność słów. Istnieje wiele słów posiadających więcej niż jedno znaczenie, czyli homonimów. Jednak spośród wielu znaczeń zazwyczaj jedno jest główne,...
Wypowiedzi złożone współrzędnie
Wypowiedzenie złożone: - Zdania złożone współrzędne: Zdanie złożone współrzędnie składa się z dwu wypowiedzeń pojedynczych pozostających w stosunku współrzędnym, czyli wzajemnie się określających (cała treść jednego wypowiedzenia nabiera...
Derywacje i jej rodzaje
W polskim językoznawstwie termin derywacja stosowany był w różnych znaczeniach m.in. w przeszłości był rozumiany jak synonim terminu słowotwórstwo. W miarę upływu lat zaczęto stosować ten termin w odniesieniu do innych płaszczyzn języka....
Rodzaje i gatunki literackie
Rodzaje literackie: Liryka, Epika, Dramat. Liryka: - osoba mówiąca to podmiot liryczny, - treść: osobiste uczucia, nastroje i refleksje autora, - forma wypowiedzi- monolog liryczny, - podział na zwrotki, - występowanie rymów i...
Imiesłowy - podział, tworzenie, końcówki imiesłowów
Imiesłowy dzielimy na: - przymiotnikowe : czynne np. fruwające bierne np. pisany - przysłówkowe : współczesne np. słuchając uprzednie np. zrobiwszy 1. Imiesłów przymiotnikowy jest nieosobową formą czasownika. Ma znaczenie zbliżone do...
Czasownik - gramatyka
Czasownik odpowiada na pytania Co robi? Co się z nim dzieje? np. pisze, śpiewa, tańczy, umie. Odmienia się przez - osoby i liczby: w liczbie pojedynczej i w liczbie mnogiej - rodzaje: liczba pojedyncza - męski, żeński, nijaki ; liczba...
Części zdania - ściąga
Okolicznik miejsca - dokąd?, którędy?, gdzie?, skąd? Okolicznik czasu - kiedy?, jak długo? Okolicznik sposoby - jak?, w jaki sposób? Okolicznik przyczyny - dlaczego, z jakiej przyczyny? Okolicznik celu - po co?, w jakim celu?...
Zagadnienia - gramatyka
5. ZDROBNIENIA I ZGRUBIENIA Zdrobnieniami okreslamy z wyrazy nacehcowane emocjonalnie, budzące w odbiorcy pozytywne skoarzenia np. kotek, kiciuś, koteczek Zgrubienie to wyrazy z reguły nacehcowane emocjonalnie ujemnie np. kocur, kocisko W...
Zróżnicowanie stylistyczne współczesnej polszczyzny.
Styl - zespół środków językowych, wybieranych przez autora tekstu ze względu na ich przydatność do realizacji wypowiedzi. Według Doroszewskiego styl ma kilka znaczeń: w mowie i piśmiennictwie jest to indywidualny sposób ekspresji,...
Odmiana nazwisk angielskich.
ODMIANA NAZWISK ANGIELSKICH I FRANCUSKICH 1. Nazwiska zakończone w piśmie: a) na spółgłoskę wymawianą, np. Bush, Eliot, b) na spółgłoskę nie wymawianą, np. Mitterrand, Diderot, wyjątkiem są nie wymawiane spółgłoski -s, -x c) na -y po...
Środki stylistyczne.
ŚRODKI STYLISTYCZNE APOSTROFA-bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś, szczególnym rodzajem apostrofy jest inwokacja (uroczysty zwrot do Boga, bóstwa z prośbą o natchnienie) ANAFORA- poszczególne wersy rozpoczynają się tym samym wyrazem, zwrotem...
Fleksja
Fleksja - dział gramatyki zajmujący się opisem form wyrazowych Wyróżniamy 10 części mowy, z których 5 odmienia się (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek), a 5 jest nieodmiennych (przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik,...
Konkurs gramatyczny - składnia
Pytania 1. Ile jest części zdania? Wymień je. 2. Które z nich tworzą tzw. związek główny (związek zgody) w zdaniu? 3. Jakie znasz rodzaje orzeczeń? 4. Wymień rodzaje podmiotu. 5. Określ rodzaj podmiotu lub wskaż jego brak w podanych niżej...
Gramatyka
Rola tytułu literackiego na wybranych przykładach Tytuł (wg "Słownika terminów literackich") to nazwa nadana dziełu przez jego autora, stanowiąca integralną część tekstu dzieła i będąca pierwszym wyodrębnionym w nim odcinkiem. Jest jednym z...
Zapożyczenia językowe
Zapożyczenia językowe polegają na wprowadzaniu do języka różnych elementów obcych. Rodzaje zapożyczeń 1. właściwe – dotyczą wydarzeń historycznych (przechodzi cały wyraz) a. bezpośrednie – wyrazy, które znalazły się w polszczyźnie w związku...
Omawianie podanych wypowiedzeń pod względem poprawności.
Używanie języka (wyrazów i form gramatycznych) zgodnie z obowiązującą w danym okresie i w danym środowisku normą językową; unikanie błędów językowych. Norma językowa - zasób środków językowych (wyrazów, form gramatycznych, konstrukcji...
Środki stylistyczne.
I. Środki stylistyczne: 1.Fonetyczne: -onomatopeja- wyraz dźwiękonaśladowczy, np. puk, puk, ćwir itp. 2. Słowotwórcze: -neologizm- wyraz nowoutworzony -zdrobnienia- np. kotek, piesek -zgrubienia- np. psisko, kocisko 3. Składniowe:...
Rodzaje błędów
BŁĄD JĘZYKOWY - nieświadome odstępstwo od obowiązującej normy językowej. INNOWACJA - błąd językowy nieuzasadniony funkcjonalnie (nowy element w języku), który niczemu nie służy. PLEONAZM - NP. COFNĄŁ SIĘ DO TYŁU, KONTUNUUJ DALEJ...
Gramatyka
CZEŚCI MOWY Przymiotnik oznacza cechy i właściwości rzeczowników: dobry, mądry, ciężki, leśny itp. oraz w krótkiej formie: rad, wesół, zdrów, godzien, wart. Przymiotniki odmieniają się przez przypadki i rodzaje: męski, żeński i nijaki w...
Podmiot.
Podmiot-jedna z dwóch głównych części zdania.Mówi kto,lub co jest wykonawcą czynności.Najczęściej odpowiada na pytanie: kto?co? Rodzaje podmiotów: 1.Gramatyczny-występuje w Mianowniku i odpowiada na pytanie kto?co? Np.Kot zawsze spada na...
Gatunki literackie
ELEGIA, lit. utwór liryczny o treści poważnej i refleksyjnym nastroju, utrzymany w tonie skargi; w poezji antycznej ujęty w formę dystychu elegijnego, odznaczał się dużą różnorodnością tematu i nastroju. FRASZKA, drobny utwór poetycki...
Style językowe
Styl to ogół środków językowych charakterystycznych dla konkretnego autora, epoki, utworu literackiego, stosowanych w ścisłych okolicznościach. Styl naukowy – charakterystyczny dla dzieł specjalistycznych – podręczników, encyklopedii,...
Części mowy - ściąga
Czasownik-osoby, liczby, czasy, tryby i strony Tryb: -orzekający -rozkazujący - przypuszczający 1.rysuję 1.czekaj 1.pisałbym, pisałabym 2.rysujesz 2.niech czeka 2.pisałabyś, pisałbyś Strony: -czynna:...
Formanty słowotwórcze
1. W języku polskim mamy bardzo wiele żywotnych przyrostków i przedrostków słowotwórczych. Tworzymy za ich pomocą: - nowe znaczeniowo wyrazy - nazwy zawodów - nowe części mowy - oznaczenia częstotliwości położenia, relacji między ludźmi...
Części mowy + odmiany + itp.
Odmiany Rzeczownik - przypadki - liczby Czasownik - osoby - liczby - rodzaje - tryby - strony - aspekty Przymiotnik - przypadki - liczby - rodzaje (+stopniowanie) Przysłówek - nieodmienna część mowy Liczebnik:...
Twoja opinia o zapożyczeniach językowych. Omów przykłady udanych – Twoim zdaniem – i nieudanych zapożyczeń (prezentacja maturalna)
Twoja opinia o zapożyczeniach językowych. Omów przykłady udanych – Twoim zdaniem – i nieudanych zapożyczeń Bibliografia: 1. Encyklopedia języka polskiego, pod red. Stanisława Urbańczyka, Wrocław-Warszawa-Kraków 1992, hasła: Wpływy obce,...
Środki stylistyczne A-Z i ich znaczenie
Środki stylistyczne – środki używane w literaturze (czasem również w filmie), mające na celu wywołanie u czytelnika (lub u widza) określonych emocji, pobudzenie jego wyobraźni. anakolut błąd składniowy zniekształcający budowę zdania, powodujący...
Rodzaje użytecznych słowników.
1. Słownik wyrazów obcych 2. Słownik synonimów 3. Słownik wyrazów bliskoznacznych 4. Słownik wymowy polskiej Prawidłowa wymowa wyrazów polskich w standardzie międzynarodowym (wymagana znajomość fonetyki. 5. Słownik polskich wyrazów...
Zdania złożone podrzędnie i współrzędnie
RODZAJE ZDAŃ PODRZĘDNYCH 1. PODMIOTOWE - kto? Co? 2. ORZECZNIKOWE - jaki jest? Jaki był? Kim był? Kim został? 3. PRZYDAWKOWE - jaki? Który? Czyj? 4. DOPEŁNIENIOWE - pytania przypadków oprócz M. i W. D. Kogo? czego?...