Elektroliza
Jest to całokształt zjawisk (szereg reakcji utleniania - redukcji) wywołanych przepływem stałego prądu elektrycznego przez roztwory elektrolitów lub ich formę stopioną. Elektroliza jest procesem wymuszonym przyłożonym z zewnątrz napięciem. Najniższe napięcie zewnętrznego źródła prądu stałego potrzebne do wywołania reakcji elektrodowej to napięcie rozkładowe. Jest ono równe co najmniej sile elektromotorycznej ogniwa, w którym zachodzi samorzutnie analogiczna reakcja, ale w kierunku...
Ogniwa
Układ utworzony przez połączenie dwóch elektrod za pomocą klucza elektrolitycznego nosi nazwę ogniwa elektrochemicznego. W ogniwie elektrody połączone są ze sobą przewodnikiem metalicznym, który pełni rolę przekaźnika elektronów, a roztwory kluczem elektrolitycznym, który umożliwia przepływ niewielkiej liczby jonów, wyrównujący bilans ładunku. Zamknięcie obwodu np. amperomierzem, woltomierzem spowoduje, że ich wskazówka wychyli się, czyli w układzie płynie prąd. Ogniwo jest źródłem prądu na...
Miedź
Miedź to miękki metal, o barwie różowej, wykazujący dobrą kowalność i ciągliwość. Należy do bardzo dobrych przewodników ciepła i elektryczności. Konfiguracja elektronowa atomu miedzi:[Ar] 4s 1 3d 10 . W związkach miedź występuje na stopniach utlenienia I i II. Konfiguracja kationów miedzi jest następująca: Cu + : [Ar]3d 10 Cu 2+ : [Ar]3d 9 Miedź jest odporna na działanie czynników atmosferycznych, ponieważ w obecności wilgoci i tlenku węgla(IV) tworzy zielony związek zwany...
Kwasy
To związki, które – zgodnie z teorią Arrheniusa – w roztworze wodnym dysocjują na kationy wodoru i aniony reszt kwasowych. Istnieją liczne sposoby klasyfikacji kwasów, np. tlenowe beztlenowe H 2 CO 3 kwas węglowy HNO 2 kwas azotowy(III) HNO 3 kwas azotowy(V) H 3 PO 4 kwas fosforowy(V) HCl kwas chlorowodorowy H 2 S kwas siarkowodorowy jednoprotonowe wieloprotonowe HNO 3 HNO 2 H 2 SO 4 H 3 PO 4...
Denaturacja
Jest to nieodwracalny proces polegający na niszczeniu przestrzennej struktury białka pod wpływem wysokiej temperatury, soli metali ciężkich, stężonych kwasów, wysokiego ciśnienia, promieniowania ultrafioletowego. Czynniki te powodują rozerwanie wiązań wodorowych, jonowych, mostków disiarczkowych, czyli po prostu niszczą wiązania stabilizujące strukturę łańcuchów polipeptydowych. Skutek – utrata właściwości biologicznych, fizycznych i chemicznych.
Wpływ kierujący podstawników
Wyróżnia się: podstawniki I rodzaju, kierujące nowy podstawnik w reakcji substytucji w pozycję orto i para –NH 2 –NHR –NR 2 –OH –OR –R –Ar –X podstawniki II rodzaju, kierujące nowy podstawnik w reakcji substytucji w pozycję meta –NO 2 –COR –SO 3 H –COOH –CHO –CN W przypadku obecności podstawników obu rodzajów, wpływ kierujący podstawnika I rodzaju dominuje nad wpływem podstawnika II rodzaju Grupa –CH 3 zaliczana jest do podstawników I rodzaju i...
Reguła przekory (Le Chateliera i Brauna)
Jeżeli na układ będący w stanie równowagi zadziała jakiś czynnik zewnętrzny, który równowagę zaburzy, to w układzie zajdzie przemiana zmierzająca do zminimalizowania skutków działania tego czynnika i osiągnięcia nowego stanu równowagi. Na skład układu w stanie równowagi wpływa: zmiana stężenia któregokolwiek z reagentów, zmiana ciśnienia (dla reakcji z udziałem reagentów gazowych), zmiana temperatury. „równowaga przesunięta w prawo” → dodanie substratu,...
Budowa atomu
Atom zbudowany jest z dodatnio naładowanego jądra i zajmujących przestrzeń poza jądrem elektronów. Jądro składa się z protonów i neutronów, czyli nukleonów . Proton p Neutron n Elektron e cząstka obdarzona jednostkowym ładunkiem dodatnim masa ~ 1u zbudowany z kwarków z greckiego protos , czyli pierwszy cząstka pozbawiona ładunku elektrycznego masa ~ 1u zbudowany z kwarków szybki rozpad poza atomem z łaciny neutrum ,...
Chrom
Chrom to twardy, błękitno-biały metal. Konfiguracja elektronowa atomu chromu: [Ar] 4s 1 3d 5 . W związkach chrom występuje na stopniach utlenienia: II, III i VI. Konfigurację jonu chromu w zależności od stopnia utlenienia w związku przedstawiono poniżej: II III VI [Ar]3d 4 [Ar]3d 3 [Ar] Chrom jest dość aktywny chemicznie. Na powietrzu pokrywa się warstewką tlenku chromu(III) – pasywacja. Wskutek tej ochronnej warstewki...
Fluorowcopochodne węglowodorów
Fluorowcopochodne węglowodorów nasyconych (halogenki alkilowe), nienasyconych (halogenki alkenylowe) i aromatycznych (halogenki arylowe). Związki te można określić jako pochodne węglowodorów, w których cząsteczkach za atom lub atomy wodoru podstawiono atom lub atomy fluorowca (halogenu) X. Metody otrzymywania: halogenowanie alkanów pod wpływem światła halogenowanie węglowodorów aromatycznych w obecności katalizatora, np. addycja cząsteczki X 2 do alkenów lub alkinów:...
Prawa elektrolizy
I prawo : masa substancji wydzielonej na elektrodzie w wyniku procesu elektrolizy jest wprost proporcjonalna do ładunku przepływającego przez elektrolit: m = k · I · t = k · Q, gdzie: k – równoważnik elektrochemiczny, I – natężenie prądu [A], t – czas trwania elektrolizy [s], M – masa molowa substancji wydzielonej na elektrodzie, Q – ładunek elektryczny. II prawo: stosunek masy molowej M substancji wydzielanej na elektrodzie do iloczynu jej równoważnika elektrochemicznego i...
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Stechiometria
Mol to ilość substancji zawierająca liczbę atomów lub cząsteczek równą liczbie atomów zawartych w 0,12 kg czystego nuklidu 12 C. Mol – jednostka liczności materii – zawiera N A elementów materii. N A – liczba Avogadra wynosząca 6,02 · 10 23 elementów. Masa 1 mola substancji, czyli 6,02 · 10 23 atomów lub cząsteczek wyrażona w gramach, to masa molowa substancji. Oznaczana symbolem M, liczbowo jest równa masie atomowej lub cząsteczkowej danej substancji. M Na = 23 g/mol...
Rzeczywisty kształt cząsteczki
Zależy nie tylko od typu hybrydyzacji orbitali walencyjnych atomu centralnego, ale także od tego, czy dana hybryda jest wykorzystana do utworzenia wiązania z innym atomem, czy obsadzana przez wolną parę elektronową. Istotny wpływ na kształt cząsteczki ma właśnie obecność wolnych par elektronowych na atomie centralnym, o czym mówi tzw. teoria VSEPR. Do określania liczby hybryd, a tym samym typu hybrydyzacji orbitali walencyjnych atomu centralnego można stosować poniższy wzór, jeżeli...
Fenole
Sa to związki zawierające grupę hydroksylową –OH bezpośrednio związaną z atomem węgla w pierścieniu aromatycznym. Najprostszym przedstawicielem tej grupy jest benzenol (hydroksybenzen), zwany fenolem, o wzorze C 6 H 5 –OH Fenol otrzymujemy w reakcji opisanej poniższymi równaniami: C 6 H 5 -Cl + 2 NaOH → C 6 H 5 -ONa + NaCl + H 2 O C 6 H 5 ONa + HCl → C 6 H 5 -OH + NaCl Fenol wykazuje wyraźny charakter kwasowy. W roztworze wodnym dysocjuje jak kwas, czyli odszczepia kation wodoru...
Reakcje charakterystyczne dla białek
Do reakcji charakterystycznych dla białek zaliczamy: reakcję biuretową : działając roztworem CuSO 4 w środowisku zasadowym na białko, otrzymujemy fioletowe zabarwienie (wykrywanie wiązania peptydowego), reakcję ksantoproteinową (wykrywanie białek zawierających pierścienie aromatyczne w łańcuchach bocznych): działając stężonym HNO 3 na białko tworzy się żółte zabarwienie charakterystyczne dla powstających związków nitrowych. Białka w środowisku kwaśnym, zasadowym lub pod...
Hydroliza soli
Odczyn kwaśny posiadają wodne roztwory kwasów, zasadowy – roztwory zasad. A jaki odczyn mają wodne roztwory soli? Rozpuszczalne w wodzie sole nie tylko ulegają procesowi dysocjacji elektrolitycznej, ale również hydrolizie. Hydroliza soli to reakcja odwracalna zachodząca między kationem lub/i anionem soli a cząsteczką wody. Hydrolizie ulegają wszystkie sole rozpuszczalne w wodzie z wyjątkiem soli mocnych kwasów i mocnych zasad, np. K 2 SO 4 , NaCl. Odczyn roztworu wodnego tych soli jest...
Mangan
Mangan jest srebrzystoszarym, twardym i kruchym metalem. Konfiguracja elektronowa atomu manganu: [Ar] 4s 2 3d 5 . W związkach mangan występuje na stopniach utlenienia: II, IV, VI i VII. Konfigurację jonu manganu w zależności od stopnia utlenienia w związku przedstawiono poniżej: II IV VI VII [Ar]3d 5 [Ar]3d 3 [Ar]3d 1 [Ar] Mangan jest pierwiastkiem aktywnym chemicznie. W postaci rozdrobnionej spala się w tlenie...
Fluorowce
Pierwiastki grupy 17: fluor, chlor, brom, jod i astat. Fluorowce nie występują w stanie wolnym w przyrodzie, a w formie związanej najczęściej występuje chlor (halit – NaCl, sylwin – KCl, kainit – KCl·MgSO 4 ·3 H 2 O, karnalit – KCl·MgCl 2 ·6 H 2 O) oraz fluor (fluoryt – CaF 2 , apatyt – CaF 2 · 3 Ca 3 (PO 4 ) 2 , kriolit AlF 3 · 3 NaF) Właściwości fizyczne: fluor – jasnożółty gaz o ostrym zapachu, chlor – żółtozielony gaz o ostrym zapachu, brom – ciemnobrunatna ciecz (z...
Struktura białek
Jest to uporządkowanie łańcuchów polipeptydowych: pierwszorzędowa: sekwencja, czyli kolejność aminokwasów w łańcuchu. Struktura ta jest stosunkowo najtrwalsza, gdyż dopiero działanie enzymów lub kwasów może spowodować hydrolizę wiązania peptydowego. Struktura ta jest uwarunkowana genetycznie; drugorzędowa: układ przestrzenny łańcucha – struktura α (helisa) lub struktura β (harmonijka). Struktura ta jest stabilizowana wiązaniami wodorowymi; trzeciorzędowa: ułożenie zwiniętego...
Reakcja synproporcjonowania
Jest kolejnym przykładem reakcji utleniania-redukcji, w której atomy tego samego pierwiastka z dwóch różnych stopni utlenienia przechodzą na jeden wspólny, np. C IV O 2 + C 0 → 2 C II O HCl V O 3 + 5 HCl –I → 3 Cl 2 0 + 3H 2 O UTLENIACZE REDUKTORY posiadają właściwości utleniające posiadają właściwości redukujące występując na najwyższym możliwym stopniu utlenienia mają możliwość jego obniżenia...
Aldehydy
Są to związki zawierające grupę funkcyjną – CHO, zwaną grupą aldehydową . Grupa ta składa się z grupy karbonylowej i atomu wodoru: R-CHO gdzie: R- atom wodoru, grupa alkilowa lub arylowa Poniżej zamieszczono wzory wybranych aldehydów: nasycone: nienasycone: aromatyczne: cykliczne: zawierające np. 2 grupy funkcyjne: Biorąc pod uwagę nasycone aldehydy łańcuchowe zauważono, że ich temperatury wrzenia są niższe niż odpowiednich alkoholi. Fakt...
Wiązanie metaliczne
Występuje w kryształach metali, stopach metali i związkach międzymetalicznych. Polega na elektrostatycznym oddziaływaniu kationów metali ze swobodnie poruszającymi się elektronami (gaz elektronowy). Te swobodne elektrony odpowiedzialne są za wysokie przewodnictwo elektryczne i cieplne metali, ich połysk, kowalność i ciągliwość.
Berylowce
Są srebrzystobiałymi metalami, które również jako aktywne chemicznie występują w przyrodzie wyłącznie w postaci związków chemicznych. Beryl i magnez są dość odporne na działanie tlenu z powietrza. Wapń i pozostałe berylowce utleniają się na powietrzu gwałtownie i stąd przechowywane są w nafcie. Magnez w reakcji z tlenem tworzy tlenek magnezu, podobnie wapń, a bar i stront utworzą nadtlenki: 2 Mg + O 2 → 2 MgO 2 Ca + O 2 → 2 CaO Ba + O 2 → BaO 2 Sr + O 2 → SrO 2 Beryl jest odporny...
Tłuszcze
W najbardziej ogólnym ujęciu tłuszcze to estry różnych alkoholi i kwasów tłuszczowych. Biorąc pod uwagę skład można dokonać ich podziału na: tłuszcze proste – woski i tłuszcze właściwe (zbudowane wyłącznie z alkoholu i kwasów tłuszczowych), tłuszcze złożone – fosfolipidy i glikolipidy (zawierają dodatkowo inny składnik, np. resztę kwasu fosforowego(V) lub cukier). Charakterystyczną cechą tłuszczów jest dobra rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych. TŁUSZCZE...
Ketony
Związki zawierające grupę funkcyjną związaną z dwiema dowolnymi resztami węglowodorowymi, to ketony: Poniżej podano wzory i nazwy wybranych ketonów: Ketony utleniają się znacznie trudniej niż aldehydy. W próbie Tollensa i Trommera z ich udziałem otrzymujemy wynik ujemny – brak właściwości redukujących. Ten fakt spowodowany jest położeniem grupy wewnątrz łańcucha węglowodorowego. Podobnie jak alkohole trzeciorzędowe, nie mogą utracić atomu wodoru bez przerwania wiązania...
Węglowodory cykliczne
Przedstawicielami węglowodorów cyklicznych są m.in. cykloalkany, cykloalkeny i cykloalkadieny. Cykloalkany to węglowodory o budowie pierścieniowej (cyklicznej). Poniżej podano uproszczone wzory wybranych cykloalkanów i ich homologów: Wśród cykloalkanów najtrwalszy jest cykloheksan, o czym decyduje brak napięcia kątowego w jego cząsteczce. Cyklopropan, cyklobutan, cyklopentan ze względu na występujące napięcie kątowe – zmniejszające się w szeregu zapisanych związków – cechuje mała...
Konfiguracja elektronowa
Jest to zapis przedstawiający przyporządkowanie elektronów atomu odpowiednim orbitalom atomowym. W stanie podstawowym (tzn. stanie o minimalnej energii) przyporządkowanie to odbywa się zgodnie z następującymi regułami: w atomach wieloelektronowych elektrony zapełniają orbitale atomowe według ich wzrastającej energii orbitalnej: 1s 2s 2p 3s 3p 4s3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f. zakaz Pauliego : w atomie wieloelektronowym dwa elektrony nie mogą znajdować się w stanach opisywanych...
Tlenki
To związki metali lub niemetali z tlenem. W związkach tych tlen występuje na –II stopniu utlenienia. Istnieją liczne sposoby klasyfikacji tlenków: ze względu na skład: tlenki metali tlenki niemetali Na 2 O tlenek sodu SO 2 tlenek siarki(IV) CaO tlenek wapnia SO 3 tlenek siarki(VI) Fe 2 O 3 tlenek żelaza(III) N 2 O 5 tlenek azotu(V) FeO tlenek żelaza(II) P 4 O 10 tlenek fosforu(V) ze względu na...
Aminokwasy
Aminokwasy to związki dwufunkcyjne zawierające w swych cząsteczkach grupę karboksylową –COOH oraz grupę aminową –NH 2 . Często stosowaną zasadą określającą wzajemne położenie grupy aminowej i karboksylowej jest oznaczenie atomów węgla w łańcuchu węglowodorowym kolejnymi literami greckimi: α, β, γ, δ. Biorąc pod uwagę różne kryteria podziału można dokonać ich rozmaitej klasyfikacji. Aminokwasy dzielimy na: białkowe i niebiałkowe, glikogenne i ketogenne, α-aminokwasy i o...
Toluen
Toluen to bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu. Spala się kopcącym płomieniem. Toluen można otrzymać w reakcji Würtza-Fittiga: C 6 H 5 – Cl + CH 3 – Cl + 2 Na → C 6 H 5 – CH 3 + 2 NaCl Toluen bierze udział w reakcjach substytucji. Należy jednak pamiętać, że obecna w pierścieniu grupa metylowa –CH 3 kieruje nowy podstawnik w określone miejsce w pierścieniu. Ten fakt określany jako tzw. wpływ kierujący podstawników jest powszechny w reakcjach związków aromatycznych....
Reakcje substytucji
Nitrowanie , czyli działanie mieszaniną nitrującą, tzn. mieszaniną stężonego kwasu azotowego(V) i stężonego kwasu siarkowego(VI): Atom wodoru w cząsteczce benzenu zostaje podstawiony grupą – NO 2 . Większość nitrozwiązków jest w temperaturze pokojowej cieczą lub ciałem stałym. Wszystkie charakteryzują się wysokimi temperaturami wrzenia i żółtym zabarwieniem. Są nierozpuszczalne w wodzie i posiadają charakterystyczny zapach. Sulfonowanie , czyli działanie stężonym kwasem...
Estry
Estry to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę–OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą –OR 1 Estry powstają w reakcji estryfikacji, którą przedstawiono ogólnym zapisem: lub w reakcji alkoholizy, której ulegają np. estry, bezwodniki i chlorki kwasowe. Estry o krótkich łańcuchach węglowych są lotne i charakteryzują się owocowymi lub kwiatowymi zapachami. Dość dobrze rozpuszczają się w wodzie. H — COOC 2 H 5 metanian etylu zapach rumu CH 3 —...
Wodór
Wodór występuje w bardzo małych ilościach w atmosferze w stanie wolnym, a w postaci związanej występuje jako woda i obecny jest we wszystkich związkach organicznych. Konfiguracja elektronowa atomu wodoru: 1s 1 . Stopnie utlenienia wodoru w związkach: –I, I. Właściwości fizyczne: gaz, bezbarwny i bezwonny, lżejszy odpowietrza, praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, występuje w atmosferze w cząsteczkach dwuatomowych. Otrzymywanie: w laboratorium - w reakcji metali z...
Amidy kwasowe
I-rzędowe amidy kwasowe to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupę –OH w grupie funkcyjnej zastąpiono grupą aminową –NH 2 . Podstawienie kolejnych atomów wodoru grupy aminowej grupą alkilową lub arylową pozwala na uzyskanie II-rzędowych lub III-rzędowych amidów:
Otrzymywanie wybranych amid kwasowych
Amidy ulegają hydrolizie. Hydroliza prowadzona w środowisku kwaśnym, jak i zasadowym, prowadzi do otrzymania w zależności od rzędowości amidu różnych produktów: amidy I-rzędowe, np. etanoamid amidy II-rzędowe, np. N-metyloetanoamid amidy III-rzędowe, np. N,N-dimetyloetanoamid Amidy posiadają charakter bardzo słabych zasad, ale w roztworach wodnych wykazują odczyn obojętny. Ze względu na fakt, że ich cząsteczki są zasocjowane (tworzenie wiązań wodorowych)...
Stan równowagi chemicznej
Jeżeli jeden z produktów reakcji chemicznej opuszcza układ reakcyjny w postaci gazu, to reakcja ta na pewno przebiega do końca w prawo, czyli do całkowitego wyczerpania substratów. Można ją określić jako praktycznie nieodwracalną. W równaniu reakcji ten fakt należy zaznaczyć strzałką skierowaną w jedną, prawą stronę →. Większość reakcji chemicznych – w odpowiednich warunkach – przebiega w sposób odwracalny, co w równaniu zaznaczyć należy za pomocą dwóch strzałek przeciwnie skierowanych....
Litowce
Są bardzo aktywnymi metalami i dlatego w przyrodzie nie występują w stanie wolnym, lecz wchodzą w skład związków chemicznych. Sód i potas to miękkie, srebrzystobiałe metale, przechowywane – ze względu na swoją aktywność – w nafcie. Sód i potas reagując z tlenem tworzą nadtlenek sodu i ponadtlenek potasu. 2 Na + O 2 → Na 2 O 2 K + O 2 → KO 2 Nadtlenek sodu reaguje z metalicznym sodem tworząc tlenek sodu, jak również reaguje z tlenkiem węgla(IV): Na 2 O 2 + 2 Na → 2 Na 2 O 2 Na 2...
Aminy
Aminy można uważać za pochodne amoniaku, w którego cząsteczce jeden, dwa lub trzy atomy wodoru zostały zastąpione resztami węglowodorowymi (alkilowymi lub/i arylowymi). Biorąc pod uwagę liczbę podstawionych atomów wodoru w cząsteczce amoniaku wyróżniamy aminy: pierwszorzędowe, np. CH 3 -NH 2 metyloamina C 6 H 5 -NH 2 fenyloamina (anilina) (aminobenzen) drugorzędowe, np. CH 3 -NH-CH 3 dimetyloamina C 6 H 5 -NH-CH 3 N-metylofenyloamina...
Wysalanie białek
Jest to to proces polegający na zmniejszeniu wzajemnych oddziaływań cząsteczek białek i wody w wyniku wprowadzenia jonów określonej soli, np. (NH 4 ) 2 SO 4 , NaCl, Na 2 SO 4 . Jony te silniej niż cząsteczki białka oddziałują z cząsteczkami wody niszcząc tę stabilizującą białko otoczkę hydratacyjną. Zatem wszystkie czynniki powodujące odciągnięcie cząsteczek wody od cząsteczek białka zmniejszają jego rozpuszczalność, czyli wytrącają białko z roztworu. Skutek – zol przechodzi w żel...
Metody otrzymywania alkenów
odwodnienie , czyli eliminacja wody z alkoholu: Eliminacją nazywamy proces polegający na oderwaniu od sąsiadujących atomów węgla dwóch atomów lub grup atomów bez zastąpienia ich innymi podstawnikami, w wyniku czego rośnie krotność wiązania lub powstaje związek cykliczny. Reakcja eliminacji przebiega zgodnie z regułą Zajcewa , która mówi, że atom wodoru odrywa się od atomu węgla związanego z mniejszą liczbą atomów wodoru, czyli bardziej podstawionego. eliminacja cząsteczki...
Rozpuszczalność
Rozpuszczalność ciał stałych w cieczach określa liczbę gramów substancji, jaką trzeba w danej temperaturze rozpuścić w 100 gramach rozpuszczalnika aby otrzymać roztwór nasycony. Roztwór nienasycony to taki roztwór, w którym w określonej temperaturze można jeszcze rozpuścić pewną ilość substancji. Stwierdzono, że rozpuszczalność większości ciał stałych w cieczach wzrasta ze wzrostem temperatury, a rozpuszczalność gazów maleje. Analizując równowagę roztworu nasyconego z nadmiarem...
Charakterystyka roztworów rzeczywistych
Stężenie roztworu to stosunek ilości substancji rozpuszczonej dookreślonej ilości (objętości lub masy) roztworu. Stężenie procentowe C p wyraża liczbę gramów substancji rozpuszczonej,znajdującej się w 100 gramach roztworu: Stężenie molowe C m określa liczbę moli substancji rozpuszczonej w 1 dm 3 (1000 cm 3 ) roztworu: Przy wzajemnym przeliczaniu stężeń można korzystać ze wzoru: Aby przygotować roztwór o określonym stężeniu należy: obliczyć liczbę gramów...
Funkcje termodynamiczne. Elementy termochemii
Energia wewnętrzna U układu to całkowita energia układu, czyli suma energii kinetycznej i potencjalnej wszystkich drobin w układzie, ale i np. energia ruchów elektronów i atomów, energia oddziaływań między elektronami, między nukleonami w jądrach, między elektronami a jądrami atomów. Energia wewnętrzna U jest funkcją stanu. Funkcja stanu charakteryzuje się tym, że jej zmiany nie zależą od sposobu prowadzenia przemiany, czyli nie zależą od drogi, po której układ przeszedł od stanu...
Disacharydy
Należą do cukrów hydrolizujących. Powstają z 2 reszt monosacharydowych (identycznych lub różnych) połączonych wiązaniem O-glikozydowym. W zależności od tego, które grupy–OH monosacharydów zostały zaangażowane w tworzenie wiązania glikozydowego, disacharyd posiada lub nie posiada właściwości redukujących. Do disacharydów redukujących zalicza się np. maltozę, laktozę i celobiozę. W nazwie redukującego disacharydu pojawia się charakterystyczna końcówka –oza. Do disacharydów...
Otrzymywanie amid kwasowych
Amidy w zależności od rzędowości otrzymujemy różnymi sposobami: otrzymywanie I-rzędowych amidów w reakcji kwasu z amoniakiem,np. ogrzewanie w obecności środków pochłaniających wodę otrzymywanie II-rzędowych amidów w reakcji kwasu z I-rzędową aminą, np. otrzymywanie III-rzędowych amidów w reakcji kwasu z II rzędową aminą, np.
Glin
Glin jest srebrzystobiałym metalem. Jest kowalny i ciągliwy, daje się łatwo rozwalcowywać. Glin należy do najbardziej rozpowszechnionych metali w przyrodzie w postaci różnorodnych związków chemicznych. Konfiguracja elektronowa atomu glinu: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 1 . Stopień utlenienia glinu w związkach: III. Glin w temperaturze pokojowej nie reaguje z tlenem, dopiero ogrzany do wysokiej temperatury spala się tworząc tlenek glinu: 4 Al + 3 O 2 → 2 Al 2 O 3 Glin w podwyższonej...
Wiązanie kowalencyjne
polega na uwspólnieniu pary lub par elektronowych atomów pierwiastków tworzących dany związek chemiczny. Uwspólniona para lub pary elektronowe znajdują się między rdzeniami atomów. Wiązanie kowalencyjne – zgodnie z umową – tworzy się, gdy różnica elektroujemności ΔE pierwiastków tworzących cząsteczkę jest niewielka lub równa zero (0 < ΔE < 0,4). Jeżeli uwspólniono jedną parę elektronową, to wiązanie nazywamy pojedynczym,jeżeli uwspólniono dwie pary elektronowe – podwójnym, trzy –...
Metody otrzymywania wybranych alkanów
synteza metanu z pierwiastków w ściśle określonych warunkach: C + 2 H 2 → CH4 otrzymywanie metanu z gazu syntezowego: CO + 3 H 2 → CH 4 + H 2 O hydroliza węgliku glinu: Al 4 C 3 + 12 H 2 O → 3 CH 4 + 4 Al(OH) 3 reakcja węgliku glinu z kwasem solnym: Al 4 C 3 + 12 HCl → 4 AlCl 3 + 3 CH 4 stapianie octanu sodu z wodorotlenkiem sodu: CH 3 COONa + NaOH → CH 4 + Na 2 CO 3 przeróbka ropy naftowej i gazu ziemnego.
Wodorotlenki amfoteryczne
charakteryzują się tym, że reagują zarówno z kwasami, jak i zasadami. Wodorotlenek glinu reaguje z zasadą sodową (reakcja zachodzi w roztworze wodnym) tworząc związek o wzorze Na[Al(OH) 4 ], a przy dużym nadmiarze zasady – Na 3 [Al(OH) 6 ]. Al(OH) 3 + 3 HCl → AlCl 3 + 3 H 2 O Al(OH) 3 + NaOH → Na[Al(OH) 4 ] tetrahydroksoglinian sodu Al(OH) 3 + 3 NaOH → Na[Al(OH) 6 ] heksahydroksoglinian sodu Niektóre wodorotlenki ulegają rozkładowi w podwyższonej temperaturze, np....
Inne metody otrzymywania określonych alkinów
etyn (acetylen) otrzymuje się z karbidu w reakcji z wodą: CaC 2 + 2 H 2 O → HC ≡ CH + Ca(OH) 2 etyn (acetylen) otrzymuje się z metanu podczas pirolizy: 2 CH 4 → HC ≡ CH + 3 H 2