Literatura polskiego oświecenia rozwijała się w trzech głównych, współistniejących ze sobą nurtach: klasycyzmie, rokoku i sentymentalizmie. Mieczysław Klimowicz przyjmuje, że wszystkie one rozwinęły się w przeciągu 22 lat, między 1765 a 1787...
Wiersz Jana Andrzeja Morsztyna pod tytułem „Do trupa” jest jednym z ciekawszych utworów baroku. Autor wręcz szokuje nas swym wyszukanym pomysłem. Porównuje on w swym dziele cierpienia osoby nieszczęśliwie zakochanej do trupa. Co więcej sądzi, że...
Rodzaje środków stylistycznych Każdy wiersz może obfitować w rozmaite środki stylistyczne (zob. wiersze poetów baroku), może być ich również prawie całkowicie pozbawiony. Czasem już pobieżna analiza tekstu wystarczy, by określić, co jest w...
Wiersz Jana Kasprowicza pt. "Dies irae" przedstawia dzień końca świata. Powstały w 1902 roku utwór jest elementem tomiku literackiego "Ginącemu światu". Tytuł wiersza: "Dzień gniewu" to poetycka parafraza Apokalipsy Św. Jana. Młodej Polska to...
Utwór Zbigniewa Herberta pt. "Dlaczego klasycy" został napisany w roku 1969 i należy do tomu "Napisy". Herbert jest jednym z najwybitniejszych poetów polskich. Za swoją twórczość wielokrotnie był nagradzany. W swoich utworach często nawiązywał do...
Utwór „Cisza wieczorna” należy do wydanego w 1898 roku tomu „Krzak dzikiej róży”. Jest to cykl pięciu utworów połączonych motywem ciszy wieczornej. Cisza ta poprzez cały cykl ogarnia coraz większy obszar Tatr, by objąć wszystko aż do chwili...
Józef Baran - urodzony w Borzęcinie koło Tarnowa. We wszystkich swoich utworach ukazuje sielankowy obraz domu. Wiersz pt. "Sztuka"Dom"" pochodzi z Tomiku debiutanckiego "Nasze najszczersze rozmowy z roku 1974. Utwór ukazuje rodzinny dom....
Cykl sonetów „Z chałupy” Jana Kasprowicza pochodzi z najwcześniejszego etapu twórczości tego młodopolskiego poety. Dominującą tematyką jego wierszy, które pochodzą z tego okresu jest tematyka najbardziej znana mu z własnych doświadczeń życiowych:...
Czasem dla prawidłowej interpretacji trzeba zwrócić uwagę na biografię poety. Ogólnie wiadomo, że twórczość Edwarda Stachury to jego osobisty pamiętnik. Sam artysta nie był zwolennikiem notek biograficznych. Kiedyś został poproszony o napisanie...
Sonet Staffa pokazuje koncepcję sztuki i artysty, połączoną z filozofią Nietzschego. W utworze została użyta liryka bezpośrednia, a podmiotem lirycznym jest kowal, którego cel to wykucie serca. Kowal zostaje przedstawiony w trakcie tworzenia,...
Cyprian Kamil Norwid był poetą niezwykle oryginalnym. Jego twórczość została określona jako poezja myśli. Stosował takie środki ekspresji językowej, które zmuszały do lektury aktywnej, twórczej. Stosował technikę przemilczenia, niedopowiedzenia,...
Wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej” wywarł we mnie ogromne wzruszenie. Bohaterką utworu jest Ludwika Wawrzyńska – nauczycielka, która zginęła, ratując dzieci płonącego budynku w Warszawie. Dlatego wiersz oparty...
Wiersz Edwarda Stachury pt. ”Confiteor” jest bardzo trudny do zanalizowania. Już sam jego tytuł oznacza przyznanie się do winy, wyznanie. W wierszu tym można wyróżnić dwie części. W pierwszej podmiot liryczny obarcza się winą za...
Zbigniew Herbert – „Apollo i Marsjasz” Tytuł utworu Zbigniewa Herberta nawiązuje do mitycznego starcia między bogiem i półczłowiekiem. Jest to relacja przebiegu pojedynku w formie wiersza białego. Według autora prawdziwa rywalizacja zaczyna...
Drewno Różewicz Tadeusz Drewniany Chrystus z średniowiecznego misterium idzie na czworakach cały w czerwonych drzazgach w cierniowej obroży z opuszczoną głową zbitego psa jak to drewno łaknie Wiersz „Drewno” pochodzący z...
W utworze „Do przyjaciół Moskali” Adama Mickiewicza podmiot liryczny wspomina o swoich rosyjskich przyjaciołach i o niesprawiedliwości, jaka ich spotkała. Mówi też o carskim despotyzmie panującym w Rosji i o ludziach, którzy są mu ulegli. Wyraża...
Bolesław Leśmian "Po ciemku" Wiedzą ciała, do kogo należą, Gdy po ciemku obok siebie leżą! Warga-wardze, a dłoń dłoni sprzyja- Noc nad nimi niechetnie przemija. Świat się trwali, ale tak niepewnie!... Drzewa szumią, ale...
Wiersz pt. "Wrażenia z teatru", autorstwa Wisławy Szymborskiej, mówi o przeżyciach w teatrze, gdzie widz uczestniczy w przedstawieniu. Bardzo podobają mu się sztuki, a najważniejszy jest w nich akt szósty, kiedy...
Wiersz pod tytułem „Moja piosnka II” Cyprian Kamil Norwid napisał będąc na emigracji. Przebywał wtedy w Nowym Jorku i bardzo tęsknił za swoim ojczystym krajem. Poeta przedstawia Polskę jako krainę doskonałą, gdzie wszyscy ludzie są uczciwi i...
Matko Boga, dziewico, przez Boga chwalona, Maryjo, U Twego Syna Panno, matko wybrana z wielu, Mario! Pozyskaj nam, ześlij nam. Panie, zmiłuj się. Ze względu na Twego Chrzciciela, Synu Boga, Usłysz głosy, spełń zamiary, człowiecze. Słuchaj...
Wisława Szymborska w swoim wierszu pt. "Parada wojskowa" zaskakuje nie tylko stylem, ale także nowatorskim podejściem do języka. Autorka w całym utworze używa zaledwie jednego przymiotnika. Znajduje się on w tytule i ma...
Wiersz pt. "W malinowym chruśniaku" jest najsłynniejszym erotykiem Bolesława Leśmiana, będącym jednocześnie utworem, który rozpoczyna cykl o tym samym tytule. Wiersze z tego cyklu, zawarte są w tomie "Łąka" wydanym w 1920 r. Leśmian w swych...
milosc przyszla nagle, tak niespodziewanie, dotknela mnie cieplym spojrzeniem, potem usmiechem, zauroczyla na poczatku teraz, gdy na nia patrze, czuje sie wspaniale, ale ogarnia mnie tesknota, gdyz jest daleko ode mnie, pragne jej dotyku,...
Wybitnym twórcą doby renesansu w Polsce był Jan Kochanowski. Pisał fraszki, treny oraz pieśni. Każdy z jego utworów miał określony charakter – od zabawowego czy dydaktycznego, po dzieła refleksyjne i filozoficzne – takie, które wywierały wpływ na...
Podobnie jak pozostałe wielkie utwory okresu Młodej Polski, również cykl czterech sonetów autorstwa Jana Kasprowicza pt. „Krzak dzikiej róży” posiada bardzo wiele możliwości interpretacji. Cykl ten to typowy przykład poezji symbolistycznej,...
Podmiotem lirycznym w wierszu Jana Kochanowskiego jest lipa stojąca w miejscowości, w której żył autor - Czarnolesie. Na podstawie wersu "Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają" domyślam się, iż drzewo rośnie na krańcach lasu czy sadu....
Renesans wykształcił nowożytny, literacki język polski i stworzył podstawy dalszego rozwoju literatury. Ideały estetyczne i stylistyczne renesansu oddziaływały twórczo na sztukę następnych stuleci. W Polsce panowała fascynacja poezją Jana...
Bolesław Leśmian to poeta pochodzenia żydowskiego, tworzący w okresie Młodej Polski dwudziestolecia międzywojennego. Związany był z kręgiem "Chimery" - czasopisma literacko-artystycznego, w którym publikował swoje teksty wraz z m.in. Janem...
Wiersz Leopolda Staffa pt. "Deszcz jesienny” składa się z trzech strof przedzielonych monotonnym refrenem, za pomocą którego poeta zdaje się naśladować szum jesiennego deszczu. Wiersz ten przepełniony jest charakterystycznymi dla modernizmu...
Jaką cenę musi zapłacić jednostka wybitna za swoją wyjątkowość. – analiza i interpretacja wiersza pt. „Monolog dla Kasandry”. Autorką wiersza pt. „Monolog dla Kasandry” jest Wisława Szymborska - laureatka Nagrody Nobla. Przez...
Autorem wiersza "Trzy strofki" jest jeden z wybitnych poetów polskiego romantyzmu- Cyprian Kamil Norwid. W dziele podmiotem lirycznym jest mężczyzna pałający uczuciem do kobiety. Niestety, jest zmuszony do emigracji i zostawienia ukochanej: "Bom...
Wiersz pt. "Ofiara Świerzopa" Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego odwołuje się wyraźnie do konkretnych słów inwokacji z "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Użyty tam został tajemniczy termin: świerzop, który przez długie lata był obiektem...
Krzysztof Kamil Baczyński - to młody i zdolny poeta należący do pokolenia Kolumbów.Urodził się w 1921 r. a zginął podczas powstania Warszawskiego 4 sierpnia 1944 r. Studiował polonistykę a podczas II wojny cały czas przebywał w warszawie i należał...
W utworze tym, Mickiewicz nadał pieśni i poezji szereg bardzo ważnych ról, a wiązało się to z dużym znaczeniem poezji i poety w mniemaniu romantyków; poeta jest bardzo ważną osobistością, geniuszem, porównywalnym z Bogiem w możliwości tworzenia;...
Autorem pieśni "Serce roście" jest Jan Kochanowski. Utwór dzielimy na dwie części: opisową i refleksyjną. W części pierwszej znajdują się opisy natury u człowieka, zaś w drugiej przedstawiono podsumowanie całego utworu. Pieśń ta składa się...
Zbigniew Herbert "Pieśń o Bębnie" - Poeta uczy uczestnictwa w historii. Świadomy rozumny stosunek do rzeczywistości. Dominacja systemu niszczy indywidualność. Nie ma miejsca na uczucia. Dewaluacja, a nawet zniszczenie tradycyjnych...
Wiersz Zbigniewa Herberta mówi, bez wątpienia o sądzie ostatecznym i ma w sobie bardzo dużo zbieżności z Apokalipsą Św. Jana z Nowego Testamentu. Wiersz zaczyna się zdaniem „u wrót doliny”, jest to bez wątpienia miejsce, gdzie toczy się jakby...
Wiersz Tadeusza Różewicza pt. "List do ludożerców" ma nieregularną budowę, nie występują w nim rymy ani znaki interpunkcyjne, co pozwala nam na różną jego intonację. Jest on ubogi w środki stylistyczne. Każda z czterech zwrotek zaczyna się od...
Wiersz Leopolda Staffa jest przede wszystkim wierszem dekadenckim. Dominuje w nim poczucie nadchodzącego końca i destrukcji, o czym świadczy już sam jego tytuł. Deszcz jesienny to deszcz nieprzyjemny, brudny, kojarzący się z chłodem i smutkiem,...
"Posłuchajcie , bracia miła" jest lirycznym utworem z drugiej połowy XV w. rozpoczyna się od słów: "Posłuchajcie, bracia miła". Znany jest również pod innymi nazwami: "żale Matki Boskiej pod krzyżem"albo "Lament Świętokrzyski". Zaliczany jest do...
SONET IV „O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem i ciałem” Utwór ma budowę dwudzielną. W pierwszej części mamy do czynienia ze zbiorowym pomiotem lirycznym, w drugiej zaś podmiot liryczny jawi się jako jednostka. „Ja” liryczne przemawia w...
Wiersz Cypriana Kamila Norwida traktuje temat sporu, który powstał już w początkach romantyzmu między racjonalistami, a romantykami. Tematem tej sprzeczności jest rola uczuć w życiu człowieka. Norwid nie ustosunkowuje się ściśle do żadnego z...
Utwór jest oparty na autentycznym zdarzeniu (jest to list do Joanny Kuczyńskiej), napisany po wizycie u Polki, która mieszka we Francji z córeczką, w skrajnej nędzy - "Trumienne izby (...) w miejscu, gdzie mrą z głodu", "spróchniała belka". Czas...
Utwór „Moja piosnka II” Norwida został napisany przez poetę podczas emigracji w Ameryce. Osobę wypowiadającą się można utożsamić z autorem wiersza. Podmiot liryczny występuje w pierwszej osobie, na co wskazują czasownik „nie wiem” oraz zaimki „mi”...
Utwór uznany za szczytowe osiągnięcie poezji filomackiej. Apostrofa do młodości, której poeta przypisuje wielką siłę. Młodość jest w stanie "przypiąć skrzydła do ramion", wynieść poetę ponad poziomy, ukazać mu perspektywę całego świata. Młodość...
Utwór Adama Mickiewicza „Oda do młodości” jest liryką zwrotu do adresata (występują liczne apostrofy, np.: „Młodości!”, „młodzi przyjaciele”), a także liryką apelu, ze względu na występujące rozkazy: „Zestrzelmy myśli w jedno ognisko”....
Utwór uznany za szczytowe osiągnięcie poezji filomackiej. Entuzjastyczna pochwała młodości jako boskiej siły, która stworzy "świat ducha". Wiersz łączy elementy oświeceniowe z romantycznymi.: Elementy oświeceniowe: 1. gatunek literacki - oda...
Wiersz Campo di Fiori powstał we Wielkanoc w 1943r. w Warszawie. Autor odwołuje się do wydarzenia z jednego ze wspomnień pisarza, gdy odwiedzając plac Campo di Fiori na którym został spalony w 1660r. Giordan Bruno. Autor skupia swą uwagę na...
Czesław Miłosz – poeta prozaik, eseista, tłumacz, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1980 roku. W 1933 roku wydał pierwszy tom wierszy „Poemat o czasie zastygłym”, a następnie „Trzy zimy”. Pierwszy tomik wierszy wydany po wojnie nosił tytuł...
Każda epoka ma swe własne cele I zapomina o wczorajszych snach... Nieście więc wiedzy pochodnię na czele I nowy udział bierzcie w wieków dziele, Przyszłości podnoście gmach! Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy... Cytat ten...