Fazy Oświecenia
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Warszawa za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
W poniedziałek pani od polskiego zadała nam bardzo ciekawą pracę domową. Mieliśmy napisać wypracowanie o Warszawie za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Usiadłam i zaczęłam pisać. A oto rezultaty mojej wędrówki do tamtej epoki....
Teatr Oświecenia i jego rola. Omów na znanych Ci przykładach
Teatr powstał w Warszawie z inicjatywy króla w 1765 roku. Był to pierwszy publiczny teatr, który zapoczątkował działalność sceny narodowej. Pierwszym dyrektorem został Wojciech BOGUSŁAWSKI. Mieścił się on w Operalni. Występowały zespoły:...
Gatunki literackie oświecenia wyrazem tendencji epoki i ich charakterystyka.
Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe, takie, w których łatwo było pouczać publiczność, ukazać i ośmieszyć wady społeczne, postulować reformy - zwłaszcza w klasycznym nurcie literatury. Cele takie wymogła potrzeba ratowania...
Charakterystyka oświecenia
Charakterystykę wieku światła, jak często określa się tę epokę, sformułował pod koniec XVIII w. filozof z Królewca — Immanuel Kant (1724–1804) — definiując oświecenie (niem. Aufklrung) jako wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z...
Oświecenie - opracowanie epoki literackiej
OŚWIECENIE NA ZACHODZIE EUROPY I JEGO PRZEDSTAWICIELE OŚWIECENIE - kolejna epoka w dziejach kultury europejskiej przypadająca po baroku, jest to prąd kulturowy, który obejmował wszystkie dziedziny życia i oddawał je pod ocenę i kierownictwo...
Oświecenie - omówienie epoki literackiej
Czas trwania epoki – koniec wieku XVII-wiek XVIII. Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu Oświecenie to epoka racjonalizmu czyli ci którzy umieją posługiwać się rozumem i dzięki niemu mogą poznać cały świat, zbadać go. Tło naukowe...
"Powrót posła" Julian Ursyn Niemcewicz - omówienie utworu
Utwór pt.: "Powrót posła" jest komedią polityczną powstałą w okresie ożywionej działalności politycznej Niemcewicza.Był on jednym z najaktywniejszych działaczy stronnictwa patriotycznego.Bronił on reformy szkolnictwa...
Wyjaśnij pojęcia racjonalizm, empiryzm, klasycyzm
Racjonalizm – wywodzi się od Kartezjusza i eksponuje rolę rozumu w dochodzeniu do prawdy i wiedzy. Najistotniejszą siłą i cechą człowieka według tej koncepcji jest rozum, a przesądy, uprzedzenia, zabobony i pozaziemskie ingerencje należy...
"Świętoszek" - opracowanie
"Świętoszek" to doskonała komedia intrygi i charakterów autorstwa Moliera. Jean Baptiste Poquelin ukazuje w niej obłudę i postawę dewotów. Sztuka opowiada o familii mieszczańskiej, dosyć zamożnej, której spokój zachwiewa Tartufe, czyli tytułowy...
Charakterystyka bohatera sentymentalnego
Sentymentalizm rozwinął się w epoce oświecenia. Nazwa tego prądu pochodzi od angielskiego słowa sentyment. Główne założenia idei kształtowały się na gruncie angielskim i francuskim pod wpływem dwóch filozoficznych koncepcji: empiryzmu i...
Sentymentalizm, charakterystyka kochanka sentymentalnego, w oparciu o przykłady z literatury oświeceniowej
Sentymentalizm jest odpowiedzią na skrajny racjonalizm i klasycyzm oświeceniowy; neguje przekonanie o ładzie i harmonii świata, dostrzegał konflikty istniejące we współczesnej cywilizacji; Rousseau mówił, że kryzys wynika z odejścia od natury,...
W jaki sposób Ignacy Krasicki dopomógł swą "Monachomachią" w działalności Komisji Edukacji Narodowej? Określ rodowód i cechy gatunkowe poematu heroikomicznego.
Komisja Edukacji Narodowej została powołana w 1773 roku. Podjęła się realizacji ważnego, lecz trudnego zadania odnowy systemu oświaty. Dysponowała funduszami pochodzącymi z kasaty zakonu jezuitów. Powstało wiele szkół elementarnych dla dzieci...
"Monachomachia" Krasickiego jako przykład parodii literackiej
"Hymn do miłości ojczyzny" Święta miłości kochanej Ojczyzny! Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny; Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe! Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz w umyśle rozkoszy...
Świat Zepsuty - Krasicki
Tytuł tej satyry ma metaforyczny charakter i oddaje stan, w jakim znalazła się ówczesna, XVIII-wieczna Rzeczpospolita. Cechował ją nie tylko upadek obyczajów, ale także brak uczciwości, pracowitości, moralnych standardów, co w efekcie doprowadziło...
Oświecenie - szczegółowe opracowanie epoki
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Charakterystyka Orgona z powieści pt. "Świętoszek"
Orgon - mąż Elmiry, ojciec dwójki dzieci Marianny i Damisa, do chwili pojawienia się Tartuffe`a (Świętoszka) jest kochającym mężem i ojcem, mądrym, uczciwym, powszechnie szanowanym człowiekiem. Pod wpływem Świętoszka zmienia się nie do...
Dzieła oświeceniowe jako apel do czytelników
Oświecenie było epoką rozumu i filozofów. Ludzie, którzy jej idee tworzyli, byli racjonalistami. Myślenie i fakty doświadczalne były jedynymi wyznacznikami prawd w tych czasach. Oświecenie na Zachodzie walczyło o wolność, podczas kiedy w Polsce o...
Beniowski Maurycy August – postać historyczna
Szlachcic pochodzenia węgierskiego lub słowackiego. Po zajęciu majątku udał się do Polski, brał udział w konfederacji barskiej, został zesłany przez Rosjan na Kamczatkę, skąd uciekł, zorganizowawszy bunt. Przybył na statku do Makao, z ramienia...
Charakterystyka "Żony modnej"
Jednym z głównych bohaterów satyry Ignacego Krasickiego pt. "Żona modna" jest tytułowa postać. Jest ona właścicielką czterech wsi. Wywodzi się z miasta. W stosunku do ubioru bohaterka łamie zwyczaje szlacheckie obowiązujące w...
Satyra "Pijaństwo"
Satyra "Pijaństwo" jest krytyką zgubnego nałogu odbierającego człowiekowi jego godność. Autor żartuje, wyśmiewa słabość natury ludzkiej, brak hamulców wewnętrznych i bezsilność racjonalnych argumentów. Bawi czytelnika ukazując studium portretowe...
Jan Kochanowski - "Do gór i lasów"
We fraszce do gór i asów pojawiają się wątki autobiograficzne. Adresatami wiersza są góry i lasy. Wśród gór i lasów została młodość poety. Na początku jest apostrofa, nadaje ona fraszce tonacje smutku i zadumy nad własnym lasem. Kochanowski...
Cogito ergo sum - myślę więc jestem?
Cogito ergo sum – myślę więc jestem, jest sentencją znanego filozofa i matematyka Rene Descartes’a – Kartezjusza. Zgodnie z tymi słowami ludzki umysł jest warunkiem naszej egzystencji i życia w świecie jaki oglądamy na co dzień. Otrzymaliśmy...
"Powrot posła" - plan wydarzeń
1. Rozmowa Jakuba i Agatki – wprowadzenie bohaterów utworu 2. Przyrzeczenie miłości Agatki do Jakuba 3. Wieść o powrocie syna do domu 4. Poglądy polityczne Starosty, sprzeczka z Podkomorzym 5. Niezrozumiały Bilecik Starościny 6. Zaloty...
Hugo Kołłątaj
Hugo Kołłątaj to drugi obok Staszica wybitny przedstawiciel obozu postępu. Urodził się na Wołyniu, w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu szkoły w Pińczowie kształcił się w Akademii Krakowskiej, którą ukończył ze stopniem doktora...
Analiza "Do Justyny, Tęskność na wiosnę"
Sentymentalizm jest to prąd literacki, który powstał z opozycji klasycyzmu, a charakteryzował się postrzeganiem świata poprzez pryzmat uczuć. Istotną rolę w poezji sentymentalnej odgrywa natura, która w pewnym stopniu pomagała odejść od...
Oświecenie - pojęcia
Bajka Jeden z podstawowych gatunków literatury dydaktycznej, krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rzadziej rośliny lub przedmioty, zawierająca moralne pouczenie, wypowiedziane wprost lub dobitnie...
Kierunki w literaturze Oświecenia
Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko - trzy kierunki w literaturze Oświecenia. Scharakteryzuj dokładniej jeden z nich. Klasycyzm Główny prąd artystyczny Oświecenia. Wyznacza poezji cele utylitarne, stawia przed nią zadania...
Sentymentalizm w literaturze oświecenia
Sentymentalizm jako kierunek literacki zaczął się rozwijać w latach 60 XVIII w. Prekursorami byli Jan Jakub Rousseau oraz Wolfgang Goethe. Twórców sentymentalizmu fascynowała emocjonalna strona ludzkiej natury, ludzka uczuciowość. Przeciwstawiali...
Immanuel Kant - życiorys
Immanuel Kant, filozof niemiecki, uważany jest za najwybitniejszego myśliciela epoki oświecenia, choć jego poglądy nie były ani typowo oświeceniowe, ani romantyczne. Urodził się w 1724 roku, gdy w Polsce panowała jeszcze dynastia Sasów, zmarł w...
"Monachomachia" I. Krasickiego - poemat heroikomiczny
Poemat heroikomiczny, jak już wskazuje sama nazwa tego gatunku literackiego, jest połączeniem poematu heroicznego (eposu) z komicznym (o tematyce błahej, zwykle o charakterze satyrycznym). Jest to więc poemat o śmiesznych bohaterach, poemat...
Analiza i interpretacja bajki I. Krasickiego "Dewotka".
"Dewotka" Ignacego Krasickiego jest przykładem bajki epigramatycznej. Podmiot liryczny nie tylko opowiada historię, ale również dokonuje oceny samej postaci i jej zachowania. Przedstawiając zaistniałą sytuację podaje jedynie istotne informacje...
Analiza wiersza pt. "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego
"Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego to utwór o charakterze patriotycznym. Panuje w nim wzniosłość i powaga. W wierszu wyrażane są uczucia zbiorowe. Za najwyższą wartość uważana jest miłość do ojczyzny. Apostrofa w pierwszym wersie...
Oświecenie w Polsce
Oświecenie to okres w historii literatury i kultury polskiej. Obejmuje lata panowania Stanisława Augusta (1764-1795), ale okres wstępny datuje się od ok. 1740, zaś faza schyłkowa, tzw. klasycyzm postanisławowski, trwał do ok. 1830, współistniejąc...
Ignacy Krasicki "Pijaństwo"
Jest to satyra, która za przedmiot swojej krytyki obrała sobie wadę nadużywania alkoholu przez szlachtę. Jest to typ satyry dialogowej, w której rozmowa dwóch postaci stanowi sytuacyjny wstęp do obrazka obyczajowego. Bohaterami tego utworu...
Satyra "Do króla"
Satyra "Do króla" różni się od innych tym, że przełamuje zasadę bezimienności. Zwana jest satyrą konkretną, gdyż jej adresatem jest określona osoba: król Stanisław August Poniatowski. Nadawcą jest szlachta polska ówczesnego okresu, która kieruje...
Ignacy Krasicki - satyra "Do króla"
Satyra "Do króla" jest ze strony Krasickiego mistrzowską obroną monarchy przed nieuzasadnionymi, bezsensownymi zarzutami szlachty, która wspaniałe cechy króla postrzega jako wady. Bo przecież to iż król pragnie dla Polski "złotego wieku", wzbogaca...
Analiza bajki Ignacego Krasickiego – „Kruk i lis”.
Kruk i lis z Ezopa Bywa często zwiedzionym, Kto lubi być chwalonym. Kruk miał w pysku ser ogromny; Lis, niby skromny, Przyszedł do niego i rzekł: "Miły bracie, Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię! Cóż to za oczy! Ich blask aż...
Ignacy Krasicki - życiorys
Ignacy Krasicki (1735-1801), polski poeta, prozaik, dramatopisarz, publicysta. Urodził się w Dubiecku nad Sanem w rodzinie mającej tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Był spokrewniony z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej. Był...
"Żona modna" Ignacy Krasicki
Streszczenie Satyra Ignacego Krasickiego "Żona Modna"opowiada o pewnym szlachcicu i jego perypetiach z żoną. Szlachcic ten opowiada o swojej żonie, która została wychowana w mieście i przeprowadziła się do niego na wieś. Żona ciągle krytykuje...
Mity i prawdy o narodzie polskim.
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom...
Oświecenie w Polsce - najważniejsze informacje
Tło historyczne - czasy saskie, 1697-1733 August II Mocny, 1733-1763 August III. Był to okres szczególnego upadku ekonomicznego, kulturalnego i politycznego. W 1720 roku Rosja i Prusy zawarły traktat zobowiązujący je do zachowania w Polsce...
"Bajki" Krasickiego
Ignacy Krasicki z całą pewnością zasłużył na miano czołowego twórcy polskiego oświecenia. Był twórcą wszechstronnym, głoszącym ideały oświecenia, walczącym o reformy w kraju i moralność społeczną. Był twórcą pierwszej polskiej powieści nowożytnej...
"I śmiech niekiedy może być nauką"
Na przestrzeni stuleci pisarze ośmieszali ludzkie wady, niedoskonałości w systemie państwa, złe zachowania. Utwory, które miały za zadanie uczyć poprzez śmiech to np. fraszki, satyry, poematy heroikomiczne. Jednym z autorów tych dzieł był Ignacy...
"Szczur i kot" Krasickiego
BOHATEROWIE Reprezentanci świata zwierzęcego ODCZYTANIE DOSŁOWNE Kot wykorzystujący uwagę szczura, dusi go. ODCZYTANIE ALEGORYCZNE Szczur to reprezentant grupy ludzi, którzy charakteryzują się wyniosłością, lubią być chwaleni, w...
Komizm i jego rola w twórczości Ignacego Krasickiego.
Ignacy Krasicki urodził się w 1735 roku w Dubiecku, zmarł w 1801 roku w Berlinie. Krasicki, to bez wątpienia najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie, później, w wieku 16 lat postanowił zostać księdzem....
Humanizm
Humanizm i odrodzenie to wielki ruch kulturalny przypadający na XV i XVI wiek. Humanizm jest głównym prądem umysłowym odrodzenia (renesansu), który głosił konieczność pełnego rozwoju człowieka, jego szczęście i godność. Centrum idei...
Streszczenie "Żona Modna" Ignacego Krasickiego
Satyra Ignacego Krasickiego "Żona Modna" opowiada o pewnym szlachcicu i jego perypetiach z żoną. Szlachcic ten opowiada o swojej żonie, która została wychowana w mieście i przeprowadziła się do niego na wieś. Żona ciągle krytykuje styl wiejski,...
Kultura Oświecenia w Polsce.
Termin „Oświecenie” Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji), wieku...
Analiza i interpretacja bajek I. Krasickiego.
Bajki zwierzęce I. Krasickiego jako alegorie ludzkich wad. Przeprowadź analizę i interpretacje czterech utworów („Baran dany na ofiarę”, „Jagnię i wilcy”, „Szczur i kot”, „Kruk i lis”). Ignacy Krasicki, to czołowy pisarz polskiego oświecenia,...