Literatura polskiego oświecenia rozwijała się w trzech głównych, współistniejących ze sobą nurtach: klasycyzmie, rokoku i sentymentalizmie. Mieczysław Klimowicz przyjmuje, że wszystkie one rozwinęły się w przeciągu 22 lat, między 1765 a 1787...
Paweł Edmund Strzelecki urodził się 20 lipca 1797 roku w Poznańskiem. Na wschodzie kraju przez kilka lat zarządzał wielkimi majątkami księcia Franciszka Sapiehy zbierając kapitał na swe zamierzone podróże. F. Sapieha zmarł w 1829r i zapisał...
"Wstęp do bajek" Jest to pierwsza bajka ze zbioru Bajki i przypowieśBajki. Ukazany jest wymyślony, wyidealizowany, nieistniejący świat. Poeta przedstawia swoje pojęcie bajki, odpowiada na pytanie: Co to jest bajka ? Morał mówi, że te...
KRÓTKI ŻYCIORYS JANA HENRYKA DĄBROWSKIEGO Jan Henryk Dąbrowski urodził się w Pierzchowcu pod Bochnią 29 VIII 1755 r. Pochodził z rodziny o wielkich tradycjach patriotycznych. Dziadek Dąbrowskiego uczestniczył w bitwie pod Wiedniem 1683...
Cogito ergo sum – myślę więc jestem, jest sentencją znanego filozofa i matematyka Rene Descartes’a – Kartezjusza. Zgodnie z tymi słowami ludzki umysł jest warunkiem naszej egzystencji i życia w świecie jaki oglądamy na co dzień. Otrzymaliśmy...
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Pojęcia i zagadnienia Bajka - gatunek literatury dydaktycznej. Jej zadaniem jest wskazywanie uniwersalnych prawd moralnych, stąd historyjka opowiedziana w utworze jest tylko ilustracją prawdy - najczęściej zawartej w końcowym morale. Bohaterami...
Fryderyk Chopin - urodzony 22 II lub 1 III 1810 r. w Żelazowej Woli, zmarł 17 X 1849 w Paryżu, polski kompozytor i pianista. Jego ojciec, Mikołaj Chopin ( 1771-1844 ), z pochodzenia Francuz, przybył do Polski ok. 1787, a od 1802 był nauczycielem...
Każdy, kto przeczytał choć jedną bajkę Ignacego Krasickiego, z pewnością odpowie na to pytanie twierdząco. Bajki te zawierają uniwersalne prawdy, przez 200 lat były chętnie czytane, poniewż bawiły i uczyły. Argumentem potwierdzającym...
Zostałeś zaproszony przez bohaterów satyry Krasickiego do ich wiejskiej posiadłości. Napisz opowiadanie, w którym przedstawisz zdarzenia z jednego dnia spędzonego w towarzystwie „żony modnej” i jej męża. Wprowadź do opowiadania dialogi....
- hymn Szkoły Rycerskiej - fragment poematu "Myszeida"- o walce kotów z myszami - utwór ma charakter podniosły i uroczysty; sam tytuł na to wskazuje (hymn jako rodzaj literacki narzuca, jaki charakter powinien mieć utwór; tekst typowy dla...
Oświecenie możemy inaczej nazwać „wiekiem rozumu”, ponieważ właśnie rozum i racjonalne myślenie miało doprowadzić ludzi do osiągnięcia zamierzonego celu. Dzięki takiemu myśleniu dokonano na świecie i w Polsce wielu przemian społecznych,...
Jest to satyra, która za przedmiot swojej krytyki obrała sobie wadę nadużywania alkoholu przez szlachtę. Jest to typ satyry dialogowej, w której rozmowa dwóch postaci stanowi sytuacyjny wstęp do obrazka obyczajowego. Bohaterami tego utworu...
W XVII i XVIII wieku wśród polskiej szlachty ugruntowała się ideologia zwana sarmatyzmem. Jej podstawą była teza o pochodzeniu polskiej szlachty od Sarmatów, ludu, który w starożytności żył nad Wołgą i toczył walki z imperium rzymskim....
Joseph Wright urodził się w czasie pełnego rozkwitu angielskiego oświecenia. Sławę przyniosło mu malarstwo, często o tematyce związanej z techniką i rozwojem gospodarki przemysłowej. Tworzył w Derby- dzielnicy Wielkiej Brytanii, uważanej za...
Oświecenie, okres w rozwoju kultury i literatury europejskiej od końca XVII w. do schyłku XVIII w. (w Polsce do początków XIX w. - tzw. klasycyzm postanisławowski). Na Zachodzie, szczególnie we Francji, łączył się z kryzysem tradycyjnych norm,...
Ignacy Krasicki urodził się w ziemi sanockiej w 1735 roku. Pochodził z podupadłej rodziny magnackiej. Rodzice wybrali więc dla niego drogę kariery duchownej, na której w ówczesnych warunkach najprędzej mógł zdobyć wysokie stanowisko. Nauki szkolne...
Literatura oświecenia rozwijała się w bardzo dramatycznym okresie dziejów Polski. Narastające trudności były wynikiem wzmocnienia pozycji szlachty, która jak tylko nadarzała się okazja osłabiała władzę królewską. Podobnie zachowywali się obcy...
Hugo Kołłątaj to drugi obok Staszica wybitny przedstawiciel obozu postępu. Urodził się na Wołyniu, w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu szkoły w Pińczowie kształcił się w Akademii Krakowskiej, którą ukończył ze stopniem doktora...
Reporter: Dzień dobry. Moim dzisiejszym gościem w programie „WITAMY LITERATURO” jest pan Ignacy Krasicki. Serdecznie witam pana. Ignacy Krasicki: Dzień dobry. Bardzo się cieszę, że mogę wystąpić w tak wspaniałym programie. Wyjściem z monotonii...
„Miej odwagę posługiwania się własnym rozumem” Nazwa „oświecenie” wywodzi się od prastarej i rozpowszechnionej w różnych kulturach metafory światła, znanej zwłaszcza z języków wierzeń religijnych. W Biblii światłość przeciwstawiona ciemności...
„Hymn do miłości ojczyzny” Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłe smakują trucizny Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe. Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny Gnieździsz w umyśle rozkosze...
Oświecenie - to okres w historii literatury i kultury polskiej. Obejmuje lata panowania Stanisława Augusta (1764-1795), ale okres wstepny datuje sie od ok. 1740, zaś faza schyłkowa, tzw. klasycyzm postanisławowski, trwał do ok. 1830,...
Utwór powstał prawdopodobnie w 1779r. Tematem utworu jest walka pomiędzy mnichami dwóch zakonów: karmelitów i dominikanów. Przedstawienie sporu mnichów w utworze naznaczone jest groteskowym humorem. Jednocześnie Monachomachia jest ostrą satyrą,...
W dobie stanisławowskiej twórczość Ignacego Krasickiego odegrała niezwykle istotną dla literatury polskiej rolę. Niezaprzeczalny talent, jaki cechuje tego poetę – trafność obserwacji, jasność i precyzja języka, mistrzostwo w zamykaniu...
Oświecenie przypadało na XVIII w. i nawiązywało do starożytności. Było często określane jako Wiek Rozumu czy też Wiek Filozofów. Jego ważną cechą była sekularyzacja państw europejskich oraz sformułowanie praw człowieka. Oświecenie było okresem, w...
1. Ramy czasowe i nazwa epoki Mianem oświecenia nazywa się okres w historii Europy, a także prąd kulturalny przypadający na lata od 1680 do 1780 roku, czyli pomiędzy barokiem a romantyzmem. Epoka ta była pierwszą w dziejach nowożytnych...
Partnerem lirycznym jest symbol, alegoria, symbol-ona nabiera postaci ludziekij. Kochanowski mówi do niej jak do człowieka. Występuje apostrofa- Kochanowski bezpośrednio zwraca się do mądrości. Ten tren ma charakter spowiedzi. Kochanowski dokonuje...
Ignacy Krasicki przedstawie w bajce "Jagnie i wilcy" scenę pożarcia jagnięcia przez dwoje wilków. Wilki uosabiają ludzi silnych, bogatych, którzy na słabego (jagnię) rzucają się z pozycji siły. Jagnie nie ma w tej walce żadnych praw. Jedynym...
OŚWIECENIE NA ZACHODZIE EUROPY I JEGO PRZEDSTAWICIELE OŚWIECENIE - kolejna epoka w dziejach kultury europejskiej przypadająca po baroku, jest to prąd kulturowy, który obejmował wszystkie dziedziny życia i oddawał je pod ocenę i kierownictwo...
Józef Chełmoński - Polski malarz, reprezentant realizmu. Przyszedł na świat 7 listopada 1849 w Łowieckiem, w ubogiej, drobnoszlacheckiej rodzinie. Już od młodych lat musiał zajmować się pracą na roli tak jak jego rodzice, nie miał więc...
IGNACY KRASICKI ZARÓWNO W SWOICH BAJKACH, SATYRACH JAK I „MONACHOMACHII” ORAZ POWIEŚCI „MIKOŁAJA DOŚWIADCZYŃSKIEGO PRZYPADKI” PORUSZA TEMAT LICZNYCH WAD LUDZKICH, ALE NIGDY NIE WYŚMIEWA SIĘ Z LUDZI, KTÓRYCH TE PRZYWARY CECHUJĄ. POETA STARA SIĘ...
Bajki Krasickiego są dla niego tym, czym dla Kochanowskiego fraszki. Mają one charakter dydaktyczny. Krasicki wyśmiewa ludzkie wady: głupotę i pychę. Służą mu do tego maski, czyli zwierzęta, pod których postaciami kryją się różne postawy...
"Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego to utwór o charakterze patriotycznym. Panuje w nim wzniosłość i powaga. W wierszu wyrażane są uczucia zbiorowe. Za najwyższą wartość uważana jest miłość do ojczyzny. Apostrofa w pierwszym wersie...
Ignacy Krasicki (1735-1801), polski poeta, prozaik, dramatopisarz, publicysta. Urodził się w Dubiecku nad Sanem w rodzinie mającej tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Był spokrewniony z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej. Był...
Ignacy Krasicki – najwybitniejszy twórca literatury polskiego oświecenia – zawarł w swoich bajkach uniwersalne sądy i przemyślenia o naturze ludzkiej. Bohaterami tych utworów są przeważnie zwierzęta posiadające typowe cechy ludzi....
W swoich bajkach Krasicki zawierał obserwacje obyczajowe, opisywał ludzi reprezentujących różne stany, zawody światopoglądy. Nie bał się poruszać spraw związanych z wiarą. W większości bajek do ukazania postępowania ludzi wykorzystane zostały...
Ignacy Krasicki w bajce "Wstęp do bajek" wylicza szereg nieprawdopodobnych sytuacji i postaci, które tak naprawdę zaprzeczają rzeczywistości ("celnik, który nie kradł", "szewc, który nie pijał..."). Dopiero w dwóch ostatnich wersach jest...
W epoce oświeceniowej bajka była gatunkiem szczególnie uprzywilejowanym. Wiązało się to z zadaniami, jakie realizowała ówczesna literatura, a których celem było wychowanie społeczeństwa w duchu miłości do ojczyzny. Bajka świetnie nadawała się do...
Pewnego razu stara czapla wpadła na pomysł jak w łatwy sposób zdobyć dla siebie pożywienie. Otóż opowiedziała rybom, mieszkającym w stawie nieprawdziwą historię o tym, że rybacy mają zamiar osuszyć zbiornik. Ryby bardzo się wystraszyły, jednak...
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Pojęcia i zagadnienia Bajka - gatunek literatury dydaktycznej. Jej zadaniem jest wskazywanie uniwersalnych prawd moralnych, stąd historyjka opowiedziana w utworze jest tylko ilustracją prawdy - najczęściej zawartej w końcowym morale. Bohaterami...
W bajkach wydanych za życia poety, w tomie zatytułowanym "Bajki i przypowieści" przeważają bajki krótkie, epigramatyczne, natomiast w "Bajkach nowych", opublikowanych po śmierci autora, znajdują się bajki o charakterze...
Kruk i lis z Ezopa Bywa często zwiedzionym, Kto lubi być chwalonym. Kruk miał w pysku ser ogromny; Lis, niby skromny, Przyszedł do niego i rzekł: "Miły bracie, Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię! Cóż to za oczy! Ich blask aż...
Wiersz "przypomnienie dawnej miłości" autorstwa Franciszka Kapuścińskiego jest wspomnieniem oraz rozmyślaniem nad tym co było i co jest pomiędzy podmiotem lirycznym oraz jego miłością Justyną. Za pomocą epitetów oraz metafor...
Co to jest oświecenie, główne cechy oświecenia(libertnizm, racjonalizm itp.), oda, peryfraza, klasycyzm, "pijaństwo", bajka, satyra, powiastka filozoficzna, instytucje, szkolnictwo, czasopiśmiennictwo.
BOHATEROWIE Reprezentanci świata zwierzęcego ODCZYTANIE DOSŁOWNE Kot wykorzystujący uwagę szczura, dusi go. ODCZYTANIE ALEGORYCZNE Szczur to reprezentant grupy ludzi, którzy charakteryzują się wyniosłością, lubią być chwaleni, w...
Ignacy Krasicki z całą pewnością zasłużył na miano czołowego twórcy polskiego oświecenia. Był twórcą wszechstronnym, głoszącym ideały oświecenia, walczącym o reformy w kraju i moralność społeczną. Był twórcą pierwszej polskiej powieści nowożytnej...
Oświecenie, sentymentalizm, klasycyzm. Wiek XVIII to okres integracji kultury europejskiej na skalę dotychczas nie spotykaną. I to zarówno integracji terytorialnej, jak ideowej, politycznej i społecznej. Oświecenie kreuje model człowieka...
1. Dwa nurty kultury. szlachecki - rodzinność magnacki - wzorowany na dworach zachodniej Europy 2. Cechy kultury dworskiej (magnackiej). umowność, konwenans życia towarzyskiego hedonizm pod przykrywką etykiety dworskiej 3. Sytuacja...