Choroby zakaźne.
Błonica (dyfteryt) Bakterie maczugowiec błonicy przenoszony drogą kropelkową Osłabienie bóle gardła gorączka zaczerwienie gardła i migdałów obrzęk podżuchwowy węzłów chlonych Unikanie kontaktu z chorymi obowiązkowe szczepienie ochronne...
Mikrobiologia
Formy cylindryczne Laseczki-zawsze gram + | G+ dzielimy Bacillus (tlenowe0 sp i clastridium jad kiełbasiany, clostrilium botulinium. Gat. Dzielimy na : - sacharolityczna przeprowadzajacy fermentacje cukrów- proteolityczna rozklad bialek |...
Serce
Serce Serce człowieka wielkością kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Znajduje się po lewej stronie klatki piersiowej Serce składa się z 4 jam: lewego i prawego przedsionka oraz lewej i prawej komory. Od serca odchodzą 2 bardzo ważne...
Lancetnik i ryby
Cechy morf.: *zagrzebany w piasku dna morskiego *dł ok. 7 cm *kształt lancetowaty *ciało bocznie spłaszczone *występuje przód i tył ciała *fałd grzbietowy i brzuszny *otwór atrialny i odbytowy *skóra to jedno warstwowy nabłonek i galaretowata tk...
Pierścienice, Wieloszczety, Skąposzczety, Dafnie.
Segmentacja- metameria, podział ciała na podobne pierścienie i zawierające podobny komplet narządów.Wtórną jame ciała segmentu wyściela para worków zbudowanych z nabłonka. Między segmentami jest przegroda poprzeczna. PIERSCIENICE--Rola Płynu jamy...
Genetyka
BIOSYNTEZA BIAŁKA 1.transkrypcja(proces, który zachodzi w jądrze komórkowym i polega na przepisaniu kodu genetycznego z jednej nici DNA na mRNA, który powstaje komplementarnie do nici w DNA. Enzym katalizujący ten proces to polimeraza RNA. Trójki...
Ewolucja ściąga
Arystoteles - teoria stałości form i dynamiki życia. Teoria Cuviera (koniec XVIII w. - nie był zwolennikiem ewolucji, wprowadził teorię katastrof tłumaczącą istnienie szczątków wymarłych org. Po każdej katastrofie a było ich kilka życie odradzało...
Układ krwionośny
Układ krwionośny składa się z naczyń krwionośnych i serca. Naczynia krwionośne tworzą zamknięty system rozgałęzionych się rurek, od szerokich tętnic do bardzo cienkich naczyń włosowatych. Można w nim wyróżni dwa obiegi: płucny (mały) zapewniający...
Pojęcia dotyczące genetyki
GEN - jednostka informacji genetycznej, zwykle wyznaczająca strukturę białka, zbudowana z DNA i zlokalizowana w chromosomie. GENOM - całość DNA zawartego w jednym haploidalnym zespole chromosomów. DNA - kwas dezoksyrybonukleinowy, zawiera...
Tkanki i Krew
Tkankę łączną oporową tworzy: tkanka chrzęstna (chrząstki) i tkanka kostna (kości). Tkanka chrzęstna nie jest unaczyniona ani unerwiona składa się z istoty międzykomórkowej, w której zanurzone są włókna białkowe oraz elementy komórkowe,...
Ochrona środowiska
OCHRONA WÓD: *oczyszczanie - zespół zjawisk przywracających wodę do stanu przed zanieczyszczeniem. / rozcieńczenie: 1l ścieków=50 l. czystej wody. *samooczyszczenie (biodegradacja) - rozkład zanieczyszczeń w obecności tlenu *...
Budowa oka
Zdolność układu nerwowego do odbierania bodźców świetlnych i przetwarzania ich w mózgu na wrażenia wzrokowe jest określana jako zmysł wzroku. Anatomiczną postacią tego zmysłu jest narząd wzroku, który składa się z gałki ocznej, aparatu ochronnego...
Ekologia
Gatunek – to grupa mająca wspólne pochodzenie i odznaczające się cechami, które przekazywane są potomstwu Populacja – grupa osobników jednego gatunku wyst. Na danym obszarze Biocenoza – to grupa osobników różnych populacji wyst. Na danym...
Uklad pokarmowy
UKŁAD POKARMOWY (trawienny) składa się z przewodu pokarmowego oraz gruczołów. Cechuje go zdolności do wytwarzania enzymów trawiennych ? rozkładających wiązania chemiczne w substancjach pokarmowych. Służy do pobierania pokarmu, jego trawienia,...
Mutacja
Mutacja- to dowolne odstępstwo od normalnej sekwencji DNA. Mutacje mogą być: a) korzystne dla organizmu( bardzo rzadko) b) niekorzystne(najczęściej) c) obojętne(neutralne, zwłaszcza gdy zdarzają się w niekodujących odcinkach DNA, np. w intronach)...
Systematyka
BRUNATNICE: Wielokomórkowe glony o skomplikowanej budowie plechy, Zawierają barwniki brunatne, rozmnażają się poprzez przemianę pokoleń, glony typowo morskie, wielkość od kilku nm. do 100m długości, przedstawiciel: Morsztyn pęcherzykowaty,...
Atmosfera, wody, gleba.
1.ATMOSFERA 01. zanieczyszczenia a) naturalne (pyłki, gazy z wulkanów, pożarów, piaski, które przenosi wiatr z pustyń np. do lasów) b) powstałe w wyniku działalności człowieka (spalanie surowców energetycznych, pyły, węglowodory, tlenki siarki,...
Krew i układ limfatyczny
FUNKCJE KRWI: -dostarcza wszystkim komórkom tlen i substancje potrzebne do życia, -usuwa z otoczenia komórek produkty przemiany materii, -chroni organizm przed obcymi białkami, wirusami i mikroorganizmami, -zapewnia wszystkim częściom organizmu...
Komórka
Biologia- nauka o istotach żywych, o życiu. O strukturach o występowaniu życia w czasie i przestrzeni Czynności życiowe organizmów żywych - odżywianie się (pobieranie pokarmu) - oddychanie ( wymiana gazowa) - odporność na choroby - zdolność...
Od bakterii do paprotników.
Taksonomianauka o regułach klasyfikacji istot żywych w jednosce różnej rangi, określonej jako taksony. Karol Linneusz upowszechnił dwuczłonowe nazewnictwo, był szweckim lekarzem i przyrodnikiem. SYSTEM BOTANICZNY: gromada, klasa, rząd...
Fizjologia roślin
FITOCHROMbarwnik absorbujacy fitochrom,swiatlo czerwone,Pr 660um,POCHLANIA SW. JASNOCZERWONE I POD JEGO WPLYWEM PRZEKSZTALCA SIĘ W P730,JEST TRWALY W CIEMNOSCI,NIEAKTYWNY FIZLJOLOGICZNIE Pfr(daleka czerwien)730um,u roslin dnia ktot utrzymuje...
Od układu pokarmowego do Układu oddechowego
Budowa Układu oddechowego Drogi oddechowe -jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela główne, PŁUCA. Budowa płuc: Pęcherzykowate narządy o płatowej budowie, dzielą się na płuco prawe( 3 płaty ) i lewe ( 2 płaty ). Do każdego z płuc...
Pochodzenie człowieka - pojęcia
Bioróżnorodność – rozmaitość form życia wraz z całą ich zmiennością na poziomie genów, gatunków, ekostystemów w skali Ziemi lub bliższych jednostek biogeograficznych. Rodzaje: gatunkowe, ekologiczne i genetyczne Melanizm przemysłowy -...
Ewolucja
1.Ewolucja- proces powolnych zmian, dzięki którym ze wspólnego przodka powstały wszystkie organizmy żyjące na kuli ziemskiej. Przystosowywanie się do zmieniających się warunków naturalnych. 2.Dobór naturalny- to selekcja polegająca na przeżywaniu...
Zmienności organizmów
1.ZMIENNOŚĆ ORGANIZMÓW to różnorodność fenotypowa osobników populacji 2. Rodzaje zmienności a)dziedziczna (rekombinacyjna i mutacyjna) b)niedziedziczna (modyfikacyjna) 3.Inne rodzaje a)fenotypowa (modyfikacyjna i przypadkowa) b)genotypowa...
Mszaki i paprotniki
Podstawowe założenia teor.Tlomowej- Telom to proste pojedyncze rozgałeźenie, które zawsze zawiera centralnie położoną wiązke przewodzącą przewyższenie-1 tel. Rośnie szybciej od drugiego to ten wiekszy staje pędem głównym a drugi pobocznym...
Układ pokarmowy
Przewód pokarmowy człowieka rozpoczyna się JAMĄ USTNĄ – w której pokarm ulega rozdrobnieniu, tam pod wpływem śliny rozpoczyna się trawienie, pokarm dostaje się do jamy ustnej przez otwór ustny ograniczony wargami, zęby u dorosłego człowieka 32,...
Kości i Źródła energi
NARZĄDY RUCHU- dzielimy na układ mięśniowy i szkieletowy Ich zadaniem jest zmienianie położenia ciała, zmienianie położenia względem siebie oraz utrzymać odpowiednia postawę i zamortyzowanie upadków. Kości : długie(ramienna, łokciowa)kości...
Hormony i skóra- ściąga ze szkoły baletowej na test niezmienny od lat
Hormony-związki chemiczne typu białkowego(nie są enzymami)które koordynują i regulują procesy chemiczne w organizmie 1.Gruczoły dokrewne(wydzielanie wewnętrzne) a)budowa: narządy pozbawione kanałów wyprowadzających mogą występować w ramach...
Układ wydalniczy - biologia
Mocz pierwotny- płyn, który powstaje w wyniku filtracji osocza krwi zachodzącej w cewce Malpighiego i zbierającego się w torebce Bowmana. Błona filtracyjna zatrzymuje białka oraz elementy morfo- tyczne, natomiast przepuszcza zbędne produkty...
Witaminy
Nazwa witaminy Inne nazwy Funkcje Źródła A Retinol, beta-karoten, Prowitamina A -wzrost i ogólny rozwój organizmu, -tworzenie kości, produkcja hormonów, -widzenie (także nocne), -prawidłowy rozwój i funkcjonowanie skóry,...
Układ Nerwowy i inne pojęcia
Układ Nerwowy: Ośrodkowy(Centralny) Układ Nerwowy CUN: mózgowie i rdzeń przedłużony i Obwodowy Układ nerwowy OUN: 12 par nerwów czaszkowych 31 par nerwów rdzeniowych. Funkcje układu nerwowego:- koordynuje prace organiczne,- odpowiada za...
Tkanki
1.Wspólna cecha nabłonków jest zwarty układ komórek, miedzy którymi niema prawie istoty miedzykomórkowej . Nabłonki nie są unaczynione, sa zdolne do podziałów, mają wiecduże zdolnosci regeneracyjne. 2.Podział tkanki nabłonkowej:...
Bieluń Dziędzierzawy
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWY RODZINA: PSIANKOWATE OPIS ROŚLINY Roślina jednoroczna, jara, dorastająca w zależności od stanowiska do wysoko¬ści 10-100 cm. Łodyga wzniesiona, widlasto rozgałęziona, naga lub od strony wewnętrznej delikatnie owłosiona....
Genetyka
Genetyka-nauka o dziedziczności i zmienności Gen-podst.jednostka dziedziczna przekazywana potomstwu przez rodziców.Geny są odcinkami DNA-substanancji dziedzicznej znajdującej się w chromosomie. Allele-różniące się od postacie tego samego...
Układ nerwowy
Układ nerwowy: ośrodkowy(mózgowie i rdzeń kręgowy), obwodowy(nerwy czaszkowe i rdzeniowe) Istota szara – skupienie ciał komórek nerwowych, występuje w postaci kory nerwowej. Istota biała – skupienie włókien nerwowych tworzących drogi...
Przegląd materiału z biologii
DNA jako nośnik informacji genetycznej. Budowa DNA. Zjadliwy = wirulentny Transformacja genetyczna – doświadczenie Gryffitha na pneumokokach czyli dwoinkach zapalenia płuc wstrzykiwanych myszom Szczep zjadliwy – z otoczkami Szczep...
Żółtlica drobnokwiatowa.
RODZINA: ASTROWATE OPIS ROŚLINY Roślina jednoroczna, jara, dorastająca do wysokości 10-70cm. Łodyga rozgałęziona, rzadko przylegająco owłosiona. Charakterystyczne jajowate liście umieszczone naprzeciwlegle, na ogonkach, zaostrzone, o ząbkowanych...
Energetyka życia
Oddychanie jako proces kataboliczny. Wszystkie procesy fizjologiczne i reakcje anaboliczne, każdy rodzaj pracy wykonywanej przez organizm wymagają dopływu energii. Powstaje ona w procesach utleniania biologicznego - oddychania, którego...
Słowniczek pojęć
Allel – allele są wariantami jednego genu warunkującymi przeciwstawność danej cechy lub cech. Oznacza się je symbolami literowymi, np. A, a; B, b; IA, IB, i0 itd. Allel dominujący – taki, który ujawnia się w heterozygocie (duże litery). Allel...
Ekologia
Ekologia – nauka o środowisku i wzajemnym oddziaływaniu; Ekosystem – jednostka zajmująca się biocenoza i biotopem. Do funkcjonowania ekosystemu konieczny jest stały dopływ energii słonecznej oraz obecność producentów, konsumentów i reducentów;...
Ekologia - biomy itp.
Biom- olbrzymie zbiorowiska, obejmujące cała formację roślinną obszarze zwierzęcą żyjącą na określonym obszarze geograficznym, np. sawanna, tajga. a)tundra-mszaki, porosty b)tajga-sosny, świerki, jodły i modrzewie c)lasy liściaste-...
Układ nerwowy
Układ nerwowy składa się z • Układu somatycznego ( który składa się z układu ośrodkowego czyli mózgu i rdzenia kręgowego oraz z układu dowolnego czyli nerwów czaszkowych i rdzeniowych • Układ autonomiczny który składa się z układu...
Rozmnażanie - caly rozdział (załącznik do druku)
płciowe (przy udz gamet): IZOGAMIA (gamety identyczna wielkość, obie są ruchome) ANIZOGAMIA (gamety róznia się wielkością, są ruchome) OOGAMIA (gamety- 1stala, 1ruchoma) -bezpłciowe (przy udz zarodników), -wegetatywne (paczkowanie, fragmentacja,...
Układ pokarmowy
Pierwiastki: Makroelementy Wapń- Istotny składnik kości i zębów. Niezbędny do prawidłowego funkcjono¬wania mięśni i układu nerwowego. podst źródłem# mleko i przetwory mleczne oraz warzywa POTAS I SÓL- istotnie wpływa na pobudliwość komórek...
Rozmnażania
NARZĄDY HOMOLOGICZNE Żeńskie: jajniki – produkcja kom jajowych i żeńskie hormony płciowe Jajowody – miejsce zapłodnienia Pochwa – narząd kopulacji Męskie: jądra – produkcja meskich kom rozrodczych – plemniki, męski hormon płciowy NARZĄDY...
Krew i inne
Osocze krwi-płynna syb. Krwi zawierająca ok. 90% wody oprócz wody jonu sodu wapnia i potasu głównym składnikiem osocza są białka: albuminy, glubliny i fibrynogen. Odpowiada za krzepnięcie krwi. Krwinki białe-czyli leukocyty są najbardziej...
Genetyka
DNA(k.dezoksyrybonukleinowy):cukier,pentoza-jest to cukier posiadający 5at. węgla w swojej budowie, zasad azotowych: purynowe (jest zbud. z 2 pierścieni:adenina, guanina);piremidynowe (jest zbud. z jednego pierścienia:cytozyna,tynina), reszta...