Człowiek zniewolony - łagry sowieckie na przykładzie wybranych utworów literackich.
Aby mówić o zniewoleniu człowieka należy zdefiniować to pojęcie. Zniewolenie to utrata wolności, swobody, całkowita zależność od innych. Zagadnienie to może dotyczyć kilku sfer życia ludzkiego. Pierwszą z nich jest fizyczne ograniczenie tzn....
Jak wyglądał Zaścianek Dobrzyński, Maciej Dobrzyński i jego dom?
Ród Dobrzyńskich wywodził się z Mzur, ale od 400 lat zamieszkiwał Litwę. Mówili własnym językiem i zachowali, swoje rodzinne obyczaje. Dobrzyńscy słynęłi na Litwie jako męscy szlachciece i piękne szlachcianki. Kiedyś był to bogaty i ludny ród,...
Tolerancja.
W 17 wieku ludzie często nie akceptowali wyznawcow innych religii niż chrzesciajnska. Przesladowali ich , zabijali , a każdy swój okrutny czyn tlumaczyli zasadami wiary . „Jeden jest tylko Bog ”- tak zostalo napisane w Ewangelii , ale jest tam tez...
Pisarze Starożytnego Rzymu.
Horacy - najwybitniejszy liryk tego czasu, stał się on doścignionym wzorem dla Jana Kochanowskiego. Horacy jako pierwszy rozwinął liryczną kulture Rzymu. Vergiliusz - autor Eneidy, która składała się z 12 ksiąg i jest eposem przygodowym....
Cechy gatunkowe powieści poetyckiej
Powstanie powieści poetyckiej wiąże się z nazwiskami Waltera Scotta i Bayrona, którzy tworzyli epickie poematy wierszowane odmienne od znanych dotychczas gatunków epickich i częstokroć określane, zwłaszcza przez Bayrona, jako powieści (Narzeczona...
Bogactwo postaci w komedii Moliera.
Molier w swoich utworach przedstawił obraz XVII-wiecznej Francji, obraz uderzający plastycznością i życiem. Do postaci najmniej spotykanych w teatrze Moliera należy wieśniak naiwny i sprytny. Mieszczanie w komedii molierowskiej są liczni i...
Doktryna moralna Moliera.
Czy z utworów Moliera można wyprowadzić logiczną doktrynę moralną? Tak, z pewnością. Jest to moralność zdecydowanie ziemska, niezależna od chrystianizmu, którego Molier nie rozumie. Dał tego dowody w „Świętoszku” usiłując zdefiniować prawdziwą...
Charaktery ludzkie w komedii Moliera.
Przedstawianie charakterów ludzkich stanowi właściwy cel Moliera. Życie wewnętrzne, pobudki czynów ludzkich - na tym skupia się uwaga Moliera. Postacie , które tworzy , żyją we współczesnym mu społeczeństwie i odznaczają się skomplikowaną...
Myśl przestrogi wypowiedzianej przez lud po ukazaniu się widma pana w II części "Dziadów".
Przestroga wypowiedziana przez lud po ukazaniu się widma pana w II części "Dziadów" piętnuje obojętność na krzyw-dę i cierpienie drugiego człowieka. Nie ma ratunku dla okrutnego krzywdziciela, który za życia nie starał się być...
Opis tańca Boryny z Jagną.
Rzecz dzieje się we wsi Lipce, w domu Dominikowej. Jest już wczesny wie-czór, zaczyna powoli zachodzić słońce. Ludzie zbili się gęsto pod ścianami chaty, we wszystkich kątach. Parobcy uczynili wielkie koło – miejsce do tańczenia. Najważniej-szymi...
Bogowie i muzy greckie
URANOS czyli NIEBO - pierwszy bóg świata. GAJA czyli ZIEMIA - władczyni ziemi. KRONOS - tytan, władca świata w okresie Złotego Wieku, ojciec bogów olimpijskich. REA - żona Kronosa i matka bogów olimpijskich. TEMIDA - bogini sprawiedliwości....
Portrety psychologiczne postaci w "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego.
- każda postać reprezentuje pewną idee i typ charakteru - występuje realizm psychologiczny postaci- zostały one przedstawione tak rzeczywiście, że nie mamy wątpliwości, że w danej epoce w danym momencie - wpływ miasta- szarości, ubóstwa, nędzy i...
Najdawniejsze zabytki j. Polskiego
Piśmiennictwo zawitało do Polski wraz z łaciną pod koniec X wieku. Pisaniem i piśmiennictwem zajmowali się duchowni, pisarze - skryptorzy, a ozdabiali je inicjałami i barwnymi miniaturami iluminatory, również duchowni. Wiele ksiąg zawdzięczamy...
Poglądy Kochanowskiego na szczęśliwe życie.
Problem, o którym chcę pisać, budzi wielkie zainteresowanie filozofów, pisarzy, artystów i zwykłych ludzi. Tym problemem jest udowodnienie, co w twórczości Jana Kochanowskiego jest nadal aktualne i podobnie rozumiane przez współczesnego odbiorcę....
Patriotyzm czy żądza zemsty? O Konradzie Wallenrodzie polemicznie.
Patriotyzm jest terminem określającym postawę człowieka opartą na zasadach miłości i przywiązania do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem oraz poczuciu więzi społecznej i wspólnoty kulturowej. Jest formą ideologii narodowej...
Związki frazeologiczne i powiedzenia w Biblii.
Sodoma i gomora Ks.rodzaju Siedlisko rozpusty 7 lat tłustych i siedem lat chudych Ks.rodzaju Lata dobrobytu i lata klęski Niewierny tomasz Ew. Jana Niedowiarek Judaszowe srebrniki Ewangelia Zdrada , przekupstwo Wieża babel Ks.rodzaju...
Wyjaśnij terminy: naturalizm, impresjonizm, symbolizm, secesja
naturalizm – kierunek, który kazał mówić prawdę o biologizmie ludzkim, cielesności i fizjologii, starości i śmierci – traktuje człowieka jak przedmiot badań impresjonizm – nazwa od obrazu Moneta „Impresja. Wschód słońca”. Młodzi twórcy epoki...
Bohater byroniczny "Giaur" i werterowski "Cierpienia młodego Wertera".
Jest to utwór wierszowany, zbliżony treścią do noweli, lecz krótszy. Młody Wenecjanin Giaur funkcjonuje jako nazwa. Zakochuje się w brance tureckiej Leili. Pan Leili Hassan zabija ją za niewierność. Giaur mszcząc ukochaną zabija Hassana. Potem...
Średniowiecze - pojęcia.
Alegoria- symbol poddający się jednorazowemu przekładowi Kolęda- pieśń o tematyce religijnej związanej z Bożym Narodzeniem Hagiografia- utwór poswięcony świętym chrześcijańskim, była w pewnym sensie literaturą rozrywkową Misterium- dramat...
Co rozumiem przez IV przykazanie.
IV przykazanie ... to jedno z dziesięciu, które otrzymaliśmy od Boga, by godnie sprawować swój żywot i móc go podsumowywać każdego dnia. Czy jednakże "Czcij ojca swego i matkę swą" ma w sobie coś specjalnego ? Na pewno. Tak jak i każde...
Sąd nad Polską w "Kordianie" Juliusza Słowackiego.
„Kordian” Juliusza Słowackiego jest sądem nad Polską, Krytyczną oceną jej najnowszej historii, a szczególnie szlacheckiej tradycji. Zdaniem poety historia polski to dzieje grzechów. Pycha i anarchia doprowadziły do upadku kraju, a uczucie zemsty...
Dzieje zamku Horeszków.
Gerwazy ukazał nam zamek jako miejsce spotkań szlachty okolicznej, miejsce sejmików i narad szlachty, podczas których pito wino z wielkich kuflów. Tu zbierano się na łowy, na sejmy, imieniny pańskie. Tu, w zamku, pan godził zwaśnionych chłopów,...
Symbole apokalipsy.
Abaddon- anioł przepaści, sprawca zagłady. Alfa i omega- pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu, początek i koniec, symbol Chrystusa , skrót drogi rodzaju ludzkiego od Edenu do sadu ostatecznego. Babilon - miasto zła przeciwstawione...
Stronnictwa społeczne w “Powrocie posła” Juliana Ursyna Niemcewicza.
Stronnictwo patriotyczne – zostało przedstawione pozytywnie. Podkomorzy i Podkomorzyna to wzorowi obywatele ,patrioci , którzy dobrze wychowali swoje dzieci , nauczyli że dom zawsze powinien ustępować krajowi .Stronnictwo patriotyczne opowiada się...
Bogowie są przedstawiani jako ludzie
Sylwetka bogów była identyczna jak ludzi. Bogowie charakteryzowali się tymi samymi cechami co ludzie. Byli zazdrośni czego najlepszym przykładem był spór Ateny, Hery i Afrodyty o jabłko z napisem dla najpiękniejszej, które rzuciła bogini niezgody...
Obce sobie światy Pana Piotra i "Żony modnej".
Jest to satyra krytykujaca bezmyślne naśladowanie cudzoziemszczeyzny.Prezentowanie w okresie oświecenia wzorców zachodnich szczególnie francuskich,wywołało modę na wszystko co obce,odrzucano tradycje polską,a przyswajano obce wzorce. Żona modna...
Znaczenie mitu w życiu greków, podaj definicję pojęcia i udowodnij, że mity fascynują i inspirują ludzi różnych epok - omów na wybranym przykładzie
Mit, jest to gatunek epicki opisujący wierzenia danej społeczności; opowiada historię wiary i samego zarania (kosmogonia i teogonia); w mitologii greckiej występuje politeizm, czyli jest wielu bogów posiadających nadprzyrodzone cechy; pierwotnie...
Na czym polega konflikt tragiczny. Wyjaśnij na przykładzie "Antygony" Sofoklesa.
Jest to sytuacja w jakiej autor stawia postać/cie utworu, w której osoba ta musi wybierać między dwiema równorzędnymi racjami, z których, w tragedii, obie prowadzą do domyślnej katastrofy, jednocześnie nie ma możliwości odsunięcia decyzji na...
Dwoista prawda poezji w "Konradzie Wallenrodzie" Adama Mickiewicza.
"Konrad Wallenrod" to powieść poetycka o tematyce przede wszystkim narodowowyzwoleńczej. Główny bohater walczy ze znienawidzonym wrogiem ojczyzny.Jednak podobnie jak w wielu innych utworach (np. "Dziady cz. III") zawarł tu...
Różne rozumienie pojęcia patriotyzm w wybranych utworach polskich romantyków.
Zestaw utworów podejmujących problem miłości ojczyzny i walki o jej wyzwolenie: Adam Mickiewicz: - Konrad Wallenrod - walka metodą podstępu i zdrady, poświęcenie honoru i zbawienia dla sprawy kraju. - Dziady cz. III - hołd męczeństwa młodzieży...
Ciemiężeni i ciemiężcy w III części "Dziadów" Adama Mickiewicza.
Ciemiężeni w III części "Dziadów" są przedstawieni w postaciach więźniów warszawskiej cytadeli: Konrada, Tomasza, Adolfa, Frejenda i Żegoty. Spotykają się oni w wigilię w celi Konrada. Nowo przybyły Żegota w swojej naiwności wierzy, że...
Ocena powstania listopadowego w "Kordianie".
W "Kordianie" Słowackiego pokazane są dwie ważne sceny, które stanowią krytyczne podsumowanie powstania listopadowego, a dokładniej ich przywódców w "Przygotowaniu" oraz ogólnie społeczeństwa w scenie "Spisku"...
Znaczenie twórczości A. Mickiewicza w życiu naszego narodu i w literaturze polskiej.
Mickiewicz był duchowym przywódcą naszego narodu w okresie niewoli. Zagrzewał Polaków do walki o niepodległość, sławił poświęcenie dla ojczyzny, bohaterstwo, piętnował zaś ugodowość wobec zaborców oraz zdradę własnego narodu. Poszukiwał wciąż...
Wpływ wojny na psychikę ludzką. Omów temat, odwołując się do przykładów z literatury.
- "Medaliony" Zofii Nałkowskiej, relacja z pracy w Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskich, opowiadania bliskie reportażowi, przybierające formę zeznań świadków. Brak obróbki literackiej materiału, sucha relacja mówi sama za siebie. "Profesor...
Sąd nad Polską, sen o Polsce w "Panu Tadeuszu".
Wspaniały ten utwór Mickiewicza zrealizowany został w konwencji baśniowej, wyidealizowanej, obrazującej przewspaniałą i sielankową przeszłość szlachecką; wynika to z głównego celu utworu, zahaczającego o pozytywistyczny motyw "ku pokrzepieniu...
Matka Polka jako komentarz do Konrada Wallenroda.
Utwór jest komentarzem i uzupełnieniem do Konrada Wallenroda Syn matki polki = analogia z synem Matki Bożej : Chrystusem Matka Boża (czyli zapowiedz podobnego losu - matki cierpiącej, patrzącej na syna umierającego na krzyżu za grzechy...
Liryka patriotyczna i społeczna Marii Konopnickiej.
Jest drugim, po Asnyku, autorem, który w czasach niepoetyckich tworzył poezję, w której podejmowane są tematy, które nawiązując czasem do romantyzmu odchodzą nieco od założeń pozytywistycznych, chociaż często z nich korzystają (zamącone, no nie?);...
Satyryczne sylwetki w literaturze polskiego Oświecenia.
Karykaturalne, satyryczne sylwetki prezentowane są w utworach oświeceniowych głównie w celach dydaktycznych, mają ośmieszyć i wytknąć wszelkie wady pewnych postaw, które uważano za staroświeckie, sarmackie, szkodliwe dla narodu i integralności...
Krasicki i Niemcewicz - wychowawcy społeczeństwa szlachty.
J. U. Niemcewicz w komedii "Powrót posła" umieszcza wątek polityczny. Ukazuje ściera-nie się poglądów stronnictwa reformatorskiego (Podkomorzy, Walery) i konserwatystów (Starosta Gadulski). Proponowane jest zniesienie liberum veto,...
Rozważania o stanie państwa Franciszka Salezego Jezierskiego.
F. S. Jezierski był człowiekiem Kuźnicy Kołłątajowskiej i uważany był za najdzielniejszego spośród całej dwunastki. Żył 1740-91. Nazywano go "wulkanem gromów kuźnicy". Jednym z największych jego dzieł jest "Katechizm o tajemnicach...
"I śmiech niekiedy może być nauką" - jak o tym przekonywali Ignacy Krasicki i Julian Ursyn Niemcewicz.
Ignacy Krasicki jest autorem 22 satyr i 3 poeamtów heroikomicznych, posługuje się w nich komizmem by uwydatnić przywary ludzkiego charakteru, podleganie obcym wpływom, ułomność systemu państwowego. Krasicki nigdy nie piętnuje poszczegónych osób....
"Bogurodzica" - najstarsza pieśń polska, świadectwo języka staropolskiego.
"Bogurodzica" jest polską pieśnią narodowo-religijną, pierwszą tego rodzaju w języku polskim; jest anonimowa; przez długi czas miała charakter hymnu narodowego, i takiż zachowała aż do XVI wieku; nieznany autor wykazał się swoim talentem...
Filozofia średniowieczna.
Kierunki filozoficzne. AUGUSTYNIZM - Kierunek filozof.-teolog. nawiązujący do koncepcji Św. Augustyna z Hippony (354-430). Był oficjalną doktryną chrześcijańską przed tomizmem. Cała filozofia Św. Augustyna była ześrodkowana w BOGU, jedynym...
Świat pojęć i zainteresowań człowieka średniowiecza.
Krzyż i miecz - to znaczące symbole ideałów średniowiecznego człowieka; dwa ośrodki kształtujące kulturę duchową epoki - kościół i dwór - eksponowały różne wizje wartości życia ludzkiego. Pierwszy, poprzez nadanie egzystencji człowieka charakteru...
Wobec Boga i świata: modele postaw w utworach średniowiecznych.
W średniowieczu występuje wiele różnych postaw wobec świata i, co najważniejsze, Boga, bowiem zawsze jest on uznawany za postać panującą nad światem, a więc człowiek musi się jemu podporządkować; scholastyka uznaje, że człowiek powinien zająć się...
Związki poezji Jana Kochanowskiego z Antykiem - analiza tekstu.
- ogólne olśnienie literaturą antyczną w dobie renesansu: studia dogłębne, analizy itp. na podstawie swego wszechstronnego wykształcenia dbał o artyzm języka, styl i formę uprawianych gatunków lit. znał języki klasyczne: łacinę, grekę, hebrajski;...
Zjawisko sarmatyzmu. Scharakteryzuj i oceń tę XVII-wieczną postawę życiową polskiej szlachty.
Ruch społeczno-obyczajowy, wywodzi szlachtę polską od rycerskiego, koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie; początkowo nacechowane jest dodatnio: zespół dodatnich cech odziedziczonych po przodkach: rycerskość, odwaga, szlachetność, które...
Komedia klasyczna.
Klasycyzm to ogólnoeuropejska formacja kulturowo - literacka, której geneza wiązała się z poznaniem i upowszechnieniem starożytnych poezji w okresie renesansu. Rozkwit klasycyzmu nastąpił we Francji w drugiej połowie XVII w.. W innych krajach,...
Periodyzacja Baroku w Polsce.
1580-1620 - barok wczesny - rozwój literatury metafizycznej, 1620-1680 - barok dojrzały - rozwój literatury sarmackiej i dworskiej, 1680-1740 - barok schyłkowy - czas upadku kulturalnego związany z epoką saską, Tło historyczne: -...