1580-1620 - barok wczesny - rozwój literatury metafizycznej,
1620-1680 - barok dojrzały - rozwój literatury sarmackiej i dworskiej,
1680-1740 - barok schyłkowy - czas upadku kulturalnego związany z epoką saską,
Tło historyczne:
- absolutyzm oświecony we Francji,
- monarchia burżuazyjna w Anglii,
- w Polsce demokracja szlachecka
Cały wiek XVII zdominowany jest przez ciąg nieustających wojen z Moskwą, Tatarami, Turkami, Szwecją. Liczne konflikty wewnętrzne, m.in. powstanie Kozaków. Ostatnia wielka wygrana bitwa - 1683, ostatni sukces Rzeczpospolitej szlacheckiej.
Polski parlamentaryzm przeżywa kryzys, w 1652 po raz pierwszy zerwanie obrad sejmu przez "liberum veto". Wieś opiera się na gospodarce pańszczyźnianej - ucisk chłopów, gospodarka ekstensywna. Zniszczenia ziem polskich osiągnęły w tym okresie 45% majątku kraju - mniej więcej tyle, co podczas II Wojny Światowej.