"Hamlet", a sprawa europejska.
Sądzę, że nie ma wśród ludzi, którzy uważają się za oczytanych, takiej osoby, która nie poznałaby w swoim życiu losu bohaterów chociażby kilku szekspirowskich dramatów. Na pewno w tym gronie nie znajdzie się nikt taki, kto nie zaznajomił się z...
Sarmaci w literaturze polskiej.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
List w stylu barokowym.
Najmilsi, umiłowani ponad wszystko rodzice! Piszę do was z odległego Deutchlandu, gdyż chociaż dzieli nas tylko jedna granica, moje serce już usycha z tęsknoty za wami. Przybyłem po dwudziestu godzi-nach znojnej podróży do malowniczego, nie...
Kobieta Baroku. "Niestatek" J. A. Morsztyna.
„J. A. Morsztyn w wierszu „Niestatek” przedstawia kobietę baroku jako niestałą w uczuciach. Wiersz ten jest jednym zdaniem składającym się z szesnastu wierszy, jest on żartobliwy i ma formę monologu lirycznego. Poeta w celu pokazania kobiety używa...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Pascal.
„Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą”. W kontekście zbliżających się Świąt Wielkanocnych rozważ, młody człowieku, sens swojego istnienia. Zastanów się, czy możesz w pełni podpisać się pod zdaniem barokowego...
Rozwiń myśl Błażeja Pascala "Człowiek jest dla samego siebie najbardziej zadziwjającym przedmiotem w naturze".
Przeciskam się przez zatłoczony korytarz pełen turystów i bagaży. Wreszcie docieram do przedziału, siadam na swoim miejscu i dyskretnie spoglądam na innych. Podróżny z przeciwka zadaje mi pytanie: - Kim jesteś ? Po chwili zastanowienia...
Analiza porównawcza wierszy: "Śmierci, próżno się pysznisz" Johna Donna i Sonetu VIII Sebastiana Grabowieckiego.
Sebastian Grabowiecki oraz John Donne to twórcy barokowi uprawiający specyficzną lirykę religijno - filozoficzną, której głównym tematem są problemy ludzkiej egzystencji, jej sfera duchowa. Określa się ich mianem poetów metafizycznych. Sugerowało...
Czy komedia Moliera "Świętoszek" jest utworem wyrosłym z klimatu epoki i czy zachowuje swoją aktualność?
Chciałbym na początek przybliżyć postać samego autora. Molier to imię, jakiego używał Jan Baptiste Paquelin. Urodził się on w roku 1622. Znany jest na całym świecie jako najwybitniejszy komediopisarz francuski. Molier pochodził z mieszczańskiej...
Jan Andrzej Morsztyn.
Jan Andrzej Morsztyn pochodził z rodziny związanej z arianizmem, ale po przejściu na katolicyzm zachował tylko powierzchowne cechy dawnej ideologii. Dzięki zręczności dworaka i sprzyjającym okolicznościom piął się szybko po szczeblach kariery...
William Szekspir "Makbet".
W. Shakespeare jest autorem dramatu "Makbet". Główny bohater i jego przyjaciel Banko wygrali bitwę z Norwegami. Czarownice przepowiedziały, iż Makbet zostanie panem Kawdoru, następnie królem, a potomkowie Banka obejmą tron później. W...
Barokowy apel o odrodzenie moralne polskiej szlachty w poezji Wacława Potockiego.
Wiele utworów Wacława Potockiego stanowi jakby ówczesny rachunek obywatelskiego sumienia narodu. Tworzą one swoistą panoramę staropolskiego życia szlachecko-ziemiańskiego. Cechą utworów jest także dygresyjność, wprowadzanie w poemat wielorakich...
Który z bohaterów, który ze światów jest ci bliższy: Shakespear'a, Corneill'a, a może Molier'a.
Zanim zdecyduję się na konkretną odpowiedz, najpierw postaram się przybliżyć postacie głównych bohaterów oraz charakterystyczne cechy poszczególnych światów. Otóż, rozpocznę od "Makbeta" William'a Shakespear'a . Jan Kot streścił ten...
Szlachecki sarmatyzm.
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie (w...
Klasycyzm francuski XVII wieku.
Dominującym kierunkiem w lit. i sztuce francuskiej XVII w. był nie barok lecz klasycyzm. Nawiązywał on do sztuki starożytnej i renesansowej. U jego podłoża był racjonalizm (kierunek filozoficzny gloryfikujący wartość rozumu). Za jego twórcę uważa...
Wacław Potocki - przedstawiciel baroku sarmackiego, jego rozważania o Polsce i Polakach.
Wacław Potocki należał do nurtu ziemiańskiego, zwanego sarmackim albo swojskim. Literatura ta opanowała polskie szlacheckie dworki i charakteryzowała się przykładaniem ogromnej wagi do rodzimych tradycji, wręcz tworząc własną szlachecką ideologię....
Zjawisko sarmatyzmu. Scharakteryzuj i oceń tę XVII-wieczną postawę życiową polskiej szlachty.
Ruch społeczno-obyczajowy, wywodzi szlachtę polską od rycerskiego, koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie; początkowo nacechowane jest dodatnio: zespół dodatnich cech odziedziczonych po przodkach: rycerskość, odwaga, szlachetność, które...
Postawa Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska - różne oblicza sarmatyzmu.
Pasek był typowym przedstawicielem średniej szlachty. Jak każdy ówczesny Sarmata był rycerzem (żołnierzem) i rolnikiem (gospodarzem). Brał udział w wyprawach do Danii i Moskwy. Osiadł na wsi i zajął się gospodarką. "Pamiętniki"...
Wacław Potocki - krytyka stosunków społecznych i patriotyzm poety.
Poezja Potockiego należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta często dotyka spraw szlachty i państwa.Często poddaje krytyce wady narodu i rządzących.Potocki wyznawał religię ariańską. W wierszu "Nierządem Polska stoi" ukazał stan...
Dworskość poezji J. A. Morsztyna.
Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano...
Literackie i ideowe wyznaczniki epoki Baroku.
Nazwa: Nazwa "barok" stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu klasycznej estetyki i jej kanonów...
Nurt dworski poezji barokowej - twórczość Jana Andrzeja Morsztyna.
Dla poezji barokowej charakterystyczne są dwa wzory kultury: tzw. ziemiański (reprezentowany przez W. Potockiego, J. Ch. Paska), i tzw. dworski (J. A. Morsztyn, D. Naborowski). Wiersze poety dotyczą głównie tematyki miłosnej i towarzyskiej....
Sarmatyzm.
Sarmatyzm stanowi podstawę polskiej obyczajowości, religijności, polityki. Zaczyna się w XV wieku. Szlachta polska w dobie swej świetności poszukiwała swych korzeni - znalazła je w starożytnym ludzie Sarmatów (w rzeczywistości był to koczowniczy...
M. Sęp-Szarzyński i D. Naborowski o wartościach trwałych i przemijających.
Mikołaj S. Szarzyński przekazuje informacje o przemijaniu, o wartości dóbr ziemskich i ostatecznych - śmierci, wieczności i zbawieniu. W sonecie "O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" szczęściem jest pokój. Życie...
"Myśli" Pascala oraz praca pt. "Mikołaj Sęp - Szarzyński" Jana Błońskiego jako wstęp do rozważań o kulturze baroku.
Wizja Pascala - świat jest zagadką, rzeczywistością obcą człowiekowi, szczególnie w aspekcie spraw duchowych, jego kompetencje poznawcze są bardzo ograniczone. Autor podkreśla, iż mimo wszystko człowiek jest godnym stworzeniem, stara się oddzielić...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Jan Andrzej Morsztyn - dworski nurt poetycki.
Reprezentant marinizmu (konceptyzmu) w literaturze polskiej przedstawiciel poezji dworskiej w swej twórczości poszukiwał nowych, zaskakujących odbiorcę form J. A. Morsztyn żył w latach 1620-1693. Całe dorosłe życie obracał się w wielkim...
Niepokój o przyszłość RP w pamiętnikach Paska (krytyka sarmatyzmu).
Obraz sarmackiego życia drobnoszlacheckiego: zamiłowanie do gospodarowania na ziemi; lubowanie się w zabawach, biesiadach i uroczystościach z różnych okazji; wygłaszanie uroczystycz przemówień; cenienie sobie wysoko sztuki krasomówczej;...
Walka dwóch uczuć: miłości i obowiązku (honoru) na podstawie "Cyda".
Bohaterowie: Roderyk ; Diego - ojciec Roderyka ; Gomes - ojciec Chimery; Chimera - kochanka Roderyka ; Sankty - kochający Chimerę; Królewna Bohaterowie przeżywają trudne dylematy - Roderyk musi wybierać między obowiązkiem wobec ojca,...
Skąpiec Moliera jako komedia charakterów.
Wiele komedii Moliera ma tytuły wskazujące na to, że najważniejszy w nich jest portret jakiegoś człowieka : "Świętoszek", "Chory z urojenia" itp. Pisarz konstruował te postacie w ten sposób, że miały one cechy indywidualne, a jednocześnie stawały...
Nurty poezji barokowej. Scharakteryzuj na przykładach.
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
Pamiętniki Paska zwierciadłem epoki.
Poezja Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów...
Charakterystyka baroku w Polsce.
port. - barroco - nieregularna perła fr - barroque - dziwaczny Prof. Czesław Hernas dzieli barok na następujące etapy: barok dojrzały (1620 - 1670) barok późny (1670 - 1730 (60)) Jak widać w baroku mieści się cały wiek XVII, a nie...
Komedia klasyczna.
Klasycyzm to ogólnoeuropejska formacja kulturowo - literacka, której geneza wiązała się z poznaniem i upowszechnieniem starożytnych poezji w okresie renesansu. Rozkwit klasycyzmu nastąpił we Francji w drugiej połowie XVII w.. W innych krajach,...
Barokowe kontrasty u Daniela Naborowskiego.
D.Naborowskiego można śmiało nazwać poetą, który łączy barokową formę wiersza (z całym wymaganym w tej epoce wyrafinowaniem, kunsztem i zaskoczeniem) z istotną poważną tematyką. Jest ona typowa dla baroku, koncentruje się ona na zagadnieniach:...
Periodyzacja Baroku w Polsce.
1580-1620 - barok wczesny - rozwój literatury metafizycznej, 1620-1680 - barok dojrzały - rozwój literatury sarmackiej i dworskiej, 1680-1740 - barok schyłkowy - czas upadku kulturalnego związany z epoką saską, Tło historyczne: -...
Barokowy styl.
Barok postawił sobie za zadanie szokowanie i zaskakiwanie odbiorcy swoją oryginalnością i formą. Dlatego też twórcy tego okresu, tacy jak Daniel Naborowski czy Jan Andrzej Morsztyn stworzyli nowy styl poetyckiego obrazowania, przesycony środkami...