"Antygona" Sofokles - Antyczna tragedia. Początek tragedii związany jest z kultem Dionizosa, boga winnej latorośli. Co roku odbywały się uroczystości w trakcie których wykonywano chóralną pieśń zwaną dytyrambem. Początkowo ją improwizowano,...
Wysoki Sądzie oraz Szanowni Państwo! Dzisiaj, przed naszym nieomylnym Sądem staje Kreon – bezwzględny król Teb. Oskarżyciel wnosi o ukaranie oskarżonego. Jego despotyzm oraz upór związany z wprowadzeniem zakazu uniemożliwiającego odprawienie...
Jazon - Syn Ajzona, króla Jolkos. Był dziedzicem tronu królewskiego. Ajzon miał niegodziwego przyrodniego brata, Peliasa, który, zebrawszy garść zuchwalców, opanował zamek i strącił go z tronu. Pelias zamierzał zabić prawowitego dziedzica, Jazona,...
Wiele już powstało wersji i tłumaczeń mitu o morskiej wyprawie Argonautów. Każda z nich jest odmienna od pozostałych, ale to tylko kwestia drobnych detali. Dlaczego? O tym później. Zawsze jednak chodzi o zdobycie złotego runa. A miał tego...
Obraz pt.: "Upadek Ikara" został namalowany przez Piotra Bruegla w 1558 r. Tematyka płótna nawiązuje do tragicznego mitu o Dedalu i Ikarze. Autor obrazu zainspirował się tragedią ludzką niezauważoną przez otoczenie. Bohaterzy mitu pragnęli wznieść...
Historia Adama i Ewy, z którą niedawno się zapoznaliśmy daje każdemu z nas dużo do przemyślenia. Stwarzając człowieka Pan Bóg pragnął podarować każdemu dobro, szczęście oraz radość. Nie chciał, aby ludzie poznali zło. Adama i Ewę wprowadził do...
Kora, córka Demeter, bawiła się na łące. Towarzyszyły jej nimfy. Nieświadoma zerwała kwiat narcyza: nagle rozwarła się ziemia i wyjechał z niej na rydwanie Hades, bóg świata zmarłych. Porwał Korę. Zrozpaczona Demeter wyruszyła w świat szukać...
"Nie dociekaj nie nasza to rzecz Leukonoe kiedy umrzeć mam ja kiedy ty nie odsłaniaj babilońskich arkanów Co ma być niech będzie Czy wiele zim przed nami czy właśnie ostatnia pędzi morze tyrreńskie na oporne skały rozważnie klaruj wino...
Wiersz Horacego "Do Leukonoe" Interpretacja Jest to przykład liryki inwokacyjnej (zwrot do adresata). Podmiot liryczny zwraca się do dziewczyny o imieniu Leukonoe, co znaczy radosna, pogodna. Podmiot liryczny w tym utworze ukazuje się...
Leukone - greckie imię dziewczyny, oznacza Pogodna, Radosna- imię odzwierciedla osobowość dziewczyny. Poeta nakłania Leukone do optymizmu i odrzucenia myśli o śmierci, która jest nieunikniona. Jego zdaniem, człowiek musi korzystać z czasu, jaki...
Już po pierwszym przeczytaniu któregokolwiek fragmentu dzieł Adama Mickiewicza pt. „Księgi narodu polskiego” i „Księgi pielgrzymstwa polskiego” można zauważyć, że dominują w nim cechy stylu biblijnego. Autor nie stosuje tu żadnych długich opisów,...
Prometeusz, syn Japeta i nimfy Klimenie, należał do pokolenia tytanów. Miał trzech braci: Epimeteusza, Atlasa i Menojtiosa. Imię jego oznacza "przewidujący”. Prometeusz stworzył człowieka ulepiwszy go z gliny pomieszanej ze łzami. Duszę zaś...
Biblizm - wyraz lub stałe połączenie wyrazowe wywodzące się z tekstów i obrazów Pisma Świętego, używane współcześnie w znaczeniach przenośnych, mające status cytatu lub tylko aluzji; także przysłowie, którego źródło odnaleźć można w Starym lub...
Nadszedł ten dzień, który miał nigdy nie nadejść. Właśnie teraz idę samotnie, przez kolczastą drogę i przed oczyma mam tylko jedno. I nie jest to wspomnienie, ni żal do brata. Mam wizję tego, co stanie się zaraz. Świat straci jeden oddech. Nie...
Hera - w mitologii Greków najstarsza córka Kronosa i Rei, żona i siostra Zeusa, królowa Olimpu, bogini niebios, płodności i macierzyństwa, patronka kobiet, opiekunka małżeństwa i rodziny. Uosabia cnoty małżeńskie - w tym wierność - i w...
Historia rodu Labdakidów Edyp, przybrany syn króla i królowej Koryntu, odwiedzając wyrocznię delficką usłyszał, że zabije ojca i ożeni się z własną matką. Nie znając swej przeszłości sądził, że władcy Koryntu są jego prawdziwymi rodzicami....
Na przykładzie „Iliady” Homera Epos – gatunek literacki, utwór rozbudowany przedstawiający dzieje bohaterów mitologicznych lub historycznych na tlen ważnych wydarzeń z przeszłości; epos klasyczny – epopeja (epopei) około VIII wieku. -...
Klasycyzm - czyli nie ma problemu... W kulturze starożytnej istniał przede wszystkim jeden, wspólny wszystkim twórcom wzorzec sztuki - opartej na wspólnie pojmowanym pięknie, harmonii i zasadzie mimesis. Ta ostatnia głosiła, że artysta powinien...
Biblia jest źródłem kultury europejskiej. 1. Co oznacza słowo Biblia? Słowo Biblia pochodzi od greckiego biblios i dosłownie oznacza "księgi". 2. Kiedy powstała Biblia? Stary Testament: XIX - I w. p.n.e. Nowy Testament: 51 - 96 r....
Związki frazeologiczne Jabłko Adama - tak nazywamy chrząstkę widoczną na szyi mężczyzny Sodoma i Gomora – o wielkiej awanturze, zamieszaniu, chaosie wywołującym grozę; o rozpuście, wyuzdaniu Manna z nieba – cud; nieoczekiwany dar;...
PROMETEUSZ Mądry tytan Prometeusz był twórcą i dobroczyńcą ludzkości. Ulepił z gliny pierwszego człowieka, nauczył go wielu potrzebnych do życia sztuk oraz wykradł z nieba ogień, by ludzkie bytowanie stało się lepsze i przyjemniejsze. Za karę...
Demeter i Kora Kora, córka Demeter zabawiała się wraz z nimfami. Zbierała rośliny i plotła wieńce. Najbardziej urzekł ją kwiat zwany narcyzem. Patrząc na niego przypomniała jej się smutna historia myśliwego imieniem Narcyz. Zapomniawszy o...
Cechy stylu biblijnego - paralelizm składniowy, - patos - wzniosłość wypowiedzi, - obecność zdań oceniających, - inicjacja zdań od spójników, - przejrzysta konstrukcja fabuły, - rezygnacja ze szczegółowych detali dotyczących opisów na...
Biblia, inaczej Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa. Biblia jest dziełem teandrycznym. gr. theos – bóg gr. andros – człowiek Teandrycznym – bosko-ludzkim Budowa Składa się ze...
Dysonans pomiedzy wewnętrznymi nakazami a racjami społecznymi jest odwiecznym żródłem konfliktów, w jakie uwikłani są ludzie. Problem ten juz od czasów tragedii greckiej stanowił często wykorzystywane żródło informacji literackiej. Znakomitym i...
Bogowie olimpijscy Dzeus - najwyższy bóg, pan nieba, błyskawic i piorunów. Hera - żona Dzeusa. Atena - bogini mądrości. Apollo - bóg wyroczni i wróżb, patron wieszczów, poetów, opiekun muz. Muzy - patronki sztuk Kalliope - muza...
Syzyf był władcą pięknego Koryntu. Był to gród potężny i bogaty; w porcie uwijały się statki ze wszystkich, najdalszych nawet krain, dokąd tylko dobiegła wieść o kwitnącej ziemi helleńskiej. Wspaniałe ogrody, tarasy przestronne, barwne świątynie...
1. Piękna gra i śpiew Orfeusza. 2. Śmierć Eurydyki. 3. Smutek bohatera po odejściu ukochanej. 4. Zejście do podziemi- spotkanie Charona. 5. Darmowy przewóz na drugi brzeg Styksu. 6. Spotkanie się z władcą podziemia. 7. Niebiańska gra...
Antygona, która: - uznawała wyższość prawa boskiego nad ludzkim, które jako ustanowione nie może ich naruszać, - sądziła, że ocena postępków człowieka, nawet niegodnych, winna zostać pozostawiona sądowi bożemu, - twierdziła, że...
Syzyf był władcą pięknego Koryntu. Często bogowie zapraszali go na uczty boskie, ponieważ go lubili i mieli do niego słabość. Ten jednak zasłynął z plotkarstwa. Wykradał ambrozję i nektar, którymi częstował swoich przyjaciół na ziemi. Bogowie...
Stary i Nowy Testament tworzą razem Biblię (Pismo Święte). Księgi Starego Testamentu przedstawiają stworzenie świata, losy narodu izraelskiego i przymierza, jakie przez Mojżesza i Abrahama zawarł z nim Bóg - Jahwe, oraz pisma proroków. Składa się...
Antyk (inaczej starożytność) to epoka, która obejmuje piśmiennictwo od czasów najdawniejszych (początki piśmiennictwa ok. XIII w. p.n.e.) do V w. n.e. Umowna data końca epoki starożytnej to 476 r. - data upadku Cesarstwa Zachodnio rzymskiego....
1. Temat odnoszący się do ważnych wydarzeń historycznych, przełomowych dla danego narodu. 2. Patetyczny podniosły styl, obecność porównań homeryckich i epitetów stałych, typowych dla eposu. 3. Obecność wszechwiedzącego narratora...
Plan wydarzeń 1. Zaloty Posejdona i Peleusa do Tetydy. 2. Ślub Tetydy i Peleusa. 3. Pojawienie się nieproszonego gościa na przyjęciu - bogini niezgody, Eris. 4. Rzucenie na stół złotego jabłka z napisem "Dla najpiękniejszej". 5. Spór...
Plan wydarzeń 1. Ślub boginki morskiej Tetydy z księciem tesalskim Peleusem. 2. Pojawienie się na weselu bogini niezgody Eris. 3. Przekazanie złotego jabłka Afrodycie przez Parysa. 4. Powrót Parysa na dwór królewski. 5. Porwanie żony...
1. Ślub boginki morskiej Tetydy z księciem tesalskim Peleusem. 2. Pojawienie się na weselu bogini niezgody Eris. 3. Przekazanie złotego jabłka Afrodycie przez Parysa. 4. Powrót Parysa na dwór królewski. 5. Porwanie żony Menelaosa przez...
We współczesnej literaturze i sztuce spotykamy motywy antyczne, w tym mitologiczne w postaci elementów mitów, postaci mitycznych, autorów antycznych, gatunków literackich antyku, dzieł sztuki oraz myśli antycznej. Zbigniew Herbert - "Nike,...
Na podbudowie antycznej wyrosła cała kultura europejska: formy literackie, kanony piękna, estetyka, literatury i wzorce osobowe. Literautura antyczna to dzieła Homera "Iliada" i "Odyseja", "Poetyka" Arystotelesa, "Antygona" Sofoklesa i wiele...
Epikureizm - nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. „Dobro to przyjemność-, czyli brak bólu” wg wyznawców tego nurtu. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia...
Arka Noego - symbol przymierza Wieża Babel - zamęt, bałagan Krzak Gorejący - cud Manna z nieba - nieoczekiwany dar, zysk, niespodziewane dochody, ratunek w trudnej sytuacji Miska soczewicy - coś bezwartościowego Pocałunek Judasza -...
Arka Noego - symbol przymierza Wieża Babel - zamęt, bałagan Krzak Gorejący - cud Manna z nieba - nieoczekiwany dar, zysk, niespodziewane dochody, ratunek w trudnej sytuacji Miska soczewicy - coś bezwartościowego Pocałunek Judasza -...
Horacy, Quintus Horatius Flaccus, ur. 65, zmarł 8 p.n.e. Rzym poeta liryczny i satyr. Urodził się jako syn wyzwoleńca. Wergiliusz wprowadził go do koła przyjaciół Mecenasa, który obdarzył go posiadłością Sabińskich G. i rekomendował...
Mit – opowieść o charakterze religijnym /sakralnym/ o bogach, półbogach /herosach/ i ludziach oraz relacjach między nimi; spokrewniona z legendą i przypowieścią. Mitologia – system mitów tworzących spójną strukturę, najpierw religijną,...
Cechy "Antygony" jako utworu dramatycznego A. Zachowana zasada trójdzielności dotycząca jedności: - czasu (akcja ciągła), - akcji (podjęcie tylko jednego wątku: konflikt Antygony z Kreonem), - miejsca (akcja dzieje się przed pałacem w...
Powstanie teatru związane było z kultem Dionizosa. Wiosną obchodzono małe a jesienią wielkie Dionizje. Na cześć boga śpiewano dytyramby (uroczyste hymny). Z dytyrambów stopniowo narodził się teatr grecki. Dochodziło do dialogu między śpiewakami....
Teatr grecki wywodzi się ze świąt boga Dionizosa. Jest to bóg urodzajów, zwłaszcza winnej latorośli, był bóstwem wiejskim. W czasie tego święta ludzie nakładali na siebie koźle skóry, chodzili i śpiewali. Stąd też chóry te wzięły nazwę chórów...
"Król Edyp" jest tragedia napisana przez jednego z najwybitniejszych pisarzy antycznych - Sofoklesa. Utwór ten opowiada o losach Edypa z rodu Labdakidów, nad którym krążyła straszna klątwa. Na czym polegał tragizm Edypa? Co to jest tragizm? Jest...
Na czym polega tragizm Edypa? Jednym z najwybitniejszych utworów Sofoklesa jest tragedia „Król Edyp”. Opowiada ona dzieje dotkniętego klątwą bogów, syna króla Teb. Głównym problemem w utworze jest tragizm, charakterystyczny dla tragedii...
Treść utworu Prologos: akcja toczy się przed pałacem królewskim w Tebach. Antygona rozmawia z siostrą, Ismeną na temat rozkazu wydanego przez króla, Kreona. Postanowił on mianowicie z honorami obejść się z ciałem Eteoklesa (obrońcy miasta),...
PRZYPOWIEŚĆ O SIEWCY Jezus opowiedział do zebranego nad jeziorem ludu przypowieść o siewcy: Siewca wyszedł siać w pole i rozsiewane ziarna padały na różne podłoża: jedne na drogę, skąd wydziobały je ptaki, inne na miejsca skaliste, gdzie...