Baner
rzecz. m wiszący element reklamowy, rodzaj transparentu, zwykle wykonanego z tworzywa sztucznego i dającego się łatwo montować i demontować; banery najczęściej możemy zobaczyć na ulicach lub podczas wydarzeń w plenerze (imprezy sportowe itp.); na banerze przeważnie umieszczone jest logo firmy, nazwa, przekaz reklamowy. W klubie sportowym „Victoria”, tuż za bramką, powieszono duży baner (B. lp) reklamowy. Podczas meczu kibice przyglądali się banerowi (C. lp), na którym...
Bankomat
rzecz. m urządzenie służące do przechowywania pieniędzy i automatycznego wydawania ich klientowi, który posiada na swoim koncie zgromadzoną odpowiednią sumę oraz dysponuje kartą, umożliwiającą skorzystanie z bankomatu ; istnieją również tzw. wpłatomaty pobierające pieniądze od klienta. Jacek miał zapłacić za wycieczkę szkolną, jednak okazało się, że jego mama wydała wszystkie pieniądze na zakupach. Poszła zatem do najbliższego bankomatu (D. lp). Dzięki bankomatowi (C. lp) nie...
Bankructwo
rzecz. n (ekon.) upadek finansowy firmy, która staje się niewypłacalna i niezdolna do dalszego funkcjonowania; bankructwo może być efektem niewłaściwego zarządzania firmą, załamania rynku, zmniejszonej podaży na dane usługi lub produkty albo ogólnego kryzysu gospodarczego. Synonim (SJP) – upadłość (finansowa) (przen.) kompromitacja i brak możliwości dalszego kontynuowania jakiejś idei. (w zn. 1.) Czytając poranną gazetę, pan Jan dowiedział się o bankructwie (Ms. lp)...
Baza
rzecz. ż miejsce, w którym skupia się działalność administracyjna, zaopatrzeniowa itp. podstawa czegoś, z której dana rzecz (np. technologia) dalej się rozwija. (w zn. 1.) Autobus linii 128 zepsuł się dzisiaj w mieście i po godzinie musiał zjechać do bazy (D. lp). W naszym mieście jest pięć baz (D. lm) transportowych, obsługujących transport miejski. (w zn. 2.) Nowy odtwarzacz DVD znanej firmy powstał w dużej mierze na bazie (Ms. lp,ident. w C. lp) poprzedniej,...
Beatyfikacja
rzecz. ż W Kościele rzymskokatolickim uczynienie kogoś błogosławionym, tzn. wprowadzenie tej osoby – po jej śmierci – do grona osób czczonych w kościele i uznanie za wzór do naśladowania dla wiernych. W całej Polsce wierni modlą się w intencji rychłej beatyfikacji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp) papieża Jana Pawła II. W czasie swojego pontyfikatu papież Jan Paweł II dokonał ponad stu beatyfikacji (daw.beatyfikacyj). W gronie błogosławionych znaleźli się m.in. królowa Polski...
Beneficjent
rzecz. m osoba czerpiąca korzyść z czegoś. Kiedy pan Roman postanowił sprzedać las i otrzymaną kwotę podzielić między swoje dzieci, najważniejszym beneficjentem (N. lp) został jego najmłodszy syn. – Staś jako jedyny ożenił się i chce zostać na wsi – powiedział pan Roman. – Dostał najwięcej pieniędzy, bo wiem, w co zamierza je zainwestować. Rodzeństwo Staszka, czyli pozostali beneficjenci (M. lm) nie byli zachwyceni takim obrotem sprawy i mieli żal do ojca, że nie podzielił...
Bezpieka
rzecz. ż (pot.) Służba Bezpieczeństwa (wcześniej Urząd Bezpieczeństwa), służby specjalne w PRL, zajmujące się oficjalnie zapewnieniem porządku publicznego, a w rzeczywistości inwigilacją i prześladowaniem środowisk opozycyjnych, tłumieniem myśli demokratycznej i ochroną panującego ustroju, w którym nie mogło być miejsca na swobodne wyrażanie poglądów, prawo do strajku, wolne wybory. KOMENTARZ W bezpiece pracowali nie tylko zawodowi funkcjonariusze, ale także tajni...
Billboard
[ang., wym. bilbord] rzecz. m element reklamy zewnętrznej, występujący przy ruchliwych ulicach miast, przy drogach itp.; rodzaj tablicy z dużym, barwnym, graficznym elementem reklamowym; billboardy są zazwyczaj mocowane na dużej wysokości, na specjalnej konstrukcji, ale mogą również funkcjonować np. na ogrodzeniach, ścianach budynków itp. Przy naszej ulicy zainstalowano duży billboard (B. lp, ident. w M. lp) reklamowy. Mieszkańcy kamienicy zatrzymywali się i przyglądali...
Biurokracja
rzecz. ż nadmierne rozwinięcie struktur administracyjno-biurowych (związanych najczęściej z urzędami państwowymi) powodujące utrudnienia dla petentów i wydłużanie czasu załatwiania spraw urzędowych. Z powodu biurokracji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp) Tomek już miesiąc czeka na przyznanie należnego mu stypendium za osiągnięcia muzyczne. Urzędy ciągle wysyłają do niego pisma, informując, że powinien jeszcze dostarczyć jakieś uzupełniające dokumenty. KOMENTARZ Od lat...
Biznes
rzecz. m (ekon.) przedsięwzięcie komercyjne o charakterze handlowym, usługowym itp., mające przynosić dochód (w tym znaczeniu nie używa się w lm). (pot.) możliwość szybkiego zarobienia pieniędzy; synonim (SPJ) – interes. (w zn. 1.) – Nie znam się na sprawach biznesu (D. lp) – powiedział pan Malinowski do swojego szwagra, który przyszedł do niego pożyczyć pieniądze – i nie chcę więcej słyszeć o żadnym dodatkowym biznesie (Ms. lp)! – dodał, pamiętając, że szwagier...
Bogacić się
(dok. WZBOGACIĆ SIĘ) zwiększać swoje bogactwo. (przen.) zwiększać swój dorobek duchowy, umysłowy. (w zn. 1.) Publicyści podkreślają, że w ciągu ostatnich lat niektóre grupy społeczne bogaciły się bardzo szybko. Z kolei było wiele takich grup, które popadały w coraz większe ubóstwo. (w zn. 2.) Pan Dariusz zawsze podkreślał, że poznając tylu wybitnych ludzi podczas studiów uniwersyteckich wzbogacił się duchowo i że – jak się wyraził – tego kapitału nikt mu nie...
Bojkot
rzecz. m, br. lm zaprzestanie działań, działalności, ignorowanie kogoś/czegoś lub niepodejmowanie jakichś czynności (np. pracy, kontaktów dyplomatycznych itp.) zazwyczaj w celu wywarcia nacisku i uzyskania określonych korzyści. Rzymscy restauratorzy zdecydowali się na bojkot (B. lp, ident. w M. lp) tanich pomidorów masowo importowanych z Chin i przestali je sprowadzać do swoich restauracji. Ciągle nie wiadomo, czy do bojkotu (D. lp) przyłączą się producenci sosów i keczupów,...
Bonus
rzecz. m, b. lm dodatkowa korzyść, wynikająca z zakupienia czegoś lub zamówienia jakiejś usługi; często jest to dodanie np. niestandardowego wyposażenia albo prezentu, co ma podnieść atrakcyjność towaru lub usługi; bonus może być też rozumiany jako obniżka ceny podstawowej. Z zakupem specjalnej patelni oferowanej w supermarkecie wiązał się bonus (M. lp) w postaci książki z przepisami „101 potraw smażonych”. – Nie potrzebuję takiego bonusu (a. bonusa) (D. lp) zdenerwowała się...
Bóg
rzecz. m (rel.) najwyższa istota, stwórca wszystkiego, dla osób wierzących – istota wszystkowiedząca i – zazwyczaj – oddziałująca na ich życie; w zależności od religii rozmaicie pojmowane jest zagadnienie samego boga, jego roli i wpływu na losy świata. Ludzie od wieków zastanawiali się nad zagadnieniem istnienia boga (D. lp, ident.w B. lp). Była to kwestia roztrząsana nie tylko przez teologów, ale również przez filozofów, np. deizm zakładał, że bogu (C. lp) zawdzięczamy...
Branża
rzecz. ż sektor działalności (najczęściej handlu lub produkcji) związany z jakąś grupą zawodową. Pan Władysław twierdzi, że zmieniając kilkakrotnie pracę poznał dogłębnie różne branże (M. lm), co bardzo wzbogaciło jego doświadczenie zawodowe. Pracował już w firmie zajmującej się ogrzewaniem, w firmie produkującej papier, a obecnie, będąc dyrektorem handlowym w rafinerii, związał się z branżą (N. lp) paliwową. Jak podkreślił, w tej branży (Ms. lp, ident. w D. i C. lp) czuje...
Brief
[ang., wym. brif] rzecz. m plan kampanii reklamowej, uwzględniający jej zadania, sposób przeprowadzenia i oddziaływania na odbiorców. Pani Monika pracuje w agencji reklamowej zajmującej się przygotowywaniem kampanii reklamowych dla rozmaitych firm. Zadaniem jej zespołu jest opracowanie w ciągu tygodnia briefu (D. lp) dla dużej firmy produkującej oleje samochodowe. Specjaliści opracowujący briefy (B. lm) muszą najpierw spotkać się z klientem, ustalając, jakie cele chce...
Broker
rzecz. m (finans., ekon.) osoba fizyczna lub instytucja będąca pośrednikiem między właścicielem produktu, usługi a klientem. W Polsce nazwa ta przyjęła się głównie w stosunku do brokerów sprzedających polisy różnych towarzystw ubezpieczeniowych, choć w szerszym znaczeniu może to również być osoba zajmująca się pośrednictwem w rozmaitych transakcjach (np. handlowych). Muzeum Sztuki Dzisiejszej od lat korzysta z usług tego samego brokera (D. lp, ident.w B. lp). Co roku przyjeżdża...
Budżet
rzecz. m (finans.) całość zaplanowanych dochodów i wydatków jakiejś jednostki, np. budżet firmy, budżet gminy, budżet państwa. (pot.) dokument zawierający plan budżetowy przewidziany do realizacji w jakimś czasie. (w zn. 1.) Podczas zebrania zarządu firmy prezes dużo mówił na temat budżetu (D. lp) działu promocji, w którym spora część wydatków została przewidziana nasfinansowanie kampanii reklamowej na początku przyszłego roku. Mimo tego dyrektor działu promocji...
Bukmacher
rzecz. m człowiek zajmujący się pośrednictwem między graczem a przedmiotem gry, np. przyjmujący zakłady w wyścigach sportowych, grach towarzyskich itp. Pan Kasperczyk lubi hazard. Nie interesują go jednak kasyna, ale mecze piłkarskie. Właśnie udał się do bukmachera (D. lp, ident. w B. lp) z zamiarem obstawienia wyników najbliższych rozgrywek w lidze angielskiej. W każdym dużym mieście jest co najmniej kilku bukmacherów (D. lm, ident.w B. lm), zajmujących się przyjmowaniem...
Bulimia
rzecz. ż, br. lm (med.) choroba (najczęściej o podłożu psychofizycznym) objawiająca się gwałtownym i niemożliwym do opanowania odczuciem głodu, a co za tym idzie, powodująca nadmierne objadanie się. Wczoraj w Warszawie odbyło się międzynarodowe sympozjum lekarzy, poświęcone bulimii (C. lp, ident. w D. i Ms. lp). Bulimia, określana też jako żarłoczność psychiczna, poważnie zagraża zdrowiu wielu osób i najczęściej jest diagnozowana u młodych kobiet. KOMENTARZ Bulimia ma...
Burmistrz
rzecz. m najwyższy urzędnik w urzędzie miasta, zarządzający miastem i będący reprezentantem miasta na zewnątrz. W Żółtobrzegach wszyscy bardzo szanują swojego burmistrza (D. lp, ident.w B. lp) i doceniają jego wkład w rozwój miasta, dlatego pan Wolski został burmistrzem (N. lp) na kolejną kadencję. W ubiegłym roku, w Żółtobrzegach spotkali się burmistrzowie (a. burmistrze ) (M. lm) kilkunastu polskich miast. Pan Wolski przekonywał burmistrzów (D. lm,ident. w B. lm), że...