Hałas
rzecz. m zespół nieprzyjemnych dla ucha ludzkiego dźwięków. (fiz.) dźwięki niechciane, które wpływają zakłócająco na odsłuch dźwięków pożądanych. (przen.) zamieszanie i rozgłos związany z jakąś sprawą, szum. (w zn. 1.) Pani Marzenka pracuje w wielkim biurowcu, w którym właśnie przeprowadzany jest remont. Robotnicy cały dzień pracują młotkami i wiertarkami. Urzędnicy nie mogą znieść ciągłego hałasu (D. lp). W największym hałasie (Ms. lp) pracuje pani Marzenka,...
Happening
[ang., wym. hapening a. hepening] rzecz. m wydarzenie polegające na inscenizacji, organizowane często w nietypowym miejscu; happening może mieć cel artystyczny; zazwyczaj połączony jest z próbą przekazania jakiejś ważnej myśli; działania aktorów są improwizowane; istotą happeningu jest najczęściej zaskoczenie odbiorcy. Z okazji Dnia Ziemi uczniowie V liceum postanowili zorganizować happening (B. lp) pt. Ratujmy Ziemię . Przekonali dyrektora, aby udzielił zgody na...
Happy end
[ang., wym. hepi end) br. lm szczęśliwe zakończenie. Jola lubi filmy zakończone happy endem (N. lp), a szczególnie, kiedy na końcu filmu dwójka głównych bohaterów pobiera się. Historia złodzieja, deklarującego po wyjściu z więzienia swoją uczciwość, okazała się historią bez happy endu (D. lp). Kiedy po roku, opisujący sprawę dziennikarz odnalazł Mariana K., okazało się, że ten jest znowu w zakładzie karnym.
Hazard
rzecz m, br. lm poświęcanie się grom, w których podstawowym celem jest wygrywanie pieniędzy; obstawianie zakładów na wyścigach, gra na loteriach, w kasynach gry itp. (przen.) działanie ryzykowne, niebezpieczne. (w zn. 1.) Wiele osób na świecie jest uzależnionych od hazardu (D. lp). Emocje związane z grą są tak wielkie, że ludzie ci często przegrywają ogromne sumy. Z hazardem (N. lp) spotykają się grając o niewielkie stawki, stopniowo jednak potrzeba gry dominuje nad...
Hermetyczny
przym. nie dopuszczający wpływów z zewnątrz, szczelny. (przen.) odporny na wpływy, nieprzystępny, zagadkowy. (w zn. 1.) Janek dostał od dziadka nowy hermetyczny (M. lp, ident. w B. lp) zegarek, zaraz sprawdził, czy to prawda i zanurzył go w wannie pełnej wody. (w zn. 2.) Aby zrozumieć filozofię mnichów i opisać sposób życia w klasztorach Bernardynów, znany dziennikarz dostał się do tego hermetycznego (D. lp) środowiska i rozmawiał z wieloma zakonnikami.
High life
[ang., wym. haj lajf] pierwszy człon nieodm., br. lm środowisko ludzi na wysokich stanowiskach społecznych, żyjących na wysokim poziomie materialnym. Pan Stefan wyjechał do Londynu, aby odwiedzić o przyjaciela ze studiów, który należy do tamtejszego high lifeu (D. lp). Przyjaciel pana Stefana jest znanym architektem i ma wielu znajomych wśród angielskiej arystokracji. Nie chce jednak rozmawiać z panem Stefanem o high lifie (Ms. lp), chciałby jak najwięcej usłyszeć o tym, jak...
Hipis
rzecz. m członek ugrupowania młodzieżowego, odznaczający się specyficznym wyglądem (długie włosy, kolorowy strój), aktywnego głównie w USA na przełomie lat 60. i 70., głoszącego potrzebę miłości i wszechświatowego pokoju, występującego przeciw społeczeństwu konsumpcyjnemu. Marysia oglądała w telewizji film dokumentalny pt. Woodstock , gdzie widziała wielu hipisów (D. lm, ident. w B. lm). Potem zapytała swojego tatę, dlaczego dziś tak trudno spotkać na ulicy hipisa (D. lp,...
Hipnoza
rzecz. ż, br. lm sztucznie wywołany stan psychofizyczny, objawiający się częściowym brakiem świadomości, zesztywnieniem ciała i podatnością na sugestie hipnotyzera. Hipnoza (M. lp) jest zjawiskiem fascynującym ludzi od dawna. O hipnozie (Ms. lp, ident. w C. lp) mówi się czasami jako o sposobie leczenia niektórych chorób psychicznych lub metodzie zerwania z nałogiem. W dawnych teatrzykach i kabaretach popularny był skecz, polegający na zahipnotyzowaniu asystentki hipnotyzera...
Hipokryzja
rzecz. ż, br. lm nieszczerość, obłuda, fałszywość. Poseł opozycji skrytykował rząd za hipokryzję (B. lp), twierdząc, że nie można równocześnie mówić o twardej polityce zewnętrznej, a podczas wizyt zagranicznych być uległym. Pani Aniela znana była w całej kamienicy ze swojej hipokryzji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp), rozmawiając z sąsiadką, panią Elą, zawsze chwaliła jej decyzje, natomiast innym mówiła, że pani Ela jest osobą, która nie wie czego chce i jest w życiu kompletnie...
Hobby
[ang., wym. hobby a. hobbi) rzecz. n zajęcie wykonywane dla przyjemności w czasie wolnym. Pan Waldemar jest człowiekiem mającym różne hobby . Jako dziecko zbierał znaczki, potem interesował się wędkarstwem i spędzał wolne chwile nad wodą. Jego najnowsze hobby to ręczne wykonywanie miniaturowych książek. KOMENTARZ Rzadziej używane określenie hobby to konik , np. Wiedział o autach wszystko, motoryzacja to jego prawdziwy konik. W języku angielskim hobby horse [wym....
Homeopatia
rzecz. ż, br. lm leczenie, polegające na podawaniu pacjentowi małych dawek środka, który w większych dawkach mógłby zaszkodzić i wywołać objawy podobne do leczonej choroby. Andrzej znalazł na półce ojca ciekawą książkę na temat homeopatii (D. lp, ident. w C. i Ms. lp). Andrzej interesuje się rozmaitymi zagadnieniami związanymi z leczeniem chorób, ponieważ chce w przyszłości studiować medycynę albo farmację. KOMENTARZ Homeopatia jest metodą kontrowersyjną i krytykowaną...
Homologacja
rzecz. ż sprawdzenie i zatwierdzenie jakiegoś urządzenia przed wdrożeniem go do sprzedaży, certyfikat potwierdzający takie sprawdzenie. Wszystkie telefony, które pani Wanda kupiła do swojej firmy miały świadectwo homologacji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp), co dawało gwarancję, że będą działały w systemie telekomunikacyjnym całego w budynku.
Homonim
wyraz brzmiący tak samo jak inny wyraz, ale mający całkowicie odmienne znaczenie, np. zamek do kurtki, zamek jako budowla.
Homonimia
upodobnienie dźwiękowe wyrazów różnych pod względem znaczenia.
Hospitalizacja
rzecz. ż okres leczenia szpitalnego. Chociaż wypadek wyglądał niegroźnie, lekarze pogotowia zdecydowali się na poddanie kierowcy hospitalizacji (C. lp, ident. w D. i Ms. lp). KOMENTARZ Poddać hospitalizacji to tyle, co zastosować leczenie szpitalne. O człowieku, który przebywa w szpitalu, mówi się, że jest hospitalizowany.
Hossa
rzecz. ż (ekon.) dobra tendencja na giełdzie, chwila, kiedy większość akcji zwyżkuje i przynosi zysk ich posiadaczom, antonim (SPJ) bessa. Wszystkie media zajmujące się informacjami giełdowymi mówiły o utrzymującej się hossie (Ms. lp, ident. w C. lp) na giełdzie papierów wartościowych. W ciągu ostatnich kilkunastu lat odnotowano zaledwie kilka takich hoss (D. lm). KOMENTARZ Słowo hossa przywędrowało do polszczyzny z języka francuskiego [fr. hausse – zwyżka].
Hostessa
rzecz. ż kobieta pomagająca i opiekująca się gośćmi (np. podczas konferencji, targów itp.), czasem przewodniczka, modelka coś prezentująca. Aneta jest hostessą (N. lp) od dwóch lat. Niedawno, podczas prezentacji nowego modelu samochodu, rozdawała gościom foldery i udzielała informacji na temat przebiegu imprezy. Producentowi samochodu zależało na dobrej obsłudze, dlatego zatrudnił kilkanaście hostess (D. lm), które nosiły stroje z logo firmy. Pan Tadeusz jest człowiekiem...
Humanitaryzm
rzecz. m, br. lm kierowanie się dobrem człowieka. W historii ludzkości wiele razy pojawiały się idee, które miały na celu dobro człowieka, czyli odwoływały się do humanitaryzmu (D. lp). O humanitaryzmie (Ms. lp), jaki przyświecał twórcom literatury XIX-wiecznej, mówił na swoim ostatnim wykładzie profesor Nowak.
Hurtowy
przym. sprzedaż towaru w większych ilościach, zwykle za niższą cenę. Pan Kowalski kilka lat temu postanowił zająć się hurtow ą (N. lp) sprzedażą wędlin. Wiedział, że sprzedając w hurcie musi zaoferować korzystne ceny, dlatego nawiązał bliską współpracę ze znajomym producentem.