Reakcją utlenienia-redukcji nazywamy proces, w którym następuje wymiana elektronów między substancją utleniającą a substancją redukującą, na skutek czego atomy pierwiastków biorących udział w reakcji zmieniają swój stopień utlenienia. Owa...
NAZEWNICTWO WYBRANYCH KLAS ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH 1 ALKANY Pierwsze cztery nierozgałęzione alkany mają nazwy zwyczajowe: metan, etan, propan, butan. Nazwy wyższych członów szeregu homologicznego składają się z rdzenia liczebnikowego (w języku...
Właściwości i zastosowanie soli Chlorek sodu NaCl - bezbarwna substancja krystaliczna - rozpuszczalna w wodzie - w postaci oczyszczonej nie jest higroskopijny - stosowany do celów spożywczych - jako środek konserwujący - przemyśle...
Już w pierwszej połowie XIX wieku zauważono, że pewne substancje znajdujące się w układzie reagującym mogą istotnie wpływać na szybkość reakcji, mimo że w jej wyniku nie ulegają przemianom chemicznym. Substancje zwiększające szybkość reakcji...
Drewno. Podstawowym kierunkiem przetwórstwa drewna jest przemysł papierniczy, drewno jest również surowcem w przemyśle włókienniczym. Drewno stanowi największy surowiec odnawialny pod względem tonażowym na Ziemi. Większość drewna idzie na...
Kwasy karboksylowe to związki organiczne o wzorze ogólnym R-COOH, przy czym –COOH to grupa karboksylowa, a R-COO to reszta kwasowa. Dysocjują w wodzie, w reakcji z wodorotlenkami tworzą sole, z alkoholami i fenolami – estry. Szeroko...
Przez korozję rozumie się proces działania środowiska na tworzywo, a więc każdego środowiska na każde tworzywo. Ta uniwersalność zjawiska powoduje, że korozja stanowi poważny, ogólnopaństwowy problem gospodarczy. Korozji ulegają z różną...
Z cukrami spotykamy się ciągle w życiu codziennym, są szeroko rozpowszechnione w przyrodzie i odgrywają bardzo dużą rolę w procesach życiowych organizmów żywych. Cukry powstają w przyrodzie w zielonych częściach roślin z dwutlenku węgla i wody w...
Określenie korozji Korozją nazywamy proces niszczenia metali oraz ich stopów, na skutek chemicznego lub elektrochemicznego działania otaczającego ośrodka. Niszczenie metalu zaczyna się od powierzchni metalu, które w dalszym etapie posuwa się w...
Kwasy Beztlenowe HCl – kwas chlorowodorowy (chlorek wodoru) H2S – kwas siarkowodorowy (siarczek diwodoru) HCN – kwas cyjanowodorowy (cyjanek wodoru) Kwasy Tlenowe H2SO3 – kwas siarkowy (IV) H2SO4 – kwas siarkowy (VI) H2CO3 – kwas...
Korozją nazywa się stopniowe niszczenie tworzywa pod wpływem chemicznego oddziaływania środowiska. W przypadku metali rozróżnia się korozję chemiczną i elektrochemiczną. Korozja chemiczna jest spowodowana oddziaływaniem suchych gazów lub cieczy...
Białka - są polimerami aminokwasów białkowych połączonych wiązaniami peptydowymi. -peptydy zawierające od 2 do 10 reszt aminokwasowych to OLIGOPEPTYDY, powyzej 10 to POLIPEPTYDY, a powyżej 100 to BIAŁKA -główne składniki białek to : węgiel...
Chlor Symbol: Cl Nazwa polska: Chlor Nazwa łacińska: Chlorum Grupa: VII A (17) - fluorowce Okres: 3 Liczba atomowa: 17 Masa atomowa: 35.4527 Stan skupienia (20C, 1 atm.): gaz Kolor: żółto-zielony Zapach: drażniący,...
ZANIECZYSZCZENIA GLEB Chemiczne zanieczyszczenia gleb powodują niekorzystne zmiany aktywności biologicznej, zmiany właściwości fizycznych oraz zwiększenie podatności na erozję (L. Pawłowski, Z. Kozak, 1988). Jednym z przejawów zachwiania...
Woda królewska – mieszanina 3 objętości stężonego kwasu solnego i 1 objętości kwasu azotowego (V); "rozpuszcza” niektóre metale – także złoto. Woda gulardowa – bezbarwna ciecz o słodkawym smaku, trująca. Nazwa pochodzi od nazwiska Goulard....
Początkowo wiedza chemiczna stanowiła zbiór pewnych informacji na temat różnych poznanych substancji.. Nagromadzenie znacznego materiału, sprawiło, że chemicy XVIII/XIX wieku odczuli potrzebę uporządkowania tego zbioru i dokonania pewnych...
1. Stan skupienia (stały, ciekły, gazowy) : Określa formę, w jakiej występuje substancja. Stany te zależą od temperatury i ciśnienia. Stany skupienia mają charakterystyczne właściwości, takie jak objętość i kształt. 2. Postać (dotyczy tylko...
n= m/M m = n*M n- liczba molowa m ? masa [g] M ? masa molowa [g/mol] Oblicz masę 3 moli kwasu siarkowego (VI). H2SO4 M H2SO4 = 2*1g/mol 32g/mol 4*16g/mol = 98g/mol 1mol --------98g 3 mol -------xg m = n*M m=3mole*98g/mol = 294g xg...
Atom zbudowany jest z cząsteczek elementarnych: - proton + - elektron – - neutron nie ma ładunku. Atom jest elektrycznie obojętny ponieważ zawiera jednakową liczbę protonów i elektronów. Masa protonów jest w przybliżeniu różna masie...
Mikroelementy i makroelementy - pierwiastki chemiczne występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Pomimo ich niewielkiej ilości są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych organizmów. Niedobór...
WSTĘP Kwaśne deszcze to popularny sposób nazywania całego zakresu efektów - kwaśnych opadów. Mam tu na myśli kwaśne zanieczyszczenia powietrza, które mogą się znajdować nie tylko w deszczu,...
Węglowodory nasycone to związki zawierające tylko węgiel i wodór, przy czym wszystkie atomy węgla w cząsteczce są połączone wiązaniem pojedynczym (C-C). METAN - CH4 ETAN - C2H6 PROPAN - C3H8 BUTAN - C4H10 PENTAN - C5H12 HEKSAN - C6H14...
Topnienie - przemiana fazowa, polegająca na przejściu substancji ze stanu stałego w stan ciekły. Energia dostarczana do ciała stałego powoduje pokonanie sił wiążących między cząsteczkami ciała stałego. Zjawisko topnienia ściśle wiąże się ze...
Źródła energii są to wszelkie substancje, zjawiska, procesy, obiekty lub urządzenia, które mogą być wykorzystane (bezpośrednio lub po zrealizowaniu odpowiedniego łańcucha przemian) do zaspokajania potrzeb energetycznych człowieka. Zazwyczaj pod...
1. METAL + NIEMETAL ----> SÓL BEZTLENOWA (sól kwasu beztlenowego) Jest najprostszy sposób otrzymywania soli beztlenowych. Należy jednak pamiętać, iz nie wszystkie metale przereagują w powyższej reakcji. Chodzi tu głównie o metale szlachetne...
KWASY KARBOKSYLOWE są to związki organiczne, których cząsteczki składają się z grup węglowodorowych i nadających im charakterystyczne właściwości grup karboksylowych –COOH Ogólny wzór alifatycznych kwasów karboksylowych Gruba karbonylowa(bez...
Sole są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie. Skorupa ziemska składa się głównie z soli i tlenków. W wodzie morskiej również występują różne jony soli np.: Na+, K+, Mg2+, Cl-, SO4 2-. Wiele soli stanowi kopaliny, czyli surowce wydobywane z ziemi...
Stałe składniki powietrza: azot, tlen, argon, neon, hel, metan, krypton, wodór Zmienne składniki powietrza: para wodna, dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, ozon Najważniejsze gazy wchodzące w skład powietrza. Rodzaj /...
TWORZYWA SZTUCZNE , materiały, których podstawowym składnikiem są naturalne lub syntetyczne polimery; tworzywa sztuczne mogą być otrzymywane z czystego polimeru z kopolimerów lub z mieszanek polimerów. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE TWORZYW...
Energia alternatywna Energia alternatywna jest to energia uzyskiwana ze źródeł odnawialnych . Najważniejszym źródłem energii alternatywnej jest płynąca woda, użytkowana jako energia hydroelektryczna, innymi źródłami są przypływy oraz odpływy...
Węglowodory to związki organiczne o cząsteczkach zbudowanych wyłącznie z atomów węgla. Najogólniej dzielimy je na dwie duże grupy: węglowodory łańcuchowe (alifatyczne) - w nich atomy węgla łączą się w łańcuchy otwarte, oraz węglowodory...
Azot: 90% znajduje się w atmosferze (78% powietrza) 10% to azotany i związki organiczne pokłady azotanów V to saletry (sodowa- Chile, potasowa- Indie, wapniowa- Norwegia) azot atmosferyczny jest w znacznym stopniu bierny w łuku...
grupa związków organicznych zawierających w cząsteczce jedną lub więcej grup karboksylowych. Ogólny wzór kwasów monokarboksylowych: R-COOH, a wzór dla szeregu homologicznego tych związków to CnH2n+1COOH. Wraz ze wzrostem wielkości cząsteczki...
Torf – skała osadowa powstała w wyniku zachodzących w szczególnych warunkach przemian obumarłych szczątków roślinnych. Szczątki drzew, żyjących przed milionami lat, pochłonięte zostały przez bagna, tworząc powłokę, która pod naporem kolejnych...
W języku potocznym słowo sól ma tylko jedno znaczenie: oznacza sól kuchenną. W chemii nieorganicznej oprócz kwasów, wodorotlenków i innych substancji są sole, i to one dominują ilościowo. Liczba soli przekracza znacznie liczbę kwasów i...
WYJAŚNIENIE POJĘCIA: TWORZYWA SZTUCZNE, materiały, których podstawowym składnikiem są naturalne lub syntet. polimery; tworzywa sztuczne mogą być otrzymywane z czystego polimeru (np. poli(metakrylan metylu), polistyren, polietylen), z kopolimerów...
Maria Skłodowska-Curia (7.XI.1867 – 4.VII.1934) Dzieciństwo i młodość Marii śkłodowskiej upłynęly w Warszawie. Ojciec jej był nauczycielem fizyki i matematyki w warszawskim gimnazjum. Matka początkowo prowadziała pensję, a następnie zajęła się...
Mętnienie wody wapiennej pod wpływem dwutlenku węgla CaCO3 + HCl – Ca Cl2 + H2CO3 Ca (OH)2 + CO2 – CaCO3 + H2O Otrzymywanie wapna palonego CaCO3 ---- CaO + CO2 Otrzymywanie wapna gaszonego CaO + H2O – Ca (OH)2 Twardnienie zaprawy...
1. Powietrze to mieszanina gazów: około 78% azot, około 21% tlen, około 1% inne gazy: - dwutlenek węgla, - argon, - wodór, - para wodna, - zanieczyszczenia, - ... 2. Właściwości powietrza: - gaz, - bezbarwny, - bezwonny, - bez...
Typy reakcji chemicznych 1. Reakcje syntezy Synteza jest reakcją, w której z dwu lub więcej substancji prostszych powstaje jedna substancja złożona o odmiennych właściwościach chemicznych i fizycznych. A + B ---> AB 2. Reakcje...
Mieszanina substancji – powstaje przez zmieszanie co najmniej dwóch substancji. Pierwiastki – substancje składające się z atomów tylko jednego rodzaju. Związki chemiczne – substancje złożone z dwóch lub więcej pierwiastków chemicznych, których...
Wśród wielu dziwnie brzmiących nazw używanych na lekcjach chemii jest kilka, które są powszechnie znane. Jedną z tych nazw, którą znają wszyscy, a gdy jest ona wymawiana podczas lekcji na ustach niektórych pojawia się uśmiech jest alkohol....
W organizmach zwierząt i roślin bardzo ważną rolę odgrywają węglowodany. Składają się one z węgla wodoru i tlenu. Do węglowodanów należą cukry. Ogólny wzór ma postać: CnH2mOm, gdzie m Cukry dzielimy na: 1. Cukry proste (tzw: monocukry) o...
Kwas azotowy(V) HNO3 Bezbarwna ciecz, temp. topnienia -41,1oC, temp. wrzenia 84oC, gęstość 1,52 g/cm3, silnie dymiąca na wilgotnym powietrzu. Występuje w znikomych ilościach w powietrzu (synteza tlenku azotu NO z pierwiastków podczas...
Półogniwo- elektroda. np. blaszka metalowa zanurzona w roztworze swoich soli. Jeżeli jest sama nie ma znaczenia, jeśli są dwie wytwarzają prąd elektryczny. Każde półogniwo ma swój potencjał( różnica ładunków). W półogniwie wytwarza się...
Kwasy owocowe - jako składniki kosmetyków najczęściej stosuje się kwasy: glikonowy, mlekowy, jabłkowy, salicylowy, cytrynowy i winowy. W kremach stanowią one dodatek ok.3%, a w preparatach złuszczających (peeling) nawet 10%. Kwas cytrynowy -...
Co to są w ogóle kwasy? KWASY - są to związki chemiczne odznaczające się charakterystycznymi właściwościami, m.in. kwaśnym smakiem, zdolnością wywoływania reakcji barwnych ze wskaźnikami (np. barwią lakmus na czerwono), roztwarzaniem wielu...